Η τέχνη του χορού, οι σπουδές της στο Σύγχρονο Χορό, οι τέχνες σήμερα στη Κύπρο, η πόλη μας η Λάρνακα….Γι αυτά και γι άλλα πολλά μας μιλά η νεαρή Αννίτα Μωυσέως, η οποία τελείωσε πρόσφατα τις σπουδές της στο Σύγχρονο Χορό και έχει πλέον επιστρέψει μόνιμα πίσω στη Κύπρο.“Για μένα ο χορός είναι τρόπος ζωης, δεν είναι μια απασχόληση αλλά κάτι που αφιερώνεσαι αποκλειστικά σε αυτό και είσαι έτοιμος να θυσιάσεις ό,τι είναι απαραίτητο όχι γιατί πρέπει αλλά γιατί το νιώθεις. Ο χορός είναι ένα μέσο έκφρασης των συναισθημάτων και της ψυχής του ανθρώπου και οι κινήσεις είναι οι λέξεις, τα λόγια που βγαίνουν από τον άνθρωπο απεικονίζοντας ό,τι θέλει να δείξει”, μας λέει η Αννίτα.
Της Γιώτας Δημητρίου
Φωτογραφίες : Στέλιος Μουσαρρής
“Δεν υπήρξαν συγκεκριμένοι λόγοι που να με ώθησαν να ακολουθήσω τις σπουδές του χορού παρά το ότι ήμουν και εξακολουθώ να είμαι ερωτευμένη με τον χορό, ίσως να ακούγεται λίγο κλισέ αλλά είναι η αλήθεια, πάντα μου άρεσε ο χορός, αν και άργησα πολύ να αρχισω μαθήματα χορού. Από μικρή ασχολούμουν με ολυμπιακή γυμναστική και αργότερα ακροβατική και αγωνιστικό αερόμπικ, που μπορουν να συσχετιστούν κάπως με την τέχνη του χορού.
Ένιωθα πάντα ένα ενθουσιασμό όταν έλεγα ότι ήθελα να ασχοληθώ με αυτά τα επαγγέλματα. Σε πιο μεγάλη ηλικία όμως για πολλά χρόνια ήθελα να σπουδάσω ιατρική αλλά όσο περνούσε ο καιρος ασχολούμουν όλο και περισσότερο με το χορό σε σημείο που μετα το σχολειο πήγαινα στη σχολή χορού και περνούσα τα απογεύματα μου εκεί, δεν με ενδιέφερε κάτι άλλο! Όμως φοβόμουν να ασχολήθω επαγγελματικά, περισσότερο με ανησυχούσε το να πω στους γονείς μου οτι από ιατρική θα αλλαζα κατεύθυνση για χορό, μέχρι που μια μέρα, η δάσκαλα του χορού μου με ρώτησε γιατί δεν ασχολούμουν επαγγελματικά και από εκείνη την μέρα το είχα συνεχώς στο μυαλό μου. Όταν ανακοίνωσα στους γονείς μου οτι ήθελα να σπουδάσω χορό δεν με πίστευαν μέχρι που ήμουν τελειόφοιτη και άρχισα μόνη μου να στέλνω αίτησεις σε διαφορα πανεπιστήμια”
“Σπούδασα στο University of Bedfordshire της Aγγλίας, μια μικρή πόλη κοντά στο Λονδίνο. Ήμουν τυχερη γιατι ειχα την ευκαιρια να πηγαινω να παρακολουθω παραστασεις στο Λονδινο. Το συγκεκριμενο ειδος χορου ειναι πολυ ανεπτυγμενο και αναπτυσσεται συνεχως στην Αγγλια αν και θα ελεγα οτι περισσοτερο στο Λονδινο. Ειναι απιστευτο το οτι υπαρχουν καθημερινα παραστασεις, μικρες ή μεγαλες, σε διάφορα μέρη του Λονδινου και υπαρχουν τοσες πολλες επιλογες για το κόσμο αλλα και πολλες ευκαιριες για ενα χορευτη καλλιτεχνη να ασχοληθει επαγγελματικα. Υπαρχουν μικρες ή και μεγαλες ομαδες χορου, που ανεβαζουν συχνα παραστασεις χορου και επισης υπαρχουν περισσοτερες ευκαιριες για χορηγίες αυτων των ομαδων που τους επιτρεπει να ανεβαζουν παραστασεις. Επισης οι καλλιτεχνες της συγχρονης τεχνης, (αφού πλεον ο Συγχρονος Χορος θεωρειται ενα ξεχωριστο ειδος τεχνης), θεωρουν καθηκον την προσφορα τους στη τεχνη και στοχος τους δεν ειναι το κερδος και η φημη, αλλα η παραγωγη εργων και η προσφορα τους στο κοινο. Σκοπος τους ειναι να προωθουν και να μεγαλωνουν τον χορο επομενως η τεχνη αυτη κερδιζει ολο και περισσοτερο εδαφος και εξαπλωνεται συνεχως”
“Απο την αρχη οταν αποφασισα να ασχοληθω επαγγελματικα με το χορο με προβληματιζε το γεγονος οτι η τεχνη του χορου στη Κυπρο δεν ειναι στα επιθυμητα επιπεδα για καποιο χορευτη. Δεν προσφερει πολλες ευκαιριες στους χορευτες /καλλιτεχνες, να γινουν επαγγελματιες χορευτες, δηλαδη να κερδισουν επαγγελματικη σκηνικη εμπειρια αλλα και να δημιουργουν ελευθερα ως καλλιτεχνες. Ομως επειδη το συγκεκριμενο θεμα με ενδιεφερε πολυ, η πτυχιακη μου ειναι βασισμενη σε αυτο, συγκεκριμενα το θεμα ηταν η ερευνα των επαγγελματικων ευκαιριων που προσφερονται στους χορευτες και καλλιτεχνες της Κύπρου και με ποιες μεθοδους θα μπορουσαν να αναπτυχθουν. Μεσα απο την ερευνα μου, μιλησα με διαφορους χορευτες και καλλιτεχνες της Κυπρου για να ενημερωθω απο πιο εμπειρους ανθρωπους που εχουν επαγγελματικη εμπειρια στη κυπρο για να μου πουν την γνωμη τους και να δωσουν μια περιλιψη της καταστασης μεσα απο τη δικη τους οπτικη γωνια. Επισης η ερευνα εγινε μεσα απο διαφορα ηλεκτρονικα αθρα, ιστοσελιδες, βιβλια κτλ που ειχα στη διαθεση μου για να μπορεσω να καταγραψω και να παρουσιασω το ιστορικο του συχρονου χορου στη κυπρο, την οποιαν αναπτυξη του στο περασμα του χρονου και την παρουσα κατασταση του συγχρονου χορου στη Κυπρο. Μεσα απο την ερευνα εμαθα εκπληκτη στο οτι υπαρχουν ευκαιριες και συνεχως αναπτυσσονται και παρουσιαζονται καινουριες ευκαιριες, μεσα στα 30 χρονια που παρουσιαζεται ο χορος στη Κυπρο θα ελεγα οτι τα τελευταια 15 εχει παρουσιαστει μεγαλη αναπτυξη και βελτιωση, ομως θα ελεγα οτι η περισσότερη δραστηριότητα ειναι Λεμεσο και μετα Λευκωσια, δυστυχως στη Λαρνακα μας δεν υπαρχουν πολλες. Μεσα απο την ερευνα μου καταλαβα οτι ειναι εφικτο να αναπτυχθει η τεχνη του χορου στη Κυπρο και να παρουσιαζονται περισσοτερες ευκαιριες, αρκει μονο να υπαρχουν ανθρωποι και καλλιτεχνες που θελουν και εχουν ορεξη και υπομονη να υπηρετησουν την τεχνη του χορου αποσκοπωντας την περαιτερω αναπτυξη και διαδοση του”
“Οι σπουδες μου απο το πρωτο χρονο ειδικευονταν στο Συγχρονο Χορο. Στο πανεπιστημιο μας, μας διδασκαν οτι αφορα το Συγχρονο Χορο,σε θεωρητικο βαθμο και πρακτικο. Ειχαμε διδαχθει διαφορα μαθηματα τεχνικης του χορου, Limon, Release, Cunnigham, Graham αλλα μας δισασκαν και διαφορες αλλες τεχνικες και ειχαμε επισης μαθηματα αυτοσχεδιασμου, Improvisation και contact improvisation. Πολλα μαθηματα μας αφορουσαν το πως σαν καλλιτεχνης και χορευτεις μπορεις να χορογραφησεις με διαφορες τεχνικες που εχουν αναπτυχθει απο ανθρωπους του χορου οπως τις τεχνικες του Laban.Ομως επισης ειχαμε μαθηματα ιστοριας του χορου, κριτικης χορου και αναλυση του και sigh specific και τεχνολογιας η οποια μπορει να χρησιμοποιηθει μεσα στο χορο. Ενα απο τα κυρια μας μαθηματα ηταν και ο χορος σαν ερευνα, μέσα απο το οποιο μαθαίναμε πως να ερευνουμε για διαφορους τομεις και θεματα που μας ενδιαφερουν και πως αργοτερα να το μεταφραζουμε και να τα μεταφερουμε στη γλωσσα του χορου. Τολμω να πω οτι το συγκεκριμενο πανεπιστημιο σε εκπαιδευει και σου δινει τις βασεις στο πως να σκέφτεσαι και να δημιουργεις ως καλλιτεχνης”
“Η ονομασια του χορου ειναι Συγχρονος Χορος, ομως προσωπικά πιστευω ότι αυτη η ονομασια δεν αντιπροσωπευει την τεχνη του χορου αυτου που εχει αναπτυχθει τα τελευταια χρονια γιατι πλεον δεν ειναι μονο χορος, αλλα συνδυαζει πολλες τεχνες μαζι οπως θεατρο, λογο, μουσικη, τεχνολογια και ό,τιδηποτε θελει κάποιος να χρησιμοποιησει μεσα στα εργα του. Ειναι μια διαφορετικη μορφη τεχνης η οποια προτρεπει τους καλλιτεχνες να «μιλήσουν ελευθερα για οτι τους προβληματιζει και ενδιαφερει δειχνοντας το με ενα διαφορετικο τροπο στο κοινο. Σκοπος του καλλιτεχνη ειναι παντα να αφηνει το κοινο με ενα προβληματισμο ή να του δίνει κατι, καθώς και την ευκαιρια να δει και να επεξεργαστει καποια δεδομενα με διαφορετικο τροπο σκεψης και μεσα απο τη «ματιά» του καλλιτεχνη. Ειναι ενα πεδιο μεσα απο το οποιο οι καλλιτεχνες μπορουν να ερευνουν να εξελισσουν διαφορες πτυχες του. Αυτο το ειδους χορου αποτελειται απο διαφορες τεχνικες ομως δεν καθοριζεται απο καποια συγκεκριμενα γιατι δεν ακολουθει ενα συγκεκριμενο βηματολογιο οπως γινεται στο μπαλετο. Αντιθετα ο χορευτης ειναι ελευθερος να χρησιμοποιησει οτι κινηση θελει, αλλαζοντας την, διαφοροποιοντας την, ή ακομα αναπτυσσοντας δικες του κινησεις”
“Η αληθεια ειναι ότι δεν ειχα σκεφτεί καθολου την διδασκαλια απο το καιρο που ειχα αποφασισει να ασχοληθω επαγγελματικα με το χορο. Βεβεαια στο Πανεπιστημιο ειχαμε πολλα μαθηματα και εξετασεις που αφορουσαν την διδασκαλια και τους μεθοδους της και ειχαν ενδιαφερον. Λόγω του οτι στη Κύπρο δεν ειναι τοσο ευκολο να ζεις μονο με το επαγγελμα του χορευτη, ηξερα οτι καποια στιγμη θα ασχολουμουν με την διδασκαλια.
Ομως η διδασκαλια ειναι ωραιο πραγμα. Το να μπορεις να μεταδιδεις τις γνωσεις που εχεις στους νεοτερους και να βοηθας αυτους που θελουν να προοδευσουν και να πετύχουν. Επισης η διδασκαλια εχει ακομα ενα θετικο, πολυ σημαντικο, δινει την ευκαιρια στο δασκαλο να μαθει και ο ιδιος μεσα απο τους μαθητες του. Ειδικα στο Συγχρονο Χορό, που η κινηση και η ιδεα μπορει να ξεκινησει απο το μηδεν και να αναπτυχθει και να αναπτυσσεται συνεχως, ετσι λοιπον ο δασκαλος μπορει να επηρεαστει απο τους μαθητες του, να δει μεσα απο το δικο τους τροπο σκεψης ή κινησης, ανεξαρτήτως ηλικιας και να εμπνευστει για κατι καινουργιο και διαφορετικο. Ειναι ενας καινουριος τομεας του χορου που θελω να εξερευνησω και να μαθω μεσα απο αυτον”
“Η τεχνη του συγχρονου χορου στη Λάρνακα ειναι μικρη μεχρι και μηδαμινη. Δεν προσφερονται πολλες ευκαιριες ουτε στους καλλιτεχνες αλλα ουτε και στους θεατες. Εχουν γινει προσπαθειες, εχουν γινει παραστασεις και απο ντοπιους χορευτες και απο αλλους που ειχαν φερει εργα τους στη πόλη μας, ομως χωρις να εχει κτιστει ενα μονιμο υποβαθρο του συγχρονου χορου. Ο κοσμος της Λάρνακας σε σχεση με την πολη της Λεμεσου γνωριζει πολυ ελαχιστα για το χορο. Πρέπει να γίνουν προσπάθειες να μάθει ο κοσμος αυτο το ειδος τεχνης για να μπορει να ερχεται να παρακολουθει παραστασεις. Πρεπει να γινονται προσπαθειες σταθερα και με επιμονη μεχρι να επιτευχθει το επιθυμητο αποτελεσμα διοτι οι σποραδικες προσπαθειες που γινονται δεν εξυπηρετουν την τεχνη του χορου. Προσωπικα θεωρω οτι πλεον ειναι ο καταλληλος καιρος για να γινει η σωστη αρχη γιατι υπαρχει μια ταση πλεον για περισσότερο ενδιαφερον προς τις τεχνες γενικα. Δηλαδή το οτι υπαρχουν πλεον τοσα Art Cafe ή μπαρακια, ή γινονται εκθεσεις σε διαφορους χωρους μεσα στη Λαρνακα, οι καλλιτεχνες θα μπορουσαν να εκμεταλλευτουν αυτη την αλλαγη και να εφαρμοσουν καινουργιους μεθοδους προσεγγισης συμφωνα με τα συγχρονα δεδομενα”
“Οπως ανεφερα πιο πανω παρατηρειται μια ταση πλεον απο το κοσμο να ενδιαφερεται για τις τεχνες γενικοτερα. Νομιζω οτι εχει επηρεασει πολυ το τι γινεται γενικα στη Κυπρο μας αυτη την εποχη και κυριαρχει ενα κλιμα απαισιοδοξιας στο κοσμο ετσι αρκετοι στρεφονται σε κατι πιο δημιουργικο που θα τους δωσει λιγη χαρα και ευχαριστηση, θα τους κανει να ξεχασουν για λιγο τα προβληματα τους, αλλά συνάμα θα τους προβληματίσει και θα τους δώσει τροφή για σκέψη. Γι αυτο και πρεπει οι καλλιτεχνες «να εκμεταλλευτουν» θετικα την ευκαιρια αυτή με το να δημιουργουν εργα που θα ελκυουν το κοινο. Επίσης θα ηταν καλο να σκέφτονται οτι σε τετοιους δυσκολους καιρους, είναι καθηκον τους να ευχαριστουν το κοινο και να τους δινουν μηνυματα μεσα απο τα εργα τους και να δημιουργουν επειδή το αισθανονται και οχι επειδη αποσκοπουν μονο στο κερδος”
“Μεχρι τωρα «ο επαναπατρισμός μου» κυλαει ομαλα, αν και νιωθω οτι ειμαι εδω για διακοπες προς το παρον γιατι ειναι δυσκολο να συνειδητοποιησω οτι τον Σεπτεμβρη δεν θα παω πισω στην Αγγλια αλλα θα μεινω στην Κυπρο και θα αρχισω να εργάζομαι. Μεταξυ της πολης που διέμενα και της Λαρνακας μου αρεσει περισσοτερο η Λαρνακα, επειδή ειναι η πολη μου. Ενα όμως απο τα θετικα του Bedford ηταν οτι βρισκεται 40 λεπτα απο το Λονδινο και ετσι ειχα την ευκαιρια να πηγαινω οσο συχνα ηθελα στο Λονδινο για να παρακολουθω παραστασεις και να παίρνω μαθηματα χορου. Αυτο ειναι που θα μου λειψει περισσοτερο, η ευκαιρια να εχω πληθωρα επιλογων απο παραστασεις που μπορω να παρακαλουθησω αλλα και μαθηματα που μπορω να παίρνω. Γι αυτο και αυτη τη στιγμη ψαχνω να βρω οσους περισσοτερους τοπους οπου θα μπορω να παιρνω μαθηματα, για να νιωσω οντως οτι ολοκληρωνεται η εγκατασταση μου στη Κυπρο”
“Ένα παιδι καιρδιζει παρα πολλα μεσα απο τα μαθηματα χορου, ως γνωστό το Ελληνικο ρητο λεει «νους υγιεις εν σωματι υγιει». Ειναι απαραιτητο θεωρω απο μικρα τα παιδια να ασχολουνται με ενα ή και περισσοτερα αθληματα γιατι εκτος απο το την εκγυμναση του σωματος που σημαινει οτι τα παιδια θα ειναι υγιεις, γυμναζεται και η ψυχη του παιδιου. Μεσα απο τα αθληματα τα παιδια εχουν την ευκαιρια να γνωριζουν και ενα αλλο κοσμο, εκτος σχολειου και οικογενειακου περιβαλλοντος αρα σημαινει οτι γινονται και πιο κοινωνικα , ειδικα οταν ασχολουνται με τον χορο. Ο χορος ειναι ενα ομαδικο αθλημα και μαθαίνει στα παιδια την ομαδικοτητα και τη συνεργασια. Επισης μαθαινουν να ειναι μελος ενος κοινωνικου συνολου και ομαδας και να σεβονται τους γυρω τους.
Η δικιά μου δασκαλα χορου, μου ειχε πει οτι ο χορος ενωνει, και στην αρχη δεν ηξερα τι ακριβως εννοουσε αλλα μετα καταλαβα οτι μεσα απο το χορο ερχεσαι κοντα με τους ανθρωπους που προπονεισαι αλλα και εισαι μια ομαδα με αυτους. Προσωπικα μεσα απο το χορο εχω κανει τους πιο καλους φιλους, ανθρωπους τους οποιους εμπιστευομαι απολυτα. Αρα αυτο ισχυει για ολες της ηλικιες και οχι μονο για τα παιδια. Σημαντικο για τα παιδια ειναι οτι , ειδικα στις μερες μας που οι νεοι εχουν πλεον ξεφυγει, δηλαδη χανουν το νοημα της οικογενειας, δεν χαιρονται τις ηλικιες τους, καπνιζουν, πινουν αλκοολ απο μικρες ηλικιες ή ακομα καταφεύγουν και στα ναρκωτικα ετσι θεωρω απαραιτητο να ασχολουνται με ενα υγιές αθλημα οπως ο χορος που συνδυαζει και την φυσικη αγωγη του παιδιου αλλα και την ψυχικη επειδη ειναι παραλληλα και ένα ειδος τεχνης το οποιο εκπαιδευει και την δημιουργικοτητα του αλλα τον αφηνει να εχει ενα ελευθερο πνευμα για να εκφρασει την προσωπικοτητα και τα αισθηματα και να ανακαλυψει τον εαυτο του και επισης να συναναστρεφεται τις ελευθερες του ωρες σε ενα υγιεις περιβαλλον που δεν δεχεται λαθος επηρεασμους. Και ολοι ξερουμε οτι ο ανθρωπος απο νεαρη μεχρι μεγαλη ηλικια εχει αναγκη απο ενα προτυπο που θελουν να μοιασουν και να ακολουθησουν τα χναρια του ετσι μεσα απο το χορο οταν εχουν τους σωστους δασκαλους δημιουργουν τα σωστα προτυπα.
Πολλες φορες οι εφηβοι αρνιουνται να ακουσουν τους γονεις τους και κανουν ακριβως το αντιθετο απο αυτο που τους λενε αλλα οταν εχουν τα σωστα προτυπα εξω και τις καταλληλες σχεσεις με τους δασκαλους τους θα επηρεαζονται σωστα απο αυτους αποφευγοντας ο,τιδηποτε μπορει να θεωρηθει επικινδυνο η λαθος γι αυτους. Θεωρω επισης οτι ενα παιδι που πετυχαίνει σε ενα αθλημα, αφοσιωνεται και σε αλλους τομεις, οπως το σχολειο, καλυτερα ακομα και αν δεν τον ενδιαφερει τοσο και αυτο ειναι γεγονος”
“Παντα με ενδιεφεραι το να μπορεσω να δουλεψω επαγγελματικα ως χορευτρια. Ειναι πολυ δυσκολο αλλα ελπιζω οτι καποια μερα θα τα καταφερω. Γιαυτο και στοχος μου προς το παρον ειναι να συνεχισω να παιρνω οσα περισσοτερα μαθηματα χορου γινεται ενω παραλληλα θα δουλευω ως δασκάλα χορού. Ομως προς το παρον μου αρκει το να συνεχισω να μαθαινω σε θεωρητικο και πρακτικο επιπεδο επιδη εχω πολλα να μαθω ακομα και επειδη μου αρεσει και με ενθουσιαζει η ιδεα να γνωρισω καινουρια πραγματα, ανθρωπους ή και πολιτισμους και να μαθαινω συνεχως για διαφορους τομεις της τεχνης. Επισης στο χορο μετρα η εμπειρια και μαθαινεις μεσα απο τις εμπειριες σου ειτε δουλευοντας με αλλους καλλιτεχνες, ειτε μονος σου, ειτε απλα απο το να παρακολουθεις παραστασεις γι αυτο και στοχος μου ειναι να εμπλακω με οσα περισσοτερα μπορω και γινεται”
“Σε ανθρωπους που αποφασιζουν να πανε για σπουδες στο χορο θα ελεγα καλη τύχη! Θα ελεγα οτι πρεπει να ειναι αφοσιωμενοι σε αυτο που θα κανουν και παντα να θυμουνται γιατι το αρχισαν. Δεν μπορω να πω πολλα γιατι αν και εχω παρει το πτυχιο μου ειμαι ακομα μικρη και εχω ακομα πολλα να μαθω και γω. Αλλα ξερω και μπορω να πω με σιγουρια οτι καποιος για να αποφασισει να γίνει χορευτης πρεπει να το αγαπα πολυ και να το θελει πολυ γιατι ο χορος ειναι απαιτητικος και θελει θυσιες, αρα ο καθενας θα πρεπει να ειναι ετοιμος να θυσιασει πολλα πραγματα αν θελει να σπουδασει και να γινει χορευτης. Ομως ο χορος δινει πολλες χαρες σε εναν ανθρωπο που σπουδαζει χορο. Μεσα απο τις σπουδες μου γνωρισα πολλους ανθρωπους που εκτιμω και ειμαι χαρουμενη που ειχα την ευκαιρια να δουλεψω μαζι τους και επισης με βοηθησε να ωριμασω και να αλλαξω ως ανθρωπος. Το πιο ωραιο συναισθημα ειναι να βλεπεις την προσπαθεια και τους κοπους σου να ανταμειβονται και στο χορο χρειαζεται πολυ κοπο και προσπαθεια αλλα οταν το αποτελεσμα ειναι επιτυχεις δεν υπαρχουν λεξεις που μπορουν να περιγραψουν αυτα τα συναισθηματα. Γι αυτο και τα ατομα που θελουν να ασχοληθουν με το χορο πρεπει να ειναι ετοιμα να δωσουν και θα ανταμειφθουν στο τελος με το αισθημα της αυτοικανοποιησης που πετυχαν τους σκοπους τους”
“Η Martha Graham, ένα απο τα σημαντικοτερα ονοματα και ανθρωπους του μοντερνου χορού που εχει αφήσει πίσω της μεγαλα εργα και εχει αλλάξει ριζικα το τι σημαινει χορος, έχει πει πολλα πραγματα και ενα απο αυτα ειναι το οτι ο χορος ειναι η κρυμμενη γλωσσα της ψυχής του κορμιού. ‘Οταν το διαβασα για πρωτη φορά το εβλεπα και το ξαναεβλεπα, το καταλαβαινα αλλα δεν ηξερα τι ακριβως εννοουσε. Με το περασμα του χρονου και μέσα απο τη μελετη και τη πρακτική κατάλαμβαινω τι μήνυμα ήθελε να περασει. Ο κάθε ένας μας κρυβει μέσα του πολλά, σκέψεις και συναισθήματα τα οποία καποιες φορες είναι πολύ δυσκολο να εκφραστουν μόνο με λόγια και ο χορος είναι ένας τροπος με τον οποίο ένας άνθρωπος μπορει να εκφραστει ελευθερα, να “πει” τι νιώθει. Προσωπικα αυτο το ρητο το νιωθω συνεχως οταν χορευω ή δημιουργω και πιστευω ολοι οσοι ασχολουνται με τον χορο, το ίδιο νιώθουν. Το τι νιωθω εκεινη τη στιγμη ολα τα αισθηματα μου και οι σκεψεις μου καταβαλουν το σωμα μου και επομενως εμφανιζονται στις κινησεις μου”
“Για μενα ο χορος ειναι τροπος ζωης, δεν ειναι μια απασχοληση αλλα κατι που αφιερωνεσαι αποκλειστικα σε αυτο και εισαι ετοιμος να θυσιασεις οτι ειναι απαραιτητο οχι γιατι πρεπει αλλα γιατι το νιωθεις. Ο χορος ειναι ενα μεσο εκφρασης των συναισθηματων και της ψυχης του ανθρωπου και οι κινησεις ειναι οι λεξεις, τα λογια που βγαινουν απο τον ανθρωπο απεικονίζοντας οτι θελει να δειξει. Συγκεκριμενα ο Συγχρονος Χορος σε αφηνει ελευθερα να εκφρασεις οτι επιθυμεις χωρις περιορισμους ειναι ομως απαιτητικος στο οτι εκτος απο την καθημερινη σωματικη εκπαιδευση του ατομου που ειναι και πολυ απαιτητικη επιβαλλεται και η πνευματικη του καλλιεργεια για την ολοκληρωση του ως καλλιτεχνης. Αυτο επιτυγχανεται μεσα απο τη συστηματικη ερευνα και μελετη αλλα και ενημερωση του σε οσα περισσοτερα θεματα και τομεις, έτσι ωστε νε διευρυνει και τους οριζοντες του”.