Γράφει η Ψυχοθεραπεύτρια/ Υπνοθεραπεύτρια Κλαίρια Δεσπότη (BSc Psychology, MACP, Dip. Clinical Hypnotherapy, NGH, GHR reg., Dip. CVGB (Virtual Gastric Band Hypnosis), Hypnobirthing&Hypnofertility practitioner, WILL-STOP Hypnotherapy, Dip. Stress&Anger Management Coaching, Tηλέφωνο 99901858.Email: kleria@skalatimes.com
“Αυτό–εκπληρούμενες προφητείες”
Πολλά βιβλία αυτό-βελτίωσης όπως το πολύ γνωστό “The Secret”, και πολλά άλλα χρησιμοποιούν (κατά την προσωπική μου άποψη) σε μεγάλο βαθμό μια από τις πιο γνωστές θεωρίες της ψυχολογίας. Και όχι δεν μιλάμε για το νόμο της έλξης. Αλλά για την θεωρία του “Self-fulfilling Prophecy”, δηλαδή της προφητείας που κάνουμε εμείς για τον εαυτό μας και η οποία αν όχι πάντα, τις περισσότερες φορές εκπληρώνεται. Αυτή η “αυτό-εκπληρούμενη προφητεία’” αποτελεί μια πρόβλεψη που κάνουμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας και που άμεσα ή έμμεσα γίνεται πραγματικότητα λόγω της θετικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των πεποιθήσεων και της συμπεριφοράς μας. Μια τέτοια προφητεία, την οποία πιστεύουμε έντονα, ασχέτως του ότι μπορεί να είναι ψευδής και άκυρη, μπορεί να μας επηρεάσει με τέτοιο τρόπο ώστε οι αντιδράσεις και οι πράξεις μας να πληρούν τελικά την προφητεία αυτή. Με απλά λόγια οι αρνητικές μας πεποιθήσεις προβλέπουν αρνητικές συμπεριφορές (και πολλές φορές προβλήματα). Όταν πιστεύουμε έντονα σε κάτι τότε συνειδητά και υποσυνείδητα πολλές φορές ενεργούμε με τέτοιους τρόπους που προκαλούμε εμείς το αρνητικό γεγονός να συμβεί. Οι προσδοκίες μας καθορίζουν το μέλλον μας.
Παράδειγμα μιας τέτοιας αυτό-εκπληρούμενης προφητείας αποτελεί το παράδειγμα του Οιδίποδα στην ελληνική μυθολογία. Στην προσπάθεια του να αποφύγει την προφητεία του μαντείου, ο Οιδίποδας ενεργεί με τρόπους που τον ωθούν τελικά να εκπληρώσει αυτή την προφητεία και καταλήγει να σκοτώνει τον πατέρα του και να παντρεύεται τη μητέρα του. Ένα σύγχρονο παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση μιας γυναίκας που ‘προβλέπει’ ότι ο σύζυγος της την απατά (είτε γιατί νιώθει να απειλείται από μια φίλη του, είτε γιατί η ίδια νιώθει ανασφάλειες κτλ). Ξεκινά λοιπόν να τον υποπτεύεται και να συμπεριφέρεται με τρόπους που τον απομακρύνουν. Αυτός θα σκεφτεί πολύ πιθανόν ότι αφού δεν του έχει εμπιστοσύνη έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει λόγος να παραμείνει πιστός και καταλήγει να εκπληρώνει τελικά την προφητεία της. Σε μια άλλη περίπτωση μια κοπέλα πηγαίνει σε μια ‘μέντιουμ’ και της λέει διάφορα. Επειδή πιστεύει στις προφητείες της μέντιουμ τις υιοθετεί σαν δικές της προφητείες και τις εκπληρώνει μία προς μία. Και σε ένα τελευταίο παράδειγμα, κάποιος νιώθει ότι είναι άχρηστος και το δηλώνει συνεχώς στον εαυτό του αλλά και σε όλους τους άλλους. Το πιστεύει τόσο έντονα που στην πραγματικότητα αποτυχαίνει στις εξετάσεις του, στα αισθηματικά του και σε όλους τους τομείς της ζωής του.
Αυτό που περιμένουμε είναι στο τέλος αυτό που παίρνουμε. Και όλες μας οι προσδοκίες τείνουν να αυτοσυντηρούνται. Αν πιστεύουμε ότι δε μπορούμε να πετύχουμε σε ένα συγκεκριμένο έργο, ή εξέταση τότε είναι πιθανόν να μην προσπαθήσουμε αρκετά καταδικάζοντας έτσι το έργο αυτό σε βέβαιη αποτυχία. Από την άλλη όταν περιμένουμε να καταφέρουμε κάτι λειτουργούμε με τρόπους που μας κάνουν να πετυχαίνουμε. Το πώς σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας επηρεάζει και τους άλλους ανθρώπους αφού αντιδρούν ασυνείδητα στη γλώσσα του σώματος, τον τόνο της φωνής μας και τα συναισθηματικά σήματα που εκπέμπουμε θέλοντας και μη. Αυτή η ιδέα της αυτό-εκπληρούμενης προφητείας μας δείχνει ακόμα μια φορά τη σημασία της αυτογνωσίας και του να φιλτράρουμε προσεκτικά και προς όφελος μας τις σκέψεις και τις προσδοκίες μας.
Έχοντας επίγνωση των σκέψεων και της στάσης μας απέναντι σε ανθρώπους και καταστάσεις μας επιτρέπει να εξετάσουμε κατά πόσο αυτές οι σκέψεις είναι ορθές, έγκυρες και μας ‘συμφέρουν’. Μπορούμε μετά λοιπόν να τις προσαρμόσουμε κατάλληλα για να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Με αυτό τον τρόπο αυτή η ασυνείδητη πολλές φορές νοητική συνήθεια γίνεται συνειδητή, και μας επιτρέπει έτσι να την αλλάξουμε.
“Είτε πιστεύεις πως μπορείς.. είτε πιστεύεις πως δεν μπορείς έχεις δίκαιο” (Henry Ford)
