Γράφει η Μαρία Χατζημιχαήλ,
Δρ. Θαλάσσιας Διακυβέρνησης και Αλιευτικής Πολιτικής,
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Περιβαλλοντικής Πολιτικής,
Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κύπρου
Είναι επίσημο. Ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κουγιάλης, με επιστολή του προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, αναφέρει ότι «εκ πρώτης όψεως, χωρίς να επιβεβαιώνεται, διαφαίνεται ότι οι αεροψεκασμοί, θα μπορούσαν να αλλοιώσουν την κλιματολογία της περιοχής στην οποία πραγματοποιούνται, καθώς, ενδεχομένως, θα μπορούσε να υπάρξει αλλοίωση, της ατμόσφαιρας». Επιπλέον, «οι χημικές ουσίες που απελευθερώνονται, θα μπορούσαν να αλλοιώσουν την ικανότητα της ατμόσφαιρας να δημιουργήσει συνθήκες βροχόπτωσης» και γι’ αυτό ζήτησε από τον Υπουργό Εξωτερικών, να επικοινωνήσει με τις Βρετανικές Βάσεις, με στόχο να διερευνηθεί το θέμα [1].
Δεν θέλω να ασχοληθώ με το κατά πόσο μας ψεκάζουν ή όχι. Άλλωστε, η αλλοίωση της κλιματολογίας της περιοχής, αλλά και ολόκληρου του πλανήτη είναι γεγονός, όχι λόγω ‘ψεκάσματος’, αλλά λόγω του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, το οποίο είναι αποτέλεσμα κυρίως ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και των αυξανόμενων εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο, που προκαλούνται από την καύση ορυκτών καυσίμων και την εντατική μη-βιώσιμη κτηνοτροφία, και οι χλωροφθοράνθρακες, που χρησιμοποιούνται σε ψυκτικές συσκευές (π.χ. ψυγεία, κλιματιστικά) και ως προωθητικά στα σπρέι.
Γι’ αυτό και είναι πολύ πιθανόν, οι αλλαγές που βιώνουμε όσον αφορά τις μετεωρολογικές συνθήκες στην Κύπρο, όπως άλλωστε και σε πολλές άλλες χώρες στον πλανήτη, να οφείλονται στις κλιματικές αλλαγές… και όχι στο ότι μας ψεκάζουν!
Αυτό είναι άλλωστε και επιστημονικά αποδεδειγμένο. Ας πάρουμε λοιπόν ως παράδειγμα την 5η ‘Έκθεση Αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC). Η συγκεκριμένη Επιτροπή είναι ένα επιστημονικό όργανο που βρίσκεται υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), το οποίο εξετάζει και αξιολογεί τις πιο πρόσφατες επιστημονικές, τεχνικές και κοινωνικό-οικονομικές πληροφορίες που προκύπτουν ανά το παγκόσμιο για την κατανόηση και αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών [2]. Οι εκθέσεις της IPCC βασίζονται τόσο στη συναίνεση των κορυφαίων επιστημόνων για το κλίμα, αλλά και στην αποδοχή των κυβερνήσεων που συμμετέχουν στις Παγκόσμιες Διασκέψεις του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή. Γι’ αυτό το λόγο, οι εκθέσεις αυτές θα μπορούσαν να αποτελέσουν το καλύτερο συμβουλευτικό εργαλείο στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και διαμόρφωσης πολιτικών, οι οποίες θα είχαν εκτεταμένες συνέπειες για την οικονομία και τον τρόπο ζωής μας, ενώ παράλληλα θα βασίζονταν σε καλά τεκμηριωμένες επιστημονικές αποδείξεις.
Στην 5η έκθεση της, λοιπόν, η IPCC αναφέρει ότι οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες αποτελούν με 95% βεβαιότητα την κύρια αιτία για την υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία άρχισε να επιδεινώνεται γύρω στο 1950 [3]. Για πολλούς από εμάς, αυτό δεν ήταν κάτι καινούργιο. Ένα άλλο βασικό μήνυμα που προκύπτει από τη συγκεκριμένη έκθεση, ίσως το πιο σημαντικό, είναι ότι η ανθρωπότητα έχει πιθανόν ήδη καταναλώσει περισσότερα από τα μισά αποθέματα άνθρακα (carbon budget) [4], ενδεχομένως έως και τα δύο τρίτα. Αυτό συνεπάγεται ότι καθίσταται ολοένα και πιο αδύνατο να αποφύγουμε την αύξηση της θερμοκρασίας άνω των 2 βαθμών Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, κάτι το οποίο θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τον πλανήτη, με περισσότερα σε αριθμό και ένταση ακραία καιρικά φαινόμενα. Σύμφωνα με την έκθεση, αν συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς, τότε αναμένεται ότι θα υπερβούμε αυτό το όριο μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Κάτι που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να σημαίνει κακά μαντάτα για τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.
Γιατί λοιπόν τόσος ντόρος για τους δήθεν αεροψεκασμούς, αλλά… απόλυτη σιωπή για την εξόρυξη υδρογονανθράκων μιας και υπάρχουν τόσο τρανταχτά επιστημονικά δεδομένα;
Αφενός, κανείς και καμιά δεν θέλει να χάσει την ευκαιρία να δείξει τον πατριωτισμό του/της. Κρίμα όμως που ο πατριωτισμός μετριέται με συνομωσιολογικές θεωρίες… «αεροψεκασμών» και όχι όταν πολεμικά αεροσκάφη της Βρετανικής Αεροπορίας φεύγουν από το Ακρωτήρι με σκοπό να βομβαρδίσουν την Συρία. Δεν μας επηρεάζουν άλλωστε, οπότε γιατί να μας ενδιαφέρει;
Αφετέρου, κανείς δεν θέλει να αμαυρώσει το ζήτημα της εξόρυξης υδρογονανθράκων, που προβάλλεται στον ηγεμονικό λόγο ως το μέσο εξόδου της Κύπρου από την οικονομική κρίση, αλλά και η βάση στην οποία θα στηρικτεί μια συμφωνία επανένωσης του νησιού. Μόνο που κανείς και καμία δεν εξετάζει τον ρόλο που διαδραματίζει η πολιτική εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην υφαρπαγή των κοινών και στην κλιμάκωση της έντασης τόσο στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Ας μην κοροϊδευόμαστε λοιπόν. Αν πραγματικά μας ενδιαφέρει το ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει καιρικά φαινόμενα τα οποία οδηγούν στην ερημοποίηση της, αν μας ενδιαφέρει το ότι φέτος δεν θα έχουμε ούτε εμείς αλλά ούτε και η γη νερό να πιούμε, ας αφήσουμε τις ανυπόστατες συνομωσιολογίες στην άκρη και ας παραδεχτούμε την αλήθεια. Είτε μας ψεκάζουν είτε όχι, η βροχή θα έρθει μόνο αν αλλάξουμε δραστικά και ριζικά τις ενεργειακές μας πολιτικές. Κάτι το οποίο προϋποθέτει την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τους υδρογονάνθρακες, την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενίσχυση των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, με λίγα λόγια το μετασχηματισμό του ενεργειακού ισοζυγίου της χώρας.
Σημειώσεις:
[1] Θα μάθουμε αν μας ψεκάζουν με έρευνα Κουγιάλη:
http://dialogos.com.cy/blog/tha-mathoume-an-mas-psekazoun-me-erevna-kougiali/
[2] Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC):
http://www.ipcc.ch/organization/organization.shtml
[3] Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), 5th Assessment Report, Synthesis Report, Summary for Policy Makers
https://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/AR5_SYR_FINAL_SPM.pdf
[4] Carbon briefing: Making sense of the IPCC’s new carbon budget:
http://www.carbonbrief.org/carbon-briefing-making-sense-of-the-ipccs-new-carbon-budget
