*Το όνομα της στήλης είναι εμπνευσμένο από το βιβλίο του Αλμπέρ Καμύ, “Ο Ξένος”, (έκδοση 1954)
Ο αρθρογράφος της στήλη μεγάλωσε στην Λάρνακα και τα τελευταία δεκατρια χρόνια ζει στο εξωτερικό.
Επέλεξε να γράφει ανώνυμα. Eπειδή τον θεωρούμε όμορφο μυαλό, δεχθήκαμε να γράφει ανώνυμα.
Κάθε φορά που πάω στη Κύπρο για διακοπές επικρατεί κάτι στην επικαιρότητα, είτε την τοπική της Λάρνακας ή της Κύπρου γενικά, που δυστυχώς με προσγειώνει ανώμαλα στην ψυχοσύνθεση της Κυπριακής κοινωνίας του μαζοχισμού και του στρουθοκαμηλισμού.
Εκτός από τις εκάστοτε εξελίξεις στο Κυπριακό και τις διάφορες εκφάνσεις των ενίοτε προφητών που στοχεύουν στην δαιμονοποίησης του “άλλου Κύπριου” και των ξένων και στην διαφύλαξη της οφθαλμαπατικής Ελληνικότητα της Κυπριακής ταυτότητας του περονόσπορου υπάρχουν φυσικά και οι διάφορες Σκαλλιώτικες κοινωνικό-οικονομικές εξελίξεις που μου φέρνουν τάσεις φυγής και αποφυγής.
Ένα χρονο πρίν ήταν οι εγκληματικές ενέργειες της Τρόικας που επέφεραν το τσουνάμι οργής και αποκαλύψεων των ακόμα πιο εγκληματικών πολιτικών των ενίοτε κυβερνήσεων και των Κυπριακών τραπεζών. Τότε, μετά το συλλογικό σοκ από την συνειδητοποίηση της πολιτικής και οικονομικής μας γύμνιας επήρθε το συλλογικό κοινωνικό σοκ που επέφερε η συνήθης πλέον κυπριακή παρωδία οπου οι διάφοροι τροβαδούροι της ευθιξίας παρελαύνουν νυχθημερόν από τα ΜΜΕ για να αλληλοκατηγορούνται και να πλένουν τας χείρας τους.
Φέτος δυστυχώς ακόμα μια τραγωδία βρισκόταν σε πλήρης εξέλιξη κατά την διάρκεια της ετήσιας οικογενιακής μας επίσκεψης στη Κύπρο αυτήν την φορά με την τραγική έως και φασιστική απόφαση της κυβέρνησης να μετατρέψει το λιμάνι της Λάρνακας από επιβατικό με προοπτικές ανάπλασις της ευρύτερης περιοχής στο κέντρο της πόλης και της μαρίνας της Λάρνακα, επιλογές που θα τόνωναν τις προσπάθειες για τουριστική ανάπτυξη της πόλης, σε βιομηχανικό λιμάνι με το σκεπτικό να μετατραπεί η περιοχή γύρω από το λιμάνι και με την συνεισφορά των διυλιστηρίων δίπλα σε ενεργειακό κόμβο για την εκμετάλλευση των νέο-ανακαλυφθέντων αποθεμάτων αερίου.
Δεν θα αναφερθώ στα θετικά ή αρνητικά για το δίλημμα βιομηχανική ενάντια στην τουριστική ανάπτυξη ουτε στα υπέρ ή στα κατά
της ενός σε σχέση με της άλλης επιλογής.
Αυτό που με ενδιαφέρει είναι το γεγονός ότι η απόφαση αυτή πάρθηκε με την απολυταρχική μέθοδο του διαίρει και βασίλευε που θα έκανε ακόμα και τον κυβερνήτη Χαρτινγκ να ζηλέψει.
Αγνοήθηκαν γνωματεύσεις εμπειρογνωμόνων, παρακάμφθηκαν αποφάσεις και οδηγίες της ΕΕ, έγιναν και συνεχίζονται να γίνονται προσπάθειες συγκάλυψης ‘σκανδάλων ‘ από αξιωματούχους της κυβέρνησης και της πόλης που είχαν στόχο τη παραπλάνηση και την παραπληροφόρηση των Λαρνακέων. Το χειρότερο είναι όμως ότι δίνονται εξηγήσεις που προσβάλλουν την νοημοσύνη της πλειοψηφίας των πολιτών της Λάρνακας.
Αυτό που ήθελα να σταθώ περισσότερο όμως είναι η αντίληψη που εμπεδώθηκε στο μυαλό μου ειδικά με τις παραπάνω εμπειρίες για την σχέση της κυρπιακής ψυχοσύνθεσης με την πιλότταν.
Παλιά πριν φύγω για φοιτητής στην Ελλάδα έπαιζα και εγώ με τους φίλους μου πιλότταν. Ομολογώ πως όταν πήγα Ελλάδα αρχικά μου έλειψε το παιχνίδι γιατί η αλήθεια είναι πως η πιλόττα είναι ένα συναρπαστικό παιχνίδι που απαιτεί αυτοσυγκέντρωση και πολλές άλλες ικανότητες από τους παίκτες όπως καλή μνήμη, παρατηρητικότητα, επικοινωνία και συνεργασία, μπλόφας κτλ. Ήταν όμως αυτή η επαναπροσέγγιση με την κυπριακή ψυχοσύνθεση που με έκανε να μείνω λίγο έξω απο το παιχνίδι.
Κάποιος μπορεί να πει πως γενικά η ζωή είναι ένα παιχνίδι και απαιτεί σε διάφορα στάδια να διακινδυνεύεις πολλά. Πέραν αυτού παιχνίδια υπάρχουν πολλά. Γιατί εμένα μου μπήκε τότε η ιδέα ότι η πιλόττα σαν παιχνίδι παρέχει με αρκετή ακρίβεια ένα μικρογραφικό χάρτη του τσίρκου του παραλόγου που ονομάζεται κυπριακή κοινωνία.
Ο συλλογισμός μου είναι απλός. Οι ΗΠΑ έχουν σαν γενικώς αποδεχόμενη χαρακτηριστική την νοοτροπία του cowboy της άγριας δύσης. Εκεί όπου επικρατούσε για πολλά χρόνια, και ίσως να επικρατεί ακόμα σε αρκετά μέρη των δυτικών ΗΠΑ, ο νόμος του ισχυρού. Εκεί όπου εκφράσθηκε στο απόλυτο της η ατομικότητα της Αμερικάνικης κουλτούρας και γαλουχήθηκε η οφθαλμαπάτη του Αμερικανικού ονείρου σαν αυτεπάγγελτο δικαίωμα κάθε ελεύθερου Αμερικανού πολίτη που επιδίωκε το ατομικό καπιταλιστικό του συμφέρον. Γι’ αυτό και, κατα την άποψη μου, το παιχνίδι που αντιπροσωπεύει την Αμερικανική κουλτούρα είναι το πόκερ. Στο πόκερ ο κάθε παίκτης προσπαθεί με διάφορες τακτικές και μπλοφάροντας να κερδίσει τις μάρκες των αντιπάλων του και να τους αναγκάσει είτε να βγούν από το παιχνίδι είτε να ξαναμπούν στο παιχνίδι αγοράζοντας και άλλες μάρκες. Είναι αυτή η ατομικότητα του πόκερ και η προσήλωση στην σταδιακή εξόντωση του ανταγωνισμού που κάνει το πόκερ τόσο ελκυστικό για τους Αμερικανούς.
Σαν καλοί μάγκες της Νοτιο-Ανατολικής Μεσογείου εμείς οι Κύπριοι έχουμε την πιλότταν μας. Στην πιλότταν παίζεις πάντα με ένα σύντροφο εναντίον δύο άλλων συντρόφων. Στόχος είναι να ‘μιλήσουν’ μεταξύ τους οι σύντροφοι χρησιμοποιώντας κάποια γνωστά κόλπα, δηλαδή βάζοντας πόντους ο ένας στο παιχνιδι του άλλου, ή με άλλους διάφορους τρόπους που συνήθως μόνο οι δύο τους τους γνωρίζουν. Στόχος αυτής όλης της διαβούλευσης είναι να αποφασιστούν τα κόζια του παιχνιδιού δηλαδή η φυλή από τις τέσσερις που έχει η τράπουλα που θα είναι η πιο δυνατή σε σχέση με τις άλλες. Καθώς το μίλημα συνεχίζεται μεταξύ των συντρόφων βάζουν πόντους δηλώνοντας έτσι τους ελάχιστους πόντους που θα συγκεντρώσουν στο παιχνίδι με τα κόζια τους. Οι αντίπαλοι θα έχουν ως σκοπό να τους κάνουν κερδίσουν λιγότερους και έτσι να κερδίσουν αυτοί τη παρτίδα.
Είναι σαν κάθε εκλογική αναμέτρηση στην Κύπρο όπου διάφοροι κομματικοί ‘σύντροφοι’ κάνουν ρουσφεττολογικούς μυστικούς λογαριασμούς για να κερδίσουν την ψήφων των πολιτών και να βάλουν αυτοί τα ‘κοζια’ που θέλουν στις θέσεις που τους βολεύει. Στην περίπτωση που καταλάβουν ότι δεν θα βγάλουν αυτοί το παιχνίδι τους θα κάνουν τα πάντα για να διαλύσου το παιχνίδι των αντιπάλων τους και να κερδίσουν την παρτίδα μέχρι την επόμενη αναμέτρηση.
Αυτό που ίσως διαφέρει η πιλόττα με το πολιτικό παιχνίδι της Κύπρου είναι ότι συνήθως οι σύντροφοι στην πιλόττα μένουν οι ίδιοι ενώ στο πολιτικό τοπίο οι λεγόμενοι σύντροφοι, όπως μας έχει αποδείξει επανειλημμένα η ΕΔΕΚ και το ΔΗΚΟ, μπορεί να αλλάξουν πλευρά ανά πάσα στιγμή ακόμα και μέσα στην μέση του παιχνιδιού.
Εκεί που φαίνεται περισσότερο από οπουδήποτε αλλού η φροϊδική σχέση της πιλόττας με την κοινωνικοπολιτική ζωή της Κύπρου είναι στην κλασσική ατάκα της πιλόττας ‘ατού ο Γαβρίλης’!
Ίσως η προέλευση της συγκεκριμένης ατάκας να αξίζει την δική της έρευνα και ανάλυση αλλά αυτό ας το αφήσουμε για μία άλλη φορά. Η σχετική ατάκα χρησιμοποιείται όταν στην αρχή του παιχνιδιού οι παίκτες ξεκινούν να παίζουν για να μαζέψουν τα ‘κόζια’ (ή ατού) ώστε μετά να μπορούν να κάνουν το παιχνίδι τους. Μερικές φορές ακόμα και εκτός παιχνιδιού η έκφραση αυτή λέγεται και για να υποδηλώσει ότι κάποιος πεισματικά συνεχίζει να επαναλαμβάνει το ίδιο πράγμα για να πετύχει τον μάταιο στόχο του.
Στην Κύπρο είμαστε όλοι Γαβρίληδες που επαναλαμβανόμενος προσπαθούμε να κανονιστούμε με τους δικού μας ανθρώπους και οι λίγοι από αυτούς που έχουν την δύναμη χρησιμοποιούν ο καθένας τα δικά του κόζια για να κερδίσουν την παρτίδα μή γνωρίζοντας δυστυχώς όι αφού το παιχνίδι είναι στημένο τότε ο αγώνας είναι μάταιος.
Γι’ αυτό και μας αξίζει η φράση, “Ατού ο Γαβρίλης”!
