Γράφει η Δρ Ανθούλα Ιωαννίδου
(πρώην Δημοτική Σύμβουλος Λάρνακας)
Η γιορτή του Κατακλυσµού, γιορτή από τα πολύ παλιά χρόνια, συνεχίζει µέχρι σήµερα και αποτελεί την κατ’εξοχή λαική γιορτή της Λάρνακας. Ξεκίνησε σαν γιορτή του Κατακλυσµού στην “Αποβαθρού”. Η Αποβαθρού βρισκόταν λίγα µόνο µέτρα πρίν το Κάστρο στην αρχή του δρόµου Παύλου Βαλσαµάκη που οδηγούσε στον Αγιο Λάζαρο και χρησίµευε για εισαγωγές –εξαγωγές . Με τα εγκαίνια όµως της Μεγάλης Αποβάθρας το 1882 η αποβαθρού έπεσε στην αχρηστία και σιγά – σιγά καταστράφηκε µε το τελικό ξήλωµα της το 1983.
Τώρα µε την δηµιουργία των τριών πλατειών στην πλατεία του Κάστρου ξαναδηµιουργήσαµε την αποβαθρού στο ίδιο ακριβώς σηµείο. Για τούς πιο ηλικιωµένους της πόλης σίγουρα θα είναι αναβίωση αναµνήσεων της χρήσης της αποβαθρους στην γιορτή του Κατακλυσµού. Τότε, το 1882 και µέχρι το 1922 ο κατακλυσµός γινόταν στην Μεγάλη Αποβάθρα και πάνω στην παραλία στην άµµο.
Σήµερα ο κατακλυσµός είναι συνυφασµένος µε τις Φοινικούδες το σήµα κατατεθέν της Λάρνακας. Φαίνεται ότι η ιδέα (χωρίς να υπάρχει καµιά µαρτυρία) να φυτευθούν οι φοινικιές στην παραλία ήταν του αείµνηστου δηµάρχου Λάρνακας Φίλιου Ζαννέτου(1917-1923). Το συµπέρασµα αυτό βγαίνει απο το γεγονός ότι οι πρώτες φοινικιές φυτευθηκαν γύρω στο 1922 επί δηµαρχίας του Φίλιου Ζαννέτου και ο Φίλιος Ζαννέτος ως πολυταξιδευµένος που ήταν για την εποχή του, σπουδασµένος στην Γαλλία όπου έζησε αρκετά χρόνια ίσως να µετάφερε την ιδέα από την παραλια τής Νίκαιας στην Κυανή Ακτή όπου υπάρχει ανάλογη σειρά Φοινικούδων. Με απόφαση λοιπόν του τότε Δηµοτικού Συµβουλίου µε επι κεφαλής τον Δήµαρχο Φίλιο Ζαννέτο , τον Ιούλιο του 1918 αποφάσισε την εκτέλεση σηµαντικών έργων στήν προκυµαία( διαπλάτυνση της παραλιακής οδού, δηµιουργία παράλληλου πεζόδροµου από το Δηµαρχείο µέχρι της περιοχής της µεγάλης αποβάθρας , ανέγερση τοίχου προστασίας της παραλίας και των παραλιακών κτιρίων από τα κύµατα και φύτευση µιας σειράς φοινικόδεντρων). Τα περισσότερα όµως από τα πρώτα φοινικόδεντρα που φυτευθηκαν φαίνεται ότι καταστράφηκαν διότι τον χειµώνα κατα την διάρκεια θαλασσοταραχής τα κύµατα πότιζαν µε τό αλµυρό νερό τους τα µικρα φυτά και τα ξέραναν.Το φύτευµα πιστευεται ότι συνεχιστηκε από το 1922-1925 επί δηµαρχίας τού Δηµήτρη Δηµητριου (1922-1933). Ετσι θα µπορούσαµε να εξηγήσουµε και το διαφορετικό ύψος που έχουν σήµερα οι Φοινικιές . Τελικά για να σωθούν οι φοινικιές αποφασίστηκε η κατασκευή χαµηλού τοίχου από µπετόν του γνωστού σε όλους “τοιχουδιού” ύψους περίπου µισό µέτρο ένα είδος µόλου που κτίστηκε κυριολεκτικά µέσα στήν θάλασσα. Πάνω σ’αυτό το τοιχούδι τοποθετήθηκαν πήλινες µεγάλες γλάστρες σε κανονικά διαστήµατα όπου φυτεύθηκαν λουλούδια. Με την αποπεράτωση του τοιχουδιού δηµιουργήθηκε και ο πεζόδροµος όπου έκαναν τον περίπατος τους οι Λαρνακείς και όχι µόνο, µέχρι πρόσφατα. Αυτός ο πεζόδροµος ενώθηκε µε την Αποβάθρα µε την κατασκευή την ίδια περίπου εποχή σκαλοπατιών. Εδώ πρέπει ν’αναφέρουµε ότι µε το πέρασµα του χρόνου ο πεζόδροµος εξελίχθηκε στον « περίπατο των ερωτευµένων». Με τα δεδοµένα τής εποχής εκείνης ο µόνος τρόπος να εκδηλώσει ενας νέος ή µια νέα τήν αγάπη του προς τον άλλο ήταν κάνοντας περίπατο στις φοινικούδες της Λάρνακας και ρίχνοντας ερωτικές µατιές.
Μετά το φύτευµα τών φοινικόδεντρων ο δεύτερος µεγάλος εξωραισµός εγινε επί δηµαρχίας του Σανταµά µετά τον δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο το 1946 µε τον ηλεκτροφωτισµό του παραλιακού µετώπου πού µέχρι εκείνη την εποχή γινόταν µε λάµπες πιέσεως πετρελαίου τα γνωστά λούξ. Ο ηλεκτοφωτισµός έγινε πάνω σε τσιµεντένιους πασσάλους και η ηλεκτροδότηση τους για πρώτη φορά έγινε υπόγεια µε σύρµατα µεσα σε µεταλλικούς σωλήνες . Παράλληλα δηµιουργήθηκαν και τα διάφορα πλακόστρωτα στους υπαίθριους χώρους τών καφενείων και των εστιατορίων που ηλεκτροφωτίστηκαν και αυτά. Λένε ότι ο φωτισµός τού παραλιακού µετώπου για την τότε εποχή (1946) ήταν φαντασµαγορικός και εντυπωσιακός . Φυσικά ο τελευταίος εξωραισµός που έγινε µε το σχέδιο Αγγελου Δηµητρίου για την αναµόρφωση του παραλιακού µετώπου της πόλης του Ζήνωνα είναι και η πιο δαπανηρή αλλά και η πιο εντυπωσιακή απ’ όλες, το αποτέλεσµα το χαίρεται όλη η Κύπρος σήµερα όλοι οι επισκέπτες της πόλης µας.
Όπως κάθε χρόνο λοιπόν από τα πολύ παλιά χρόνια έτσι και φέτος την γιορτή του Κατακλυσµού θα την γιορτάσουµε µε κάθε µεγαλοπρέπεια στην πόλη του Ζήνωνα τήν Λάρνακα από τις 25-30 Μαιου.
Να αναφέρουµε απλά ότι λαµβάνουν κάθε χρόνο µέρος στήν γιορτή περισσότερα από 3500 ατοµα και τηνεπισκέπτονται γύρω στους 300,000 άτοµα απ’ όλη την Κύπρο. Να πούµε ότι εκτός από τα µουσικά και ψυχαγωγικά προγράµµατα έχουµε και τα ναυταθλητικά αγωνίσµατα (ιστιοπλοικοί αγώνες , κολυµβητικοί αγώνες , παγκύπριο πρωτάθληµα Μπητς Βόλλευ) πού αποτελούσαν και αποτελούν αναπόσπαστο µέρος της µεγάλης αυτής λαικής γιορτής . Επίσης έχουµε τους καθιερωµένους πλέον διαγωνισµούς της Κυπριακής ποίησης , τών Ερωτικών Τραγουδιών και Τσιαττισµάτων, του Αυλού, του Μπάλου και των λαικών κυπριακών χορών, το Θέατρο Σκιών του γνωστού Καραγκιόζη και τη παρουσίαση των παραδοσιακών επαγγελµάτων.
Κοπιάστε….
