Όταν πενήντα εθελοντές αναλαμβάνουν να ανεβάσουν την επίκαιρη κωμωδία του Αριστοφάνη “Ο πλούτος”, μια κωμωδία που γράφτηκε το 388 π.Χ, όταν η τέχνη γίνεται όπλο διαπαιδαγώγησης και χαρίζει γνώση, τότε οφείλουμε να δώσουμε το βήμα στους διοργανωτές και να μιλήσουμε για την παράσταση αυτή η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 19 και 20 Μαρτίου.
Η ΕΔΟΝ Αμμοχώστου ανεβάζει την γνωστή αυτή κωμωδία του Αριστοφάνη και εμείς αδράξαμε την ευκαιρία για μια κουβέντα με τον Υπεύθυνο του πολιτιστικού γραφείου της ΕΔΟΝ Αμμοχώστου κ. Μάριο Γεωργίου για να μιλήσουμε για την παράσταση, την τέχνη, αλλά και για την αδυσώπητη εποχή που διανύουμε. Ο κ. Γεωργίου πιστεύει ότι “η τέχνη πάντοτε βοηθούσε σε διάφορες περιόδους κρίσεων. Βλέπε Πικάσο με “Γκουέρνικα” , Πάμπλο Νερούδα με “Κάντο Χενεράλ”, βλέπε Μίκη Θεοδωράκη. Οι τέχνες είναι ένας τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων του ανθρώπου, απ’ αυτές μπορούν να αναπτυχθούν πάμπολλα κινήματα που μπορούν να δώσουν στήριξη στον λαό ή και ακόμα να τον δραστηριοποιήσουν ενάντια σε κάθε μορφής καταπίεση”.
Της Γιώτας Δημητρίου
Kύριε Μάριε Γεωργίου, ως Υπεύθυνος του, πολιτιστικού γραφείου της ΕΔΟΝ Αμμοχώστου, θα θέλαμε να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση που ετοιμάζετε;
Θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε καταρχήν για την ευκαιρία που μας δίνετε ώστε να έχουμε βήμα και χώρο στο διαδικτυακό σας περιοδικό. Η ΕΔΟΝ εδώ και 70 και πλέον χρόνια είναι άρρηκτα και πιστά συνδεδεμένη με την τέχνη και το πολιτισμό. Επί τούτου επιδιώκει και πραγματοποιεί δεκάδες πολιτικοκαλλιτεχνικές εκδηλώσεις κάθε χρόνο δίνοντας χώρο έκφρασης σε εκατοντάδες νεολαίους μαθητές, στρατιώτες, φοιτητές, νέους εργαζόμενους και άνεργους.
Τώρα, σαν ΕΔΟΝ Αμμοχώστου αναλάβαμε φέτος να διασκευάσουμε και να ανεβάσουμε στη σκηνή τον “Πλούτο του Αριστοφάνη”. Μια κωμωδία που παρότι γράφτηκε το 388 π.Χ., εξαιτίας της κοινωνικοοικονομικής κρίσεως είναι όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρη. Στον δικό μας Πλούτο του Αριστοφάνη θα λαμβάνουν μέρος συνολικά πέραν των πενήντα εθελοντών, μέλη της ΕΔΟΝ οι οποίοι ανέλαβαν ρόλους σεναριογράφων, σκηνοθετών, σκηνογράφων, ηθοποιών, τεχνικών, παραγωγών κλπ. Αντιλαμβάνεστε με τόση μεγάλη συμμετοχή από εθελοντές το πόσο αγκαλιάστηκε αυτή η παράσταση από την νεολαία της ΕΔΟΝ Αμμοχώστου. Πραγματικά είμαστε περήφανοι ως ΕΔΟΝ Αμμοχώστου που παρά την προσπάθεια πολιτικής απαξίωσης της αριστεράς και παρά τα δεκάδες προβλήματα οικονομικά και μη που ταλανίζουν τη νέα γενιά, εξακολουθούμε ακόμα και σήμερα να εμπλέκουμε τόσους εθελοντές και να δίνουμε αυτή την εναλλακτική πρόταση στη νεολαία του τόπου μας.
Οι παραστάσεις μας θα είναι δύο. Η μια στις 19 Μαρτίου στο Κοινοτικό Συμβούλιο Φρενάρους στις 20:00 και η άλλη στη Λάρνακα την επόμενη μέρα, στις 20 Μαρτίου στο Παττίχειο Θεάτρο Σκάλας στις 20:00 η ώρα και πάλι. Η τιμή είναι αρκετά ελκυστική και περισσότερο συμβολική στα €5 η προπώληση και στα €7 στο ταμείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο εμφανίσεις θα είναι από διαφορετικές θεατρικές ομάδες και θα έχουν αρκετές διαφορές μεταξύ τους τόσο στο κείμενο όσο και στη δομή του έργου καθότι οι ηθοποιοί είχαν το ελεύθερο να δώσουν τα δικά τους στοιχεία στους ρόλους, εξού και η παράσταση στο Φρέναρος έχει την προσφώνηση “δε κοκκινοχώρια βέρσιον” και στην Λάρνακα “δε σαϊπρους βέρσιον”.
Ο Πλούτος είναι η τελευταία σωζόμενη κωμωδία του Αριστοφάνη και γράφτηκε το 388 π.Χ. Στην κωμωδία αυτή ο 
Αριστοφάνης διακωμωδεί τη κακή διανομή του Πλούτου, που, επειδή είναι τυφλός, πηγαίνει στους κακούς. Σήμερα τo 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει στα χέρια του τόσο πλούτο όσο το υπόλοιπο 99% -σύμφωνα με έρευνα της Oxfam. Επίσης η έρευνα καταδεικνύει ότι το ποσοστό του πλούτου που κατέχουν οι πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη, αυξήθηκε από το 44% το 2009 στο 48% το 2014, ενώ υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει το 50 % το 2016. Με τα σημερινά λοιπόν δεδομένα, πόσο επίκαιρος είναι ο Αριστοφάνης με αυτό το έργο του;
Ο Πλούτος είναι ένα έργο άκρως συνυφασμένο με την εποχή και δεν χρειάζεται ούτε θα χρειαστεί ποτέ οποιαδήποτε επικαιροποίηση για να συμβαδίζει με αυτή. Ο Αριστοφάνης αν και τότε δεν υπήρχαν έρευνες από ΜΚΟ, αντιλαμβανόταν και έβλεπε με γυμνό οφθαλμό τα τεκταινόμενα. Ξέρετε την φτώχεια για να την δεις δεν χρειάζεσαι έρευνες. Όσο καλά κι αν στην κρύψουν μπορείς εύκολα να την δεις και με γυμνά μάτια σε διάφορους χώρους, στα γεμάτα θλίψη και αγωνία μάτια μιας μάνας που ψάχνει την υστάτη να βρει τα απαραίτητα για τα παιδιά της, στα γεμάτα οργή βλέμματα των άνεργων περιθωριοποιημένων νέων που οδηγούνται προς μια σύγχρονου τύπου προσφυγοποίηση ή στο άδειο χωρίς συναίσθημα πλέον βλέμμα ενός άστεγου που τον έχει πετάξει η κοινωνία σε μια γωνιά του δρόμου παρατημένο, για να μην ξεκινήσω να αναφέρω κι άλλα πολλά καθημερινά παραδείγματα. Κάπως έτσι μ’ αυτό το τρόπο βέβαια αντιλαμβανόταν και ο Αριστοφάνης τότε την κατάσταση γι΄ αυτό και στο κείμενο του καυτηριάζει θαρραλέα και χωρίς ενδοιασμούς την κοινωνική αδικία και την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο.
Το έργο αυτό είναι βέβαια εξαιρετικά επίκαιρο και για την δική μας πατρίδα η οποία βρίκεται σε πρωτόγνωρες καταστάστεις με την ανεργία να καλπάζει και να καταγράφει χιλιάδες άνεργους και ιδιαίτερα νέους που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν. Οι μισθοί έχουν μειωθεί και δεν επαρκουν για την καλυψη των στοιχειωδών αναγκών για το 30% του πληθυσμού που βρίσκεται γύρω από το όριο της φτώχειας. Χιλιάδες είναι οι άποροι μαθητές ενώ άλλοι τόσοι φοιτητές αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους.
Ο διευθύνων σύμβουλος της OXFAM, Γουίνι Μπιγιανίμα, τόνισε πως η συνεχιζόμενη άνοδος της ανισότητας, αυξάνει την παγκόσμια οικονομική εξαθλίωση και φτώχεια. Μπορούν οι λαοί να σταματήσουν αυτή την ανισότητα;
Κοιτάξτε η ανισότητα δεν είναι ουρανοκατέβατη. Η ανισότητα είναι το παράγωγο των διάφορων κοινωνικοοικονομικών συστημάτων που μέχρι σήμερα πέρασαν από αυτό τον κόσμο. Όλα τα συστήματα δυστυχώς από το δουλοκτητικό της εποχής του Αριστοφάνη, το Φεουδαρχικό μετέπειτα, μέχρι το σημερινό το Καπιταλιστικό όλα ανεξαιρέτως στηρίζονται στην ανισότητα και την εκμετάλλευση. Σήμερα βλέπουμε ξεκάθαρα δυστυχώς, ότι η επικρατούσα νεοφιλελεύθερη πολιτική σκέψη προωθεί ακόμα πιο πολύ τη διεύρυνση της ανισότητας. Καιροσκοπικά χωρίς αιδώ τα διάφορα επιχειρηματικά λόμπυ ανά τον κόσμο με πρωτοστάτες τους τραπεζίτες έχοντας ως σύνθημα τους “ας κάνουμε την κρίση ευκαιρία” κατάφεραν να μετατοπίσουν τον πλούτο προς τα συμφέροντα τους διευρύνοντας ραγδαία το οικονομικό χάσμα. Κοιτάξετε για παράδειγμα τι γίνετε στην Ευρώπη. Έχοντας στρατεύσει την Τρόικα και τους θεσμούς που την αποτελούν, ΔΝΤ, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβάλλουν μέτρα αυστηρής λιτότητας στους λαούς, ξεπουλούν τον δημόσιο πλούτο και κατακρεουργούν τα κοινωνικά κεκτημένα αφήνοντας πίσω τους τί άλλο, την διεύρυνση της ανισότητας και της οικονομικής και κοινωνικής εξαθλίωσης.
Η ιστορία έδειξε ότι όταν οι λαοί καταπιέζονται πάντοτε αγωνίζονται και επαναστατούν για να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο. Βέβαια μέχρι σήμερα η κυρίαρχη τάξη βρίσκει στον τρόπο για να θεσμοθετεί και να αναπαράγει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο προς όφελος των λίγων.
Κατηγορηματικά σας λέω ότι δεν μπορεί να μην υπάρχει άλλος δρόμος, δεν μπορεί να μην υπάρχει άλλος τρόπος από τον αγώνα για την κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης. Ή οι λαοί θα εξαλείψουν την ανισότητα ή η ανισότητα θα εξαλείψει την ανθρωπότητα.
Σε δύσκολες εποχές σαν αυτή που διανύουμε μπορεί να βοηθήσει η τέχνη; Και αν ναι, πώς;
Θα επικαλεστώ πάλι την ιστορία. Η τέχνη πάντοτε βοηθούσε σε διάφορες περιόδους κρίσεων. Βλέπε Πικάσο με “Γκουέρνικα”, Πάμπλο Νερούδα με ¨Κάντο Χενεράλ¨, βλέπε Μίκη Θεοδωράκη. Οι τέχνες είναι ένας τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων του ανθρώπου, απ’ αυτές μπορούν να αναπτυχθούν πάμπολλα κινήματα που μπορούν να δώσουν στήριξη στον λαό ή και ακόμα να τον δραστηριοποιήσουν ενάντια σε κάθε μορφής καταπίεση. Μπορούν επίσης να τον ψυχαγωγήσουν όπως θα κάνει και το έργο που ανεβάζουμε και να τον κάνουν να απομακρυνθεί έστω και για λίγο από τα προβλήματα της καθημερινότητας.
Πόσο χρειαζόμαστε το γέλιο και τις κωμωδίες σε δύσκολες οικονομικά και κοινωνικά εποχές;
Το γέλιο είναι η πηγή της ζωής και ειδικά σε τέτοιες συνθήκες όπως τις σημερινές χρειάζεται να γελάμε ακόμα περισσότερο. Σκεφτείτε μόνο μια μέρα τον εαυτό σας χωρίς να γελάσει ούτε δευτερόλεπτο, δε θα είναι εφιαλτικό; Το καλύτερο φάρμακο της μιζέριας και της θλίψης είναι το γέλιο. Εξίσου σημαντικά είναι και όσα παράγουν το γέλιο όπως είναι η κωμωδία και η σάτιρα. Ένας λαός όταν είναι μέσα στον μαρασμό και την μιζέρια είναι μονίμως σ’ ένα “ψυχοπλακωτικό σοκ” που αυτό το σοκ το επιβαρύνει, κατά την προσωπική μου άποψη, η σαπίλα που βγάζουν τα διάφορα τηλεοπτικά δράματα που παρουσιάζονται μέσω των τηλεοπτικών σειρών. Μ’ αυτό το τρόπο η κοινωνία αρνείται ν’ αντιδράσει και στα πιο ευνόητα πράγματα. Ενώ η κωμωδία σε βοηθά να ξεφύγεις από την καθημερινότητα, σε ψυχαγωγεί και δίνει τις απαραίτητες ανάσες οξυγόνου στον εγκέφαλό σου ώστε να μπορεί να επανεκκινήσει και να ξεκινήσει ένα φιλτράρισμα δεδομένων που ίσως σε οδηγήσει και στην αντίδραση.
Ο Μπρεχτ, μιλώντας για το θέατρο, έλεγε “Με το ένα χέρι το γέλιο θα κρατάμε και με το άλλο το τσεκούρι για να ανοίγουμε το κεφάλι και βάζουμε τις ιδέες”. Μπορεί το θέατρο να λειτουργήσει ως εργαλείο μόρφωσης και διαπαιδαγώγησης του απλού κόσμου, του λαού; Παρατηρείται μια αποχή του κόσμου απ‘ το θέατρο με την δικαιολογία “με τόσα προβλήματα, που να τρέχουμε στα θέατρα”. Τι απαντάτε;
Αν και δεν είμαι ειδικός επί του θέματος, πιστεύω κατηγορηματικά πως το θέατρο μπορεί να υπάρξει ως εργαλείο επιμόρφωσης αλλά και διαπαιδαγώγησης ολόκληρης της μάζας του λαού κι αυτό γιατί μια καλή θεατρική παράσταση μπορεί είτε άμεσα, είτε έμμεσα να περάσει πιο δυνατά μηνύματα στον κόσμο χωρίς πολυπλοκότητες και ασάφειες.
Τώρα όσον αφορά την αποχή του κόσμου από το θέατρο θεωρώ ότι είναι ζήτημα της κυπριακής κοινωνίας κι όχι τόσο των οικονομικών προβλημάτων. Είναι ξεκάθαρα πρόβλημα διαπαιδαγώγησης και καλλιέργειας κουλτούρας των νέων γενιών και θα επιδεινώνεται όσο δεν αντιμετωπίζεται στοχευμένα από τους αρμόδιους. Πρέπει να πείσουν τους Κυπρίους να επιστρέψουν στις θεατρικές αίθουσες.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο για αυτό τον χρόνο;
Η ΕΔΟΝ Αμμοχώστου έχει συνεχή ολόχρονη δραστηριότητα σε πολιτιστικές εκδηλώσεις Θα ακολουθήσει η μουσική βραδιά της ΕΔΟΝ Αμμοχώστου στις 31 Μαρτίου στο Avalon με νεανικά σχήματα και ακολούθως θα ξεκινήσουμε μια σειρά από δραστηριότητες οι οποίες θα κορυφωθούν στο μεγάλο 28ο Παγκύπριο Φεστιβάλ της ΕΔΟΝ στις 8-9-10 του Ιούλη
Τέλος, το μήνυμα σας στους αναγνώστες μας που θα διαβάσουν τη συνέντευξη αυτή;
Θα ήθελα να καλέσω όλο τον κόσμο ανεξαιρέτως πολιτικής και ιδεολογικής προέλευσης να δώσει το παρών του στην πολιτιστική παράσταση που διοργανώνει η ΕΔΟΝ Αμμοχώστου. Είμαι βέβαιος ότι θα περάσει 90 λεπτά από την καθημερινότητα του ευχάριστα βλέποντας μια διαφορετική προσέγγιση και μια εντελώς διαφορετική άποψη της κλασικής αρχαιοελληνικής κωμωδίας ο “Πλούτος του Αριστοφάνη”.
Τέλος αυτό που θα ήθελα να αφήσω να πλανιέται στο μυαλό του αναγνώστη ως μήνυμα είναι μια φράση από το αυθεντικό κείμενο του Αριστοφάνη. «Η Φτώχεια είναι η αδερφή της ανέχειας».
