Στις Παραγκουπόλεις της φτώχειας

Tην πιο κάτω συνέντευξη μου την έδωσε τον Μάϊο του 2005 ένας νεαρός τότε Λαρνακιώτης ο οποίος είχε θελήσει να μείνει ανώνυμος. Ο νεαρός μαζί μ’ ένα φίλο του ταξίδεψαν μέχρι την Κένυα για να βοηθήσουν μέσω του εθελοντισμού στην υποανάπτυκτη αυτή χώρα.
Η συνέντευξη που είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Χαραυγή» είχε σκοπό να παρουσιάσει τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Κένυα και τον ρόλο του εθελοντισμού.
Σήμερα, σε μια εποχή όπου τα πάντα δέχονται προπαγάνδα, τα ψέματα ευδοκιμούν και οι διαχρονικές αξίες περνούν κι αυτές την δικιά τους μέγα κρίση, μία συνέντευξη σαν την πιο κάτω μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο αναθεώρησης αντιλήψεων και υπενθύμισης πως σε αυτό τον πλανήτη κάτι λειτουργεί λάθος!

Της Γιώτας Δημητρίου

Εφημερίδα «Χαραυγή», 4 Μαίου 2005

Υπάρχουν σίγουρα αρκετοί οργανισμοί που προσπαθούν να βοηθήσουν με οποιοδήποτε τρόπο τις υπανάπτυκτες χώρες. Κάποιοι βοηθούν και κάποιοι άλλοι με δυσπιστία παρατηρούν. Το πνεύμα της Μητέρας Τερέζας σίγουρα δεν τους διακατέχει όλους. Πολλές φορές οι άνθρωποι θαυμάζουν τις αλτρουϊστικές πράξεις, αλλά σαν θεατές. Δεν δρουν. Κι όμως! Δυο νεαρά άτομα από τη Λάρνακα θέλησαν να δράσουν και να βοηθήσουν με τον δικό τους τρόπο, στην υποανάπτυκτη Κένυα. Τέτοιες κινήσεις ανθρωπιάς –εδικά όταν συνοδεύονται από μετριοπάθεια-πρέπει να δημοσιοποιούνται για να γίνονται παράδειγμα προς μίμηση.
Η ανωνυμία, ακόμα μια απόδειξη μετριοπάθειας, γίνεται μετά από παράκληση του συνεντευξιαζόμενου.

Η σκέψη για να υπηρετήσετε –κατά κάποιον τρόπο- στους υποανάπτυκτους αυτούς τόπους, πώς ξεκίνησε; Τι σας ώθησε;
Μας ώθησε το γεγονός ότι είμαστε νέοι, δεν έχουμε δεσμεύσεις οικογενειακές ή καριέρας, μόλις τελειώσαμε τις σπουδές μας, και θελήσαμε να δούμε τι πραγματικά σημαίνει «τρίτος κόσμος». Επίσης είχαμε σκεφτεί πως μια τέτοια εμπειρία, θα μας έκανε σίγουρα «καλύτερους» -κατά κάποιο τρόπο- ανθρώπους.

Πόσα άτομα ήσασταν;
Εγώ κι ακόμα ένας φίλος μου. Δύο άτομα.

Υπήρξε κάποια βοήθεια από οποιοδήποτε φορέα;
Εμείς προσπαθήσαμε στην αρχή, να προσεγγίσουμε τον Μητροπολίτη Κιτίου, είπαμε τις προθέσεις μας και τη διάθεση μας να πάμε να βοηθήσουμε. Η απάντηση ήταν ότι, ο οργανισμός για την καταπολέμηση της φτώχειας περισσότερο οργανώνει να στέλνει φαγώσιμα ή ρουχισμό κατά διαστήματα. Δυστυχώς για αποστολή ανθρώπων δεν γινόταν καμιά διευθέτηση, οπόταν καταλάβαμε ότι έπρεπε να δράσουμε μόνοι μας, όπως και έγινε.
Ο γραμματέας στη Μητρόπολη, στη Λάρνακα, μας έδωσε το τηλέφωνο του Δεσπότη στη Κένυα και επικοινωνήσαμε μαζί του. Ο Δεσπότης αμέσως έδειξε ενδιαφέρον να μας δεχθεί.

Πόσο καιρό μείνατε εκεί;
Μείναμε λίγο περισσότερο από ένα μήνα.

Τι συνθήκες συναντήσατε;
Οι συνθήκες ήταν πάρα πολύ καλές για εμάς, γιατί μέναμε στη Μητρόπολη, η οποία διέθετε ηλεκτρισμό και φαγητό, οπόταν δεν συναντήσαμε δυσκολίες. Η Μητρόπολη εκεί είναι πολύ καλά οργανωμένη. Εμείς αναλάβαμε διάφορες εργασίες. Το κλίμα ήταν καλό. Οι άνθρωποι ήταν πάρα πολύ καλοί, ιδιαίτερα οι φοιτητές της Θεολογικής Σχολής. Γίναμε φίλοι με πολλούς.

Ποια είναι η πραγματικότητα; Οι σκηνές της φτώχειας είναι όπως τις βλέπουμε μέσα από τα ΜΜΕ; Η τηλεόραση μήπως τα μεγενθύνει;
Όχι η τηλεόραση δεν μεγενθύνει τις σκηνές φτώχειας….απλά η διαφορά είναι η εξής: μές από τα ΜΜΕ ότι και να δεις, και την πιο αδυσώπητη σκηνή, δεν μπορείς να καταλάβεις την έκταση της, να την νιώσεις. Όταν όμως βρίσκεσαι σε τέτοιες «τριτοκοσμικές χώρες» και είσαι παρών όταν ένα παιδί ξυπόλυτο περνά από δίπλα σου, ή έχει πληγές πάνω του -που πολλές φορές δεν θεραπεύονται- με έντονες δυσωδίες και βλέποντας το παιδί αυτό στα μάτια καταλαβαίνεις πόσο πολύ υποφέρει….ε, αυτές τις εικόνες δεν τις νιώθεις, όσες φορές και να τις δεις μέσα από τα ΜΜΕ. Μόνο αν είσαι παρών. Υπήρχαν πολλές σκηνές άπειρης δυστυχίας, ειδικά σε κάποιες περιοχές στην Ναϊρόμπι. Λίγο έξω από την Μητρόπολη, ήταν μια περιοχή, η Ριρούτα, που είναι αρκετά φτωχή, είναι παραγκούπολη βασικά, με αρκετές άλλες παραγκουπόλεις γύρω, που μετά το Σοβέτο θεωρούνται οι μεγαλύτερες παραγκούπολεις….
Σκεφτείτε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους να μένουν σε παράγκες!
Οι σκηνές ήταν πολύ σκληρές και η καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων δεν είχε καμιά σχέση με την καθημερινότητα των ανθρώπων που γνωρίζαμε εμείς στο δικό μας κόσμο. Για να πιουν λίγο νερό π.χ έπρεπε να περπατήσουν αρκετά χιλιόμετρα για να το πάρουν. Οι δρόμοι γεμάτοι σκουπίδια. Φτώχεια παντού…

Ο κόσμος εκεί πως σας αντιμετώπιζε;
Ίσως να ζήλευαν, αλλά όχι με την κακιά έννοια…Επειδή καταλάβαιναν ότι εμείς προερχόμασταν από ένα καλύτερο κόσμο, χωρίς φτώχεια, χωρίς τόση σκληρότητα. Ίσως και να έχουν μια εξωραϊσμένη ιδέα για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και για τους λευκούς. Συχνά μας ρωτούσαν πως είναι ο δικός μας κόσμος, πόσο εύκολα αγοράζουμε πράγματα κ.ά.Καταλάβαιναν ότι ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να έχει αγαθά που αυτοί δύσκολα μπορούν να έχουν. Και ως φυσικό επακόλουθο εξιδανίκευαν τον δικό μας κόσμο.

Ήταν δύσκολο να ανταπεξέλθετε κάτω από τόσο δύσκολες συνθήκες;
Όχι δεν ήταν δύσκολο, γιατί εμείς, όπως προανέφερα, μέναμε στην Μητρόπολη και είχαμε τα πάντα, μπάνιο, ηλεκτρισμό, φαγητό. Ήμασταν μια χαρά μέσα στη Μητρόπολη, αλλά έξω, στην παραγκούπολη ήταν και πολύ φτωχικά και επικίνδυνα.
Η Μητρόπολη είχε τείχος γύρω-γύρω, γιατί υπήρχε κίνδυνος. Τον μάγειρα της Μητρόπολης τον χτύπησαν μια φορά και τον μεταφέρανε γυμνό στους δρόμους. Τον Μητροπολίτη επίσης, τον χτυπήσανε τρεις φορές, μια φορά μπήκανε μέσα στη Μητρόπολη τον λήστεψαν και τον χτυπήσανε, μιαν άλλη φορά τον απειλήσανε με όπλο, μέρα μεσημέρι.
Παρ’ όλο που υπάρχουν φρουροί, λόγω της υπερβολικής διαφθοράς που υπάρχει, οι φρουροί τυχαίνει να λαδώνονται. Το ίδιο συμβαίνει και με την αστυνομία. Υπάρχει μια φοβερή διαφθορά, που κατατάσσει την Κένυα την 15^η σε διαφθορά χώρα στον κόσμο. Σίγουρα βοηθούν και οι συνθήκες φτώχειας για την διαφθορά….

Εσείς πώς βοηθούσατε εκεί;
Μετά τη λειτουργία και το πρόγευμα στρωνόμασταν στην δουλειά.Υπήρχε αρκετή δουλειά, είτε μεταφράσεις, είτε διδασκαλία σε παιδιά του δημοτικού, διευθέτηση φυλλαδιών της Μητρόπολης, τα οποία έπρεπε να μπουν σε κουτιά, (αλλά τα κουτιά τα έπαιρναν οι κάτοικοι να τα βάλουν στα σπίτια τους για μόνωση στους τοίχους τους)…

Πιστεύεις ότι οι χώρες αυτές δέχονται βοήθεια ή όχι; Δηλαδή θα μπορούσε λ.χ να βοηθούσε περισσότερο ο υπόλοιπος πλανήτης;
Δέχονται βοήθεια, αλλά το πρόβλημα είναι ότι η βοήθεια ίσως να μην φτάνει εκεί που πρέπει να φτάσει. Λόγω της διαφθοράς, τα χρήματα ή την οποιαδήποτε βοήθεια δεν την δέχονται αυτοί που πρέπει να την δεχτούν. Το πρόβλημα αυτό της διαφθοράς έχει πάρει διαστάσεις και ήδη αρκετοί οργανισμοί και φορείς το μελετούν.
Είναι επίσης σημαντικό να καταλάβουμε ότι οι άνθρωποι αυτοί στις τριτοκοσμικές αυτές χωρες δεν χρειάζονται μόνο ρούχα και φαγητό, αλλά και εκπαίδευση και ιατρική βοήθεια. Οι διάφορες αρρώστιες, ελονοσία λόγω των συνθηκών που επικρατούν εκεί, φυματίωση, Aids, είναι πολύ εξαπλωμένες σε αυτές τις χώρες και προκαλούν πολλούς θανάτους.

Η Κύπρος δίνει «χέρι» βοηθείας σε αυτές τις χώρες;
Απ΄ότι μας έλεγε ο Μητροπολίτης εκεί ο Μακάριος Τιλλιρίδης, ναι η Κύπρος στέλνει πράγματα, και τώρα ετοιμάζονται να στείλουν ποδήλατα…Τώρα έχει δημιουργηθεί και ι σύνδεσμος εδώ στην Κύπρο «Φίλοι της Κένυας», και αναμένεται να δράσουν με οποιοδήποτε τρόπο για να βοηθήσουν.
Θα ήθελα εδώ να αναφερθώ στον Μητροπολίτη Μακάριο Τιλλιρίδη, ο οποίος εργαζόταν 15 ώρες την ημέρα, όταν ήμασταν εμείς εκει, αξιοποιεί κάθε βοήθεια που στέλλεται. Βοηθά οικογένειες, χτίζει εκκλησίες στην Κένυα, βοηθά ορφανοτροφεία, είναι πραγματικά πρότυπο ανθρωπιάς και καλοσύνης.

Τι θα έλεγες σε κάποιον που σκέφτεται να κάνει το ίδιο με εσάς και να πάει εθελοντής σε μια τριτοκοσμική χώρα;
Αν οι προθέσεις είναι αγνές, από τη βοήθεια που προσφέρεις βγαίνεις κερδισμένος. Αν και μπορεί να υποφέρεις, να δυσκολευτείς, εντούτοις αξίζει τον κόπο και νιώθεις κερδισμένος ως άνθρωπος. Αξίζει πραγματικά να προσπαθήσει κάποιος να βοηθήσει με οποιοδήποτε τρόπο μπορεί.

Εσάς σε τι σας βοήθησε αυτή ιεραποστολή;
Εμείς, μακάρι να καταφέραμε να προσφέρουμε το 1% απ’ ότι πήραμε. Γιατί πραγματικά, εμείς βγήκαμε κερδισμένοι…..φύγαμε κερδισμένοι.
Συνειδητοποιήσαμε τι σημαίνε «τρίτος κόσμος» και καταλάβαμε ότι ο δικός μας κόσμος είναι ένας μικρός κόσμο, και πέρα από αυτόν υπάρχει και ένα άλλος κόσμος που οι άνθρωποι εκεί όσο κι αν μας μοιάζουν, όσο κι αν έχουν και αυτοί τα ίδια όνειρα, ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο…δεν μπορούν να τα έχουν. Δεν μπορούν να έχουν ένα εμβόλιο που μπορεί να τους σώσει τη ζωή!