Γράφει η Ελένη Μωυσέως
Απόφοιτος Παντείου Πανεπιστημίου, Διεθνών Ευρωπαϊκών Σπουδών
Εmail: elenicymois@yahoo.gr
Το Συμβούλιο αποτελεί σημαντικό κέντρο αποφάσεων για την Ευρωπαϊκή Ένωση.Θεσπίζει, συνήθως μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πράξεις που έχουν άμεσες συνέπειες στη ζωή των πολιτών, καθώς και σημαντικές διεθνείς επιπτώσεις. Μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι ο νομοθέτης της Ένωσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορεί να νομοθετεί μόνο βάσει προτάσεων που του υποβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μπορεί να ζητήσει από την Επιτροπή να του υποβάλει κατάλληλες προτάσεις. Από την έναρξη ισχύος της συνθήκης της Λισσαβώνας, ένα εκατομμύριο πολίτες μπορούν επίσης, με την υπογραφή τους, να ζητήσουν από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση. Πρόκειται για το δικαίωμα πρωτοβουλίας των πολιτών. Το Συμβούλιο είναι το όργανο της Ένωσης στο οποίο συμμετέχουν οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών, δηλαδή οι υπουργοί κάθε κράτους μέλους που έχουν την αρμοδιότητα ενός συγκεκριμένου τομέα. Η σύνθεση και η συχνότητα των συνόδων του Συμβουλίου εξαρτώνται από τα προς εξέταση θέματα. Οι υπουργοί οικονομικών συνεδριάζουν μια φορά το μήνα στο πλαίσιο του Συμβουλίου που εξετάζει τα οικονομικά και δημοσιονομικά ζητήματα και αποκαλείται Συμβούλιο Ecofin. Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, αποτελούμενο από τους υπουργούς εξωτερικών ή τους υπουργούς ευρωπαϊκών υποθέσεων, εξασφαλίζει τη συνοχή των εργασιών των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου και προετοιμάζει τις συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Το Συμβούλιο1) εκδίδει νομοθετικές πράξεις (κανονισμούς, οδηγίες, κλπ.), συνηθέστερα σε «συναπόφαση» με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2) συμβάλλει στο συντονισμό των πολιτικών των κρατών μελών, 3) χαράσσει την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, βάσει στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών που έχει καθορίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 4) συνάπτει, εκ μέρους της Ένωσης διεθνείς συμφωνίες, 5) καθορίζει, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον προϋπολογισμό της Ένωσης.
Ο αριθμός ψήφων κάθε κράτους μέλους ορίζεται από τις Συνθήκες. Οι Συνθήκες ορίζουν επίσης τις περιπτώσεις για τις οποίες απαιτείται η απλή πλειοψηφία, η ειδική πλειοψηφία ή η ομοφωνία. Κάθε κράτος μέλος μπορεί, να ζητήσει την επιβεβαίωση ότι οι ψήφοι υπέρ αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 62% του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης. Σε περίπτωση μη τήρησης του κριτηρίου αυτού, δεν εκδίδεται η απόφαση.
Την προεδρία του Συμβουλίου ασκούν εκ περιτροπής τα 27 κράτη μέλη της Ένωσης επί ένα εξάμηνο. Κατά το εξάμηνο, η προεδρία κατευθύνει τις συνεδριάσεις σε όλα τα επίπεδα, προτείνει προσανατολισμούς και καταρτίζει τις συμβιβαστικές προτάσεις που είναι απαραίτητες για τη λήψη των αποφάσεων από το Συμβούλιο.Για τη διευκόλυνση της συνέχειας των εργασιών του Συμβουλίου, οι εξαμηνιαίες προεδρίες συνεργάζονται στενά ανά τρεις.
Η «τριάδα» των προεδριών καταρτίζει κοινό πρόγραμμα των δραστηριοτήτων του Συμβουλίου για διάστημα 18 μηνών.Μόνο σε μία σύνθεση του Συμβουλίου δεν προεδρεύει η εξάμηνη προεδρία: το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, του οποίου, από την έναρξη ισχύος της συνθήκης της Λισσαβώνας, προεδρεύει ο Ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας. Το αξίωμα αυτό έχει αναλάβει από την 1η Δεκεμβρίου 2009 η κα Catherine Ashton. Σε είκοσι περίπου ομάδες στον τομέα των εξωτερικών υποθέσεων προΐσταται πρόεδρος που έχει οριστεί από την Ύπατη εκπρόσωπο.
