Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, το Skala Times συνομιλεί με την Αλεξάνδρα Αυγερινού Παπαδοπούλου των Εκδόσεων Διόπτρα στην Αθήνα. Η Αλεξάνδρα πιστεύει ότι “πολύ καλό βιβλίο είναι αυτό που δεν το ξεχνάς για πολύ καιρό και είναι πολύ έντονες οι εικόνες των ηρώων, σα να περνάνε από μπροστά σου σε κινηματογραφική ταινία, το «Νησί» για παράδειγμα δεν το ξεχνάς με τίποτα. Όπως και τον «Μοναχό που πούλησε τη Ferrari του», με το συγκεκριμένο βιβλίο είτε το θέλεις είτε όχι κάτι έχει αλλάξει μέσα σου και στη ζωή σου. Όπως πολύ σωστά είπε και ο Αμερικανός φιλόσοφος Άμος Άλκοτ: «Άριστο βιβλίο είναι εκείνο που ανοίγουμε με λαχτάρα και κλείνουμε με κέρδος»”.
Της Γιώτας Δημητρίου
Αγαπητή Αλεξάνδρα Αυγερινού Παπαδοπούλου κατ’ αρχάς να σας ευχαριστήσω, γι’ αυτή τη συνέντευξη που γίνεται με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου στις 23 Απριλίου.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με την ερώτηση κατά πόσο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την αγορά του βιβλίου.
Ευτυχώς υπάρχουν ακόμη αναγνώστες, αλλά δυστυχώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει πολύ την αγορά του βιβλίου. Ο ελληνικός εκδοτικός κόσμος του βιβλίου ιδιαίτερα την τελευταία εξαετία βρίσκεται σε διαρκή πίεση η οποία αποτελεί μια πραγματικότητα που τείνει να γίνει μόνιμη κατάσταση.
Είναι προφανές ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει πολύ αρνητικά την αγορά του βιβλίου –όπως κάθε τομέα στη χώρα μας. Επιπλέον, την τελευταία εξαετία ο ελληνικός εκδοτικός κόσμος βρίσκεται σε διαρκή πίεση εξαιτίας κάποιων παράλογων αλλαγών στη νομοθεσία (βλ. κατάργηση της ενιαίας τιμής). Ευτυχώς, ο κόσμος δεν θα σταματήσει ποτέ να διαβάζει – και λέγοντας «ευτυχώς» δεν σκέφτομαι την οικονομία του χώρου του βιβλίου, αλλά ένα ακλόνητο γεγονός: η ανάγνωση είναι τρόπος ζωής και είναι το απόλυτο μέσο που προσφέρει ψυχαγωγία, τροφή για σκέψη και προσωπική ανάπτυξη.
Είναι δεδομένο ότι μειώθηκε κατακόρυφα η αγοραστική δύναμη του καταναλωτή. Παλιότερα ένας βιβλιόφιλος αγόραζε δύο και τρία βιβλία το μήνα. Τώρα αναγκαστικά στρέφεται σε bazaar βιβλίων και τον δανεισμό.
Πρόσφατη έρευνα παρουσιάζει την κατάσταση επιδεινούμενη καθώς τα ποσοστά της πτώσης του όγκου πωλήσεων μετά τα capital controls (Ιούλιος 2015) κυμαίνονται για τους περισσότερους εκδότες από 20% έως 50% .
Απαιτείται δράση και γενναία αλλαγή πλεύσης από όλους τους φορείς και ένα διαφορετικό μοντέλο που θα μπορούσε να εστιάζει στην εξωστρέφεια σε συνέργειες και στην καινοτομία.
Υπάρχουν στατιστικές για το ποιο ποσοστό Ελλήνων διαβάζει σήμερα;
Πρόσφατες στατιστικές για το ποσοστό ανάγνωσης δεν υπάρχουν. Η γενικότερη αίσθηση είναι ότι βρισκόμαστε σε πολύ χαμηλό επίπεδο παγκοσμίως. Υπάρχουν οι πιστοί βιβλιόφιλοι που διαβάζουν πολλά βιβλία κάθε μήνα, αλλά πολύ φοβάμαι ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο τον χρόνο.
Τι θεωρείται ως ΚΑΛΟ ΒΙΒΛΙΟ για τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ;
Ένα καλό βιβλίο είναι και ένας καλός φίλος. Είναι το βιβλίο που θα δώσει στον αναγνώστη συναίσθημα, σασπένς και ιδιαίτερα για τα βιβλία ψυχολογίας που θα του κάνουν τη ζωή πιο εύκολη και θα τον βοηθήσουν να δει τα πράγματα από μια διαφορετική σκοπιά.
Ένα καλό βιβλίο είναι εκείνο που σε κάνει να ανοίγεις μια καινούρια σελίδα μέσα σου ανακαλύπτοντας λίγο περισσότερο το ποιος είσαι. Χαίρομαι όταν ακούω από αναγνώστες μας ότι κάποιο βιβλίο μας τους «άλλαξε τη ζωή» ή τους έκανε καλύτερους.
Κατά την άποψη σας τι κερδίζουν οι αναγνώστες μέσα από τα βιβλία κυρία Παπαδοπούλου;
Η Διόπτρα ιδρύθηκε το 1978 από τον Γιώργο Παπαδόπουλο. Αρχικός του σκοπός ήταν ένας εκδοτικός οίκος που θα σύστηνε στον Έλληνα αναγνώστη βιβλία που θα τον βοηθούσαν να βρει την εσωτερική του ισορροπία, να αγαπήσει τον εαυτό του, να σεβαστεί το σώμα του και να διευρύνει το πνεύμα του. Στην πορεία των χρόνων, η Διόπτρα χωρίς να χάσει την αρχική της ταυτότητα, έκανε ένα άνοιγμα και προς τον χώρο της λογοτεχνίας και τα τελευταία χρόνια, στον χώρο του βιβλίου για παιδιά.
Εσείς ως ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ τι κάνετε έτσι ώστε να συνειδητοποιήσει ο κόσμος την αξία των βιβλίων;
Για κάθε βιβλίο μας κάνουμε πολλές προωθητικές ενέργειες και ενισχύουμε την ανάγνωση με δωρεές βιβλίων σε ιδρύματα, φορείς, οργανισμούς. Ενισχύουμε την φιλαναγνωσία με οργάνωση επισκέψεων συγγραφέων μας σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Με εμπλουτισμό της λίστας μας με αξιόλογα βιβλία που δεν έχουν μόνο εμπορικό χαρακτήρα, και με προβολή μέσω όλων των social media μας όχι μόνο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το βιβλίο, αλλά και αξιόλογων έργων από όλους τους εκδοτικούς οίκους.
Εσείς, ποιο ήταν το τελευταίο που διαβάσατε και σας εντυπωσίασε;
Διάβασα την «Καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (εκδ. Λιβάνη) και το βρήκα συγκλονιστικό καθώς είχε βάθος χαρακτήρων και υπέροχες περιγραφές για τις σχέσεις των ανθρώπων και την πολυπλοκότητα τους, μέχρι τη διαχείριση της απώλειας και τις αποφάσεις που πρέπει να πάρεις στη ζωή και τα λάθη που σε στιγματίζουν. Είναι ένα βιβλίο υψηλής αξίας, που σου αφήνει μια αίσθηση πληρότητας. Δικαίως λοιπόν και το βραβείο Pulitzer.
Άρα διαβάζετε βιβλία και από άλλους εκδοτικούς οίκους;
Ναι, φυσικά και είναι και πολλά ευτυχώς. Μου αρέσει πολύ το διάβασμα και αγοράζω βιβλία κυρίως από τα βιβλιοπωλεία της γειτονιάς μου. Μου αρέσει η αίσθηση να μπαίνω σε ένα βιβλιοπωλείο και να «μυρίζω» το χαρτί και να ξεφυλλίζω τις νέες κυκλοφορίες. Μπορώ να κάτσω ώρες ολόκληρες μέσα σε ένα βιβλιοπωλείο και απλώς να διαβάζω. Γενικά είμαι με ένα βιβλίο στο χέρι καθώς διαβάζω παράλληλα 3-4 βιβλία κυρίως το βράδυ που πέφτουν για ύπνο τα παιδιά – ένα απίστευτο μαγικό τρικ για να βρίσκεις χρόνο για διάβασμα είναι να βλέπεις ελάχιστα τηλεόραση.
Για σας προσωπικά τι σημαίνει ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΒΙΒΛΙΟ;
Πολύ καλό βιβλίο είναι αυτό που δεν το ξεχνάς για πολύ καιρό και είναι πολύ έντονες οι εικόνες των ηρώων, σα να περνάνε από μπροστά σου σε κινηματογραφική ταινία, το «Νησί» για παράδειγμα δεν το ξεχνάς με τίποτα. Όπως και τον «Μοναχό που πούλησε τη Ferrari του», με το συγκεκριμένο βιβλίο είτε το θέλεις είτε όχι κάτι έχει αλλάξει μέσα σου και στη ζωή σου.
Όπως πολύ σωστά είπε και ο Αμερικανός φιλόσοφος Άμος Άλκοτ: «Άριστο βιβλίο είναι εκείνο που ανοίγουμε με λαχτάρα και κλείνουμε με κέρδος».
Οι εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ για περισσότερα από 30 χρόνια βρίσκονται στην κορυφή των Ελληνικών Εκδόσεων. Ποιο είναι το «μυστικό» επιτυχίας;
Οι εκδόσεις Διόπτρα εδώ και 38 χρόνια βρίσκονται κοντά στις ανάγκες του σύγχρονου αναγνώστη και ειδικά του πιο «ψαγμένου» αν θέλετε κοινού. Επενδύουμε συνεχώς σε βιβλία που μας κάνουν να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας αναζητώντας ένα διαφορετικό νόημα, βιβλία υγείας, διατροφής, ελληνικά και μεταφρασμένα μυθιστορήματα, βιβλία οικογενειακής φροντίδας και παιδικά.Η Διόπτρα έχει επενδύσει επίσης στις νέες τεχνολογίες και δίνει την ίδια βαρύτητα τόσο στην παραδοσιακή όσο και στην ψηφιακή επικοινωνία. Δεν σταματάμε ποτέ και ο εκδότης, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, και όλοι η ομάδα, πάντα ψάχνει να βρει το νέο και το πρωτοπόρο, δεν θέλουμε να είμαστε στάσιμοι και δεν μας αρκεί το ποιος είμαστε σήμερα, θέλουμε να γίνουμε ακόμα καλύτεροι.
Τα κριτήριά μας ακολουθούν το μότο μας που είναι Βιβλία με Θέα τη ζωή. Σίγουρα η γνώση μας και η εμπειρία μας σε βιβλία που μας βοηθούν να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας καλύτερα, να βελτιωθούμε και να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι είναι ο βασικός μας προσανατολισμός αλλά και η λογοτεχνία που εκδίδουμε έχει τα δικά της ουσιαστικά κριτήρια που δεν είναι μόνο ο αριθμός των πωλούμενων τεμαχίων.
Ποια πέντε βιβλία των ΔΙΟΠΤΡΑ είχαν την μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία μέσα στο 2015;
Τα δύο μεγάλα μας best seller τα οποία και είναι ακόμα στις λίστες των ευπώλητων είναι ο «Φόνος 5 αστέρων» της Έλενας Ακρίτα και το «Την Κυριακή έχουμε γάμο» του Γιάννη Ξανθούλη.
Το εξαιρετικό βιβλίο της Oprah Winfrey «Αυτό που ξέρω σίγουρα» αλλά και η μεγάλη μας έκπληξη «Το Ρόδο της Τοσκάνης» της Belinda Alexandra που αγαπήθηκε πολύ και συνεχίζει με άνοδο πωλήσεων από μήνα σε μήνα. Στα αστυνομικά ξεπέρασε κάθε προσδοκία η υποδοχή απ’ το κοινό του 832 σελίδων κατασκοπευτικού θρίλερ «Προσκυνητής» του Terry Hayes.
Ποια ήταν τα πέντε σημαντικότερα βιβλία για τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ που εκδώσατε τα τελευταία 2 χρόνια;
Όλα ήταν σημαντικά αλλά ξεχωρίζω τις δύο σκληρόδετες εκδόσεις οι οποίες σημάδεψαν τη χρονιά για μας: η επετειακή έκδοση της «Τέχνης της Αγάπης» του Erich Fromm και η συμπληρωμένη έκδοση του «Γλάρου Ιωνάθαν Λίβινγκστον», που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά με ένα νέο κεφάλαιο από τον Richard Bach.
Η πολύπλευρη αστυνομική μας σειρά συγκεντρώνει τις προτιμήσεις νέων και βετεράνων αναγνωστών, καθώς εκδώσαμε όχι μόνο βιβλία ήδη γνωστών συγγραφέων, αλλά κάναμε και εκδοτικές προτάσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα του είδους. Από το ανατριχιαστικό βραβευμένο βρετανικό «Φονικό Κελάηδισμα», μέχρι το νορβηγικό «Παγωμένο Άγγελο» και από το κλασικό «Μυστήριο του Κίτρινου Δωματίου» της γαλλικής σχολής, μέχρι το αστυνομικό μυθιστόρημα της Έλενας Ακρίτα «Φόνος 5 αστέρων».
Τέλος, ποιο το μήνυμα σας για την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου στις 23 Απριλίου;
Ένα γνωμικό που διάβασα πρόσφατα: «Το διάβασμα μας κάνει όλους μετανάστες. Μας παίρνει μακριά από τα σπίτια μας, αλλά το σπουδαιότερο, μας βρίσκει σπίτια παντού». Jean Rhys, 1894-1979, Βρετανίδα συγγραφέας.
