Γράφει η Χριστίνα Νικολάου
Περιβαλλοντολόγος, Σύμβουλος Διαχείρησης Περιβάλλοντος
Email: inanikolaou@gmail.com
Blog: eco-stories.blogspot.com
Μποπάλ 31 χρόνια μετά : Το χειρότερο βιομηχανικό δυστύχημα όλων των εποχών
H τραγωδία με περισσότερους από 15.000 νεκρούς
Τη δεκαετία του 1970, η κυβέρνηση της Ινδίας άρχισε μια πολιτική ενθάρρυνσης επενδύσεων από ξένες εταιρείες στην τοπική βιομηχανία. Η Union Carbide Corporation (UCC) με έδρα το Τέξας, ήταν μία από αυτές. Η εταιρεία κλήθηκε να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο για την δημιουργία του Sevin, ενός φυτοφαρμάκου που χρησιμοποιούνταν σχεδόν σε όλη την Ασία. Ως μέρος της συμφωνίας, η κυβέρνηση της Ινδίας θα είχε ποσοστό 22% στη θυγατρική της εταιρείας, Union Carbide India Limited.
Η εταιρεία αποφάσισε να κατασκευάσει το εργοστάσιο στο Μποπάλ, λόγω της κεντρικής θέσης της πόλης καθώς και της υποδομής των μεταφορών. Η συγκεκριμένη τοποθεσία μέσα στην πόλη είχε χωριστεί σε ζώνες για ελαφρά βιομηχανική και εμπορική χρήση, αλλά σε καμία περίπτωση για βαριά και επικίνδυνη βιομηχανία ( θυμίζει σε όλους κάτι;). Τη νύχτα της 2 Δεκεμβρίου το 1984, ένα ατύχημα στο εργοστάσιο φυτοφαρμάκων της Union Carbide στo Μποπάλ της Ινδίας, διέρρευσε τουλάχιστον 30 τόνους τοξικού αέριου που ισοκυανικού μεθυλίου, καθώς και μια σειρά από άλλα δηλητηριώδη αέρια. Το ισοκυανικό μεθυλίο είναι ένα χημικό περίπου 500 φορές τοξικότερου από το υδροκυάνιο, που χρησιμοποιούταν για την παρασκευή του φυτοφάρμακου Sevin, Το εργοστάσιο φυτοφαρμάκων που περιβαλλόταν από παραγκουπόλεις, και εξέθεσε στο θανάσιμο σύννεφο αερίου εκείνο το βράδυ περισσότερα από 600.000 άτομα.
Τα αέρια που έμεινε χαμηλά στο έδαφος, προκαλώντας θύματα, κάψιμο στο λαιμό και τα μάτια ναυτία, και πολλούς θανάτους. Οι εκτιμήσεις των θανάτων ποικίλουν από μόλις 3.800 έως περίπου 16.000, αλλά σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία κατά τη διάρκεια και των επόμενων χρόνων τα θύματα από τη διαρροή έφτασαν τις 15.000.
Σήμερα, τα θύματα αυτού του ατυχήματος γεννιούνται ακόμα στις γειτονιές όπου οι άνθρωποι εξαρτώνται από το νερό που μολύνεται από τις χημικές ουσίες που διαρρέουν από το εγκαταλειμμένο εργοστάσιο και από μητέρες που εκτίθενται στο τοξικό αέριο γεννώντας παιδιά με εγκεφαλικά προβλήματα και δυσπλασίες με συχνότητα 10 φορές μεγαλύτερη από τον εθνικό μέσο όρο.
Οι νομικές διαδικασίες ξεκίνησαν αμέσως ενάντια στην εταιρεία μετά τη θανατηφόρα καταστροφή. Η ινδική κυβέρνηση ψήφισε το νόμο Μποπάλ τον Μάρτιο του 1985, επιτρέποντας στην κυβέρνηση της Ινδίας να ενεργεί ως νόμιμος εκπρόσωπος για τα θύματα της καταστροφής.
Σε ένα εκτός δικαστηρίου συμβιβασμού το 1989, η Union Carbide συμφώνησε να καταβάλει 470 εκατομμύρια $ για ζημιές που προκλήθηκαν στην καταστροφή του Μποπάλ. Η εκδίκαση της υπόθεσης ολοκληρώθηκε το 2010 με κατηγορούμενους εφτά ανώτατα στελέχη της Union Carbide India Limited. Οι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν για φόνο εξ αμελείας σε δύο χρόνια φυλάκισης και πρόστιμο 100.000 ινδικές ρουπίες έκαστος, η μέγιστη ποινή που προβλέπει ο νόμος.
Για δεκαετίες, οι επιζώντες έχουν αγωνιστεί για απολυμανθεί η περιοχή, αλλά οι προσπάθειες αυτές επιβραδύνθηκαν όταν η εταιρεία Dow Chemical ανέλαβε την Union Carbide το 2001. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι χιλιάδες τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων παραμένουν θαμμένα υπόγεια, ενώ η ίδια η κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει την περιοχή ως μολυσμένη.
Τα λάθη όμως πληρώνονται ακόμη…
