Γράφει ο Μάριος Κουκουμάς
Δημοτικός Σύμβουλος Λάρνακας
Η 24η Απριλίου είναι η μέρα που συμβολίζει την έναρξη της Γενοκτονίας των Αρμενίων πριν από 101 χρόνια και κατά την οποία οι Νεότουρκοι εξόντωσαν σχεδόν 1,5 εκατομμύριο Αρμένιους.
Η σημερινή επέτειος φέρνει ξανά στη σκέψη τον αγώνα των Αρμενίων για καθολική μνήμη και την την αναγνώριση της Γενοκτονίας, τους χιλιάδες πολίτες στην ίδια την Τουρκία που θαρραλέα μιλούν για τη γενοκτονία και καταγγέλλουν την τουρκική κυβέρνηση που επί ένα αιώνα σχεδόν αρνείται να αναγνωρίσει και να αποδεκτεί την ιστορία της χώρας της. Στην σκέψη μας έρχεται ο δημοσιογράφος Hrant Dink που το 2007 πλήρωσε με τη ζωή του την καταγγελία της γενοκτονίας.
Παράλληλα, στη σκέψη μας έρχονται όσα οφείλει να πράξει η διεθνής κοινότητας για να μην ξαναζήσει η ανθρωπότητα άλλες γενοκτονίες, για να μη έχει η ιστορία του ανθρώπινου γένους άλλες τέτοιες σκοτεινές σελίδες. Η μνήμη της Γενοκτονίας των Αρμενίων πρέπει να γίνεται συνείδηση όλων των λαών του κόσμου ότι τέτοια εγκλήματα δεν θα ξανασυμβούν στο μέλλον της ανθρωπότητας. Είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι η σημερινή Αρμενία τοποθετεί το ζήτημα σε αυτό το οικουμενικό και παναθρώπινο πλαίσιο. Άλλωστε η σύγχρονη ανθρωπότητα δυστύχησε να ζήσει κι άλλες, αναγνωρισμένες ή μη, γενοκτονίες. Δίπλα στους σφαγιασμένους Αρμένιους, βρίσκονται οι Εβραίοι που μαρτύρησαν στο ναζιστικό Ολοκαύτωμα, οι Τούτσι της Ρουάντας, οι Ιθαγενείς Ινδιάνοι της Βόρειας Αμερικής και ίσως στο μέλλον να μιλούμε για τη γενοκτονία που θα έχει συντελέσει το Ισραήλ σε βάρος των Παλαιστινίων. Η σημερινή επέτειος λοιπόν πρέπει να αποτελεί διαρκή υπενθύμιση: οι γενιές που έρχονται θα είναι ασφαλείς όχι μόνο όταν πάψουν να υπαρχουν γενοκτονίες, αλλά όταν πάψουν να υπάρχουν οι αιτίες που τις προκαλούν. Η ειρήνη που βασίζεται στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου, η εξασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες κάθε κράτους χωρίς διακρίσεις με βάση τη φυλή, την εθνικότητα, τη γλώσσα και τη θρησκεία, η ανθρωπιστική δημοκρατική παιδεία, η καταπολέμηση του ρατσισμού, το εμπεδωμένο κράτος δικαίου και οικονομικές πολιτικές που να εξαλείφουν τις ανισότητες και την περιθωριοποίηση είναι αυτά που δεν αφήνουν το ρατσιστικό και σοβινιστικό μίσος να βρει έδαφος μέσα στις κοινωνίες, να προκαλέσει συγκρούσεις και διενέξεις που μπορεί να φτάσουν στα όρια της εθνοκάθαρσης και της γενοκτονίας.
Η Κύπρος ήταν διαχρονικά συμπαραστάτης του αρμενικού λαού στον αγώνα του για την αναγνώριση και τη μνήμη της Γενοκτονίας που υπέστη. Δεν είναι τυχαίο που η Κύπρος ήταν η πρώτη χώρα της Ευρώπης και η δεύτερη χώρα του κόσμου που αναγνώρισε την Αρμενική Γενοκτονίας ενώ επί κυβέρνησης Μακαρίου η Κύπρος ήταν η πρώτη χώρα που έθεσε το ζήτημα της στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1965. Η ξεκάθαρη στάση των Κυπρίων στο ζήτημα προφανώς έχει τη διάσταση της αλληλεγγύης αφού η Κύπρος βίωσε τη βαρβαρότητα της εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή της Τουρκίας. Προφανώς διαδραμάτισε ρόλο και το γεγονός ότι στον τόπο μας βρήκαν καταφύγιο χιλιάδες Αρμένιοι πρόσφυγες οι οποίοι προστέθηκαν στην αρμενική μειονότητα η οποία ζει εδώ και αιώνες στο νησί μας.
Στην πόλη της Λάρνακας έβρισκαν τα καράβια των Αρμένιων προσφύγων πριν από ένα αιώνα. Η πόλη μας άνοιξε την αγκαλιά της για να δεχθεί τους Αρμένιους που γλίτωσαν από τις σφαγές και τις απελάσεις. Το ορειχάλκινο Μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας που ανεγέρθηκε το 2008 στο παραλιακό μέτωπο των Φοινικούδων δίπλα στη Μαρίνα αποτελεί μάρτυρα του σημείου όπου χιλιάδες πρόσφυγες της Αρμενικής Γενοκτονίας πρωτοπάτησαν στην Κύπρο. Στην πόλη μας βρίσκεται επίσης η εκκλησιά του Άγιου Στέφανου προστάτη Άγιου των Αδάνων η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Σφαγή των Αδάνων αφού αποτελεί μικρότερο αντίγραφο της εκκλησιάς των Αδάνων, η οποία κάηκε από τους Τούρκους και είναι το πρώτο μνημείο σε ολόκληρη την Αρμενική διασπορά εις μνήμη των θυμάτων της Γενοκτονίας. Στην πόλη μας βρισκεται από το 1897 και αρμενικό κοιμητήριο.
Περάν των ιστορικών μνημείων, η αρμενική κοινότητα είναι ζωντανή και δραστήρια στο τοπικό γίγνεσθαι της Λάρνακας. Στη Λάρνακα βρίσκεται περίπου το ένα πέμπτο των Αρμενίων της Κύπρου. Στη Λάρνακα λειτουργούσε αρμένικο σχολείο απο το 1909 ενώ σήμερα στην πόλη μας λειτουργεί ένα από τα τρία Αρμενικά Δημοτικά Σχολεία της Κύπρου τα οποια ονομάζονται «Ναρέκ», εις μνήμην του θεολόγου και φιλόσοφου Γρηγόριου του Ναρεκηνσίου. Με την τρίγλωσση εκπαίδευση (αρμενικά, ελληνικά, αγγλικά), τα παιδιά των Αρμενίων διδάσκονται, εκτός από την αντίστοιχη σχολική ύλη των δημόσιων σχολείων της ε/κ κοινότητας, επιπρόσθετα μαθήματα αρμενικής γλώσσας, ιστορίας και θρησκείας. Παράλληλα, στην πόλη μας δραστηριοποιείται παράρτημα της AGBU (Armenian General Benevolent Union – Αρμενική Γενική Ένωση Αγαθοεργίας) με οίκημα που εγκαινιάστηκε το Μάη του 2011, η Αρμενική Λέσχη, που ιδρύθηκε στη Λάρνακα το 1931 και που από το 2010 στεγάζεται επί της πλατεία Ιεράς Μητροπόλεως καθώς και το Ίδρυμα Καλαϊτζιάν.
Η σημερινή επέτειος αποτελεί και αφορμή για να αναδείχθεί η φιλοπρόοδη παρουσία και συμβολή της αρμενικής κοινότητας στην ευημερία της πόλης μας αλλά και ολόκληρης του λαού της Κύπρου. Η ίδια η παρουσία της αρμενικής κοινότητας αποτελούν επίσης μια διαρκή υπενθύμιση της Ιστορίας του αρμενικού έθνους αλλά και της σύγχρονης ανθρωπότητας. Για αυτό η σημερινή μέρα πρέπει να αναγνωριστεί καθολικά ως μέρα που υπενθυμίζει το δικαίωμα όλων των λαών και εθνών ανά τον κόσμο για ειρήνη και αξιοπρέπεια.
