Οι μαμάδες γιορτάζουν κάθε μέρα γιατί επιτελούν ολόχρονα ένα σπουδαίο έργο: μεγαλώνουν το μέλλον, το αύριο, τους πολίτες του μέλλοντος.
Το Skala Times συνομίλησε με κάποιες μανούλες οι οποίες μας είπαν για την μητρότητα, για τα παιδιά, για το θαύμα αυτό της ζωής. Τις ευχαριστούμε για τον χρόνο τους, ξέρουμε πως είναι πολύτιμος γι αυτές αφού τον μοιράζουν ανάμεσα στα παιδιά τους και στις ανάγκες της καθημερινότητας.
Ας δούμε λοιπόν τι μας είπαν οι μανούλες, Γεωργία Χαραλάμπους, Μίνα Χριστοδούλου Αντρέου, Ελένη Διομήδους Κουμανταρή,
Μαρία Θεοδώρου και Ελένη Μωυσέως.
Skala Times
ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
Πόσο δύσκολο είναι να μεγαλώνεις παιδί στις μέρες μας και τι θεωρείς ως την μεγαλύτερη δυσκολία;
Η ανατροφή ενός παιδιού στις μέρες μας έχει μεγάλες απαιτήσεις, μα αποτελεί τον σπουδαιότερο και ομορφότερο ρόλο που έχω να διαδραματίσω. Το μεγάλωμά του είναι σίγουρα μια δύσκολη διαδικασία, από πολλές απόψεις, αλλά παράλληλα και μια φοβερή πρόκληση. Οι ρυθμοί της ζωής έχουν αλλάξει και αλλάζουν συνεχώς, οι ρόλοι που αναλαμβάνουμε πολλοί, ενώ οι απαιτήσεις και οι ανάγκες αυξάνονται συνεχώς. Εγώ αντιλαμβάνομαι και ζω το μεγάλωμα του παιδιού μου σαν ένα ταξίδι. Μία διαδρομή που έχω την ευλογία να ζήσω γιατί, πραγματικά πέρα από κάθε δυσκολία που συναντώ, είναι κάτι μοναδικό που με γεμίζει και με κάνει καλύτερο άνθρωπο. Θεωρώ ότι η μεγαλύτερη δυσκολία, πρόκληση καλύτερα που συναντά ένας γονέας μεγαλώνοντας ένα παιδί στις μέρες μας είναι να μπορέσει να δώσει σ’ αυτόν τον νέο άνθρωπο τα απαραίτητα εφόδια –ψυχικά και γνωστικά- τα οποία θα του δώσουν τη δύναμη να μπει στην κοινωνία και να δημιουργήσει, να γνωρίσει τον εαυτό του και να πιστέψει σ’ αυτόν, να εκφράζεται και να προσεγγίζει τα πάντα με κριτική σκέψη. Οι ρυθμοί της ζωής μας είναι τόσο γρήγοροι και οι πληροφορίες χιλιάδες. Το πιο δύσκολο κομμάτι μα και η μεγαλύτερη πρόκληση στην πορεία μου σαν μητέρα είναι και θα είναι να μεγαλώσω έναν ελεύθερα σκεπτόμενο άνθρωπο με αξίες πανανθρώπινες, αυτοπεποίθηση και άποψη.
Πιστεύεις πως παλαιότερα ήταν πιο εύκολα ή πιο δύσκολα τα πράγματα και γιατί;
Επειδή τείνουμε να σκεφτόμαστε τη ζωή μας υπό το πρίσμα της οικονομικής μας επιφάνειας/δύναμης, και επειδή για μας τους κύπριους οι δυσκολίες ανέκαθεν ήταν αρκετά σχετικές με τα οικονομικά μας, το θέμα της ανατροφής του παιδιού δε θα μπορούσε να ξεφύγει από αυτό το πλαίσιο. Παλαιότερα οι φτιαχτές υλικές ανάγκες ήταν πολύ λιγότερες, σε αντίθεση με τις ανάγκες που μας δημιουργούνται σήμερα συνεχώς. Και από αυτό το δίχτυ δε θα μπορούσαν φυσικά να ξεφύγουν τα παιδιά, πάνω στα οποία στηρίζεται μια ολόκληρη βιομηχανία. Ο έλεγχος και η ισορροπία αυτής της κατάστασης εμπίπτει κι αυτή στο πλαίσιο της ανατροφής του παιδιού. Και όσο αυτές οι «υλικές ανάγκες» αυξάνονται, το έργο της ανατροφής του παιδιού καθίσταται πιο δύσκολο, ειδικά στις εποχές μας με τα ψηλά επίπεδα ανεργίας και τα χαμηλά εισοδήματα. Πέραν του οικονομικού, σήμερα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα και σε άλλα επίπεδα, που συγκρινόμενα με παλαιότερες εποχές καθιστούν το γονικό έργο δυσκολότερο και πιο απαιτητικό.
Τι σημαίνει η μητρότητα για σένα;
Η μητρότητα είναι η πιο απαιτητική αλλά παράλληλα και η πιο σπουδαία «δουλειά» της ζωής μου. Για όσα και να ενημερωθείς πριν γίνεις μητέρα, τίποτα δε συγκρίνεται με αυτήν καθεαυτή την εμπειρία. Μητρότητα για μένα είναι ένα κράμα συγκίνησης, άγχους, ενθουσιασμού, ενοχών, αγάπης, θυμού, αλλαγών, ευθύνης, έντονων συναισθημάτων, περιορισμών αλλά και νέων μοναδικών εμπειριών. Σίγουρα δεν είμαστε όλες οι γυναίκες προορισμένες για να γίνουμε μητέρες και αυτός δεν είναι ένας ρόλος που «πρέπει» να αναλάβουμε γιατί αυτό απαιτεί η κοινωνία μας. Πολλές φορές προσπαθώ να θυμηθώ τη ζωή μου, την καθημερινότητά μου πριν αποκτήσω την κόρη μου, μα άδικα… Μοιάζει να ξεκίνησε η ζωή μου από τη στιγμή της γέννησής της. Η μητρότητα με γεμίζει, με έχει κάνει πιο δημιουργική και πιο χαρούμενη. Με έχει μάθει να ξεχωρίζω τους ρόλους μου και να τους αξιολογώ, χωρίς να παραμερίζω κανέναν. Να βιώνω τον κάθε ένα στο έπακρο. Δεν είμαι μόνο μητέρα· είμαι και γυναίκα, είμαι και εργαζόμενη, είμαι και άνθρωπος και πολλά άλλα.
Τι θεωρείς πιο σημαντικό για να προσφέρεις στο παιδί σου;
Αναμφίβολα το πιο σημαντικό που θεωρώ ότι χρειάζεται το παιδί μου, όπως και κάθε παιδί, είναι η αγάπη κι ας ακούγεται κοινότυπο. Μιλώ για την αγάπη εκείνην που θέτει όρια, μα παράλληλα δίνει ελευθερίες και ευκαιρίες στο παιδί να δοκιμάσει τον εαυτό του, να πατήσει στα πόδια του, να πειραματιστεί. Η αγάπη που το παιδί θα τη νιώθει ακόμα κι όταν του κάνεις παρατήρηση, ακόμα κι όταν του αφήνεις το χέρι. Η αγάπη που στηρίζει την εμπιστοσύνη και την αυτοπεποίθηση, χωρίς να γίνεται υπερπροστατευτική ομπρέλα. Το «σ’ αγαπώ» είναι μια φράση που υπάρχει καθημερινά στη ζωή μου με την κόρη μου. Το λέμε, το δείχνουμε, το συνοδεύουμε με το «σε θαυμάζω», «είμαι περήφανη για σένα». Θεωρώ την αγάπη το πιο στέρεο έδαφος που δημιουργώ στη σχέση μου με το παιδί μου για την εξέλιξη αυτής της σχέσης, αλλά και για την εξέλιξη και των δυο μας. Είναι η κινητήριος δύναμη για να γίνουμε καλύτερες, πιο χαρούμενες και πιο δημιουργικές.
Τα παιδιά τελικά είναι πιο έξυπνα από εμάς; Μια ατάκα που σου είπε το παιδί σου και ακόμη την θυμάσαι;
Τα παιδιά μας είναι όντως πιο έξυπνα από εμάς. Είναι και πιο απελευθερωμένα και ευτυχώς ζουν ακόμη σε έναν κόσμο πέραν του δικού μας. Το παιδί στη ζωή μας είναι μια πηγή ζωντάνιας, εκπλήξεων και νέων εμπειριών. Έμαθα και μαθαίνω τόσα πολλά από το παιδί μου και δε θα κουραστώ να μαθαίνω. Μάλιστα όταν της το λέω με κοιτάζει παραξενεμένη και μου λέει: «Γιατί μάμα, είμαι δασκάλα;».
Έχω δεκάδες πράγματα να αφηγηθώ μιλώντας για την κόρη μου. Κάνει –σαν παιδί που είναι- πολλές απορίες και λατρεύω να μπαίνουμε σε συζήτηση για σημαντικά ή ασήμαντα θέματα. Αυτό που μου είπε πρόσφατα και με συγκίνησε ήταν με αφορμή ένα παραμύθι, «Το καλό λυκάκι». Τόσο πολύ εντυπωσιάστηκε από το συγκεκριμένο βιβλίο, το οποίο αγοράσαμε από την έκθεση βιβλίου στο νηπιαγωγείο της, που το κρατούσε και το ξεφύλλιζε ξεφωνίζοντας και σχολιάζοντας μέχρι τη στιγμή που πήγε για ύπνο. Το ίδιο απόγευμα στο αυτοκίνητο μου λέει με πάθος και με ύφος που ξεχείλιζε από ενθουσιασμό: «Μάμα ευχαριστώ πάρα πολύ που μου αγόρασες αυτό το βιβλίο! Είναι το καλύτερο βιβλίο του κόσμου! Θέλω να μου δείξεις ποιος το έγραψε και δε με πειράζει αν είναι γιαγιά ή παππούς, αν είναι τυφλός ή αν κάθεται σε τροχοκάθισμα!! Έγραψε το καλύτερο βιβλίο του κόσμου!»
—————————————————————-
MΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΑΝΤΡΕΟΥ
Σημερα ενω υπαρχουν περισσοτερες διευκολυνσεις για τους γονεις, θεωρω οτι ειναι πιο δυσκολο και απαιτητικο να μεγαλωνεις παιδια. Για μενα το πιο δυσκολο ειναι η ελλειψη εμπιστοσυνης, ο φοβος του κινδυνου και η αισθηση οτι πρεπει να τα προστατεψω απο χιλιαδες πραγματα και ανθρωπους που ισως θελουν να τους βλαψουν. Απο τη μια θελω να ειναι υποψιασμενα αλλα ταυτοχρονα δεν θελω να ειναι φοβισμενα και η ισορροπια αναμεσα σε αυτα τα δυο με δυσκολευει πολυ.
Θεωρω οτι σημερα ειναι πιο πολυπλοκο να μεγαλωνεις παιδι γιατι γενικοτερα ο τροπος ζωης μας εχει γινει πιο δυσκολος. Ενω παλιοτερα τα παιδια μεγαλωναν με λιγοτερα υλικα αγαθα, οι σχεσεις των ανθρωπων ηταν πιο απλες και ειλικρινεις και αυτο εκανε τη ζωη τους πιο ευκολη. Δηλαδή ενω εγω μπορουσα να παιζω στους δρομους με τους φιλους μου, τα δικα μου παιδια δεν μπορουν για λογους ασφαλειας. Επισης παλαιοτερα τα παιδια δεν ειχαν προσβαση στο διαδικτυο, πραγμα που εχει τοσο θετικες οσο και αρνητικες επιδρασεις. Γενικοτερα νιωθω οτι σημερα κανουμε τα πραγματα πιο δυσκολα τοσο για τα παιδια οσο και για εμας τους γονεις και φυσικα αυτο εχει τις επιπτωσεις του.
Πριν γεννησω τα παιδια μου δεν ειχα ιδιαιτερη επαφη με μωρα κι ετσι δεν ηξερα ακριβως τι να περιμενω. Για μενα η μητροτητα ειναι η δυσκολοτερη, η πιο απαιτητικη και η δουλεια με τη μεγαλυτερη επιβραβευση που εχω κανει. Η μητροτητα μου εμαθε να αναγνωριζω τα ορια μου καθως και να τα διευρυνω, με διδαξε υπομονη, τι θα πει αγαπη χωρις να περιμενω καμια ανταμοιβη. Επισης μεσα απο τη μητροτητα εγινα καλυτερος ανθρωπος, παλεψα με στοιχεια και θεματα του εαυτου μου που διαφορετικα δεν θα τα αγγιζα ποτε. Η μητροτητα μου δινει το κινητρο που χρειαζομαι για να ξυπναω καθε μερα (με ορεξη ή χωρις) και να προσπαθω να βελτιωσω καθετι που βελτιωνεται.
Το πιο σημαντικο που θελω να προσφερω στα παιδια μου ειναι να αγαπανε τον εαυτο τους και να επιλεξουν να κανουν κατι στη ζωη τους που θα τους ευχαριστει. Θεωρω οτι η ασφαλεια ειναι οτι σημαντικοτερο μπορω να τους δωσω και μεσα απο αυτη θελω να ειναι χαρουμενοι ανθρωποι που θα εχουν δυναμη να κυνηγησουν καθετι που τους χαροποιει.
Θεωρω οτι τα παιδια ειναι σαφως πιο εξυπνα απο εμας ή μαλλον ειναι πιο εξυπνα απο αυτο που εμεις περιμενουμε να ειναι. Εγω δυστυχως χανω ευκολα την ψυχραιμια μου και εκτονωνομαι με τις φωνες… ετσι μια μερα που τα μικρα μου δοκιμαζαν την υπομονη μου αρχισα να φωναζω στον 4χρονο γιο μου και ταυτοχρονα να προσπαθω να κλεισω με δυναμη ενα ντουλαπι που φυσικα δεν εκλεινε κι ετσι εγω το χτυπουσα ακομη περισσοτερο. Οποτε ο μικρος με πολυ ηρεμο υφος μου λεει: ηρεμησε λιγο και ελα να συζητησουμε ηρεμα, το ντουλαπι χαλασε αλλα θα στο φτιαξω εγω. Ντραπηκα οσο δεν εχω ντραπει ποτε στη ζωη μου γιατι ενιωσα οτι το μαθημα ζωης που οφειλα να του δωσω εγω μου το εδωσε αυτος. Ετσι λοιπον του ειπα οτι εισαι πιο ωριμος απο εμενα και σε ευχαριστω που μου εξηγησες ηρεμα αυτο που ηθελες. Για τρεις μερες κυκλοφορουσε και ελεγε σε ολους : ειμαι πιο ωριμος απο τη μαμα!
—————————————————————-
ΕΛΕΝΗ ΔΙΟΜΗΔΙΟΥΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΗ
Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι το να προσπαθείς να βρεις και να διανέμεις τον σωστό χρόνο ανάμεσα στην οικογένεια, την δουλειά και τον ίδιο τον εαυτό σου.
Έχω την εντύπωση πως τα πράγματα ήταν δυσκολότερα παλαιότερα, σήμερα έχουμε περισσότερες ευκολίες.
Για μένα η μητρότητα σημαίνει να δίνω στα παιδιά μου ανιδιοτελή αγάπη και στήριξη.
Το πιο σημαντικό πράγμα για να δώσεις στα παιδιά σου είναι σημασία, χρόνο, προσοχή. Τα παιδιά είναι πάντα ειλικρινείς ακόμα και στον ίδιο τον εαυτό τους, γι αυτό θεωρώ πως είναι και πιο έξυπνα από εμάς!
—————————————————————-
ΜΑΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
Είναι πολύ δύσκολο να μεγαλώνεις παιδιά ειδικά στην εποχή μας…
Θα έλεγα ότι η μεγαλύτερη δυσκολία που συναντώ είναι στο να προσπαθώ να κρατήσω μια ισορροπία σε σχέση με τα κινητά, τις νέες τεχνολογίες που γίνονται εξάρτηση και τον τρόπο επικοινωνίας των ιδίων των παιδιών μεταξύ τους.
Κάθε εποχή έχει τις δυσκολίες της. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι παλαιότερα μπορεί να ήταν λίγο πιο εύκολο το να μεγαλώνεις παιδιά. Δική μου άποψη βέβαια λόγω του ότι πολλές φορές νιώθω και εγώ η ίδια ότι ζω σε λάθος εποχή. Κάπου με τραβάνε άλλες πιο ρομαντικές εποχές…
Η μητρότητα είναι το μεγαλύτερο δώρο που μου έχει τύχει στην ζωή μου. Τα παιδιά μου είναι το παν για μένα.
Το πιο σημαντικό που έχω να προσφέρω στα παιδιά μου είναι η αγάπη μου!
Πιστευώ πως πιθανότατα είναι πιο έξυπνα τα παιδιά από εμάς τους ενήλικες. Είναι πολλές φορές που με αφήνουν άφωνη με αυτά που λένε.
—————————————————————-
ΕΛΕΝΗ ΜΩΥΣΕΩΣ
Πόσο δύσκολο είναι να μεγαλώνεις παιδί στις μέρες μας και τι θεωρείς ως την μεγαλύτερη δυσκολία;
Πολύ δύσκολο! Η αβεβαιότητα της εποχής αγγίζει όλες τις πτυχές της ζωής των ανθρώπων άρα και στο μεγάλωμα ενός παιδιού. Θα έλεγα ότι η μεγαλύτερη μου δυσκολία είναι να μπορέσω να βρω τον τρόπο ώστε να μην του μεταδίδω τα άγχη της καθημερινότητας,τις δυσκολίες της ενήλικης ζωής.
Πιστεύεις πως παλαιότερα ήταν πιο εύκολα ή πιο δύσκολα τα πράγματα και γιατί;
Δεν νομίζω να ήταν πιο δύσκολα τα πράγματα τότε, αλλά ούτε και πιο εύκολα.Η κάθε εποχή έχει τις δικές της δυσκολίες και προκλήσεις.
Τι σημαίνει η μητρότητα για σένα;
Η μεγαλύτερη ευθύνη και ευλογία της ζωής μου.
Τι θεωρείς πιο σημαντικό για να προσφέρεις στο παιδί σου;
Αξίες. Όταν δίπλα μας όλα γκρεμίζονται το πιο δύσκολο είναι να μπορέσω να του μεταδώσω αξίες δυσεύρετες πια ώστε να μπορέσει να γίνει άτομο κοινωνικά ευαίσθητο και πολίτης ενεργός.
Τα παιδιά τελικά είναι πιο έξυπνα από εμάς;
Σίγουρα τα ερεθίσματα σήμερα είναι περισσότερα από παλιά άρα τα παιδιά οξύνουν τη σκέψη τους από πολύ πιο νωρίς.
Μια ατάκα που σου είπε το παιδί σου και ακόμη την θυμάσαι;
Έξυπνες ατάκες πολλές, απορίες που εκφράζει καθημερινά και εγώ πραγματικά δυσκολεύομαι να βρω μια απάντηση. Αλλά για μένα η πιο σημαντική, ουσιαστική και πολύτιμη ατάκα είναι κάθε φορά που τον ακούω να μου λέει “μαμά σε αγαπώ”. Η μοναδική φράση που είναι χιλιοειπωμένη αλλά ποτέ δεν θα γίνει στερεότυπο!
—————————————————————-
