Η Σκεύη Κούτρα Κουκουμά ανέλαβε καθήκοντα βουλευτή, ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις, στην Επαρχία Αμμοχώστου το 2008 και επανεκλέχθηκε το 2011. Είναι Γενική Γραμματέας της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Γυναικείων Οργανώσεων (ΠΟΓΟ) από το 2010 και αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών (ΠΔΟΓ). Με αφορμή τις βουλευτικές εκλογές στις 22 Μαΐου στις οποίες η κυρία Κουκουμά επαναδιεκδικεί τη θέση της ως βουλευτής Αμμοχώστου στο ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ, το Skala Times κάνει μια αρκετά ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί της.
Της Γιώτας Δημητρίου
Κυρία Σκεύη Κουκουμά ποιοι λόγοι σας ώθησαν στην διεκδίκηση της επανεκλογής σας ως βουλευτής Αμμοχώστου;
Στο ΑΚΕΛ οι αποφάσεις για συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο δεν είναι ατομική υπόθεση αλλά συλλογική. Στο ΑΚΕΛ δεν λειτουργούμε όπως άλλα κόμματα που οι αρχηγοί έχουν εξουσία να επιβάλλουν αντιδημοκρατικά αριστήνδην υποψήφιους ή να τους αφαιρούν αυθαίρετα όταν αλλάξουν άποψη, ούτε έχουμε τον προσβλητικό για τις γυναίκες θεσμό των ποσοστώσεων. Στο ΑΚΕΛ δεν επιτρέπονται, ευτυχώς, οι πολυδάπανες διαφημίσεις υποψηφίων και φαινόμενα όπου ορισμένοι υποψήφιοι ένεκα των διασυνδέσεων τους με τους καναλάρχες καταφέρνουν να επιβάλλονται στους άλλους. Αυτό είναι κάτι που ως ΑΚΕΛ πρέπει να προασπίσουμε.
Στο ΑΚΕΛ γίνεται μια μακρά διαδικασία στην οποία συμμετέχουν τα μέλη και οι φίλοι του ΑΚΕΛ. Οι αποφάσεις λαμβάνονται δημοκρατικά από την κομματική βάση και επικυρώνονται κατά κανόνα αυτούσιες από την Κ.Ε. Έτσι καταφέρνουμε να έχουμε ένα ψηφοδέλτιο όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό του κόσμου που εμείς ταχθήκαμε να εκπροσωπούμε.
Από εκεί και πέρα, κάθε στέλεχος του ΑΚΕΛ έχει την ευθύνη για συγκεκριμένους τομείς και η δική μου ευθύνη αφορά κυρίως στα θέματα γυναίκας και ισοτιμίας των φύλων, τα προβλήματα του προσφυγικού κόσμου, προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εργασιακά.
Αλήθεια, ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα η Ελεύθερη Αμμόχωστος;
Η ανεργία, η έλλειψη σύγχρονων υποδομών και η απουσία σημαντικών κρατικών υπηρεσιών είναι τα σημαντικότερα βαρίδια για την Ελεύθερη Αμμόχωστο. Για παράδειγμα το Επαρχιακό Νοσοκομείο είναι σε τέτοιο βαθμό υποστελεχωμένο που οι κάτοικοι της περιοχής ταλαιπωρούνται ακόμα και για τις πιο απλές εξετάσεις, ενώ πρέπει να μετακινούνται στη Λάρνακα ή τη Λευκωσία για να εξυπηρετηθούν από διάφορες κρατικές υπηρεσίες.
Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η εποχικότητα στην εργασία, αφού μια μεγάλη μερίδα των κατοίκων εργάζεται σχεδόν μόνο την τουριστική περίοδο. Τα πράγματα οξύνονται από τις πρακτικές μεγαλοξενοδόχων της περιοχής που εκμεταλλεύονται διπλά τους ξενοδοχοϋπάλληλους, Κύπριους και ξένους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αδήλωτη εργασία στην ελεύθερη Αμμόχωστο αγγίζει ενίοτε το 40%, ιδιαίτερα σε χώρους όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία, οικοδομές, τουριστικά καταστήματα, με αποτέλεσμα την έλλειψη κάθε προστασίας για τους εργαζόμενους.
Πέρσι τον Αύγουστο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έριξε διάφορα πυροτεχνήματα-εξαγγελίες για την Ελεύθερη Αμμόχωστο. Πρόκειται για μέτρα αργοπορημένα, ελλιπή, χωρίς καμία πρόνοια για την παιδεία, τον αθλητισμό, τη μείωση της ανεργίας, την υγεία, την αγροτική ανάπτυξη ενώ ο καταμερισμός των έργων μεταξύ των Δήμων και των Κοινοτήτων ήταν ανισομερής. Μάλιστα, όπως αποδείχθηκε, η κυβέρνηση κορόιδεψε κανονικότατα τους κατοίκους της περιοχής για το θέμα της ανέγερσης Περιφερειακού Κολυμβητηρίου στη Δερύνεια, αφού ενώ ο Πρόεδρος το υποσχέθηκε, στον Προϋπολογισμό του 2016 δεν προβλέπεται κανένα κονδύλι. Έχουμε μάλιστα φαινόμενα σοβαρών κακοτεχνιών στο οδικό σύστημα της περιοχής, με περιστατικά υποχώρησης οδοστρώματος και κίνδυνο για τη ζωή οδηγών και παιδιών, όπως πρόσφατα στο Αυγόρου. Η κυβέρνηση ΔΗΣΥ/Αναστασιάδη κοροϊδεύει συστηματικά και αδιαφορεί για την Ελεύθερη Αμμόχωστο.
Ως ΑΚΕΛ έχουμε συγκεκριμένα αιτήματα για την ποιότητα ζωής της Ελεύθερης Αμμοχώστου, τα οποία προωθούμε από κάθε έπαλξη: Για την εκπαίδευση (ανέγερση Λυκείου στη Δερύνεια, Γυμνασίου στην Αγία Νάπα, 5ου Δημοτικού στο Παραλίμνι, νέου νηπιαγωγείου στο Δάσος Άχνας, αίθουσα εκδηλώσεων στην Τεχνική Παραλιμνίου), για τη δημόσια υγεία (με ενίσχυση σε προσωπικό του Γ. Νοσοκομείου Αμμοχώστου και αναβάθμιση των Αγροτικών Ιατρικών Κέντρων), για τον αθλητισμό (κατασκευή Κολυμβητηρίου στη Δερύνεια και Αθλητικού Κέντρου στην Αγία Νάπα), την βελτίωση του οδικού δικτύου μεταξύ των Δήμων και κοινοτήτων και την ολοκλήρωση των έργων για την λειτουργία του αποχετευτικού συστήματος Κοκκινοχωριών που θα έπρεπε να αποπερατωθεί στο τέλος του 2015 καθώς και την αντιμετώπιση των κακοτεχνιών που δημιουργήθηκαν στα πλαίσια της κατασκευής του.
Μια επικείμενη λύση του Κυπριακού θα επηρέαζε την Ελεύθερη Αμμόχωστο; Και αν ναι, με ποιο τρόπο;
Όχι μια οποιαδήποτε λύση, αλλά μια δίκαιη και βασισμένη σε αρχές λύση του Κυπριακού θα είναι ευλογία για ολόκληρη την Κύπρο, για όλες τις επαρχίες της, για όλους τους Ελληνοκύπριους -πρόσφυγες και μη-, για όλους τους Κύπριους -Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Μόνο αν σκεφτεί κανείς ότι τα δισεκατομμύρια ευρώ που δαπανώνται σήμερα για στρατούς και εξοπλισμούς, θα μπορούν να διοχετευτούν στην παιδεία, την υγεία, την κοινωνική πολιτική, την ανάπτυξη του τόπου, αντιλαμβάνεται τις τεράστιες προοπτικές. Το γεγονός ότι η Κύπρος που σήμερα είναι ένα από τα πιο στρατιωτικοποιημένα σημεία του πλανήτη, θα γίνει ένα υπόδειγμα ειρήνης και συνεργασίας δημιουργεί συνθήκες ασφάλειας και ευημερίας το λαό μας.
Ιδιαίτερη σημασία θα έχει για την Ελεύθερη Αμμόχωστο, η επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους πολίτες της, η ανοικοδόμηση και το ξαναζωντάνεμα της πόλης που μπορεί να ξαναγίνει το στολίδι όχι μόνο του νησιού αλλά και της Ανατολικής Μεσογείου.
Τα υπογραμμίζω αυτά γιατί καλλιεργείται από κάποιους πολιτικό-δημοσιογραφικούς κύκλους ένα κλίμα εκ των προτέρων απόρριψης της όποιας προσπάθειας για λύση του Κυπριακού, επειδή αυτή θα έχει οικονομικό κόστος. Σίγουρα πρέπει να προετοιμαστούμε για τις μεγάλες προκλήσεις που θα έχει η υπόθεση της επανένωσης του νησιού. Όμως πρέπει να προσμετρηθούν και οι τεράστιες προοπτικές που διανοίγει η επανένωση. Επιπρόσθετα τίθεται και το ερώτημα: Αν δεν συμφέρει οικονομικά η λύση, να αφήσουμε τη μισή Κύπρο στα χέρια της Τουρκίας και το νησί διχοτομημένο;
Από τις δύο θητείες σας στη Βουλή των Αντιπροσώπων τι θεωρείτε ως μεγάλη επιτυχία για σας και κατεπέκταση για το κόμμα σας, το ΑΚΕΛ;
Όταν βρίσκεσαι στην πολιτική ζωή, και δη στην Αριστερά, οι επιτυχίες δεν είναι ποτέ προσωπικές. Είναι συλλογικές.
Αν έπρεπε να ξεχωρίσω ένα ζήτημα είναι το θέμα που αναδείξαμε σχετικά με μια από τις πιο δραματικές πτυχές της κυπριακής τραγωδίας του 1974: οι βιασμοί και η σεξουαλική βία σε βάρος των γυναικών από τον τουρκικό στρατό εισβολής. Η επαφή με αυτές τις γυναίκες, η εξιστόρηση των εμπειριών τους, το βάρος που σήκωσαν μόνες τους εδώ και 42 χρόνια χωρίς καμιά στήριξη ούτε από το κράτος ούτε από την κοινωνία, ήταν συγκλονιστικό βίωμα. Το γεγονός ότι αναδείχθηκε το ζήτημα, ότι με την πίεση μας λήφθηκαν μέτρα στήριξης των γυναικών αυτών αποτελεί επιτυχία.
Εάν όμως διάλεγα μια στιγμή, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως νίκη, αλλά ως η πραγματική εικόνα της πολιτικής ζωής του τόπου θα ήταν η Ολομέλεια κατά την οποία καλεστήκαμε να τοποθετηθούμε για το πλαίσιο αφερεγγυότητας και τον βαθμό στον οποίο θα προστατεύαμε τις κατοικίες των απλών ανθρώπων. Ήταν εκεί που ξετυλίχθηκε ένα μεγάλο παρασκήνιο μεταξύ των υπόλοιπων κομμάτων ώστε να μπορέσει η Κυβερνητική πλευρά και ο ΔΗΣΥ να αποσπάσει την απαραίτητη πλειοψηφία. Ήταν η μέρα που η Βουλή χωρίστηκε στα δύο αναδεικνύοντας ποιοι ήταν έτοιμοι να υπερασπιστούν μέχρι τέλους το δικαίωμα στην στέγη και ποιοι λύγισαν στις πρώτες πιέσεις.
Υπάρχει μια απαξιωτική στάση από μεγάλη μερίδα του κόσμου για τις βουλευτικές εκλογές στις 22 του Μάη. Αρκετοί λένε πως “όλοι οι πολιτικοί και όλα τα κόμματα είναι το ίδιο”. Τι απαντάτε;
Αυτή η αντίληψη, η γενίκευση και η ισοπέδωση είναι το επιστέγασμα της μεθοδικής δουλειάς που έκανε η πλειοψηφία των ΜΜΕ.
Βέβαια, αν ήμασταν «όλοι το ίδιο» τότε θα ψηφίζαμε και τα ίδια στη βουλή. Όμως σε όλα τα μεγάλα ζητήματα των τελευταίων χρόνων –ιδιωτικοποιήσεις, εκποίηση πρώτης κατοικίας, απελευθέρωση ωραρίων, κουτσούρεμα κοινωνικών επιδομάτων μέσα από τη θεσμοθέτηση του περιβόητου Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, ποινικοποίηση απεργιών, φακέλωμα των πολιτών, σύνδεση της Κύπρου με το ΝΑΤΟ κ.ά.- είχαμε από τη μια πλευρά το ΔΗΣΥ με τη κυβέρνηση και από την άλλη πλευρά το ΑΚΕΛ, ενώ τα υπόλοιπα κόμματα τοποθετούνταν πότε έτσι και πότε αλλιώς. Αυτά είναι που θα κρίνουν οι βουλευτικές εκλογές. Πόση δύναμη θα έχει δηλαδή η κοινοβουλευτική ομάδα που αντιστέκεται στις πολιτικές της κυβέρνησης, του ΔΗΣΥ και της ΟΕΒ.
Είναι χαρακτηριστικά τα όσα συμβαίνουν με το Ελάχιστο Ευγγυημένο Εισόδημα. Το ΑΚΕΛ είναι το μοναδικό κόμμα που δεν ψήφισε το ΕΕΕ, γιατί δεν το θεωρεί «κοινωνική επανάσταση» αλλά μηχανισμό διαμοιρασμού της φτώχειας ανάμεσα σε φτωχούς και πάμφτωχους. Πραγματικός στόχος της κυβέρνησης ήταν να περικοπούν οι κοινωνικές δαπάνες, περισσότερο ακόμα και από όσο ζητούσε η Τρόικα. Π.χ. για σκοπούς υπολογισμού του ΕΕΕ οι ανάγκες ενός ανήλικου παιδιού κοστολογούνται σε λιγότερα από 144 ευρώ το μήνα και ένα ενοίκιο στη Λάρνακα στα 196 ευρώ. Όχι μόνο δεν ψηφίσαμε το ΕΕΕ, αλλα καταθέσαμε σωρεία εισηγήσεων ώστε να διευρυνθούν τα κριτήρια παροχής του, να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες των ανέργων, των φτωχών νοικοκυριών, των πολυτέκνων, των μονογενεϊκών οικογενειών. Η κυβέρνηση όμως δεν θέλει να καταλάβει. Προχθές, μια εβδομάδα δηλαδή πριν από τις εκλογές, αποφάσισε να μοιράσει αυξήσεις των 20 ευρώ. Αυτό δείχνει με πόση ταξική περιφρόνηση και υποτίμηση βλέπουν οι κυβερνώντες το λαό.
Ως Γενική Γραμματέας της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Γυναικείων Οργανώσεων (ΠΟΓΟ) ποια θεωρείτε ως τα βασικότερα προβλήματα της Κύπριας γυναίκας σήμερα;
Η ανισότητα στην εργασία και η έλλειψης μια ολοκληρωμένης κρατικής στήριξης της μητρότητας είναι η καρδιά του προβλήματος της ανισοτιμίας των δύο φύλων. Η ανεργία, η μερική απασχόληση, η υποαπασχόληση, η ανισομισθία, η φτώχεια κτυπούν δυσανάλογα τις γυναίκες.
Η απελευθέρωση των ωραρίων στο λιανικό εμπόριο από την κυβέρνηση Αναστασιάδη, για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες μιας χούφτας μεγαλοκαταστηματαρχών, επιδείνωσε ακόμα περισσότερο την εργασιακή εκμετάλλευση σε αυτό τον τομέα. Μάλιστα ο Πρόεδρος ισχυριζόταν ότι θα τερματίσει το μέτρο αν παρουσιαστούν φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας. ΄Όχι μόνο δεν έπραξε τίποτα η κυβέρνηση, αλλά συγκρούστηκε με όλα τα υπόλοιπα κόμματα και προσέφυγε ακόμα και στο Ανώτατο για να μην χαλάσει τα χατίρια του μεγαλοεπιχειρηματιών.
Το αποτέλεσμα είναι εκατοντάδες γυναίκες να δουλεύουν περισσότερες ώρες με τις ίδιες ή και λιγότερες απολαβές, να βλέπουν τις οικογένειες τους αργά το βράδυ, να μην έχουν ελεύθερο χρόνο για τη ζωή τους, για τη συμμετοχή τους στην κοινωνική και δημόσια ζωή. Κατά τα άλλα, οι κυβερνώντες προωθούν ποσοστώσεις στη συμμετοχή γυναικών στα συμβούλια των ημικρατικών. Πρόκειται για κραυγαλέα υποκρισία.
Δεν είναι ποσοστώσεις και ευχολόγια που χρειάζονται οι γυναίκες σήμερα. Χρειαζόμαστε στοχευμένα προγράμματα καταπολέμησης της γυναικείας ανεργίας και της ανισομισθίας. Χρειαζόμαστε αύξηση της άδειας μητρότητας και εφαρμογή σχεδίου πληρωμένης γονικής άδειας που να καλύπτει και τους δύο γονείς.
Χρειαζόμαστε μια πραγματική πολιτική στα θέματα υγείας των γυναικών με λειτουργία κέντρου μαστού και τερματισμό της αναμονής για την εξέταση Παπ. Χρειαζόμαστε εθνική πολιτική ενάντια στην έμφυλη βία και τη βία στην οικογένεια, φαινόμενο που οξύνεται σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Χρειαζόμαστε να κυρωθεί από τη Βουλή η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την Καπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών –όταν αποφασίσει επιτέλους ο Υπουργός Δικαιοσύνης να τη φέρει στη Βουλή- ώστε να ενεργοποιηθεί όλο το κράτος και οι κοινωνικοί φορείς σε αυτή τη μάχη. Χρειαζόμαστε κατοχύρωση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων της γυναίκας, για αυτό ζητούμε να ψηφιστεί σε νόμο η Πρόταση μας για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για τις αμβλώσεις. Χρειαζόμαστε μια δημοκρατική και ανθρωποκεντρική δημόσια παιδεία που να μεταφέρει στη νέα γενιά τις αξίες της ισοτιμίας και του αλληλοσεβασμού των φύλων. Χρειαζόμαστε ένα κώδικα δεοντολογίας, όπως αυτόν που πρότεινε η ΠΟΓΟ σε δημόσια και ιδιωτικά ΜΜΕ, σε σχέση με τον τρόπο που παρουσιάζουν τη γυναίκα.
Ως αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών (ΠΔΟΓ) ποια θεωρείτε ως τα βασικότερα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν σήμερα οι Γυναίκες ανά το παγκόσμιο;
Η ΠΔΟΓ συσπειρώνει στις γραμμές της εκατοντάδες προοδευτικά γυναικεία κινήματα από όλο τον κόσμο. Αυτά τα Κινήματα έχουν δικές τους προτεραιότητες οι οποίες εδράζονται στα προβλήματα που βιώνουν οι γυναίκες κάθε χώρας. Εάν για παράδειγμα μιλήσουμε στην Κύπρο για το πρόβλημα της κλειτοριδεκτομής, αυτό δεν λέει και πολλά. Κι όμως αυτή την στιγμή υπάρχουν 200 εκατομμύρια γυναίκες θύματα αυτής της πρακτικής εκ των οποίων το 50% ζουν στην Ινδονησία, την Αίγυπτο και την Αιθιοπία. Πέραν από αυτό υπάρχει το πρόβλημα των γάμων με ανήλικες γυναίκες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, στο διάστημα 2011 – 2020 αναμένεται ότι 142 εκατομμύρια κορίτσια είναι πιθανό να παντρευτούν σε παιδική ηλικία. Στην Ινδία οι γυναικείες οργανώσεις έχουν ξεδιπλώσει μια μεγάλης κλίμακας καμπάνια για την αντιμετώπιση των βιασμών και γενικότερα της βίας ενάντια στην γυναίκα. Θα μπορούσε σε μια χώρα όπου μέσα σε ένα χρόνο καταγγέλθηκαν 36 χιλιάδες βιασμοί να τίθεται όποια άλλη προτεραιότητα; Στην Ισπανία δόθηκε μάχη τα προηγούμενα χρόνια ενάντια στη προσπάθεια της συντηρητικής κυβέρνησης να απαγορεύσει τις αμβλώσεις. Στην Ευρώπη γενικότερα, δίνεται μάχη για την αύξηση της πληρωμένης άδειας μητρότητας και την ανάπτυξη υποδομών που να στηρίζουν την εργαζόμενη μητέρα.
Τα προβλήματα και οι άμεσοι στόχοι ποικίλουν, εντούτοις η ρίζα συνεχίζει να είναι η ίδια. Ένα σύστημα, ο καπιταλισμός, το οποίο βασίζει την ύπαρξη και την διαιώνιση του στην εκμετάλλευση, στις αδικίες, στις ανισότητες δεν μπορεί παρά να αναπαράγει με χίλιους τρόπους τις διάφορες μορφές ανισοτιμίας και καταπίεσης των γυναικών.
Από τα ταξίδια και συναντήσεις σας στο εξωτερικό, ως πολιτικός, ποια στιγμή θεωρείτε ξεχωριστή;
Νομίζω θα ξεχώριζα την Παγκόσμια Πορεία Γυναικών το 2000 στη Νέα Υόρκη όπου συμμετείχαν χιλιάδες γυναίκες από όλο τον κόσμο, η συνάντηση με τον Ούγο Τσάβες στη Βενεζουέλα το 2007, και η περσινή συγκλονιστική διαδήλωση στη Μόσχα για τα 70χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης.
Πόσο σημαντική είναι η γυναικεία παρουσία στην πολιτική σκακιέρα του τόπου μας;
Το ζήτημα είναι πολυσυζητημένο και οφείλω να πω ότι εμείς ως ΑΚΕΛ και ως ΠΟΓΟ έχουμε διαφορετική αντίληψη για το ζήτημα αυτό. Δεν είναι απλώς ποσοτικό το θέμα της γυναικείας παρέμβασης. Η γυναίκα μπορεί να διοικήσει, να νομοθετήσει, να πάρει πολιτικές πρωτοβουλίες, εξίσου καλά με τον άντρα. Αυτό είναι δεδομένο και τα όποια σεξιστικά στερεότυπα τα καταρρίπτουν οι ίδιες οι γυναίκες στη ζωή και στην πράξη.
Για εμάς, η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στο ότι για να καταφέρει η γυναίκα να εμπλακεί με τα κοινά θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσει ένα βουνό από εμπόδια, τα οποία δεν ισχύουν για τον άντρα. Θα πρέπει να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι έχει διπλές ευθύνες: από τη μια στη δουλειά και από την άλλη στο σπίτι, με την οικογένεια και τα παιδιά. Άρα οι γυναίκες –και συγκεκριμένα οι εργαζόμενες γυναίκες- έχουν πολύ λιγότερο ελεύθερο χρόνο για να εμπλακούν στην πολιτική ζωή, στους μαζικούς φορείς, στο συνδικαλισμό. Μόνο όταν αλλάξουμε τους όρους εργασίας και ζωής των γυναικών θα δούμε πολύ περισσότερες γυναίκες στην πολιτική, και στη βάση και στα «κέντρα λήψης αποφάσεων».
Επιπρόσθετα εμείς υπογραμμίζουμε ότι δεν χρειαζόμαστε απλά περισσότερες γυναίκες στην πολιτική αλλά περισσότερες πολιτικές υπέρ των γυναικών. Και για να ασκηθούν αυτές οι πολιτικές, το καθοριστικό δεν είναι το φύλο αλλά η ιδεολογική και κοινωνική τοποθέτηση. Σήμερα βρίσκεται γυναίκα στο Υπουργείο Εργασίας, όμως οι πολιτικές που προωθεί –ως μέλος της κυβέρνησης ΔΗΣΥ- δεν ωφελούν τις γυναίκες: αυτό φαίνεται από την πολιτική για τα ωράρια, από την αδιαφορία για τις μονογονεϊκές οικογένειες που είναι κυρίως γυναίκες, από την έλλειψη πολιτικής στήριξης της μητρότητας.
Τέλος, κυρία Κουκουμά είστε σύζυγος, μητέρα, πολιτικός. Νιώθετε ότι παραμελείτε κάποιο από αυτούς τους τρεις σημαντικούς ρόλους; Μπορεί μια γυναίκα να είναι πετυχημένη και ως μαμά και ως σύζυγος και ως πολιτικός ή καριερίστρια, ταυτοχρόνως;
Είμαι και γιαγιά! (Χαμογελά).
Το αν τα καταφέρνω ή όχι, είναι μια ερώτηση που θα απαντήσει η οικογένεια μου, όχι εγώ.
Υπάρχουν σίγουρα περισσότερες δυσκολίες για μια γυναίκα, σε σχέση με τους άνδρες, που βρίσκονται στη πολιτική ζωή και στα πολιτειακά αξιώματα. Όμως, θεωρώ ότι είναι οι ίδιες, ή μάλλον περισσότερες, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια εργαζόμενη γυναίκα που δίνει καθημερινό αγώνα να συνδυάσει τις πολλαπλές ευθύνες που της έχει φορτώσει η κοινωνία.
