Γράφει ο Αλέξης Δημητρίου,
Ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείου Bibliocosmos ( οδός 5 Codrington Λάρνακα, τηλέφωνο 24665792 και 99463389)
Στις 29 αυτού του μήνα είναι η θλιβερή επέτειος της άλωσης της Κωνσταντινουπόλεως που έγινε το 1453. Οπότε σήμερα αναφέρω στην στήλη ένα εξαιρετικό βιβλίο για την ιστορία του Βυζαντίου.
Πολύ συχνά ακούω διάφορες ερωτήσεις για το Βυζάντιο. Πολλοί είναι αυτοί που το ξέχασαν, και άλλοι – συνήθως – νεώτεροι ρωτάνε ‘τί είναι αυτό το Βυζάντιο’. Αυτό ακριβώς είχαν ρωτήσει κάποιοι οικοδόμοι την πασίγνωστη Βυζαντινολόγο Judith Herrin όταν είδαν στην πόρτα του γραφείου της την ταμπέλα ‘Καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας’ στο King’s College του Λονδίνου. Η συγγραφέας είχε ξαφνιαστεί τόσο πολύ με την ερώτηση, αφού μια ζωή αφιερωμένη στην μελέτη του Βυζαντίου ήταν πολύ δύσκολο να τα συνοψίσει απλά και εύκολα σε μια συνομιλία 10 λεπτών. Αυτό ήταν η αφορμή να συγγράψει μια γενική μελέτη για το Βυζάντιο στην οποία θα εξηγούσε στους αναγνώστες απλά και περιληπτικά την περίπλοκη και συναρπαστική ιστορία μιας παλαιάς μα και παντοδύναμης (κάποτε) αυτοκρατορίας.
Η Κωνσταντινούπολη υπήρξε η πρωτεύουσα ενός ισχυρού οργανωμένου κράτους την ώρα που άλλα κρατίδια στην Δυτική Ευρώπη ήταν αδύναμα. Η Βυζαντινή αυτοκρατορία υπήρξε ένα κράτος με διοικητικές δομές, με νομοθεσία που εκσυγχρονιζόταν και προσαρμοζόταν στις ανάγκες του, με νόμισμα το οποίο κυκλοφορούσε σε ολόκληρο τον κόσμο , απ’ τη Μεσόγειο ως την Άπω Ανατολή, με εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο διατήρησε την καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας και παιδείας. Το Βυζάντιο στηρίχθηκε σε μια ιεραρχημένη κοινωνία, η οποία κληροδότησε στους μεταγενέστερους, εκτός από τη δική της αντίληψη για τον Χριστιανισμό, και ορισμένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης. Πολλοί ξεχνάνε, ή δεν ξέρουν, ότι η σημερινή Ευρώπη οφείλει την ύπαρξή της στο Βυζάντιο: Αν η Βυζαντινή αυτοκρατορία δεν είχε αναχαιτίσει για τόσους αιώνες τους Άραβες, τους Σελτζούκους και τους Οθωμανούς, η Δύση δεν θα είχε προλάβει να ορθοποδήσει.
Η Τζούντιθ Χέριν, η Βυζαντινολόγος συγγραφέας του πολυδιαβασμένου “Γυναίκες στην Πορφύρα” (Ωκεανίδα 2002) ξεναγεί τον αναγνώστη της σε όλες τις πτυχές αυτής της φαντασμαγορικής αλλά και γεμάτη εκπλήξεις αυτοκρατορίας που κυριάρχησε στο προσκήνιο της Ιστορίας για πάνω από χίλια χρόνια. Είναι επίσης σημαντικό το γεγονός ότι η συγγραφέας μας παρουσιάζει μια αντικειμενική μελέτη του Βυζαντίου αφού αποφεύγει τα στερεότυπα που απροσανατολίζουν τον αναγνώστη και που τον κατευθύνουν να αποδεχτεί συγκεκριμένες απόψεις του συγγραφέα. Αλλωστε, ένα ολοκληρομένο ιστορικό έργο θα πρέπει να απελευθερώνει τον αναγνώστη ώστε να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και όχι να τον καθοδηγεί στις απόψεις του συγγραφέα.
Η Τζούντιθ Χέριν σπούδασε Ιστορία στα πανεπιστήμια του Cambridge και του Birmingham στο οποίο και εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή· εργάστηκε επίσης στην Αθήνα, στο Παρίσι και το Μόναχο και διαδέχτηκε τον Stanley J. Seeger, καθηγητή της Βυζαντινής Ιστορίας στο Princeton, προτού αναλάβει τη θέση που διατηρεί και σήμερα στο King’s. Έχει επίσης στο ενεργητικό της πολλές δημοσιεύσεις για τη βυζαντινή αρχαιολογία και άλλα θέματα. Στην παρούσα φάση τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα κινούνται γύρω από τις γυναίκες στο Βυζάντιο και τη σχέση του Βυζαντίου με το Ισλάμ και τη Δύση. Είναι διευθύντρια στο Centre for Hellenic Studies, του King’s College του Λονδίνου. Τέλος έχει τιμηθεί με τον Χρυσό σταυρό για τις υπηρεσίες της στον Ελληνισμό από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην Ελλάδα το 2002.
