Οκτώ βιβλία ποίησης, γεμάτα εικόνες, συναισθήματα, προσωπικές μνήμες της ποιήτριας και αναμνήσεις απ’ την γενέτειρα της, το Πραστειό Αμμοχώστου. Μέσα στα οκτώ αυτά βιβλία βρίσκεται η ίδια η ζωή μέσα από διάφορες διακυμάνσεις της και σε όλα τα χρώματα της. Φωτεινά και σκοτεινά. Αισιόδοξα και θλιμμένα. Η Ανδριανή Σουρή σπούδασε νοσηλευτική στην Βρετανία και εργάστηκε για χρόνια ως νοσηλεύτρια, υπηρετώντας τον άνθρωπο από όλες τις βαθμίδες του νοσηλευτικού επαγγέλματος και της μαιευτικής για σαράντα δύο χρόνια. Αφυπηρέτησε το 2006 ως Διευθύνουσα του Νοσοκομείου Λάρνακας.
Με ιδιαίτερη χαρά το Skala Times φιλοξενεί σήμερα συνέντευξη της ποιήτριας Ανδριανής Σουρή.
Της Γιώτας Δημητρίου
Κυρία Σουρή πόσα βιβλία σας έχουν κυκλοφορήσει;
Έχουν εκδοθεί οκτώ ποιητικές συλλογές μου. Έχω όμως και αρκετό υλικό, το οποίο ακόμη να εκδοθεί.
Με εκπλήσσει το γεγονός ότι έχετε τόσο έργο όμως δεν παρουσιάζεται η δουλειά σας, με αποτέλεσμα να είναι άγνωστο το έργο σας στο ευρύ κοινό.
Η αλήθεια είναι ότι τα πρώτα πέντε βιβλία μου έχουν παρουσιαστεί, τα τελευταία τρία όχι. Αυτό οφείλεται σε συγκυρίες, αλλά και στους χαμηλούς τόνους που επιλέγω να κρατώ.
Το ποιητικό σας ταξίδι πότε ξεκίνησε και ποιο ήταν το έναυσμα για να ασχοληθείτε με την ποίηση;
Άρχισα αργά την ενασχόληση μου με την ποίηση. Ήμουν τότε 48-50 ετών. Εργαζόμουν ως προϊστάμενη νοσηλεύτρια στον χειρουργικό θάλαμο και κάτι με στεναχώρησε. Τότε, αναπάντεχα, μου βγήκε το πρώτο μου μικρό ποίημα. Δεν με ξάφνιασε όμως ιδιαίτερα το γεγονός γιατί ήμουν σε καθημερινή επαφή με την ποίηση λόγω του πατέρα μου, του λαϊκού ποιητή Ζένιου Α. Ρουσιαλή. Επίσης ο αδελφός, μου ο Κυριάκος Ζένιος, ασχολείται με την ποίηση και έχει εκδώσει μια ποιητική του συλλογή.
Η αλήθεια βέβαια είναι πως η πορεία της ζωής μου ίσως να με εμπόδισε να ασχοληθώ με την ποίηση νωρίτερα.
Δηλαδή;
Οι σπουδές στην Αγγλία, στη συνέχεια ο μικτός γάμος με τον σύζυγο μου Σαλάμ, ο οποίος κατάγεται απ’ την Ινδία, οι αντιδράσεις που είχα να αντιμετωπίσω λόγω αυτού του γάμου (μιλάμε για τη δεκαετία του ’70), η εργοδότηση των δυο μας, η γέννηση των πρώτων δύο παιδιών μας, η καταστροφή της εισβολής, της κατοχής, της προσφυγιάς, η προσπάθεια επιβίωσης απ’ την αρχή, ο ερχομός ακόμα δύο παιδιών, όλα αυτά καθυστέρησαν την ενασχόληση μου με την ποίηση. Αλλά τελικά, ήρθε, έστω και αργά.
Μέσα από τα έργα σας συναντάμε μνήμες από το κατεχόμενο χωριό σας, το Πραστειό Αμμοχώστου, απο το Βαρώσι, καθώς και άλλα προσωπικά και βιογραφικά στοιχεία και εμπειρίες….
Ναι, πολύ συχνά αναφέρεται η ζωή μου πριν από τον πόλεμο, μετά τον πόλεμο, το δράμα της προσφυγιάς που είναι ένα κομμάτι πολύ οδυνηρό της ζωής όλων των προσφύγων…
Η ποίηση λειτουργεί και ως λύτρωση για σας;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να απαλύνεις τον πόνο σου ή για να καθησυχάσεις τις ανησυχίες και προβληματισμούς σου. Οι άνθρωποι ανέκαθεν αναζητούσαν διάφορους τρόπους, άλλοι με τον χορό, άλλοι με το τραγούδι, άλλοι με το γράψιμο κοκ. Ο καθένας εκφράζεται διαφορετικά. Ναι, για μένα είναι η ποίηση αυτή η οδός, η διέξοδος, η λύτρωση.
Όταν ξεκινήσατε να γράφετε ποίηση γνωρίζατε πως κάποια στιγμή θα εκδίδατε τα έργα σας;
Όχι. Η έκδοση ήρθε αργότερα και δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός, αν και πιστεύω πως όποιος γράφει οφείλει να μοιράζεται τα έργα του με άλλους. Γι αυτό και όταν συναντώ ανθρώπους που γράφουν τους παροτρύνω να εκδώσουν την δουλειά τους, να την δώσουν στον κόσμο.
Λέγεται πως ένας συγγραφέας, ποιητής, ζει την καθημερινότητα του μέσα από ένα συγγραφικό μικροσκόπιο και πολλές φορές βιώνει καταστάσεις με περισσότερη παρατηρητικότητα και ευαισθησία. Ποια η γνώμη σας;
Φυσικά. Το πιστεύω απόλυτα. Συνήθως βλέπω πράγματα και νιώθω τις λέξεις γύρω από αυτό, το αντιλαμβάνομαι με περισσότερο ίσως βάθος απ’ ότι ενδεχομένως κάποιος άλλος. Μπορεί να κάθομαι στον κήπο μου και ένα μικρό έντομο, λίγο χρώμα, να με κάνει να σκεφτώ κάτι, να νιώσω πράγματα, να γεννηθούν εικόνες, κόσμοι….
Αυτό είναι η ποίηση! 
Ναι, επίσης οι άνθρωποι και οι ιστορίες ή οι κουβέντες τους μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για μένα. Σήμερα, με το να συναντηθούμε, να πιούμε το τσάι μας και να κουβεντιάσουμε, μπορεί να είναι μια καλή πηγή έμπνευσης για να γράψω κάτι. Πιστεύω πως ο ποιητής μπορεί να εμπνευστεί απ’ τα πάντα.
Οι δουλειές της καθημερινότητας σας αφήνουν χρόνο για την ποίηση;
Η αλήθεια είναι πως έχω ένα γεμάτο πρόγραμμα που πολλές φορές μου αποσπά την προσοχή και μου κλέβει σημαντικό χρόνο και αυτό με κάνει να διαμαρτύρομαι, γιατί έχω ανάγκη την ποίηση. Έχω ανάγκη να γράφω και να διαβάζω ποίηση.
Παρόλα αυτά βρίσκετε χρόνο;
Ναι, βρίσκω. Όταν αγαπάς κάτι βρίσκεις χρόνο. Αλλά η ποίηση θέλει ιδιαίτερα τον χρόνο της. Θέλει την απομόνωση της.
Τι κερδίζουν οι άνθρωποι της ποίησης;
Βλέπουν πιο πολλά, νιώθουν πιο πολλά και αντιλαμβάνονται σε βάθος καταστάσεις και πολλές φορές και ανθρώπους.
Για σας τι σημαίνει ποίηση;
Μαζί με κάποια άλλα πράγματα είναι αυτό που με συνοδεύει στη ζωή. Νομίζω πως αν δεν μπορούσα να γράψω θα πέθαινε ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού μου.
Άρα το βιώνετε ως προέκταση της ύπαρξης σας.
Ναι. Αν με ρωτήσεις ποια είμαι θα σου πω ότι “είμαι η Αντρούλα, έχω παιδιά και εγγόνια, είμαι σύζυγος, αγαπώ τους ανθρώπους, ασχολούμαι με την κηπουρική και σίγουρα διαβάζω και γράφω ποίηση”. Αν μου πάρεις την ποίηση θα είναι σαν να κόβεις ένα κομμάτι μου.
Οι δικοί σας αγαπημένοι ποιητές;
Διαβάζω Κύπριους και ξένους ποιητές, παλιούς και σύγχρονους. Υπάρχουν όμως και ποιητές που δεν καταλαβαίνω τι θέλουν να πουν…
Δεν πιστεύετε όμως πως η επιτυχία ενός ποιήματος κρύβεται και στην απλότητα του, στο να είναι κατανοητό;
Ναι… Όταν είναι δυσνόητο δεν μπορεί να το καταλάβει ο αναγνώστης.
Υπάρχουν σπουδαίοι ποιητές που έχουν γράψει απλά και κατανοητά…
Βεβαίως. Υπάρχουν ποιήματα που μοιάζουν σαν τραγούδι, ακόμα και του Ελύτη. Με μουσικότητα και βάθος που καταφέρνουν να γοητεύουν τον αναγνώστη.
Εσείς μέσα από τα δικά σας έργα τι επιδιώκετε;
Δεν είμαι σίγουρη αν μπορώ να το απαντήσω αυτό. Όταν μου έρθει μια σκέψη, μια εικόνα, ένα συναίσθημα, γράφω σαν να είναι μια μουσική από λέξεις που βγαίνει από μέσα μου. “Κάθε πουλί με την λαλιά του σέρεται”, λέει ο λαός μας. Εμένα φαίνεται πως η δικιά μου φωνή είναι η ποίηση. Δεν επιδιώκω κάτι παρά μόνο να είναι κατανοητά αυτά που γράφω, όμορφα, με ένα μήνυμα, ή εικόνες.
Ετοιμάζετε κάποιο καινούριο βιβλίο;
Ναι, τώρα είμαι στην διαδικασία για να εκδοθεί το ένατο μου βιβλίο. Αλλά συνέχεια γράφω.
Ποια είναι η κινητήρια δύναμη σας;
Είναι μια εσωτερική ανάγκη θα έλεγα.
Κάποια σχόλια που ενδεχομένως σας έχουν δώσει δύναμη για να συνεχίσετε το μονοπάτι αυτό της ποίησης;
Θυμάμαι όταν μια φίλη, γιατρός, με πήρε τηλέφωνο για να μου πει πως ένα ποίημα μου, το οποίο μιλούσε για τα χέρια, την είχε συγκινήσει βαθύτατα, γιατί ένιωσε πως ταίριαζε και στην δικιά της ζωή….Μιλούσε για τα χέρια που δείχνουν πως οι πρόγονοι τους ήταν άνθρωποι της εργατιάς. Είχε ταυτιστεί με κάποιο τρόπο με το ποίημα αυτό. Ο καθένας ανάλογα με τα βιώματα του ταυτίζεται και με διαφορετικό ποίημα και σίγουρα σε ένα ποιητή λειτουργεί θετικά το να ακούει πως με ένα ποίημα του έχει ταυτιστεί ή εμπνευστεί ο αναγνώστης.
Είστε καλλιτεχνική οικογένεια κυρία Σουρή, η μία κόρη σας είναι σοπράνο, η άλλη δασκάλα μπαλέτου και η άλλη διαρυθμίστρια εσωτερικού χώρου….
Ναι είναι γεγονός πως υπάρχει η καλλιτεχνική φλέβα στην οικογένεια μας αν και εγώ είμαι και πρακτικό άτομο και σε αυτό ίσως να βοήθησαν οι σπουδές μου στην νοσηλευτική και στη συνέχεια το επάγγελμα μου ως νοσηλεύτρια. Αλλά, όσο δυνατό είναι το πρακτικό μου κομμάτι, τόσο είναι και το καλλιτεχνικό μου.
Υπάρχει ένα ποίημα από όλα αυτά που έχετε γράψει, το οποίο θεωρείτε πως είναι βιογραφικό;
Είναι τόσα πολλά ποιήματα μου που εμπεριέχουν κάποια βιογραφικά κομμάτια του εαυτού μου, που είναι αδύνατον να θυμηθώ ένα μόνο. Ίσως ένα από όλα να είναι και αυτό:
Καρτερικά σ’ αναμονή
το ’74 στέγη, τροφή, ένα κομμάτι γης, ζητούνται επειγόντως. Όνειρα και παιδιά, μες στο αύριο, τις ρίζες τους ν’ απλώσουν.
Καρδιά στα δυο, της πράσινης γραμμής τ’ αγκάθια την πληγώνουν.
Ο πόλεμος τυφώνας και σαρώνει. Θύμησες και χαρές, στόχοι, ελπίδες, όνειρα, πιστεύω και αρχές, τα ιερά, τα όσια, προγόνοι μας, εστίες, αίμα ψυχής, σκόνη Νου, θρύψαλα και χτυπιούνται. Ξέρει ο βασιλικός, του το ‘πε το κυκλάμινο ψηλά στον Πενταδάκτυλο, ο αετός παράπονο, δάκρυα το θυμάρι. Άταφοι μείνανε οι Νεκροί κλαίει ο αέρα συντροφιά, ο ουρανός σκεπή τους.
Η μέρα το χρυσάφι της, η νύχτα τη δροσιά της, των αστεριών οι ψίθυροι, τραγούδι νοσταλγίας.
Διαβαίνει μέρα σκυθρωπή, η κούραση βαριά, τα βήματα της σέρνει. Όνειρα πλησμονής δεν φέρνει το σκοτάδι. Στον ύπνο της πετάγεται ξεμαλλιασμένη η νύχτα!
Το γιασεμί βουβό, στη γειτονιά τ’ απόβραδο, τα γέλια των παιδιών, παιχνίδια και χαρές, το σπίτι, το χωριό…. οι αναμνήσεις πώς πονούν, οι σκέψεις πώς πληγώνουν!
Καρτερικά σ’ αναμονή, τριάντα έξι χρόνια…. (07/02/2011)
ΙNFO: Βιβλία της κυρίας Ανδριανής Σουρή μπορείτε να βρείτε επικοινωνώντας με την ίδια στο τηλέφωνο 99485045
