Γράφει ο Αλέξης Δημητρίου, Ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείου Bibliocosmos
Ορισμένα βιβλία είναι τόσο αξιόλογα που αξίζουν την προσοχή μας. Μέσω της στήλης αυτής είναι ευκαιρία να προβληθούν και ορισμένοι τίτλοι που δεν κατατάσσονται στις συνηθισμένες κατηγορίες βιβλίων. Αυτή την φορά θα μιλήσουμε για ένα βιβλίο που αναφέρεται στις παραδόσεις του τόπου μας!
Ένα βιβλίο με τίτλο “Το πλουμιστό ψωμί της Κύπρου”, σίγουρα θα σας κάνει να νομίσετε πως πρόκειται για ‘ακόμα ένα βιβλίο μαγειρικής’. Όμως, το συγκεκριμένο βιβλίο δεν έχει καμία σχέση με συνταγές. Αντιθέτως, μας παρουσιάζει μια ξεχωριστή παράδοση του τόπου μας. Στις σελίδες του θα εντοπίσουμε και θα θαυμάσουμε ορισμένα πράγματα που αρκετοί από εμάς δεν ξέραμε καν ότι υπήρχαν. Πρόκειται για ένα πραγματικά εξαιρετικό λεύκωμα μέσω του οποίου μπορούμε να διακρίνουμε ένα μέρος της τέχνης, κουλτούρας και παράδοσης του τόπου μας.
Το βιβλίο αποτελεί μια λαογραφική καταγραφή με 74 φωτογραφίες, κείμενα, χειρόγραφα και προσωπικές μαρτυρίες. Περιγράφει ήθη και έθιμα σε σχέση με το ψωμί από επιλεγμένες περιοχές του νησιού, εστιάζοντας στα «πλουμιστά ψωμιά», δηλαδή τα διακοσμημένα είδη αρτοποιίας, τα οποία πέραν της λαογραφικής και εθιμολογικής τους σημασίας, αποτελούν μέγιστο κεφάλαιο της λαϊκής μας τέχνης. Πρόκειται για το ψωμί που διακοσμήθηκε έντεχνα και με δημιουργηκότητα από μαστόρισσες, με ανάγλυφα σύμβολα και θέματα από την κυπριακή φύση. Το πλούμισμα του ψωμιού αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο της κυπριακής λαϊκής τέχνης και συνδέεται με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Αποτυπώνεται η σύνδεση των εθίμων με τη θρησκεία και τη λαϊκή παράδοση και περιέχονται προσωπικές μαρτυρίες στην κυπριακή διάλεκτο, καταγραμμένες με τα λόγια που περιέγραψαν οι ίδιες οι γυναίκες της υπαίθρου, μαστόρισσες στο είδος των ζυμωμάτων και του πλουμίσματος.
Τα αριστοτεχνικά διακοσμημένα ψωμιά του βιβλίου έχουν παρασκευαστεί από την ίδια την συγγραφέα αυτού του λευκώματος, την Δωρίτα Βοσκαρίδου, η οποία από το 1995 ασχολείται με τη μελέτη του λαϊκού πολιτισμού της Κύπρου. Έκτοτε ασχολήθηκε με αρθρογραφία και διαλέξεις σε λαογραφικά θέματα. Καρπός της αγάπης της για την παράδοση υπήρξε και η διοργάνωση εκδηλώσεων με συναφή θεματολογία, όπως η έκθεση παραδοσιακών κεντημάτων, βραδιές γευσιγνωσίας, συναντήσεις μαγειρικής δημιουργίας και τελευταία η έκθεση του πλουμιστού κυπριακού ψωμιού. Tο 2002 συστηματοποίησε την έρευνά της σε λαογραφικά θέματα, με αφορμή την παρουσίαση και επιμέλεια ραδιοφωνικών εκπομπών, που έχουν σχέση με την παράδοση και το λαϊκό πολιτισμό, τα οποία μεταδίδονται από το ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού.
Πρόκειται για μια πραγματικά αξιόλογη και πολύ όμορφη έκδοση. Είναι ένα λεύκωμα που όλοι που ενδιαφέρονται για την λαική μας παράδοση θα πρέπει να έχουν στην βιβλιοθήκη τους.
