Μιλφέιγ χωρίς Θερμίδες “Το φως ανάμεσα στους ωκεανούς”

October 9, 2015

Η Χρυσοβαλάντω Μουσκάλλη, διαβάζει βιβλία και μοιράζεται μαζί μας τις δικές της κριτικές, σκέψεις, ενίοτε αναλύσεις και περιλήψεις των βιβλίων που διαβάζει.
Χρυσοβαλάντω Μουσκάλλη, chrysovalanto.mouskalli@gmail.com

Θα αναρωτιέστε ποια η σχέση του μιλφέιγ με τα βιβλία…..
Λοιπόν, τα μιλφέιγ όπως και τα βιβλία έχουν…”φύλλα”. Μόνο που τα φύλλα των βιβλίων δεν παχαίνουν, δεν έχουν θερμίδες!
Ευχαριστίες στον φίλο Κώστα Μαννούρη για την έμπνευση στον τίτλο.

Εκδόσεις Πατάκη, “Το φως ανάμεσα στους ωκεανούς” Μ. Λ. Στέντμαν

«Αγαπημένη μου Λούσυ, είσαι πια γυναίκα. Ελπίζω να σου έχει φερθεί καλά η ζωή. Ελπίζω να μπορέσεις να με συγχωρέσεις που σε κράτησα. Και που σε άφησα. Να ξέρεις ότι πάντα σε λάτρευα.»

Ποιά είναι αληθινή μάνα αυτή που γεννά ένα παιδί ή αυτή που το μεγαλώνει σαν να ήταν δικό της; Πρέπει πάντα να κάνει κανείς το σωστό όποιες και αν είναι οι συνέπειες ή κάποιες φορές είναι καλύτερα να ακολουθούμε αυτό που λέει η καρδιά μας έστω κι αν όλοι το θεωρούν λάθος;

Δεν ξέρω αν αυτό είναι ένα βιβλίο που μόνο αυτές που είναι μάνες μπορούν να το καταλάβουν και να το νιώσουν. Το σίγουρο είναι πως όποιος το διαβάσει δε θα μείνει αμέτοχος, θα συγκινηθεί από τη σαρωτική δύναμη της αγάπης, και θα προβληματιστεί σοβαρά σε θέματα πίστης, μητρότητας και συγχώρεσης. Φαντάζομαι πως οι γυναίκες που έχουν ήδη νιώσει τη χαρά της μητρότητας θα επιβεβαιώσουν μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου την υπέρτατη αγάπη που νιώθουν για το παιδί τους, εκείνη την αγάπη που δεν συγκρίνεται με καμιά άλλη, την αγάπη που υπερβαίνει ακόμα και την αγάπη που νιώθουν για τον πατέρα του παιδιού τους τον οποίο μέχρι πρότινος έβαζαν πάνω απ ‘όλα.

Το βιβλίο «Το φως ανάμεσα στους ωκεανούς» είναι από εκείνα τα βιβλία που σε κρατούν σε συναισθηματική εγρήγορση, διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον και από ένα σημείο και μετά όταν τα ηθικά διλήμματα βασανίζουν τους ήρωες, σε τοποθετούν στο βάθρο του δικαστή και σε καλούν να αντιμετωπίσεις και εσύ τα ίδια διλήμματα ή έστω να πάρεις θέση υπέρ του ενός ή του άλλου.

Από το οπισθόφυλλο:

Στον φάρο ενός μικροσκοπικού νησιού μισή μέρα με καράβι από τις ακτές της δυτικής Αυστραλίας, εργάζεται ο Τομ Σέρμπουρν, που έχει επιζήσει από τη φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Στο πλευρό του έχει τη νεαρή γυναίκα του, την Ίζι, με την οποία ζει την απόλυτη ευτυχία του έρωτα, που μόνο ένα πράγμα φαίνεται να σκιάζει, η συνειδητοποίηση ότι δε θα μπορέσουν να κάνουν τελικά παιδιά…Ώσπου ένα απριλιάτικο πρωινό στην παραλία εξοκέλλει μια βάρκα. Μέσα στη βάρκα αυτή υπάρχει το άψυχο σώμα ενός άντρα κι ένα μωρό που κλαίει γοερά… Ξεκομμένοι από τον έξω κόσμο, ο Τομ και η Ίζι θ’ αψηφήσουν τους κανόνες της λογικής και τους νόμους των ανθρώπων και θα ακολουθήσουν την καρδιά τους…

Είναι μήπως αυτή η απομόνωση των δυο κύριων προσώπων από τον έξω κόσμο που μεγεθύνει τα συναισθήματα και τις πράξεις τους ή οποιοσδήποτε θα ενεργούσε με τον τρόπο που ενήργησαν οι πρωταγωνιστές; To πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντας το βιβλίο αυτό ήταν η αλληγορική ιστορία αγάπης από την Αγία Γραφή με τον σοφό Σολομώντα αλλά και το θεατρικό έργο του Μπερτολτ Μπρεχτ «Ο κύκλος με την κιμωλία», εκεί όπου ο δικαστής Αζντάκ ως άλλος Σολομώντας βάζει το παιδί στη μέση ενός κύκλου και ζητάει από τις δύο μητέρες να το τραβήξουν προς το μέρος τους, πιάνοντας από ένα χεράκι του η καθεμία. Όποια νικήσει θα πάρει το παιδί….

Είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα; Σίγουρα όχι.

Ομολογώ πως σε πολλά σημεία του βιβλίου έπιασα τον εαυτό μου να γίνεται δικαστής, κριτής των πράξεων κυρίως των δυο γυναικών της Ιζαμπέλ και της Χάννα. Ποιά ήμουν όμως εγώ για να κρίνω; Και ποιός είναι ο καθένας από μας που προσπαθεί να κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια χωρίς να έχει βιώσει το παραμικρό από όσα έζησαν οι δυο γυναίκες;

Από τις πρώτες κιόλας σελίδες η συγγραφέας προκαταβάλλει τον αναγνώστη για τον διπολικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ο αναγνώστης διακρίνει από την αρχή μια δυαδικότητα και ένα δίπολο που επανέρχεται συνεχώς ως μοτίβο στο βιβλίο. Για παράδειγμα ο Τομ θα κληθεί να εργαστεί ως φαροφύλακας στο νησί Τζέινους Ροκ, όνομα που παραπέμπει στον διπρόσωπο θεό Ιανό ο οποίος πάντα κοιτάζει προς δυο κατευθύνσεις διχασμένος ανάμεσα στους δυο τρόπους που βλέπει τα πράγματα. Βλέπει το παρελθόν και το μέλλον. Και το νησί κοιτάζει προς δυο διαφορετικούς ωκεανούς, κάτω προς τον Νότιο Πόλο και πάνω προς τον Ισημερινό. Η δυαδικότητα, και η αντίθεση γίνεται εμφανής και στο ζευγάρι Τομ – Ίζι. Από τη μια ο Τομ είναι πιο συγκρατημένος, ρεαλιστής και δύσκολα αφήνει να φανούν τα συναισθήματα του και από την άλλη η Ίζι είναι κοινωνική, επικοινωνιακή, πρόσχαρη και παρορμητική. Παράλληλα υπάρχει και το δίπολο φως-σκοτάδι μέσα από τη αέναη κίνηση του φωτός του φάρου με το φως να υποδεικνύει ίσως την αλήθεια και τη ζωή και το σκοτάδι το ψέμα και τον θάνατο. Κάπου είχα διαβάσει ότι το μοτίβο του φάρου στη λογοτεχνία «έχει συχνά συμβολίσει το φως που διαπερνά το σκοτάδι, την ελπίδα που απαλύνει τη δυστυχία, την υπόσχεση για επικοινωνία σε ώρες μοναξιάς».

Η συγγραφέας με επιδέξιο τρόπο παρουσιάζει τα γεγονότα, τα ηθικά διλήμματα των ηρώων δίχως να παίρνει η ίδια θέση, και χωρίς να κλίνει προς τη μια πλευρά ή την άλλη. Ακόμα και τα όρια ανάμεσα στο σωστό και το λάθος είναι δυσδιάκριτα και δεν αποσαφηνίζονται, αφήνοντας τον αναγνώστη να αποφασίσει μόνος του με ποιού το μέρος θα πάει, με ποιόν θα συμμαχήσει.

Παρόλο που το βιβλίο αυτό σε μεταφέρει εκατό χρόνια πίσω, στον απόηχο που άφησαν οι συνέπειες του Α ΄Παγκοσμίου πολέμου εντούτοις νιώθεις την ιστορία διαχρονική και πανανθρώπινη αφού τα διλήμματα των ηρώων έρχονται και σε βρίσκουν, σε κάνουν συμμέτοχο, σε ταρακουνούν και απαιτούν από σένα να πάρεις θέση, όπου κι αν ζεις. Είναι μια ιστορία για ανθρώπους με αληθινά συναισθήματα και καλές προθέσεις που η μοίρα, οι συγκυρίες και οι τα παρορμητικά λάθη τους οδηγούν σε τραγικές αποφάσεις.

Τελικά αυτό το ράφι με τα top of the top βιβλία όλο και βαραίνει… Γιατί και αυτό το βιβλίο έχει πάρει τη θέση του στο ράφι με τα βιβλία που αξίζει να διαβαστούν ξανά και ξανά και που θα σύστηνα ανεπιφύλακτα.

Βαθμολογία: καθόλου καλό, μέτριο, καλό, πολύ καλό, εξαιρετικό

Trivia

Το «Φως» είναι το πρώτο της βιβλίο της Μ.Λ. Στέντμαν (Απίστευτό; !)
Έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 35 γλώσσες
Έχει πάρει πολλά βραβεία: Βραβειο Historical Writers Association Goldsboro Crown, Βραβειο Australia Book Industry, Βραβειο ABA Nielsen Booksellers Choice, Βραβειο Goodreads Best Historical Novel
H DreamWorks έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για μεταφορά του βιβλίου στην κινηματογραφική οθόνη, ενώ όπως λέγεται τον κεντρικό ρόλο αναμένεται να ερμηνεύσει ο Μάικλ Φασμπέντερ.