Έχει καταξιωθεί στο χώρο της μόδας, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Έχει βρεθεί δίπλα από μεγάλα ονόματα όπως αυτό της Vivian Westwood.
Τα τελευταία δυο χρόνια έχει ανοίξει ακόμη ένα καινούριο κεφάλαιο στη πορεία του, αυτό της διδασκαλίας. Ο γνωστός σχεδιαστής Παντελής Παντελή, υπεύθυνος κλάδου Fashion Design στο Alexander College/University of the West of England μας φιλοξενεί στο ατελιέ του στη Λάρνακα και μας μιλά για την επαγγελματική του πορεία, για την μόδα και για άλλα πολλά.
Tης Γιώτας Δημητρίου
Παντελή, αλήθεια, πόσα χρόνια είσαι στο χώρο της μόδας;
Περίπου 19 χρόνια.
Τι ήταν αυτό που έβαλε το όνομα σου στην A List της μόδας τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό;
Πιστεύω πως η διαφορετικότητα που υπήρχε στα δικά μου σχέδια ήταν ένας βασικός λόγος που έκανε την δουλειά μου να ξεχωρίζει. Πειραματιζόμουν και ήμουν μια σεζόν μπροστά σε ό,τι έκανα, με αρκετό βέβαια ρίσκο.
Ρίσκο;
Βέβαια , αφού ο κόσμος τα αγόραζε πολύ αργότερα όταν “γίνονταν της μόδας”. Επίσης, μην ξεχνάς πως είμαι από τους λίγους που ανήκουν στην “παλιά σχολή”, ίσως και αυτό να βοήθησε έτσι ώστε να ξεχωρίσει η δουλειά μου.
“Παλιά σχολή”; Δηλαδή;
Δηλαδή, ανήκω σε εκείνη την ομάδα που είχαμε μάθει και ασχοληθεί με couture, υψηλή ραπτική. Επίσης, είχα πάντα μια δική μου θεωρία, ότι ένας άντρας μπορεί να ντύσει καλύτερα μια γυναίκα, παρά μια γυναίκα μιαν άλλη γυναίκα. Ξέρεις, πιστεύω πως ο άντρας μπορεί να ξέρει καλύτερα τι είναι πιο σέξι πάνω σε μια γυναίκα. Άλλωστε, υπάρχει μια πολύ λεπτή γραμμή ανάμεσα στο πρόστυχο και στο σέξι. Πιστεύω πως μπορώ να ξεχωρίσω την διαφορά.
Πόσο διαφορετικός ήταν ο χώρος της μόδας στην Κύπρο όταν πρωτοξεκινούσες πριν από 18-19 χρόνια;
Όταν ήρθα στην Κύπρο μετά τις σπουδές μου, υπήρχε μόνο η Κίκα Ιωαννίδου η οποία ήταν η πρώτη στο χώρο, μαζί με ίσως ακόμα 2-3 που ξεκίνησαν λίγο αργότερα. Όταν λοιπόν είχαμε έρθει μια ομάδα από Σχεδιαστές Μόδας στην Κύπρο, οι οποίοι είχαμε επιστρέψει από τις σπουδές μας, ήμασταν 5-6 άτομα και μας έβλεπαν σαν ράφτες. Λίγοι ήταν αυτοί οι οποίοι μπορούσαν να αντιληφθούν την διαφορά. Το θέμα “συλλογές” , “Pret a Porter”, “σχεδιασμός ρούχων” ήταν κάπως ασύλληπτο για το μυαλό του Κύπριου και της Κύπριας τότε.
Οι σχεδιαστές μόδας ήταν κάτι καινούριο για τα κυπριακά δεδομένα εκείνο τον καιρό. Επίσης, δεν υπήρχαν καταστήματα που να συμβαδίζουν με την μόδα στην Ευρώπη, ήμασταν τουλάχιστον 2 χρόνια πίσω. Ίσως το ότι δεν υπήρχαν τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, τότε, να έπαιζε κι αυτό τον ρόλο του. Σήμερα μπαίνεις στο διαδίκτυο και ξέρεις τι γίνεται στο Παρίσι, στην Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο κ.α όσον αφορά στην μόδα κι όχι μόνο.
Πότε ξεκίνησες την επαγγελματική σου πορεία στην Κύπρο;
Το 1996
Αναφέρθηκες προηγουμένως στην “παλιά σχολή”. Υπάρχει και “νέα σχολή”; Και αν ναι, ποιες είναι οι διαφορές;
Κοίταξε, πιστεύω στον κάθε ένα ξεχωριστά. Στις μέρες μας, η αλήθεια, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά απ’ ότι παλιά. Η παγκοσμιοποίηση, η βιομηχανοποίηση, έχουν επηρεάσει τον χώρο της μόδας.
Ξέρεις τι μου ήρθε στο μυαλό με αυτή την ερώτηση σου; Ένα στιγμιότυπο από ένα ντοκιμαντέρ με τον Karl Lagerfeld μαζί με τον Valentino. Περπατούσαν λοιπόν οι 2 μεγάλοι σχεδιαστές σε μια έκθεση και λέει ο ένας “Υπέροχα όλα, κοίταξε τα! Ξέρεις ότι ήμαστε από τους τελευταίους αληθινούς Coutier σχεδιαστές. Όλοι οι άλλοι κάνουν κουρέλια πλέον”!
Δεν ξέρω αν συμφωνώ απόλυτα, αλλά θεωρώ πως είναι γεγονός ότι η μεγάλη τέχνη στο χώρο του σχεδίου της μόδας έχει χαθεί μαζί με την ποιότητα. Στις μέρες μας κυριαρχούν οι γρήγοροι ρυθμοί, η βιομηχανοποίηση. Δεν γίνεται ο σχεδιαστής να σου προσφέρει κάτι το οποίο μπορείς να βρεις σε ένα οποιοδήποτε πολυκατάστημα. Πρέπει να σου προσφέρει κάτι διαφορετικό, τέχνη, ποιότητα! Δυστυχώς έχουν αλλάξει τα πράγματα. Αυτό παρατηρώ. Δεν αμφισβητώ ότι ακόμη υπάρχουν καλές δουλειές από σχεδιαστές. Αλλά, παρατηρώ και μια πτώση στην ποιότητα και στην τέχνη όσον αφορά τον χώρο μας. Μια πτώση που είχε αντίκτυπο και στους ίδιους του σχεδιαστές.
Υπάρχει άγχος και πίεση πίσω από τις λαμπερές πασαρέλες;
Μα τι ερώτηση είναι αυτή! Την απαντά η ίδια η ζωή την ερώτηση σου. Έχουμε το παράδειγμα του Alexander Mcqueen ο οποίος αυτοκτόνησε από την υπερβολική πίεση, έχουμε δει την πτώση του John Galliano. Άνθρωποι οι οποίοι πιέστηκαν να αντεπεξέλθουν στους γρήγορους ρυθμούς της εποχής.
Ποιες στιγμές θεωρείς σημαντικές στην καριέρα σου;
Νομίζω, είναι πολλές οι στιγμές που έχουν χαραχτεί μέσα μου, όσον αφορά στην επαγγελματική μου πορεία. Αν πρέπει να επιλέξω να σου αναφέρω μερικές, θα πω το πρώτο μου show το οποίο είχε 750 άτομα και ήταν μεγάλη επιτυχία, αν σκεφτείς ότι μιλάμε για το 1997 στην Κύπρο!
Πώς και που ήταν το πρώτο σου show;
Λοιπόν, εκείνο τον καιρό, μόλις είχα επιστρέψει από τις σπουδές μου στην Βρετανία, δούλευα σε ένα μπαράκι στην Λεμεσό. Το show μου έγινε εκεί, σε εκείνο το μπαράκι. Υπήρχαν μοτοσυκλέτες και αυτοκίνητα πάνω στην πασαρέλα, για να κατεβάζουν μοντέλα! Ήταν εντυπωσιακό και πραγματικά μεγάλη επιτυχία.
Κάποια άλλη στιγμή που κρατάς έντονα στη μνήμη σου;
Κατά την διάρκεια του τελευταίου Fashion Week, όταν ένας από τους ξένους δημοσιογράφους, ο Μαρσέλ απ’ το Παρίσι, ήρθε να με συγχαρεί και μου είπε “είναι η δεύτερη φορά στη ζωή μου που δεν έχω γράψει ούτε μια λέξη, διότι δεν ήθελα να χάσω ούτε ένα λεπτό από το show σου”.
Του είπα ευχαριστώ και μετά από λίγο τον πλησίασα και του είπα “από περιέργεια θα σας ρωτήσω, η πρώτη φορά που δεν γράψατε κάτι πότε ήταν;” και μου απάντησε “στην πρώτη συλλογή του John Galliano για την Christian Dior”. Αντιλαμβάνεσαι πως ένιωσα! Ιδιαίτερα αν σκεφτείς πως ο John Galliano είναι από τους σχεδιαστές που θαυμάζω και με εμπνέει.
Έχεις δουλέψει και με πολλούς celebrity από Κύπρο και εξωτερικό. Είναι αλήθεια πως έχει συνεργαστεί/δουλέψει και με την Vivian Westwood;
Ναι, είναι αλήθεια πως έχω κάνει την πρακτική μου στην Vivian Westwood, αλλά επίσης και σε άλλους γνωστούς οίκους όπως Benetton, Top Shop, Rita Westenius, Caroline Parkes.
Προτιμάς να φτιάχνεις ρούχα για διάσημους ή για απλούς καθημερινούς ανθρώπους;
Είτε δουλεύω με celebrity ή όχι, είναι το ίδιο. Με ενδιαφέρει ο άλλος, όποιος κι αν είναι, να μείνει ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα και όταν μου πει “ευχαριστώ” να έχει ένα χαμόγελο ικανοποίησης στο πρόσωπο του. Δεν σου κρύβω βέβαια πως ήταν χαρά και τιμή να δουλέψω με γνωστά ονόματα όπως η Βίκη Καγιά, η Ρέα Τουτουνζή, η Βίκη Κουλιανού, η Χριστινα Λαμπύρη, η Ζέτα Μακρυπούλια και πολλά άλλα γνωστά ονόματα.
Θυμάμαι μια δημιουργία σου με την οποία είχες ντύσει την Ζέτα Μακρυπούλια στα καλλιστεία. Με χιλιάδες πέτρες κεντημένες πάνω!
Ναι εκείνο το συγκεκριμένο μας είχε πάρει 3 βδομάδες μόνο για να βάλουμε τις πέτρες πάνω. Τότε η Ζέτα διατηρούσε δεσμό με τον Αντώνη Ρέμο και θυμάμαι με πλησίασε ο Ρέμος και μου είπε “δεν την έχω δει ποτέ μου τόσο εκθαμβωτική όσο απόψε, συγχαρητήρια”.
Άρα το ρούχο μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο ακόμη πιο όμορφο.
Μα φυσικά!
Παντελή, εσύ γιατί σπούδασες Fashion Design;
Επειδή από 7 χρονών ήξερα τι θα ήθελα να κάνω στη ζωή μου! Έγινα βέβαια 12 ετών για να καταλάβω πως αυτό λέγεται Σχέδιο Μόδας και ότι είναι επάγγελμα. Γεννήθηκα στην Βρετανία, μεγάλωσα στο Λονδίνο και θυμάμαι την πρώτη φορά που είχα δει στην τηλεόραση το Μις Υφήλιος, με είχε συνεπάρει. Η μαμά μου λέει πως από μωρό έλεγα την γνώμη μου για τα ρούχα και είχα άποψη.
Από τα φοιτητικά σου χρόνια τι κρατάς;
Την πρώτη μέρα στο κολέγιο όταν η διευθύντρια ανέβηκε στο βήμα να μας μιλήσει. Ντυμένη με ένα πολύ σοβαρό και αυστηρό στυλ. Μας είχε πει “καλωσορίσατε καινούριοι φοιτητές του κλάδου Fashion Design. Μέχρι τα Χριστούγεννα οι μισοί θα έχετε φύγει. Μέχρι το τέλος του χρόνου μόνο το 1/4 από εσάς θα μείνει. Αν έχετε προβλήματα καρδιάς, άγχος, στρες και άλλα, φύγετε τώρα για να μην χάνουμε χρόνο”.
Ξέρεις, ήταν μια καλή εισαγωγή στο κόσμο της μόδας! Αλλά ήξερα, ότι εκεί άνηκα! Κι εκεί έμεινα! Είναι σκληρός ο κόσμος της μόδας κι αν δεν τον αγαπάς πραγματικά δεν θα αντέξεις να επιζήσεις σε αυτόν.
Όταν σπούδαζες Fashion Designer σκέφτηκες πως κάποτε ίσως θα δίδασκες;
Αν και μου είχε γίνει πρόταση τότε, μόλις τελείωσα τις σπουδές μου στο London College of Fashion και μετά στο St Martins, εντούτοις όχι, δεν το είχα σκεφτεί. Στα 20 σου χρόνια τα σχέδια και τα όνειρα σου είναι μεγάλα. Από 20 ως 30 νομίζεις πως μπορείς να καταφέρεις τα πάντα και βεβαίως κανείς δεν μπορεί να σου πει πως δεν θα τα καταφέρεις.
Είχα και εγώ πολλά όνειρα και η διδασκαλία δεν ήταν ανάμεσα σε αυτά. Στη συνέχεια όμως, μετά από 19 χρόνια πορείας, ένιωσα την ανάγκη να ασχοληθώ και με αυτό. Νιώθω ότι έχω αρκετές εμπειρίες και γνώσεις για να δώσω. Το ότι διδάσκω σήμερα είναι εξέλιξη για μένα και θεωρώ πως ο άνθρωπος οφείλει να εξελίσσεται.
Διδάσκεις στο University of the West of England στο Alexander College στη Λάρνακα και είσαι ο υπεύθυνος του κλάδου Fashion Design.
Ναι, εδώ και 2 χρόνια ξεκίνησε η συνεργασία αυτή και με χαροποιεί ιδιαίτερα διότι δίνουμε αναγνωρισμένο βρετανικό πτυχίο σε τρία χρόνια (όπως συμβαίνει με όλα τα Βρετανικά πανεπιστήμια). Υπάρχει στενή συνεργασία με το University of the West of England αφού είμαστε παράρτημα του. Χαίρομαι να βλέπω νέους ανθρώπους να θέλουν να βαδίσουν αυτό το μονοπάτι που λέγεται χώρος της μόδας. Την περασμένη βδομάδα είχαμε το Degree Show όπου οι φοιτητές μας παρουσίασαν δουλειά τους μέσα από μια ομαδική έκθεση. Χαίρομαι που μετά από 19 χρόνια πείρας μπορώ σήμερα να διδάσκω.
Τι σου έμαθε ο χώρος της μόδας;
Πολλά. Αλλά και κάτι σκληρό που ισχύει στο χώρο μας: You are as good as your last show!
Άξιζε η διαδρομή στο χώρο της μόδας, Παντελή;
Φυσικά! Και δεν θα άλλαζα τίποτα από την μέχρι σήμερα διαδρομή μου στο χώρο της μόδας!
