Το Ίδρυμα Φοίβου Σταυρίδη – Αρχεία Λάρνακας δημιουργήθηκε κατόπιν συμφωνίας μεταξύ της οικογένειας του αείμνηστου Φοίβου Σταυρίδη και του Δήμου Λάρνακας το 2014 και λειτούργησε τον Φεβρουάριο του 2015.
Στεγάζεται στο αναπαλαιωμένο ιστορικό κτίριο της πρώην Οθωμανικής Τράπεζας, όπου φυλάσσεται το υλικό της συλλογής που αριθμεί πέρα των 30.000 τεκμηρίων. Τα έντυπα αντικείμενα της συλλογής είναι εκδομένα από το 1580 έως σήμερα και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, σπάνιες εκδόσεις ταξιδιωτικών βιβλίων, και μοναδικές κυπρολογικές εκδόσεις που τυπώθηκαν στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα, πολλά από τα οποία δεν υπάρχουν σε άλλες κυπριακές βιβλιοθήκες.
Η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος περιλαμβάνει πλήρεις σειρές, με ελάχιστες ελλείψεις, εφημερίδων και περιοδικών του 19ου και του 20ού αιώνα όπως η Cyprus Gazette, το Ζήνων, Αυγή, ο Εκκλησιαστικός Κήρυξ, τα Κυπριακά Χρονικά, τα Κυπριακά Γράμματα, η Πάφος, Πνευματική Κύπρος και πολλά άλλα. Το αρχειακό υλικό της συλλογής αποτελείται από μεγάλο αριθμό επιστολών του 19ου και 20ού αιώνα ιστορικών προσωπικοτήτων όπως Αρχιεπισκόπων, Επισκόπων και πολιτικών, αλλά και συγγραφέων.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τα ονόματα των συγγραφέων Δημήτρη Λιπέρτη, Γεώργιου Σ. Φραγκούδη, Γλαύκου Αλιθέρση, Τεύκρου Ανθία, Λοΐζου Φιλίππου, Νεοκλή Γ. Κυριαζή, Φίλιου Ζαννέτου, Φαίδωνα Κουκουλέ, C.D. Cobham, Richard M. Dawkins, Sir Harry Luke, κ.ά. Μεταξύ των χειρογράφων της συλλογής αναφέρουμε ως ιδιαίτερης σημασίας το βυζαντινό ιστόρημα Στεφανίτης και Ιχνηλάτης (χειρόγραφο του 18ου αιώνα), το έργο Βίος του Αισώπου του Φρυγός, εκκλησιαστικά χειρόγραφα και κείμενα Κυπρίων συγγραφέων όπως των Π. Βαλδασερίδη, Ν. Γ. Κυριαζή, Ξ. Λυσιώτη, Σ. Τσερκεζή και πολλών άλλων.
Εξέχουσα θέση στη συλλογή του Ιδρύματος κατέχουν τα εφήμερα, μονόφυλλα, πολιτικές διακηρύξεις των Οκτωβριανών του 1931, προπαγανδιστικά κυβερνητικά φυλλάδια της περιόδου της αγγλοκρατίας, αλλά και πληθώρα θεατρικών και καλλιτεχνικών προγραμμάτων, διαφημίσεων και ανακοινώσεων για εκδηλώσεις και γεγονότα του 20ού αιώνα. Τέλος, αναφέρουμε το πλούσιο φωτογραφικό υλικό της συλλογής που αφορά τη Λάρνακα και την Κύπρο των αρχών του 20ού αιώνα και το τέλος του προηγούμενου, όπως και τη μεγάλη συλλογή ταχυδρομικών δελταρίων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Οι συλλογές πρόκειται να εμπλουτιστούν σύντομα από μια σειρά από ιδιωτικά αρχεία συμπολιτών μας που με δική τους πρωτοβουλία επικοινώνησαν με το Ίδρυμα και εξέφρασαν την επιθυμία να τα παραχωρήσουν.
Σκοποί του Ιδρύματος, πέρα από την συντήρηση και τον εμπλουτισμό των συλλογών του, είναι η διατήρηση και η καλλιέργεια της ιστορικής μνήμης στην πόλη της Λάρνακας, αλλά και στην Κύπρο, μέσα από τη μελέτη και τη διάχυση των ιστορικών πηγών και γνώσεων. Στόχοι του Ιδρύματος είναι η άμεση διάθεση του υλικού, που φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη και το Αρχείο, στο κοινό της πόλης και στην κοινότητα των επιστημόνων. Πέρα από αυτά, το Ίδρυμα Φοίβου Σταυρίδη – Αρχεία Λάρνακας στοχεύει στη δημιουργία εκθέσεων, συνεδρίων και πολιτιστικών εκδηλώσεων, εκδόσεων και προώθηση της πρωτογενούς έρευνας για την επίτευξη των προαναφερθέντων σκοπών.
Ο Φοίβος Σταυρίδης επέδειξε την πιο ευγενή μορφή αγάπης προς τον τόπο του, πρώτα μέσα από το έργο του ως εκδότης, επιμελητής εκδόσεων και συγγραφέας και τέλος ως δωρητής – ευεργέτης των πολύτιμων συλλογών του για το ‘κοινό καλό’. Το κληροδότημα που άφησε στους συμπολίτες και συμπατριώτες του αποτελεί μια ανεκτίμητη πηγή γνώσεων που δεν περιορίζονται στα στενά πλαίσια του ιστορικού ενδιαφέροντος. Το υλικό και οι δυνατοί τρόποι ανάλυσης του αποτελούν την τελευταία πηγή εξόρυξης δυνάμεων σύνταξης και προγραμματισμού του μέλλοντος του τόπου μας, ειδικά σε καιρούς, όπως του τωρινούς, που οι αξίες και οι θεσμοί αναθεωρούνται στη βάση νέων κριτηρίων.
Η λειτουργία του Ιδρύματος στηρίζεται στην οικονομική εισφορά του Δήμου Λάρνακας που ως εταίρος και ανάδοχός του, το υποστηρίζει στα πρώτα του βήματα. Η προσφορά του Φοίβου Σταυρίδη και η θαρραλέα απόφαση του Δήμου να προωθεί τον πολιτισμό σε περιόδους οικονομικού μαρασμού, ευχόμαστε να αποτελέσει παράδειγμα για τοπικούς φορείς και τους ιδιώτες που σύντομα θα κληθούν να συνεισφέρουν με την εγγραφή τους στον Σύνδεσμο Φίλων του Ιδρύματος Φοίβου Σταυρίδη – Αρχεία Λάρνακας.
(Γραφείο Τύπου Δήμου Λάρνακας, Απρίλιος 2015)
