H Eλευθερία Αρβανιτάκη με την μαγική χαρακτηριστική φωνή της, η Ελληνίδα τραγουδίστρια που κατάφερε να γράψει τη δική της ιστορία στην Ελληνική μουσική σκηνή, αλλά και στο εξωτερικό, ετοιμάζεται για μια μοναδική συναυλία στο Λονδίνο, στις 30 Μαΐου στο Royal Festival Hall, για να ταξιδέψει Έλληνες, Κύπριους και όχι μόνο, μέσα απ’ την φωνή και τα τραγούδια της.
Τη συναυλία διοργανώνει η εταιρεία παραγωγών Ark4Art που προωθεί την Ελληνική κουλτούρα στη Βρετανική πρωτεύουσα.
Εμείς κουβεντιάσαμε με την καταξιωμένη Ελληνίδα τραγουδίστρια, λίγο πριν ετοιμάσει τις βαλίτσες της για Λονδίνο. Η οικονομική κρίση, η μουσική, οι συνεργασίες της, η πορεία της, ήταν μερικά απ’ αυτά για τα οποία μιλήσαμε. Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
Της Γιώτας Δημητρίου
Αλήθεια κ. Αρβανιτάκη, απ’ το 1980 όταν πρωτοξεκινούσατε με την “Οπισθοδρομική Κομπανία” μέχρι σήμερα,
2017, πόσο και πώς έχει αλλάξει η μουσική σκηνή στην Ελλάδα;
Η χαρά για τη μουσική είναι η ίδια, η χαρά για τη δημιουργία είναι η ίδια, η χαρά να δεις καλλιτέχνες που αγαπάς είναι η ίδια. Όλα τα άλλα, είναι αλλιώς. Οι δισκογραφικές εταιρείες δεν υπάρχουν στην ουσία. Η δισκογραφική παραγωγή γίνεται κυρίως ιδίοις χρήμασι και οι δισκογραφικές εταιρείες επενδύουν πολύ λίγο σε καλλιτέχνες έχοντας συμμετοχή οικονομική στα λάιβ τους. Η μεγάλη ομάδα δημιουργών, δηλαδή συνθετών και στιχουργών είναι πια πολύ μικρή. Αντίθετα έχει πληθύνει πολύ η ομάδα των τραγουδοποιών, οι χώροι αλλάζουν προς το καλύτερο όμως, πληθαίνουν οι μικροί περιποιημένοι χώροι, μαραζώνουν οι μεγαλύτεροι, και το πιο εντυπωσιακό, ότι ενώ υπάρχουν δεκάδες μπαρακια με live συχνά μεσα στο μήνα, σταδιακα άλλαξε η αναγκη του κόσμου για έξοδο κάθε βράδυ και οι παραστάσεις γίνονται πια μία φορά την εβδομάδα για 2-3 μήνες.
Είναι σαν να άλλαξε η αναγκη της εξόδου που στη δεκαετία του ’80 ήταν αυτονόητο ότι θα έβγαινες, σχεδόν κάθε βράδυ.
Η δεκαετία του ’80 είχε φως, είχε μία αίσθηση ελευθερίας, είχε μία αίσθηση πανηγυριού και αλλαγής. Σήμερα ζούμε χρόνια μουντά και δύσκολα. Με οικονομική δυσπραγία, και με το φόβο του αύριο.
Το ότι καταφέρατε να συνεργαστείτε με μερικούς απ’ τους σπουδαιότερους Έλληνες συνθέτες πώς σας βοήθησε;
Για μένα η πορεία στη μουσική φτιάχνεται με ρεπερτόριο. Γι’ αυτό όταν με πλησίασε ο Μαμαγκάκης αμέσως μόλις ξεκίνησα με την “Οπισθοδρομική” και μου πρότεινε το «Κέντρο Διερχομένων» σε στίχους του ποιητή Γιώργου Ιωάννου, άρχισε να γίνεται για μένα ενδιαφέρον να μείνω στη μουσική και να μην δω μόνο σαν πέρασμα τη συμμετοχή μου στην κομπανία και μετά να συνεχίσω τον δρόμο μου.Επιδίωξα κι εγώ να συνεργαστώ με συνθέτες που εκτιμούσα βαθιά, αλλά επιδίωξαν κι εκείνοι τη συνάντησή μας. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό, αλλά και πολύ εστιασμένο σε ότι ήθελα να πετύχω.
Σε μια συνέντευξη μας με την Νάνα Μούσχουρη το 2014 μου είχε πει ότι ο Νίκος Γκάτσος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πορεία της και ότι ακολουθούσε πάντα μια απ’ τις συμβουλές του, που έλεγε να κυνηγάς πάντα το φως. Αλήθεια, εσείς νιώσατε ότι κάποιος απ’ τους συνεργάτες σας έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πορεία σας με την προσωπικότητα του, με τη γνωριμία σας;
Ναι….Χατζιδάκις Σαββόπουλος, Μαμαγκάκης, Ξυδάκης, Παπαδημητρίου……
Κυρία Αρβανιτάκη δεν εμπεριέχει κίνδυνο να πάρουν τα μυαλά του καλλιτέχνη αέρα, μετά από τόσες σπουδαίες συνεργασίες και επιτυχίες (πχ εσείς ανάμεσα σε άλλα ήσασταν και εξώφυλλο του αγγλικού περιοδικού Folk Roots το 1997 και οι New York Times έγραψαν πώς η Ελευθερία Αρβανιτάκη «Είναι μια σοπράνο που συνδυάζει την γλυκύτητα με τη θέρμη, την καθαρότητα και την ευαισθησία με μια αίσθηση θλίψης και μελαγχολίας») ; Τολμώ να σας κάνω αυτή την ερώτηση γιατί όσες φορές σας έχω δει σε συναυλία σας είστε πάντα απλή και προσιτή με τον κόσμο. Θυμάμαι σε μια συναυλία σας στην Κύπρο (συγκεκριμένα στη Λάρνακα) που ο κόσμος ζητούσε να τραγουδήσετε κάτι κυπριακό και είπατε το “σκουλουκούιν” παρόλο που δεν ήσασταν προετοιμασμένη γι αυτό….
Είχα και έχω πάντα την αγωνία για το επόμενο. Ποτέ δεν θεώρησα ότι έφτασα κάπου όπου μόνο θα απολαμβάνω κομπάζοντας για όσα έχουν κερδηθεί. Και πάντα αντιπαθούσα τους καλλιτέχνες που ο ναρκισσισμός τους ξεπέρναγε το ταλέντο τους. Ωστόσο η αίσθηση ότι θα υπάρχουν οι ερμηνείες μου σε χρόνους απώτερου είναι για μένα ύψιστο επίτευγμα. Αν καταφέρω να προσθέσω ένα μικρό λιθαράκι σ αυτό που λέγεται ελληνικό τραγούδι με την τόσο μεγάλη ιστορία, για μένα θα είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να πετύχει ένας καλλιτέχνης.
Το φθινόπωρο του 2010 βρεθήκατε στην Ακτή Ελεφαντοστού με την ιδιότητα της Πρέσβειρας της Unicef για την καμπάνια της εξάλειψης του μητρικού και νεογνικού τετάνου. Χαρακτηρίσατε την εμπειρία αυτή ως «το συγκλονιστικότερο ταξίδι που έχω κάνει ποτέ». Μιλήστε μας λίγο για το ρόλο σας ως Πρέσβειρα της Unicef.
Η UNICEF μου ζήτησε να γίνω πρέσβειρα για το πρόγραμμα που ξεκινούσε τότε για την εξάλειψη του παιδικού και μητρικού τετάνου. Ξεκινήσαμε με πολύ όρεξη να οργανώνουμε την καμπάνια η οποία είχε μεγάλη επιτυχία και βγήκαμε πρώτοι στην Ευρώπη στην συγκέντρωση χρημάτων σε αναλογία πληθυσμού. Στον τρίτο χρόνο ζήτησα να κάνουμε ένα ταξίδι σε μία από τις χώρες που εφαρμόζονταν το πρόγραμμα και να δείξουμε στον κόσμο στην Ελλάδα ότι η προσπάθεια αυτή είχε αποτέλεσμα και μάλιστα μπορούσαμε να το δούμε κιόλας.
Κι έτσι ξεκίνησε το ταξίδι στην Ακτή Ελεφαντοστού, όπου μόλις είχε τελειώσει ο εμφύλιος. Βρήκαμε τη χώρα διαιρεμένη και τη διασχίσαμε από ένα σημείο και μετά με τη βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών. Κι εκεί συνειδητοποίησα ότι όση βοήθεια και αν παραχθεί στις δύσκολες περιοχές της Αφρικής, η απόσταση που έχει να διανυθεί ώστε να γίνουν τα βασικά, δηλαδή από τον μητρικό θηλασμό, καθαρό νερό, συνθήκες υγιεινής, μέχρι την κλειτοριδεκτομή, είναι τεράστια. Αισθάνθηκα ότι φτιάχναμε ένα ντοκιμαντέρ γεμάτο ένταση και αγάπη. Είναι το πιο σημαντικό μου ταξίδι.
Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πώς τα πάτε;
Πολύ καλά. Είναι ο νέος τρόπος επικοινωνίας τον οποίο χρησιμοποιώ σε ό,τι χρειάζομαι. Ωστόσο δεν έχω προσωπικό facebook, μόνο το official και μέσω facebook και twitter πρακολουθώ κυρίως αρθρογράφους για τη μουσική ή για την πολιτική – και δεν βλέπω τηλεόραση. Δυστυχώς μετά την κρίση έχει γίνει πολύ χειρότερη. Χάνομαι όμως στον κόσμο όλο μέσα από το διαδίκτυο και προσπαθώ οι πληροφορίες που παίρνω να είναι ακριβείς και αληθείς.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω, αφού στο Λονδίνο ζουν και αρκετοί Κύπριοι και Έλληνες οικονονικοί μετανάστες: πιστεύετε πως η Ελλάδα θα ξεπεράσει την κρίση; (Οικονομική που έγινε και κοινωνική…)
Πιστεύω ότι δυστυχώς έχουμε πολλά χρόνια μπροστά μας με δυσκολία και ανέχεια.
Έχετε τραγουδήσει σε αρκετές χώρες στην Ευρώπη, στην Αμερική, στο Μεξικό, στην Αυστραλία. Πώς είναι να ταξιδεύετε την ελληνική μουσική τόσο μακριά με την φωνή σας;
Η εμπειρία είναι συγκλονιστική. Είτε τραγουδάς μπροστά σε κοινό που δεν γνωρίζει τη γλώσσα και παρασύρεται από την παράσταση, είτε τραγουδώντας για Έλληνες που η συγκίνηση φέρνει δάκρυα στα μάτια.
Η συναυλία στο Λονδίνο τον Μάιο τι σημαίνει για σας κυρία Αρβανιτάκη και τι να αναμένουν να ακούσουν όσοι θα έρθουν;
Κατ αρχήν να σας πω ότι χαίρομαι πολύ που μιά νέα γενιά – αναφέρομαι στην Ark4Art – ξεκινάει παραγωγές στο Λονδίνο.
Είναι μια καινούρια γενιά που ζει πιά και εργάζεται εκεί, προσδοκώντας ένα καλύτερο μέλλον μιάς και οι δυσκολίες στη χώρα μας τελειωμό δεν έχουν.
Σ’ αυτό το πλαίσιο χαίρομαι κι εγώ γι αυτή τη συνάντηση πολύ. Είναι σαν να τραγουδάω στη χώρα μου. Είναι μία συνάντηση που θα επικεντρωθεί στο γνωστό μου ρεπερτόριο αλλά και σε τραγούδια που έχω καιρό να πω. Σε λίγες μέρες ξεκινάμε πρόβες με τους συνεργάτες μου. Να σημειώσω ότι υπάρχει η συμμετοχή των Demo_Deux στην αρχή της συναυλίας, των οποίων την μουσική πρόταση παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον. Τα παιδιά χρησιμοποιούν την τεχνολογία και την συνδυάζουν με την εξαιρετική αισθητική τους με πολύ ξεχωριστό τρόπο.
Το μήνυμα σας στους αναγνώστες μας;
Εύχομαι η άνοιξη και η μουσική μας συνάντηση να ομορφαίνουν τις μέρες μας.
————————————————-
Aγορά Εισιτηρίων: www.ark4art.com
Οι Εμφανίσεις της Ελευθερίας Αρβανιτάκη στην Αγγλία μέχρι σήμερα:
1998 Ιούλιος / Womad Festival by Peter Gabriel in Redding
1998 Δεκέμβριος / 2 sold out concerts Queen Elisabeth Hall
2000 Royal Festival Hall / sold out
2002 Barbican Centre / sold out
2004 Barbican Centre με Φιλιπ Γκλας “Orion”
2008 Barbican Centre / sold out
Κορυφαίες στιγμές της διεθνούς παρουσίας της Ελευθερίας Αρβανιτάκη:
Η συμμετοχή της σε μεγάλα Φεστιβάλ όπως τα WOMAD, το διεθνές φεστιβάλ τζαζ του Μοντρέ, το Hemispheres Festival στην Αυστραλία, το Forum Universal de las Culturas στο Μεξικό μεταξύ άλλων
Η σταθερή της σχέση με την Ισπανία, όπου εμφανίζεται από το 1998 κάθε χρόνο ανελειπώς με τα άλμπουμ της να κυκλοφορούν εκεί σε ειδικές εκδόσεις στα ισπανικά
Η συνεργασία της με τον Αμερικανό συνθέτη Φίλιπ Γκλας για το πρότζεκτ «Ωρίων» που έκανε Παγκόσμια Πρώτη στο Ηρώδειο, ηχογραφήθηκε και παρουσιάστηκε εκτός από την Ελλάδα σε Ιταλία, Γαλλία, Λονδίνο, ΗΠΑ, Μεξικό και Αυστραλία
Η συμμετοχή της στις εκδηλώσεις εορτασμού του Ιωβηλαίου του Πάππα Ιωάννη Παύλου στην Ρώμη
Η εμβληματική της sold out συναυλία στο ιστορικό Carnegie Hall της Νέας Υόρκης
Οι συνεργασίες της με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως ο Αμερικανο-Αρμένιος συνθέτης Ara Dinkjian, η Cesaria Evora αλλά και ο Teofilo Chantre από το Πράσινο Ακρωτήρι, η Πορτογαλίδα Dulce Pontes, ο Σενεγαλέζος Ismael Lo, o βραβευμένος Ισπανός παραγωγός Javier Limon, η Βuika.
