H Mαρία Κυριάκου μας μιλά για την EROFILI REPEAT

September 27, 2015

Η παράσταση EROFILI REPEAT επιχειρεί μια σύγχρονη αφήγηση της αναγεννησιακής τραγωδίας “Ερωφίλη” του Γεώργιου Χορτάτση. Η σκηνοθέτης της παράστασης, Μαρία Κυριάκου, μας μιλά για την παράσταση αλλά και για την θεατρική ομάδα One/Off.

Tης Γιώτας Δημητρίου

Μαρία εσύ τι έχεις σπουδάσει και ποιοι λόγοι σε ώθησαν στην δημιουργία της Ομάδας One/Off;
Οι αρχικές σπουδές μου δεν έχουν να κάνουν με το θέατρο. Σπούδασα Publishing στην Αγγλία. Με το θέατρο ασχολήθηκα μια δεκαετία μετά το τέλος των σπουδών μου! Πάντα βέβαια παρακολουθούσα και λάτρευα το θέατρο όμως δεν είχα σκεφτεί ποτέ να καταπιαστώ ουσιαστικά με αυτό. Μέχρι που τυχαία βρεθήκαμε μαζί, μια ομάδα από ανθρώπους με ανάγκη να εκφραστούμε καλλιτεχνικά και δημιουργήσαμε την Ομάδα One/Off. Κάναμε την πρώτη μας παράσταση εντελώς αυτοσχεδιαστικά και όταν είδαμε πως το αποτέλεσμα είχε αντίκτυπο αποφασίσαμε να συνεχίσουμε. Η Ομάδα δηλαδή προέκυψε από την πολύ ουσιαστική ανάγκη μας να εκφράσουμε τους προβληματισμούς μας με ένα δημιουργικό τρόπο.
Με τον καιρό συνειδητοποίησα ότι αυτό είναι κάτι που θέλω να ασχοληθώ πιο εντατικά και έτσι άρχισα το μεταπτυχιακό στις θεατρικές σπουδές το οποίο τελειώνει φέτος.

Ποιο ήταν το έναυσμα να δημιουργηθεί η Ομάδα One/Off και ποιοι οι σκοποί της;
Όπως ανέφερα και πριν η Ομάδα δημιουργήθηκε πολύ αυθόρμητα μέσα από τη συλλογική μας ανάγκη να εκφραστούμε δημιουργικά. Έκτοτε οι στόχοι μας είναι σταθεροί και αφορούν στην ενασχόληση με έργα που προβάλλουν κοινωνικοπολιτικά θέματα και έχουν κριτική διάθεση απέναντι στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ασχολούμαστε ιδιαίτερα με το θέατρο της επινόησης γιατί αυτό μας δίνει την ευκαιρία να μεταφέρουμε στο κοινό τους προβληματισμούς μας πάνω σε θέματα που μας απασχολούν.

Πόσο εύκολο είναι να προσπαθεί ένας καλλιτέχνης στην Κύπρο να ασχοληθεί με την εναλλακτική καλλιτεχνική δημιουργία;
Αν η εσωτερική ανάγκη να εκφράσεις κάτι είναι έντονη τότε τίποτε δεν σε εμποδίζει να δράσεις καλλιτεχνικά. Το δύσκολο είναι να επιβιώσεις οικονομικά μέσα από την τέχνη γιατί δυστυχώς η Κύπρος δεν έχει μεγάλο κοινό και δεν υπάρχει εύκολη χρηματοδότηση για τα πολιτιστικά. Όσον αφορά στην εναλλακτική καλλιτεχνική δημιουργία αυτό και πάλι έγκειται στον τρόπο που ο κάθε δημιουργός επιλέγει να εκφραστεί. Η λέξη εναλλακτικό σηματοδοτεί κάτι εκτός της πεπατημένης οδού, όμως ουσιαστικά με τον τρόπο που εξελίσσεται πια η τέχνη, τίποτα δεν είναι πια απολύτως καινούριο. Και δεν είναι επίσης αυτό κάτι που πρέπει να γίνεται επί τούτου. Δεν δημιουργούμε για να διαφοροποιηθούμε δηλαδή.

Θεωρείς πως θα ήταν πιο εύκολο το έργο της Ομάδας One/Off αν λειτουργούσε στο εξωτερικό;
Αν δεν ζούσαμε στην Κύπρο μπορεί και να μην μας προέκυπτε η Ομάδα! Την ανάγκη αυτή την αισθανθήκαμε επειδή ζούσαμε στην Κύπρο! Η Ομάδα λοιπόν έχει έντονη κυπριακή ταυτότητα, κάτι που μου αρέσει πάρα πολύ. Τα έργα που δημιουργούμε μέσω του devised είναι όλα στην κυπριακή διάλεκτο. Έτσι πιστεύω ότι η Κύπρος είναι αυτή που έδωσε τροφή στην Ομάδα να δράσει και αυτή η δημιουργία αγκαλιάστηκε από το κοινό.

Η νεα σας παράσταση είναι η “Ερωφιλη” του Χορτατση. Πρόκειται για ένα έργο που
θεωρείται η πιο γνωστή τραγωδία της Κρητικής λογοτεχνίας και γράφτηκε το 1595. Ποιοι λόγοι σας ώθησαν να ασχοληθείτε με αυτό το συγκεκριμένο έργο;
Το επαναστατικό μήνυμα του έργου είναι διαχρονικό. Αυτό είναι που μας ώθησε να ασχοληθούμε με αυτό, καθώς και ο αριστουργηματικός ποιητικός λόγος του Χορτάτση. Είναι ένα έργο που έστω και αν γράφτηκε τόσα χρόνια πριν, διαχειρίζεται θέματα που μας απασχολούν έντονα ακόμα και σήμερα.

Ποια είναι τα διαχρονικά μηνύματα του έργου τα οποία ενδέχεται να αγγίξουν τον θεατή του σήμερα;
Σίγουρα η τραγικότητα του έρωτα, αλλά κυρίως η επαναστατικότητα που προκύπτει μέσα από αυτή την τραγικότητα. Στην «Ερωφίλη», η εξουσία του Πατέρα σκοτώνει την Ερωφίλη και τον Πανάρετο. Μετά τον θάνατό τους, ο Χορός των Γυναικών αποφασίζει να σκοτώσει τον Βασιλιά που αντιπροσωπεύει αυτή την εξουσία. Αυτή η επανάσταση των γυναικών ενάντια στην πατριαρχική εξουσία είναι και η βάση της δικής μας ανάγνωσης του έργου. Αν σκεφτούμε ότι ακόμα και στον 21^ο αιώνα οι γυναίκες παλεύουν με αυτά τα στερεότυπα, τότε τα μηνύματα του έργου είναι σίγουρα διαχρονικά.

Τι να περιμένουν να δουν οι θεατές;
Η παράστασή μας είναι μια σύγχρονη ανάγνωση του κλασσικού έργου, εξού και το «Erofili Repeat». Κρατώντας τα κομβικά σημεία της ιστορίας αλλά και τον ποιητικό λόγο επιχειρούμε να εστιάσουμε σε μια μετά-αφήγηση του έργου μέσα από τα σύμβολα που γεννιούνται μέσα από αυτό. Ο θεατής λοιπόν δεν θα δει μια κλασσική αναπαράσταση της «Ερωφίλης» αλλά μια δική μας διασκευή.

Ως σκηνοθέτης του έργου τι επιδίωξες να καταφέρεις μέσα από το “Erofili Repeat“;
Να μεταφέρω το νόημα που εγώ αντιλαμβάνομαι μέσα από το έργο, στον θεατή του σήμερα. Είναι πάντα ένα στοίχημα αυτή η επικοινωνία του νοήματος γιατί πάντα υπάρχει η υποκειμενική ματιά. Όμως πιστεύω ότι τα μέσα που χρησιμοποιούμε, δηλαδή το ίδιο το κείμενο, η κίνηση και οι δυνατές εικόνες, θα βοηθήσουν τον θεατή να μπει μέσα στη δική μας αφήγηση. Ελπίζω η παράσταση να καταφέρει να συγκινίσει και ταυτόχρονα να προβληματίσει το κοινό, όπως ακριβώς αισθανόμασταν εμείς όταν την φτιάχναμε.

Ποιος είναι ο πιο δύσκολος στόχος κάθε σκηνοθέτη γενικότερα, κατά την δική σου άποψη;
Η επικοινωνία. Πρώτα με το κείμενο που διαπραγματεύεται, μετά με τους συνεργάτες του και τέλος με το κοινό. Το θέατρο είναι επικοινωνία και αν τα νοήματα δεν περνούν “κάτω” τότε όσο καλές προθέσεις και να υπάρχουν, έχει αποτύχει. Αυτός είναι και ο πιο δύσκολος στόχος του κάθε σκηνοθέτη.

Τέλος, η παράσταση ανεβαίνει μέσα στα πλαίσια του Κύπρια 2015, τι θεωρείτε ότι προσφέρει ο θεσμός Κύπρια στον τόπο;
Αισθάνομαι τυχερή που επιλεγήκαμε μέσω αυτού του θεσμού γιατί μόνο έτσι θα μπορούσε να στηριχθεί αυτή η συγκεκριμένη παραγωγή για να υλοποιηθεί. Τα Κύπρια είναι ένας δυνατός θεσμός ο οποίος έχει χτίσει το δικό του κοινό και έχει κερδίσει τον σεβασμό του κύπριου πολίτη. Παρουσιάζει επίσης ένα ευρύ φάσμα θεαμάτων το οποίο πιστεύω ανταποκρίνεται σε μεγαλύτερο κοινό. Έτσι δίνεται η ευκαιρία σε μικρές ομάδες σαν την δική μας, να “δοκιμαστούν” αν θέλετε και να δείξουν τη δουλειά τους σε κοινό που δεν τις γνωρίζει.
———————————————————————————————–