Της Δόμνας Μωυσέως
Δρ. Γαλλικής γλώσσας και Λογοτεχνίας
Έχει γίνει λόγος πολλές φορές στο παρελθόν για την αναγκαιότητα προώθησης του πολιτισμού στη Λάρνακα σε πολλαπλά επίπεδα. Οι προβληματισμοί αυτοί επανέρχονται σήμερα μετά την πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λάρνακας για την τέλεση πολιτικών γάμων στο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης της πόλης. Πολλά έχουν ειπωθεί για την υπεράσπιση της απόφασης αυτής χωρίς ωστόσο να προβάλλονται επιχειρήματα τα οποία θα μπορούσαν να καθησυχάσουν τις αντιδράσεις. Αντιθέτως, είναι ιδιαίτερα λυπηρή η διαπίστωση πως σε μεγάλο βαθμό οι υπερασπιστές της απόφασης αυτής προσπαθούν να πείσουν με επιχειρήματα που απομακρύνονται ουσιαστικά από το κύριο θέμα που προκύπτει, αυτό δηλαδή της αναβάθμισης και της προώθησης του πολιτισμού στην πόλη μας.
Κάθε πολιτιστικό γεγονός είναι στενά συνδεδεμένο με το χώρο στον οποίο φιλοξενείται, ακόμα και στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες το πολιτιστικό γεγονός τείνει να ξεφεύγει από παραδοσιακά πλαίσια (για παράδειγμα κάποιος δρόμος). Ακόμη όμως και σε αυτές τις περιπτώσεις η επιλογή του χώρου στηρίζει το γεγονός και όχι το αντίθετο. Η παράμετρος αυτή φαίνεται να υποβαθμίζεται και σε κάποιο βαθμό είναι αναμενόμενο αφού βρισκόμαστε στην εποχή της πληθώρας προτάσεων και συμβολής (με την αρχική έννοια της λέξης) από τη μια τεχνών, από την άλλη της τέχνης με την καθημερινότητα. Εντούτοις είναι σημαντικό να σημειωθεί πως όποια κι αν είναι η πολυπλοκότητα της εποχής μας, η τέχνη εξελίσσεται μέσα από την τέχνη, έστω και αν αυτή η εξέλιξη εξαρτάται άμεσα πολλές φορές από την αναθεώρηση ή την άρνηση αυτού που έχει προηγηθεί. Η τέχνη παραμένει το σημείο αναφοράς και καθορίζεται από το χώρο και την ιστορία του.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω και υπογραμμίζοντας ξανά τη στενή σχέση του χώρου με το πολιτιστικό γεγονός θα πρέπει να υπενθυμιστεί πως πινακοθήκη στην ιστορία της τέχνης είναι ο χώρος όπου εκθέτονται εικαστικά έργα. Η αλληλεπίδραση χώρου και πολιτιστικού γεγονότος υπηρετεί την ουσία του γεγονότος και όχι το αντίθετο. Εύκολα γίνεται αντιληπτό πως η τέλεση γάμων στο χώρο της πινακοθήκης υποβαθμίζει ουσιαστικά τόσο το ρόλο της μόνιμης έκθεσης έργων της πινακοθήκης, όσο και του ρόλου των εκθέσεων που διοργανώνονται εκεί.
Το τελευταίο επιχείρημα δεν πηγάζει από οποιαδήποτε συντηρητική στάση ως προς την αξιοποίηση της πινακοθήκης, αλλά από το γεγονός πως η τέλεση γάμων δεν αποτελεί πολιτιστικό γεγονός. Η φιλοξενία εκδηλώσεων στο χώρο της πινακοθήκης θα πρέπει να έχουν ως βασικό γνώμονα το χαρακτήρα και το ρόλο του χώρου, θα πρέπει να έχουν πολιτιστικό χαρακτήρα.
Είναι απαραίτητο να σημειώσουμε πως ο διάλογος γύρω από το θέμα αυτό, όπως και η ίδια η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, φανερώνουν την έλλειψη ενός πολιτιστικού προγραμματισμού. Ο προγραμματισμός αυτός θα πρέπει να στηρίζεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πόλης, τις ανάγκες, τις ελλείψεις (όπως για παράδειγμα η έλλειψη χώρων για τη διοργάνωση εκθέσεων), αλλά και σε όλα τα θετικά τα οποία τη χαρακτηρίζουν. Η έλλειψη σοβαρότητας των επιχειρημάτων όπως η μέχρι σήμερα ανεπαρκής αξιοποίηση της πινακοθήκης ή η αναγκαιότητα αξιοποίησης της για λόγους εμπορικούς, υποδηλώνει πως όχι μόνο ο πολιτισμός δεν έχει τη θέση που του αξίζει, αλλά και υποβαθμίζεται.
Η αναθεώρηση της απόφασης παρουσιάζεται, λοιπόν, ως επείγουσα, όπως και η ανάγκη απάντησης σε ουσιαστικά ερωτήματα, με το κυριότερο να είναι προς το παρόν : πώς η πόλη μπορεί να αναβαθμιστεί πολιτιστικά;
