ΟΤΑΝ ΜΙΛΗΣΕ Ο YALOM
Πριν από τέσσερα χρόνια πήρα συνέντευξη από τον Δρ Irvin Yalom για το περιοδικό “Madame Figaro” και για τα πολιτιστικά της εφημερίδας “Σημερινή”. Ήμουν η πρώτη Κύπρια που έπαιρνε συνέντευξη από τον Αμερικανό Υπαρξιστή ψυχίατρο, συγγραφέα του διάσημου βιβλίου “Όταν έκλαψε ο Νίτσε”. Η “spiritual wanna be” δημοσιογράφος έπαιρνε συνέντευξη από τον άθεο, υπαρξιστή, Δρα Irvin Yalom! Σήμερα το Skala Times αναδημοσιεύει εκείνη την συνέντευξη. Γιατί; Επειδή ο Yalom είναι πάντα επίκαιρος.
Της Γιώτας Δημητρίου
Κανονίσαμε, μέσω email, μια τηλεφωνική συνέντευξη και εγώ μετρούσα τις μέρες που θα συζητούσα μαζί του. Θα μιλούσα με τον Δρα Irvin Yalom, το σπουδαιότερο υπαρξιστή ψυχίατρο και συγγραφέα επιστημονικών βιβλίων και άρθρων, αλλά και λογοτεχνικών βιβλίων best sellers. Ήταν αργά το απόγευμα, εγώ βρισκόμουν στο γραφείο μου στη Λευκωσία, ήταν πρωί στην άλλη άκρη της Γης, στην Καλιφόρνια, ο Yalom βρισκόταν στο δικό του γραφείο. Χτύπησα τους αριθμούς, σήκωσε το ακουστικό. Είπαμε τα τυπικά, πάτησα το record και οι κουβέντες καταγράφονταν. Καταγράφονταν στο κασετόφωνακι και (για πάντα) στη μνήμη μου.
Δρ Yalom, δεν πιστεύετε στη μεταθανάτιο ζωή. Τότε, πού πάει η ενέργεια και το πνεύμα, αν όλα τελειώνουν με το θάνατο;
Ενέργεια και πνεύμα… από πού έρχονται η «ενέργεια» και το «πνεύμα»; Από το μυαλό. Άρα, όταν πεθαίνει το μυαλό πεθαίνουν και αυτά. Αυτό είναι κάτι που υπήρχε και στη δικιά σας κουλτούρα (την ελληνική) εδώ και χιλιάδες χρόνια και έχει ειπωθεί και από τους δικούς σας αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους. Ξέρετε, δεν είναι κάτι καινούριο· το πνεύμα είναι το μυαλό και όταν το μυαλό πεθαίνει, πεθαίνει και το πνεύμα.
Ποια η άποψή σας για το Θεό και τις θρησκείες;
Πάλι θα συμφωνήσω με τους αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους που λέγανε ότι η φοβία του θανάτου είναι η μητέρα όλων των θρησκειών. Όλες οι θρησκείες προσπαθούν να δώσουν, να εξασφαλίσουν μια παρηγοριά για το θάνατο.
Πολλοί άνθρωποι, σε όλο τον κόσμο, ακαδημαϊκοί και μη, ακολουθούν τα λόγια σας, τις θεωρίες σας, διαβάζουν τα βιβλία σας. Πώς σας κάνει να το αισθάνεστε αυτό;
Μου δημιουργεί ένα αίσθημα ουσίας, το να επικοινωνώ με τον κόσμο, να μεταδίδω όλα αυτά που μαθαίνω, που πιστεύω.
Σε άλλες εποχές, κάποιες προσωπικότητες «άλλαξαν» την ανθρωπότητα (Νίτσε, Φρόιντ, Άινσταϊν, Ντοστογιέφσκι, κ.λπ.). Σήμερα έχουμε τόσο αξιόλογες προσωπικότητες, οι οποίες μπορούν να διαμορφώσουν τον κόσμο;
Δεν ξέρω πώς μπορώ να απαντήσω σε αυτό…ναι, υπήρχαν σπουδαίοι στοχαστές στο παρελθόν – ο Χριστός, ο Βούδας, ο Νίτσε, ο Φρόιντ, κ.ά., αλλά και σήμερα έχουμε σπουδαίους επιστήμονες, στοχαστές, οι οποίοι εργάζονται ομαδικά για το καλό της ανθρωπότητας. Οι επιστήμονες που ανακάλυψαν το τεστ για το DNA δεν βοήθησαν σημαντικά στη βιολογία;
Η σχέση σας με την πολιτική ποια είναι;
Είμαι πολύ ενοχλημένος με τα όσα συμβαίνουν με την αμερικανική πολιτική. Φοβάμαι ότι έχουμε έναν καταπληκτικό υποψήφιο (Μπαράκ Oμπάμα), αλλά ο κόσμος πάλι θα κάνει λάθος επιλογές. Αν και για τη σημερινή κατάσταση τα πράγματα είναι γελοία, διότι έχουμε έναν Πρόεδρο τον οποίο δεν έχει ψηφίσει κανείς. Με όσους ανθρώπους μιλώ, κανείς δεν συμφωνεί με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, ποιος τον έβαλε εκεί που είναι; Η κατάσταση είναι πραγματικά ενοχλητική.
Άρα, παρακολουθείτε τα πολιτικά θέματα;
Ω, βέβαια! Είναι δύσκολο να ζεις στην Αμερική και να μην τα παρακολουθείς. Όποτε ανοίξεις την τηλεόραση, Όποιo άρθρο και αν διαβάσεις, υπάρχει η πολιτική. Όλοι φαίνεται να έχουν σιχαθεί τον Μπους σήμερα. Ξέρετε, εγώ ζω στην Καλιφόρνια και θα σας πω κάτι που ίσως να μην το πιστέψετε, αλλά είναι η αλήθεια: Δεν έχω μιλήσει ούτε με ένα άτομο (από το Πανεπιστήμιο, από όλη την Πολιτεία εδώ), που να έχει ψηφίσει τον Μπους!!
Απίστευτο! Και είναι Πρόεδρος!
Ναι, ποτέ όμως δεν κέρδισε τις εκλογές… Άλλο παράδοξο.
Έχετε πει πως η άρνηση του θανάτου είναι η άρνηση της φύσης μας. Γιατί φοβόμαστε το θάνατο;
Επειδή ο φόβος που δημιουργούν οι θρησκείες (τιμωρία μετά το θάνατο, αν ήσουν αμαρτωλός, κτλ.) κάνουν την ιδέα του θανάτου τρομακτική. Κα έτσι κερδίζουν έδαφος οι θρησκείες στα μυαλά των ανθρώπων («αν ζεις καλά, θα έχεις και καλή μεταθανάτια ζωή» κτλ.). Το σημαντικό είναι να καταλάβουμε πως ο θάνατος είναι φυσικό κομμάτι της ύπαρξής μας και δεν αξίζει τόσο φόβο.
Τελικά, Δρ Yalom, η γνώση κάνει τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους ή πιο δυστυχισμένους;
Πολύ μεγάλο θέμα αυτό…..Μπορούμε να το συζητάμε για ώρες….Κοίταξε, μπορεί να είσαι ανόητος χωρίς γνώσεις και να είσαι ευτυχισμένος. Και από την άλλη, μπορεί να είσαι σοφός αλλά λυπημένος… Τα ανθρώπινα όντα, όμως, είναι καλό να έχουν γνώσεις, με ό,τι και αν συνεπάγεται αυτό.
———————————————–
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ Δρα Irvin Yalom:
· Στον κήπο του Επίκουρου (το καινούριο βιβλίο του Yalom).
· Όταν έκλαψε ο Νίτσε (μυθιστόρημα).
· Η μάνα και το νόημα της ζωής (αφηγήματα).
· Στο ντιβάνι (μυθιστόρημα).
· Θρησκεία και ψυχιατρική (δοκίμιο).
· Το δώρο της ψυχοθεραπείας (δοκίμιο).
· Ο δήμιος του έρωτας (αφηγήματα).
· Η θεραπεία του Σοπενάουερ (μυθιστόρημα).
Θεωρία και πράξη της ομαδικής ψυχοθεραπείας (δοκίμιο).
(Κυκλοφορούν όλα από τις εκδόσεις Άγρα, τα περισσότερα βιβλία του Yalom έχουν μείνει στη λίστα των best sellers για πολλούς μήνες στην ελληνική εκδοτική αγορά και είναι η πρώτη φορά που ένας Ακαδημαϊκός Επιστήμονας καταφέρνει να γίνει πάρα πολύ δημοφιλής τόσο στους ακαδημαϊκούς κύκλους όσο και στο ευρύ αναγνωστικό κοινό).
