Στις αδυσώπητες εποχές της προπαγάνδας και των καθεστωτικών ΜΜΕ κάποιοι επιμένουν να κάνουν ερευνητική δημοσιογραφία. Να λένε τα πράγματα με το όνομα τους, με όλους τους κινδύνους που εμπεριέχει κάτι τέτοιο. Ο δημοσιογράφος και εκδότης του μηνιαίου ελληνικού περιοδικού UNFOLLOW μιλά στο Skala Times για την δημοσιογραφία στην εποχή των μνημονίων και της κρίσης. “Τα καθεστωτικά ΜΜΕ κάνουν δημόσιες σχέσεις. Και αφού υπακούσουν στις προσταγές της εξουσίας, μετά εκλιπαρούν να τους πετάξουν κάνα κόκαλο ή ψίχουλο. Όπου ψίχουλο ή κόκαλο βάλτε κάποιο χαριστικό δάνειο σωτηρίας από τράπεζες ή κρυφές επιχορηγήσεις. Τα υπερχρεωμένα καθεστωτικά ΜΜΕ ούτε μπορούν ούτε θέλουν να αναλάβουν το ρόλο που τους ορίζει το ίδιο το Σύνταγμα. Δεν είναι ελεύθερα να το κάνουν. Στο UNFOLLOW, ως δημοκρατικό μέσο, απλώς ασκούμε τη δημοσιογραφία ελεύθερα, όπως την ορίζει το άρθρο 14 του Συντάγματος”, τονίζει ο Χαραλαμπόπουλος.
Της Γιώτας Δημητρίου
Κύριε Χαραλαμπόπουλε, δύο χρόνια UNFOLLOW! Πόσο δύσκολο είναι να κάνει κανείς ερευνητική
δημοσιογραφία και να τα βάζει με το σύστημα και το κατεστημένο;
Είναι απαραίτητο και κρίσιμο για τους πολίτες να υπάρχει η επιλογή ενός μαχητικού περιοδικού. Πρώτα και κύρια για πολιτικούς λόγους. Χρειάζεται κάποιος να σπάει τη μονοτονία της μνημονιακής ενημέρωσης των κυρίαρχων ΜΜΕ. Δυο χρόνια τώρα το UNFOLLOW στέκεται στο «κέντρο» της ενημέρωσης, όχι στο περιθώριό της. Δεν πρόκειται για ένα «εναλλακτικό» έντυπο, αλλά για ένα επαγγελματικό, δημοσιογραφικό περιοδικό, με ευρεία απήχηση. Με διαφορετικό ήθος και εντελώς άλλη αντίληψη από αυτήν που αναπαράγουν τα κυρίαρχα ΜΜΕ. Φτιάχνουμε ένα περιοδικό για σκεπτόμενους αναγνώστες, που έχουν πολιτική συνείδηση. Προσέξτε: την όποια πολιτική συνείδηση. Αρκεί να είναι δημοκρατική. Ο Αλμπέρ Καμύ, στο μανιφέστο του για τον «ελεύθερο δημοσιογράφο» -που συνέταξε τον Νοέμβριο του 1939 ως αρχισυντάκτης της «LeSoirRepublicain» και ενώ ο Τύπος τελούσε σχεδόν παντού σε καθεστώς λογοκρισίας- έγραφε: «τα μέσα που έχουμε στα χέρια μας είναι η διαύγεια, η άρνηση, η ειρωνεία και η επιμονή». Ακόμη και σήμερα, επτά δεκαετίες αργότερα, όποιος θέλει να υπηρετήσει την αλήθεια, τα ίδια μέσα διαθέτει…
Έχει επηρεάσει την προσωπική σας ζωή η μάχιμη δημοσιογραφία που εκτελείτε κατά του συστήματος;
Όπως έχει ειπωθεί και από άλλους, δημοσιογραφία είναι να γράφεις αυτό που κάποιος άλλος δεν θέλει να γραφτεί. Όλα τα υπόλοιπα είναι δημόσιες σχέσεις. Τα ΜΜΕ στις μέρες μας κάνουν δημόσιες σχέσεις. Είναι συντεταγμένα με την εξουσία, συνυπάρχουν μαζί της και παίζουν το παιχνίδι της. Εγώ δεν γνωρίζω άλλη μορφή δημοσιογραφίας από αυτήν που υπηρετώ.
Η ιδέα για την δημιουργία του UNFOLLOW πώς προέκυψε;
Η ανάγκη γι’ αυτό το περιοδικό προήλθε από την ένδεια των δημοσιογραφικών μέσων στην Ελλάδα. Η γέννησή του, όμως, προέκυψε και από μια προσωπική ανάγκη. Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2011 συνέλαβα τον εαυτό μου να αγανακτώ γιατί δεν υπήρχε ένα αξιόπιστο μέσο για να ενημερωθώ. Τότε μου μπήκε η ιδέα ενός πολιτικού περιοδικού, ακριβώς με τη μορφή που έχει σήμερα το UNFOLLOW και με σκοπό να προσπαθήσει να καλύψει αυτό το κενό ενημέρωσης. Φανταστείτε ότι η σύλληψη της ιδέας και του τίτλου έγινε σε μια παραλία. Η συνέχεια ήρθε ως μια δημοσιογραφική περιπέτεια που δικαίωσε και με το παραπάνω την αρχική ιδέα.
Νιώθετε σαν Δαυίδ και Γολιάθ; Υπάρχει μια σειρά από καθεστωτικά ΜΜΕ τα οποία εκθειάζουν το σύστημα και εσείς το πολεμάτε…
Τα καθεστωτικά ΜΜΕ στις μέρες μας δεν κάνουν δημοσιογραφία, δεν κάνουν πρωτογενή έρευνα, δεν παρουσιάζουν πραγματική ειδησεογραφία. Επαναλαμβάνω: τα καθεστωτικά ΜΜΕ κάνουν δημόσιες σχέσεις. Και αφού υπακούσουν στις προσταγές της εξουσίας, μετά εκλιπαρούν να τους πετάξουν κάνα κόκαλο ή ψίχουλο. Όπου ψίχουλο ή κόκαλο βάλτε κάποιο χαριστικό δάνειο σωτηρίας από τράπεζες ή κρυφές επιχορηγήσεις. Τα υπερχρεωμένα καθεστωτικά ΜΜΕ ούτε μπορούν ούτε θέλουν να αναλάβουν το ρόλο που τους ορίζει το ίδιο το Σύνταγμα. Δεν είναι ελεύθερα να το κάνουν. Στο UNFOLLOW, ως δημοκρατικό μέσο, απλώς ασκούμε τη δημοσιογραφία ελεύθερα, όπως την ορίζει το άρθρο 14 του Συντάγματος. Με αυτή την έννοια, ισχυρό μέσο είναι στην πραγματικότητα το UNFOLLOW.
Ο κόσμος τελικά πόσο εύκολα χειραγωγείται από τα καθεστωτικά ΜΜΕ;
Ο χρυσός κανόνας των mainstreammedia είναι απλός: Για να αποκαλύψεις κάτι για κάποιον ισχυρό, πρέπει να εκτελείς υπηρεσία για κάποιον άλλο (επίσης ισχυρό). Και όλα αυτά, πάντοτε υπό την κηδεμονία κάποιου πολιτικού ή επιχειρηματικού πάτρωνα. Έτσι συνήθισαν, έτσι βλέπουν και τους άλλους, έτσι αντιμετωπίζουν ακόμη και το κοινό τους. Και θα έπρεπε πιθανώς να το αφήσουμε εκεί, κουνώντας απλά το κεφάλι με συμπάθεια. Οι καιροί όμως είναι τόσο κρίσιμοι που δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να αφήνουμε πράγματα αναπάντητα.
Στην ομάδα του UNFOLLOW εδώ και λίγο καιρό έχει ενταχθεί και ο Νίκος Μπογιόπουλος, του οποίου το
όνομα είναι συνδεδεμένο με την εφημερίδα του ΚΚΕ, “Ριζοσπάστης”. Δεν σας ανησύχησε ότι τους αναγνώστες σας, οι οποίοι δεν είναι ΚΚΕδες, δηλαδή τους Αριστερούς που δεν είναι ΚΚΕ, ίσως να τους επηρέαζε αρνητικά αυτό;
Μου είναι παντελώς αδιάφορο. Το UNFOLLOW είναι δημοκρατικό μέσο, είναι μηνιαίο περιοδικό με πολιτική δημοσιογραφία και ρεπορτάζ, με έρευνα και αποκαλύψεις. Το UNFOLLOW είναι δημοσιογραφικό περιοδικό, δεν είναι πλατφόρμα προσηλυτισμού. Στο UNFOLLOW καταγράφουμε ό,τι κρίνουμε πως χρειάζεται να καταγραφεί, αποκαλύπτουμε ό,τι χρειάζεται να αποκαλυφθεί, αναλύουμε ό,τι χρειάζεται να αναλυθεί, και δεν ταυτιζόμαστε εκ προοιμίου με καμία παράταξη, με καμία οπτική και καμία θέση. Σύμμαχός μας είναι η αλήθεια και όποιος συντάσσεται μαζί της. Το ότι ασκούμε κριτική σε ένα φαινόμενο ή σε μία κίνηση δεν μας τοποθετεί αυτομάτως στο πλευρό των όποιων αντιπάλων τους. Δεν αποδεχόμαστε ότι έχουμε ούτε «φυσικούς», ούτε αυτονόητους συμμάχους.
Ποιο θέμα του UNFOLLOW αυτά τα 2 χρόνια ύπαρξης του, θεωρείτε ότι ήταν το πιο σπουδαίο;
Προφανώς και υπάρχουν σπουδαία θέματα που έχουμε αναδείξει στο περιοδικό. Όμως, η φιλοσοφία μου πάνω στη δημοσιογραφία είναι κάπως διαφορετική. Πιστεύω πως όλα τα θέματα μπορούν να είναι σπουδαία ή, αν θέλετε, τόσο σημαντικά ώστε να αξίζουν να τυπωθούν στο περιοδικό μας, από τη στιγμή που ενδιαφέρουν κάποιους ανθρώπους, οι οποίοι κρίνουν ότι δεν μπορούν να ενημερωθούν για αυτά από άλλα μέσα. Το Unfollow είναι για ψαγμένους αναγνώστες.
Έχετε δεχθεί απειλές για αυτό το είδος της ερευνητικής και αιχμηρής δημοσιογραφίας που κάνετε;
Όσοι ζουν με το σπαθί μπορεί να πεθάνουν και από το σπαθί. Είναι γνωστές οι απειλές που έχουμε δεχτεί, όπως και οι μηνύσεις, έχουν δημοσιοποιηθεί. Όμως, ό,τι γράφουμε είναι αποτέλεσμα έρευνας και πάντα παραθέτουμε τα στοιχεία. Όπως είπα και πριν, δημοσιογραφία είναι να γράφεις κάτι που κάποιος άλλος δεν θέλει να γραφτεί. Όσοι είχαν συνηθίσει από τα ΜΜΕ να είναι πειθήνια, με εμάς έχουν χάσει τον ύπνο τους. Οι απειλές και οι μηνύσεις δεν μας πτοούν. Αντιθέτως μας δυναμώνουν. Το πιο κρίσιμο για την ανεξαρτησία κάθε μέσου ενημέρωσης και πολύ περισσότερο ενός περιοδικού σαν το UNFOLLOW, που θέλει να αποφασίζουν γι’ αυτό οι δημοσιογράφοι, οι συνεργάτες του, και το αναγνωστικό κοινό που το εμπιστεύεται, είναι η χρηματοδότησή του. Ως εκ τούτου, επιλέγουμε να μην έχουμε «εξωτερικό» χρηματοδότη ή επενδυτή –είτε φανερό, είτε σκιώδη. Δεν επιθυμούμε και δεν επιδιώκουμε καμία σύνδεση με οποιαδήποτε άλλα συμφέροντα.
Το UNFOLLOW έρχεται και στην Κύπρο. Μπορεί να γίνει κάποιος συνδρομητής και από την Κύπρο;
Το Unfollow κυκλοφορεί στην Κύπρο μέσω του πρακτορείου Κρόνος. Πληροφορίες μπορεί να δει κάποιος στην ιστοσελίδα του πρακτορείου (www.kronospublic.com). Συνδρομητής μπορεί να γίνει κάποιος μέσα από την ιστοσελίδα του Unfollow (http://www.unfollow.com.gr/subscriptions.html)
Ποια είναι η συμβουλή σας στους αναγνώστες και γενικά στο κόσμο ο οποίος παρακολουθεί τα ΜΜΕ και τα κανάλια;
Στον «Έμπορο της Βενετίας» ο Σαίξπηρ γράφει: «για να πετύχει τους σκοπούς του ο Διάβολος μπορεί να απαγγείλει ακόμη και την Αγία Γραφή». Το ίδιο κάνουν και οι δημοσιογράφοι των καθεστωτικών ΜΜΕ για να πετύχουν τους σκοπούς των αφεντικών τους. Η κρίση που βιώνουμε στην Ελλάδα δεν έχει μόνο ηθικούς αυτουργούς, έχει και φυσικούς αυτουργούς. Πολιτική και δημοσιογραφία, ένα ζευγάρι που χορεύει αρμονικά τον χορό της εξουσίας. Σκοπός τους είναι να κατευθύνουν τους ψηφοφόρους σαν να είναι κοπάδι, καλλιεργώντας τους παράλληλα την ψευδαίσθηση ότι «οι ίδιοι το επιλέγουν». Οι δημοσιογράφοι είναι αυτοί που αναλαμβάνουν να εξωραΐσουν το ψέμα και την απάτη. Από μόνοι τους οι πολιτικοί δεν θα μπορούσαν να κάνουν το έγκλημα. Έχουν ανάγκη την τέταρτη εξουσία. Τα χρόνια των παχιών αγελάδων όμως πέρασαν και τώρα έρχεται η ώρα του λογαριασμού. Τώρα ακούγεται ο ήχος της σιωπής, τώρα «μιλάει» η ομερτά… Από πού να αρχίσεις και πού να τελειώσεις; Από τη λίστα Λαγκάρντ; Από την επιχειρηματική γιγάντωση μέχρι τη σύλληψη Λαυρεντιάδη; Από το παραδικαστικό κύκλωμα; Από την υπόθεση της Siemens; Από τις υποκλοπές Vodafone-Ericsson; Από το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου και της χειραγώγησης μετοχών; Από το σκάνδαλο των ομολόγων; Από την εξαγορά της «Γερμανός» από την «Cosmote»; Από τον τρόπο που χάρισαν τα καταστήματα των κυπριακών τραπεζών στην Πειραιώς; Η αλυσίδα είναι ατελείωτη. Όπως ατελείωτη είναι και η οσμή της σήψης που έχει εισχωρήσει και στον τελευταίο αρμό του συστήματος.
Τέλος, αυτό το “Success Story” που ζείτε εκεί στην Ελλάδα και που μάλλον αρχίζουμε να το ακολουθούμε κι 
εμείς, τι συνέχεια πιστεύετε πως θα έχει;
Τώρα η επιτυχία απέκτησε επιτέλους όνομα: Αντώνης Σαμαράς! Όλοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι η πολυθρύλητη «ανάκαμψη» της ελληνικής οικονομίας, μετά από 6 χρόνια ύφεσης, θα έρθει επιτέλους το 2014. Δεν τους απασχολεί, βέβαια, το πόσες φορές έχουν διαψευστεί ως τώρα στις προβλέψεις τους. Σύμφωνα με τις εμβριθείς αναλύσεις του τωρινού Υπουργού Οικονομικών, θα έπρεπε να είμαστε ήδη σε «ανάπτυξη», δεν είναι όμως καθόλου παρακινδυνευμένο να προβλέψω ότι ούτε και τώρα θα συμβεί αυτό. Άλλωστε, ο ίδιος ο ΟΟΣΑ προβλέπει συνέχιση της ύφεσης στην Ελλάδα και για το 2014. Άλλα ας υποθέσουμε ότι όντως, η «ανάπτυξη» είναι προ των πυλών. Για ποια ανάπτυξη μιλούν; Την ανάπτυξη που φέρνει μείωση των μισθών και απορρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της ιδιωτικής κερδοφορίας; Την ανάπτυξη που φέρνει μαζική μεταφορά πόρων από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, μέσω ιδιωτικοποιήσεων των δημοσίων επιχειρήσεων και δημοσιοποίησης των ζημιών των τραπεζών; Την ανάπτυξη που φέρνει τη λιτότητα και τη δραματική μείωση των δημοσίων δαπανών, και ιδίως των κοινωνικών; Οι πολιτικές αυτές, ακόμη κι αν «πετύχουν», προαναγγέλλουν υποτονική ανάκαμψη χωρίς νέες θέσεις εργασίας, μισθούς Βουλγαρίας και ποσοστά ανεργίας πάνω από 30%. Αν έρθει αυτή η «ανάπτυξη», απλώς οι δείκτες και οι μεγαλοεπιχειρηματίες θα ευημερούν, ενώ ο κόσμος θα βρίσκεται κάτω από τα όρια της εξαθλίωσης. Ε, αυτό το success story δεν μπορεί να το πανηγυρίσει κανείς εκτός από όσους στηρίζουν με μανία τη δικομματική κυβέρνηση που το εμπνεύστηκε.
