Της Γιώτας Δημητρίου
Κάποτε είχα ένα σύντροφο ο οποίος δεν καταλάβαινε πως βρίσκουν καταφύγιο, χαρά, ελπίδα, χαμόγελα, έμπνευση, ομορφιά, οι άνθρωποι μέσα απ’ την ποίηση. Η αλήθεια είναι ότι ούτε εγώ μπορούσα να καταλάβω πως ένας μορφωμένος άνθρωπος που περπάτησε και έζησε “στις γειτονιές του κόσμου” διατηρούσε αυτή την τόσο πεζή αντίληψη για την ποίηση.
Η ποίηση δεν είναι απαραίτητη για να ζει το σώμα μας, αλλά είναι τόσο πολύτιμη για να “ζουν” οι ψυχές των ανθρώπων.
Χθες στον καφέ με τη φίλη μου την Γεωργία, η κουβέντα έπεσε στον Ελύτη.
“Έχεις ακούσει το Μονόγραμμα να το απαγγέλει η Καριοφυλλιά Καραμπέτη;” με ρώτησε.
Η απάντηση μου ήταν αρνητική, αλλά το πρώτο πράγμα που έκανα όταν ήρθα σπίτι ήταν να το ψάξω στο youtube.
https://www.youtube.com/watch?v=lZoXmNMa5LE
Αλήθεια, πως μπορεί κάποιος να μην ανατριχιάζει στους στίχους του Ελύτη και στην απαγγελία της μοναδικής Καραμπέτη;
Πάντα εσύ τ’αστεράκι καί πάντα εγώ τό σκοτεινό πλεούμενο
Πάντα εσύ τό λιμάνι κι εγώ τό φανάρι τό δεξιά
Τό βρεγμένο μουράγιο καί η λάμψη επάνω στά κουπιά
Ψηλά στό σπίτι μέ τίς κληματίδες
Τά δετά τριαντάφυλλα, τό νερό πού κρυώνει
Πάντα εσύ τό πέτρινο άγαλμα καί πάντα εγώ η σκιά πού μεγαλώνει
Τό γερτό παντζούρι εσύ,ο αέρας πού τό ανοίγει εγώ
Επειδή σ’αγαπώ καί σ’αγαπώ
Πάντα εσύ τό νόμισμα καί εγώ η λατρεία πού τό εξαργυρώνει:
Τόσο η νύχτα,τόσο η βοή στόν άνεμο
Τόσο η στάλα στόν αέρα,τόσο η σιγαλιά
Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ’ουρανού με τ’άστρα
Τόσο η ελάχιστη σου αναπνοή
Πού πιά δέν έχω τίποτε άλλο
Μές στούς τέσσερις τοίχους,τό ταβάνι,τό πάτωμα
Νά φωνάζω από σένα καί νά μέ χτυπά η φωνή μου
Νά μυρίζω από σένα καί ν’αγριεύουν οί άνθρωποι
Επειδή τό αδοκίμαστο καί τό απ’αλλού φερμένο
Δέν τ’αντέχουν οί άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ’ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μές στόν κόσμο αυτόν αγάπη μου
Να μιλώ γιά σένα καί γιά μένα.
Πραγματικά αναρωτιέμαι πώς μπορεί κανείς να αδυνατεί να δει την μαγεία της ποίησης; Ο Νικηφόρος Βρεττάκος λέει:
Αν δε μου ’δινες την ποίηση, Κύριε,
δε θα ’χα τίποτα για να ζήσω.
Αυτά τα χωράφια δε θα ’ταν δικά μου.
Ενώ τώρα ευτύχησα να ’χω μηλιές,
να πετάξουνε κλώνους οι πέτρες μου,
να γιομίσουν οι φούχτες μου ήλιο,
η έρημός μου λαό,
τα περιβόλια μου αηδόνια.
Λοιπόν; Πως σου φαίνονται; Είδες
τα στάχυα μου, Κύριε; Είδες τ’ αμπέλια μου;
Είδες τι όμορφα που πέφτει το φως
στις γαλήνιες κοιλάδες μου;
Κι έχω ακόμη καιρό!
Δεν ξεχέρσωσα όλο το χώρο μου, Κύριε.
Μ’ ανασκάφτει ο πόνος μου κι ο κλήρος μου μεγαλώνει.
Ασωτεύω το γέλιο μου σαν ψωμί που μοιράζεται.
Ωστόσο,
δεν ξοδεύω τον ήλιό σου άδικα.
Δεν πετώ ούτε ψίχουλο απ’ ό,τι μου δίνεις.
Γιατί σκέφτομαι την ερμιά και τις κατεβασιές του χειμώνα.
Γιατί θα ’ρθει το βράδυ μου. Γιατί φτάνει όπου να’ναι
το βράδυ μου, Κύριε, και πρέπει
να’χω κάμει πριν φύγω την καλύβα μου εκκλησιά
για τους τσοπάνηδες της αγάπης.
Για την παγκόσμια ημέρα ποίησης
Η Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η ιστορία της Παγκόσμια Ημέρας Ποίησης με όλες τις λεπτομέρειες “γέννησης” της Παγκόσμιας αυτής ημέρας είναι η πιο κάτω όπως την βρήκαμε στο διαδίκτυο και την αντιγράψαμε:
Η αρχική έμπνευσή της ανήκει στον έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ο οποίος το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι’ αυτό.υ
Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κωστα Στεργιόπουλου προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό της πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998 στο παλιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά. Ετοιμάστηκε με ελάχιστα έξοδα και πολλή εθελοντική δουλειά, και είχε μεγάλη επιτυχία.
Την επόμενη χρονιά ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.
Τον Οκτώβριο του 1999, στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι, η 21η Μαρτίου ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη, αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες και τη φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά “Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση”».
Σήμερα στην Ελλάδα η ημέρα ποίησης γιορτάζεται ενώ στην Κύπρο ακόμη έχουμε δρόμο μέχρι να γιορτάζουμε τη μέρα αυτή όπως της αξίζει.
Στην Ελλάδα:
Οι ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές συχνότητες της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης θα «γεμίσουν ποίηση» με συνεντεύξεις, απαγγελίες ποιημάτων, αφιερώματα και σπάνιο αρχειακό υλικό.
Ειδικότερα, στην ΕΡΤ1 και στην εκπομπή «Πρωινή Ζώνη» με τον Γιώργο Δαράκη και τον Γιάννη Δάρρα θα φιλοξενηθεί ο ποιητής και δοκιμιογράφος Χάρης Βλαβιανός ενώ στην εκπομπή «Στάση ΕΡΤ» με τον Ανδρέα Ροδίτη και τη Σόνια Φίλη, καλεσμένος στο στούντιο θα είναι ο ποιητής και Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Γιώργος Χουλιάρας.
Η ΕΡΤ2 θα μεταδώσει από το Αρχείο της ΕΡΤ τα εξής ντοκιμαντέρ:
- 14:15 Η ΔΕ ΠΟΛΙΣ ΕΛΑΛΗΣΕΝ: «Θεσσαλονίκη – Μανόλης Αναγνωστάκης»
- 14:40 ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: «Οδυσσέας Ελύτης»
- 21:00 «ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ: 80 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ»
Eνώ το πρόγραμμα του Ραδιοφώνου θα διαμορφωθεί αναλόγως με την ημέρα και θα παρουσιάσει αρκετές συνεντεύξεις και συζητήσεις με ποητές καθώς και αφιερώματα.
«Όπου και να πάω ανακαλύπτω ότι ένας ποιητής έχει πάει εκεί πριν από εμένα»
-Σίγκμουντ Φρόιντ