Βραβευμένη εικονογράφος, βραβευμένη συγγραφέας, συνεργασίες με τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα, μια τόσο καλλιτεχνική προσωπικότητα που αν τύχει να πιεις καφέ μαζί της χωρίς να γνωρίζεις το επάγγελμα της, θα το νιώσεις πως σίγουρα είναι καλλιτέχνης. Με αφορμή την πρόσφατη βράβευση της απ’ τον Κυπριακό Σύνδεσμο Παιδικού-Νεανικού Βιβλίου, το Skala Times κουβεντιάζει με την Σάντρα Ελευθερίου.
Της Γιώτας Δημητρίου
Η πρόσφατη βράβευση σας ως συγγραφέας, απ’ το Kυπριακό Σύνδεσμο Παιδικού και Νεανικού βιβλίου τι σήμαινε για σας;
Η συγκεκριμένη βράβευση, πολλά. Ήταν μια αναγνώριση για την συνεισφορά μου στην Κυπριακή λογοτεχνία, από τον Σύνδεσμο στον οποίο ανήκω εδώ και χρόνια, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας και μίλησε για μένα η συγγραφέας κυρία Τούλα Κακουλλή που τόσο αγαπώ, εκτιμώ και θαυμάζω.
Βέβαια δεν ήταν η πρώτη σας βράβευση για συγγραφή βιβλίου αφού στον Διαγωνισμό Συγγραφής Παιδικού Νεανικού Βιβλίου το 2010 τον οποίο προκηρύσσει ο Kυπριακός Σύνδεσμος Παιδικού-Nεανικού Bιβλίου και αθλοθετεί το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, ξαναπήρατε το πρώτο βραβείο (μαζι με την Φυτούλα Βακανά) για το έργο “Από την πόλη έρχομαι”. Και επίσης είχατε πάρει Α βραβείο διηγήματος για το “Στη Χώρα του Ποτέ-Τίποτε” ( Διαδικτυακός διαγωνισμός – Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής Πάρη Αριστείδη).
Γενικότερα πιστεύετε πως οι βραβεύσεις διευκολύνουν τον δρόμο ενός συγγραφέα;
Όταν προτείνοντας το κείμενό σου σε έναν εκδοτικό οίκο, προσθέτεις ένα βιογραφικό με βραβεύσεις, είναι φυσικά προς όφελος σου. Το πρώτιστο όμως θεωρώ την επιβεβαίωση πως όντως αυτά που γράφεις δεν αρέσουν μόνο σ’ εσένα και την οικογένειά σου.
Πώς οδηγείτε μια εικονογράφος στην συγγραφή βιβλίων;
Νομίζω πως οι δύο αυτοί δρόμοι συχνά τέμνονται. Και στις δύο περιπτώσεις οι εικόνα είναι απαραίτητη, απλά ο συγγραφέας περιγράφει, ενώ ο εικονογράφος ζωγραφίζει.
Η εικονογράφηση υπήρχε στη ζωη σας με μεγάλη επιτυχία, αφου το 2008 και το 2009 πήρατε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό εικονογράφησης που προκήρυξε ο Κυπριακός Σύνδεσμος Παιδικού-Νεανικού Βιβλίου, ενώ το 2009 και το 2010 λάβατε το Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου.Επίσης είστε η εικονογράφος που εκπροσωπεί την Κύπρο στην Τιμητική Λίστα του ΙΒΒΥ 2012. Και έχετε κάνει τις εικονογραφήσεις για πολλα βιβλία των εκδόσεων “ψυχογιος” και άλλων ελληνικών εκδοτικών οίκων. Παρόλα αυτά εσείς θελήσατε να κολυμπήσετε και στα νερά της συγγραφής. Πώς συνυπάρχουν αυτά τα δύο;
Ως εικονογράφος, καλούμαι να μεταφέρω σε εικόνα τις σκέψεις του συγγραφέα. Αν και θεωρώ τη συγγραφή πολύ πιο εύκολη, ο συγγραφέας εκτίθεται κι αυτό είναι που προτιμώ να αποφεύγω. Όταν όμως νιώσω πως έχω κάτι παραπάνω να πω, τότε βγαίνω απ’ το καβούκι μου για να γράψω. Κι αν φανώ αρκετά τυχερή, αυτό που έχω γράψει θα εκδοθεί.
Με τι θέματα σας αρέσει να καταπιάνεστε στα βιβλία σας;
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα με τα οποία προτιμώ να καταπιάνομαι. Αν πρέπει να δώσω μια απάντηση, θα έλεγα θέματα που προβληματίζουν, κι αυτό γιατί λόγος για να γράψω, είναι κάτι που με έχει προβληματίσει και θέλω να το εκφράσω με μια ιστορία ή ένα παραμύθι.
Το 2010 πήρατε Έπαινο για το θεατρικό σας έργο “Η επιστροφή του χαμένου πρίγκιπα” το οποίο έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις Πήλιο. Υπήρχε μια διαφορετική αίσθηση και εσωτερική διεργασία για την συγγραφή ενός θεατρικού έργου; Ανέβηκε στο σανίδι το έργο αυτό; Αν οχι, θα σας ενδιέφερε να ανέβει;
Όχι, δεν υπήρξε ποτέ πρόταση για μεταφορά του θεατρικού που έχω γράψει στη σκηνή. Είναι κάτι που πολύ θα ήθελα κι εύχομαι κάποια στιγμή να γίνει κι αυτό.
Επίσης έχετε ασχοληθεί και με τις μεταφράσεις δύο βιβλίων…
Ναι. Αλλά, η δουλειά του μεταφραστή είναι τρομερά δύσκολη, δεν είναι κάτι που θα με ενδιέφερε ούτε και έχω επιχειρήσει ποτέ, δε νιώθω πως διαθέτω τις απαραίτητες γνώσεις. Με τρομοκρατεί η ευθύνη απέναντι στον συγγραφέα, ίσως επειδή αγαπώ τόσο την συγγραφή και την σέβομαι.
Στο οπισθόφυλο του βιβλίου σας “ο φύλακας του οκτώ – η αρχή…” γράφει “Κάθε μικρό και κάθε μεγάλο συμβάν στην ζωή σου, κάθε άνθρωπος που θα συναντήσεις, είναι ένα βήμα προς το πεπρωμένο σου”. Αλήθεια, εσάς ποια βασικά βήματα σας έφεραν στη συγγραφή;
Όταν επισκέπτομαι σχολεία για να μιλήσω με τα παιδιά για την εικονογράφηση και τη συγγραφή, πάντοτε τα προτρέπω να γράφουν. Να γράφουν για οτιδήποτε. Η συγγραφή είναι ψυχοθεραπεία, είναι ταξίδι, είναι όσα βιώνουμε, όσα ονειρευόμαστε να βιώσουμε. Για μένα η συγγραφή είναι ανάγκη, κάτι που έκανα από πολύ μικρή και τώρα έχω την ευκαιρία να μοιράζομαι με άλλους μέσα από τα βιβλία μου.
Έχετε συνεργαστεί με πολλούς ελληνικούς εκδοτικούς οίκους αλλά και κυπριακούς. Πόσο εύκολο είναι για ένα συγγραφέα σήμερα να εκδώσει το έργο του στην Ελλάδα;
Καθόλου εύκολο, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου το κείμενο είναι εξαιρετικό. Εξαιτίας του μεγάλου ανταγωνισμού στον χώρο του βιβλίου, οι εκδότες όλο και πιο δύσκολα επενδύουν σε βιβλία που δεν μπορούν εύκολα να υποστηρίξουν ή να κατατάξουν σε συγκεκριμένη σειρά.
Η γνώμη σας για τους εκδοτικούς οίκους στην Κύπρο;
Νομίζω πως είναι η περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός φέρνει την πρόοδο κι αυτό γιατί υπάρχουν εκδότες με όραμα. Με χαροποιεί ιδιαίτερα το ότι κάποιες κυπριακές εκδόσεις τυγχάνουν παγκόσμιας αναγνώρισης και είμαι σίγουρη πως σιγά-σιγά όλοι οι εκδότες θα ακολουθήσουν αυτά τα παραδείγματα.
Εσείς τι βιβλία διαβάζετε, ποιους συγγραφείς, και πόσο σας επηρεάζουν, αν σας επηρεάζουν, στο δικό σας συγγραφικό μονοπάτι;
Λόγω επαγγέλματος διαβάζω παιδική και νεανική λογοτεχνία. Όταν έχω την ευκαιρία να διαβάσω κάτι διαφορετικό, η προτίμησή μου δεν αφορά το θέμα, αλλά μάλλον τον τρόπο γραφής. Και ναι, όταν διαβάσω ένα καλό βιβλίο, λογικό είναι να με επηρεάσει, εφόσον αυτό είναι και το ζητούμενο από την ανάγνωση ενός βιβλίου. Να προβληματίσει, να ταξιδέψει, να αφήσει το στίγμα του.
Ζείτε στη Λάρνακα. Πώς βλέπετε τη πόλη μας πολιτιστικά;
Αν και οι έξοδοί μου είναι τόσο σπάνιες που νιώθω τουρίστας στην ίδια μου την πόλη, χαίρομαι όταν βλέπω την Λάρνακα να ανθίζει, να γίνονται πράγματα, να υπάρχει ζωή στους δρόμους της μετά τις εννιά.
Έχει σημασία στην συγγραφική του απόδοση, για ένα συγγραφέα, το που διαμένει;
Θεματικά σίγουρα ο κάθε συγγραφέας επηρεάζεται από το πού διαμένει, μια και δέχεται διαφορετικά ερεθίσματα.
Tέλος, αν σας ζητουσα να μου πείτε μέσα από τρεις λέξεις ποια είναι η Σάντρα Ελευθερίου, τι θα μου λέγατε;
Σάντρα Γεωργίου Ελευθερίου.
