H Έλενα Νικολάου δημιουργεί για το νησί μας, και προβάλει μέσω της τέχνης της μουσικής, το κυπριακό πρόβλημα στο εξωτερικό, στη Βρετανία όπου σπουδάσει. Η μουσική της σύνθεση με τίτλο Dawn of 1974 (Αυγή του 1974) κατάφερε να ενημερώσει και να συγκινήσει αρκετό κόσμο στην Βρετανία. Με αφορμή τη μουσική αυτή σύνθεση της νεαρής φοιτήτριας απ’ τη Λάρνακα, το Skala Times συνομιλεί μαζί της.
Της Γιώτας Δημητρίου
Έλενα καταρχάς ποια η σχέση σου με τη μουσική και που σπουδάζεις;
Η σχέση μου με την μουσίκη υπήρχε από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Από πολύ μικρή ηλικία εξέφραζα την αγάπη μου για τη μουσικη μέσα από συμμετοχές σε σχολίκες γιορτες και εκδηλώσεις, τραγουδώντας για τον Πενταδάκτυλο την Αμμόχωστο, την Κερύνεια. Για χρόνια έκανα μαθήματα φωνητικής και κλασικής κιθάρας. Τώρα είμαι φοιτητρια μουσικής στο πανεπιστήμιο Royal Holloway University of London, στην Αγγλία, πανεπιστήμιο με υψηλες προδιαγραφες στον τομέα της μουσικης και δύσκολα κριτήρια εισδοχής.
Ποιο ήταν το έναυσμα για να γράψεις τη μουσική σύνθεση που αναφέρεται στην τραγωδία του ’74; Έχει τίτλο;
Kατα το δεύτερο τριμηνο του πρώτου χρονου στο μάθημα σύνθεσης μας ανατέθηκε να γράψουμε ένα μουσικό κομμάτι για κουαρτέτο εγχόρδων. Από πολύ μικρη τραγουδούσα τραγούδια για τον Πενταδάκτυλο την Αμμόχωστο , την Κερύνεια ομώς ήταν η στιγμή που ένιωσα ώριμη και αφοδιασμένη με τα σωστά εχέγγυα για να γράψω κάτι εντελώς δικό μου για την τραγωδία του 74. Καταλυτικό παράγοντα στην απόφαση μου αυτή ήταν ότι τα έγχορδα εχούν μία ιδιαίτερη ποιότητα ήχου την οποία θεώρησα ιδανική για την αναβίωση της 20ης Ιουλίου μέσω διαφόρων τεχνικών.
Το κομμάτι ονομάζεται Dawn of 1974 (Αυγή του 1974) αφού είναι βασισμένο στο μαύρο πρωινο της 20ης Ιουλίου.
Μίλησε μας λίγο για το μουσικό αυτό κομμάτι που έχεις γράψει.
Το μουσικό αυτο κομμάτι ειναι γραμμένο για κουαρτέτο εγχόρδων (2 βιολια, 1 βιόλα και 1 βιολοντσελο). Εχει ως σκοπό την αναβίωση του πρωινού της 20ης Ιουλιου μέχρι και το άκουσμα των σειρήνων. Το κομμάτι χρειάστηκε περίπου 1,5 μήνα έρευνας και δουλειάς για την σύνθεση του και είναι μία καθαρά προσωπική δουλεια.
Που έχει προβληθεί μέχρι στιγμής το κομμάτι σου;
Το κομμάτι προβλήθηκε για πρώτη φορα στο Chapel του πανεπιστημίου Royal Holloway University of London κατα την διάρκεια της παρουσίασης όλων των κομματιων που έγραψαν οι φοιτητές. Εκτελέστηκε απο επαγγελματίες μουσικούς μπροστά σε φοιτητές και καθηγητές. Το Chapel αποτελεί κόσμημα για το πανεπιστήμιο αφού όλες οι σημαντικές εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρο εκεί. Κομμάτια απο μεγάλους συνθέτες έχουν εκτελεστεί στο χώρο αυτο οπόταν όταν ενα τετοιό μέρος πλημμυρίζεται από ήχους που εσύ ο ίδιος δημιούργησες τότε επικρατεί συγκίνηση και περηφάνια. Η φόρτιση ήταν έντονη ιδιαίτερα όταν βρίσκεσαι σε μία χώρα που δεν είναι η πατρίδα σου οπόταν μπορώ να πω πως ξύπνησε και μέσα μου ακόμα πιο δυνατή η αγάπη μου για την Κύπρο!
Πρόσφατα το κομμάτι Dawn of 1974 έχει γίνει γνωστό μέσα απο την προσωπική μου σελίδα στο facebook αλλά και μέσα απο διάφορα άρθρα αφιερωμένα σε αυτό!
Πιστεύεις πως κατάφερε το μουσικό σου αυτό κομμάτι να γνωστοποιήσει ακόμη περισσότερο την τραγωδία του ’74 στο εξωτερικό;
Ήθελα πολύ να γνωστοποιήσω το πρόβλημα που βιώνει η Κύπρος μέσα από τη μουσική μου στο εξωτερικό, στους συμφοιτητές μου. Δεν γνωρίζω αν το κομμάτι αυτο γνωστοποίησε σε ευρύ κοινό την τραγωδία του ’74, αλλά μπόρω να πω με σιγουριά πως κατά την διάρκεια των 2-3 λεπτά που εκτελέστηκε κατάφερε να παρασύρει και να αφυπνίσει όλα εκείνα τα συναισθήματα του τρόμου και της απελπισίας των οικογενειών και των ανθρώπων που έζησαν την φρίκη του πολέμου στους παρευρισκόμενους. Πριν την εκτέλεση του κομματιού μοίρασα στους παρευρισκόμενους επεξηγηματικά φυλλάδια σχετικά με το Κυπριακό πρόβλημα, αφού η πλειοψηφία δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα. Με τη λήξη του κομματιού, συνέβη κάτι μαγικό, αφού πολλοί απ’ αυτούς – κυρίως οι μουσικοί – είχαν συγκλονιστεί ιδιαίτερα στο άκουσμα των σειρήνων. Θεωρώ ότι το κομματι μου θα μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για την προώθηση του προβλήματος μας και στο εξωτερικό.
Ποια είναι τα σχόλια που έχεις πάρει μέχρι στιγμής;
Νιώθω ότι η μεγαλύτερη επιβράβευση για την σκληρή αυτή δουλειά ήρθε με την αγάπη του κόσμου προς στο κομμάτι μου αλλά και σε μένα. Στην Αγγλία δέχτηκα καταιγισμό ερωτήσεων και πολλά θετικά σχόλια από συμφοιτητές μου σχετικά με την τουρκική εισβολή. Στην Κύπρο η αγάπη που πήρα ητάν απερίγραπτη ιδιαίτερα από μεγαλύτερους ανθρωπούς που έζησαν στο πετσί τους τα γεγονότα της εισβολής. Είναι ευλογία και ευτυχία για ένα μουσικό να ακούει πως το κομμάτι του κατάφερε να “ανατριχιάσει” και να “συγκινήσει” μια μεγάλη μερίδα ανθρωπων.
Είσαι παιδί προσφύγων; Αν ναι, τι κρατάς μέσα σου απ’ τις αφηγήσεις των δικών σου απ’ τους τόπους τους;
Η γιάγια μου και ο πατέρας μου κατά την περίοδο της εισβολής έμεναν για ένα χρόνο στην Αμμόχωστο! Δεν είμαι παιδί προσφύγων αλλά παιδί της Κύπρου και αυτό πιστεύω είναι το σημαντικότερο. Τους τόπους αυτούς τους νιώθω και εγώ δικούς μου αν και δεν τους έζησα ποτέ. Μέσα όμως απο τις αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν εκεί πολλές εικόνες δημιουργούνται και παραμένουν ζωντανες μέσα μου!
Πώς νιώθεις για το πρόσφατο ναυάγιο των συνομιλιών στο Κυπριακό; Ελπίζεις πως κάποια στιγμή θα βρεθεί λύση και θα επανενωθεί το νησί μας;
Κάθε αδιέξοδο στη λύση του Κυπριακού μονο λύπη θα μπορούσε να μου προκαλέσει. Λύπη για τα χρόνια που πέρασαν, λύπη για τους ανθρώπους που λαχταρούν την επιστροφή στα μέρη που γεννήθηκαν, λύπη για τους νέους για τα μέρη που δεν γνώρισαν! “Καρτερούμεν” και πάντα θα, “καρτερούμεν” γιατί η ελπίδα είναι πάντα πολύ σημαντικη. Όμως θέλοντας να είμαι ρεαλίστρια πρέπει να παραδεκτώ πως τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα ιδιαίτερα με το πέρασμα των χρόνων. Αυτό που όμως θεωρώ πολυ σημαντικό είναι το να μένει η μνήμη άσβεστη γιατί δυστυχώς σήμερα πολλοί έχουν ξεχάσει.Κάνεις δεν πρέπει να ξεχνά, κανείς δεν πρέπει να εφησυχάζεται.
Η τέχνη, σε οποιαδήποτε μορφή της, πιστεύεις πως μπορεί να λύσει πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα;
Ως λάτρης των τεχνων πιστεύω ακράδαντα πως γενικότερα η τέχνη σε οποιαδήποτε μορφή της έχει μαγικές ιδιότητες. Έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να αφουγκράζεται πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα και παρουσιάζοντας τα μέσα απο διάφορες πτυχές της (μουσική, ποίηση, θέατρο , τέχνη κ.λ.π) να ξυπνά έντονα συναισθήματα και να ευαισθητοποιεί τα πλήθη. Η ανάγκη της λοιπόν είναι επιτακτική στις μέρες μας.
Τέλος, για σένα η τέχνη της μουσικής τι σημαίνει;
“Η μουσική είναι η πιο δυνατή μορφή μαγείας.” (Marilyn Manson) γιατί θεωρώ ότι η μουσική μπόρει να καλλιεργήσει το πνέυμα, να σε ταξιδέψει στο χρόνο κρατώντας μνήμες και εικόνες ζωντανές και να σου αφυπνίσει τα πιο έντονα συναισθήματα. Είναι μια άλλη γλώσσα, ίσως η πιο δυνατή….
