Γράφει η Γιώτα Δημητρίου
(H Γιώτα είναι απόφοιτος θεατρικών σπουδών και σήμερα βρίσκεται στο δεύτερο έτος του Διδακτορικού της, στο Πανεπιστήμιο του Bristol)
Email: yiota.a.demetriou@gmail.com & yiota.demetriou@bristol.ac.uk
Αυτό το άρθρο μπορεί να σας φαίνεται αρχικά μεγάλο, αλλά δεν είναι, αφού πρόκειται να θίξω αρκετά θέματα μέσα σε αυτό, τα οποία έχουν σχέση με μια…. “τσαέρα” (καρέκλα), τουλάχιστο έτσι φαίνεται!
Αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το ζήτημα είναι πολύ βαθύτερο από ό, τι φαίνεται ότι να είναι.
Η σεξοποιημένη καρέκλα (1969) που βλέπετε στη φωτογραφία είναι η δημιουργία του καλλιτέχνη Allen Jones, ο οποίος είχε φτίαξει ακόμη δύο γλυπτά, ελαφρώς μεγαλύτερα από το φυσικό ανθρώπινο μέγεθος για να συνοδεύουν το όραμά του και να ενισχύουν τη δήλωσή του.
Κατά την άποψη του Jones, επειδή αυτά τα 3 γλυπτά των γυναικών είναι αναγνωρίσιμα και αρκετά παραστατικά, το είδος γλυπτικής που χρησιμοποίησε είναι με λιγότερο νατουραλιστικό τρόπο. Δεν είναι αντιπροσωπευτικά της γυναίκας, αλλά αντιπροσωπεύουν την γυναικεία φύση και την εμπειρία της γυναίκας και όχι την ψευδαίσθηση που κυριαρχεί.
Ο Jones θεωρεί ότι τα τρια γλυπτά του, το «Hatstand», «chair» και «table» αποτέλεσαν τις πιο ριζοσπαστικές δηλώσεις που έχει κάνει.Ότι, παραδείγματος χάρην, η ερωτική ορμή ξεπερνά εγκεφαλικούς φραγμούς και απαιτεί μια άμεση συναισθηματική αντίδραση. Αντιμέτωποι με μια αφηρημένη δήλωση, τρέχουμε σε εμπειρογνώμονα. Αλλά αντιμέτωποι με μια ερωτική δήλωση ο καθένας γίνεται ειδικός και τότε η τέχνη του Jones γίνεται προσιτή σε όλους σε κάποιο επίπεδο, όπως λέει ο ίδιος ο καλλιτλεχνης.
Αυτό δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και σίγουρα τα πράγματα έχουν αλλάξει, σε σχέση με τα μηνύματα που δίνει ο καλλιτέχνης (βασικά ζούμε με ψευδαισθήσεις πως έχουν αλλάξει τα πράγματα).
Τα κοινωνικά ζητήματα περί του γυναικείου αντικειμενοποιησμού εξακολουθούν να υπάρχουν. Οι γυναίκες εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να είναι αντικειμενοποιημένες.
Δείτε τα δύο αυτά βίντεο που έχουν σχέση με την αντικειμενοποίηση και των δύο φύλων:
http://www.youtube.com/watch?v=kMS4VJKekW8
http://www.youtube.com/watch?v=u_4dPB9MVS8
Θυμώνω όταν βλέπω αυτά τα κομμάτια, γιατί η σεξουαλική αντικειμενοποίηση των γυναικών παίρνει περαιτέρω βάθος, είναι μια κυριολεκτική αντικειμενοποίηση με τη στροφή μας σε κομμάτι επίπλων.
Στα 25 χρόνια της ζωής μου, έχω ακούσει ανθρώπους γύρω μου να λένε πως «έτσι είναι, τι να κάνουμε, αυτές οι ιδέες κυριαρχούν για δεκαετίες και σαν γυναίκες πρέπει να μάθουμε να τις αγνοούμε».
Αλλά δεν θέλω! Γιατί πρέπει να το αγνοήσουμε;
Η αντικειμενοποίηση των γυναικών για εμένα έχει γίνει χειρότερη και ακόμη χειρότερα είναι και καταστροφική! Πάρτε για παράδειγμα όλες αυτές τις μπάρπι που μας δείχνουν στα γνωστά πρωϊνάδικα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, των πρόσφατων διαδραματισθέντων γεγονότων με την Miley Cyrus ή την ιδέα ότι βίασαν κάποια κοπέλα επειδή τάχα και καλά τα «ήθελε ο κώλος της»…
Τώρα, αυτή η “τσαέρα” έχει γίνει μήλο της έριδος.
Πρόσφατα αναρτήθηκε μια εικόνα της Dasha Zhukova (δείτε τη φωτογραφία), η οποία κάθεται σε μια παρόμοια καρέκλα «έργο τέχνης».
Η καρέκλα αυτή τη φορά είναι κατασκευασμένη από την ημίγυμνη κούκλα μιας μελαχρινής γυναίκας με τα πόδια της στον αέρα, που είναι ντυμένη με μάυρα εσώρουχα και μαύρες μπότες, έχει ένα μαξιλάρι στο πίσω μέρος των μηρών και δίνει μυνήματα bondage (το οποίο μπορεί να θεωρηθεί πως έχει σχέση και με τη δουλεία). Περιττό να σας πω πως η φωτογραφία, αφού αναρτήθηκε, πυροδώτησε μια διαμάχη ρατσιστικού περιεχομένου στο διαδικτύο. Ακόμα χειρότερα, το άρθρο και η συνοδευτική φωτογραφία δημοσιεύτηκαν στις 20 Ιανουαρίου, που είναι ετήσια ημέρα αφιερωμένη στη μνήμη του Martin Luther King, του ηγέτη του Κινήματος Πολιτικών Δικαιωμάτων Αφρικής και Αμερικής. Η συνκεγκριμένη καρέκλα είναι έργο του Νορβηγού καλλιτέχνη Bjarne Melgaard, από μια σειρά που επανερμηνεύει τα ιστορικά έργα από τον καλλιτέχνη Allen Jones ως ένα σχόλιο για τη φυλετική και ρατσιστική πολιτική.
Ο Alexander Kargaltsev, ένας φωτογράφος με βάση του τη Νέα Υόρκη και γκέι ακτιβιστής, αποφάσισε να στήσει τη δική του απάντηση στο «εξωφρενικό και αντιαισθητικό» πορτρέτο με μια εικόνα ενός γυμνού μελαμψού άντρα να κάθεται σε ένα γυμνό λευκό άνδρα, του οποίου τα πόδια είναι σταυρωμένα για να δημιουργήσει μια «καρέκλα» (Δείτε τη φωτογραφία). Ο καλλιτέχνης δήλωσε στη Huffingpost, πως αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρωσία, λόγω της διάκρισης που βίωσε ως ομοφυλόφιλος, «Είμαι απογοητευμένος που η παράδοση της ξενοφοβίας είναι τόσο ισχυρή στην πατρίδα μου, σε σημείο που μια τέτοια εικόνα, όπως αυτή της Zhukova μπορεί να φαίνεται φυσιολογική και συνήθες».
Όπως ανάφερε και ο ίδιος ο Kargaltsev, είναι θλιβερό το γεγονός ότι ο ρατσισμός έχει πλεόν γίνει “glamorized” και έτσι γίνεται αποδεκτός! Όμως, η δική του σύνθεση αντιστρέφει την οπτική αδικία και το αδίκημα διαπράττεται από τον εν λόγω κύριο άρθροντα και κατά κάποιο τρόπο αποκαθιστά την ισότητα των φύλων, των φυλών, και του σεξουαλικού προσανατολισμού. Το έργο του μπορεί να θεωρείται από τους περισσότερους ως προκλητικό και ίσως ακατάλληλο, αλλά για τη αποκρουστική εικόνα (που από όλες της ημέρες του χρόνου, δημοσιεύθηκε την Ημέρα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ) δεν κουνά το κεφάλι του σχεδόν κανείς αφού δημοσιεύθηκε σε περιοδικό μόδας.
Αυτές οι ειδήσεις μου θυμίζουν τα πιο πρόσφατα θέματα στην Κύπρο μας, στα οποία δεν θα αναφέρθω αφού συζητήθηκαν αρκετά και διαμένωντας εκεί τα ξέρετε καλύτερα απο εμένα που ζω στο Bristol.
Αλλά με θλίβει το γεγονός ότι μεσα απο αυτές τις καταστασείς είναι εμφανές οτι υπάρχει σε μεγάλο βαθμό η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η τάση να φτιάχνουμε στερεότυπα, η φυλετική και σεξουαλική ανισότητα, καθώς και η αντικειμενοποίηση των φύλων. Θέλουμε να ζουμέ σε μια τέτοια κοινώνια;
Δεν είναι κρίμα για το νησί μας να διαθέτει μια τέτοια κοινωνία;
Υ.Γ Για όσους αναγνώστες μας εξ Ελλάδος δεν γνωρίζουν την κυπριακή διάλεκτο να πούμε ότι «τσαέρα» είναι η καρέκλα.
