Πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες στη Λάρνακα η έκθεση με τίτλο “never there / ever here” της illustrator Μέλανης Σπαθιά. Μια έκθεση χωρίς συγκεκριμένο θέμα, αλλά που άγγιζε πολλά ζητήματα…Σε κάποια έργα της Μέλανης υπάρχουν κρυμμένα μηνύματα, αλλά όπως παραδέχεται η ίδια η καλλιτέχνης “σε κάποια ίσως να μην υπάρχουν μηνύματα, να γίνονται για fun για να ψυχαγωγήσουν τον θεατή”.
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που σήμερα κουβεντιάζουμε με μία καλλιτέχνη που υπηρετεί μία τέχνη που τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται γνωστή στη κοινωνία, τη τέχνη του illustration, μία καλλιτέχνη που εργάστηκε σε γνωστά μουσεία και γκαλερί του Λονδίνου και που αγαπά ιδιαίτερα αυτό που κάνει.
Της Γιώτας Δημητρίου
Μέλανη που σπούδασες και τι;
Σπούδασα στο Middlesex University στο Λονδίνο, BA ivisual communication and illustration. Αρχικά σκεφτόμουν τον κλάδο των καλών τεχνών γι αυτό είχα κάνει και προετοιμασία στη Σχολή Ledri (το 2001) στη Λευκωσία. Τελικά όμως κατά τη διάρκεια της φοίτησης μου στη Σχολή Ledri η καθηγήτρια μου εκεί μου είπε ότι τα σχέδια μου ήταν περισσότερο illustration και αυτό ήταν η αρχή για να κινηθώ προς αυτό το μονοπάτι….
Ήταν κάτι πολύ καινούριο τότε το Illustration….
Ναι ήταν και ακόμα είναι κάτι σχετικά καινούριο…Τώρα αρχίζει ο κόσμος να συνειδητοποιεί τι είναι. Βέβαια δε σου κρύβω πως και εγώ για να καταλάβω τι ακριβώς είναι χρειάστηκε ένα ταξίδι μαζί με τη σχολή μου (τη Ledri) στο Λονδίνο για να καταλάβω ακαδημαϊκά αλλά και γενικότερα τι ακριβώς ήταν.
Αν σε ρωτήσει κανείς τι είναι τελικά το illustration, τι θα πεις;
Σχέδιο, περιγραφικό που είτε θα είναι με πινελιές κόμικς ή θα είναι σχέδιο που θα στέλνει κάποια μηνύματα. Οι illustrators συνήθως έχουν πολύ συγκεκριμένα styles άλλα και τομείς εξειδίκευσης.
Οι γονείς σου πως το αντιμετώπισαν τότε όταν τους είπες πως θα σπούδαζες κάτι που ήταν πολύ “νέο” για τα κυπριακά δεδομένα;
Θα έλεγα πως το αντιμετώπισαν πολύ θετικά. Αν και στο μυαλό τους είχαν τη σκέψη “θα κάνει τέχνη και θα έρθει να διδάξει μετά”. Ωστόσο στο δικό μου μυαλό τότε δεν υπήρχε καθόλου η σκέψη για διδασκαλία.
Στη συνέχεια βέβαια, μετά από χρόνια προέκυψε….
Ένας illustrator ασχολείται και με άλλα είδη τέχνης;
Εγώ προσωπικά ναι, ενδέχεται να πιάσω και πινέλα και να ασχοληθώ και με άλλα είδη τέχνης. Αν και όταν με ρωτήσουν τι είμαι θα πω illustrator. Ξέρεις, ζούμε σε μια εποχή που οι τέχνες παντρεύονται μεταξύ τους με πολλούς τρόπους.
Από τα χρόνια που σπούδασες και έζησες Λονδίνο τι κράτησες;
Καταρχάς πρέπει να σου αναφέρω ότι εργάστηκα για πολλά χρόνια σε μουσεία του Λονδίνου, στη Tate, στη Tate Modern, στη Hayward Gallery… Αυτές οι εμπειρίες λειτούργησαν σαν σχολείο πάνω μου…Το να βλέπω σπουδαία έργα παγκοσμίου φήμης, να μπορώ να τα αγγίξω, ήταν για μένα εμπειρίες που με σημάδεψαν ως καλλιτέχνη.
Το να βρίσκομαι στο Λονδίνο και να μπορώ να δω σημαντικές εκθέσεις όπως πχ το Scandal Exhibition στη Saatchi, να ετοιμάζω σχέδια για graphic novels, όλα αυτά σίγουρα τα έχω κρατήσει.
Είναι αλήθεια ότι ήσουν εκεί όταν ο Banksy άλλαξε ένα πίνακα στη Tate και τοποθέτησε ένα δικό του, το 2003;
Ναι! Και μάλιστα εργαζόμουν εκείνη τη μέρα! Δε πήραμε είδηση, κανένας από εμάς δεν πήρε είδηση τι έγινε, αφού ούτε στις κάμερες φαινόταν κάτι. Ήταν ένα γεγονός που όπως και άλλα που αφορούν τον Banksy έγραψε ιστορία.
Και εσύ το έζησες, ήσουν εκεί!
Ναι.
Ήταν δύσκολο να επιστρέψεις μόνιμα Κύπρο;
Πήρα την απόφαση πολύ ξαφνικά, θυμάμαι ένα πρωινό ανακοίνωσα στο συγκάτοικο μου ότι φεύγω για να επιστρέψω στη Κύπρο.
Τι περιοχή μένατε;
Κεντρικό Λονδίνο, Russell Square.
Και αποφάσισες να αφήσεις το Λονδίνο για τη Κύπρο;
Η αλήθεια είναι πως στο μυαλό μου είχα τη σκέψη πως θα επέστρεφα μόνο για ένα χρόνο στη Κύπρο, για να δω πως θα είμαι εδώ και μετά θα επέστρεφα ίσως πίσω Λονδίνο.
Όταν επέστρεψες στην Κύπρο δεν ασχολήθηκες με τη τέχνη.
Όχι, όταν επέστρεψα στην Κύπρο έκανα αρκετές δουλειές, εργάστηκα στον πατέρα μου, κτλ αλλά δουλειές που δεν είχαν καμία σχέση με τη τέχνη. Ίσως να έφταιγε και το γεγονός πως δεν μου έβγαινε να δημιουργήσω. Ίσως να χρειαζόμουν χρόνο να προσαρμοστώ.
Αν και είχα κάνει μια έκθεση στο AMMOS Beach Bar εκείνο το διάστημα.
Η συνεργασία με το Three Dots πως προέκυψε;
Αρχικά γνωρίστηκα με την Αθηνά Φρεναρίτου, η οποία με σύστησε στην Άντρη Λύτρα και ένα βράδυ συναντηθήκαμε οι τρεις μας στην καφετέρια Da Vinci, συμβολικό; (Γέλια) και συζητήσαμε.
Και κάπως έτσι ανοίξαμε μαζί τη σχολή, Three Dots, στην οποία η κάθε μια βάζει τη δική της τέχνη και στυλ και δέσαμε τέλεια θα έλεγα.
Είμαι χαρούμενη γι αυτή τη συνεργασία, είμαστε τρεις διαφορετικοί καλλιτέχνες, αλλά έχουμε πολλά κοινά ως άνθρωποι και αυτό κατάφερε να μας δέσει και να βγάζουμε τη δουλειά που επιθυμούμε.
Η έκθεση στο Myth Factory 1 και 2 Ιουνίου ήταν η δεύτερη ατομική σου μετά εκείνη στο Ammos που έγινε πριν δέκα χρόνια;
Ναι, αν και έχω λάβει μέρος σε αρκετές ομαδικές σε Λευκωσία, στην Cheap Art, κτλ , αυτή είναι η δεύτερη μου ατομική.
Η έκθεση είχε τίτλο “never there ever here” που είναι και ένα λογοπαίγνιο…. Να μιλήσουμε λίγο για την έκθεση;
Η αλήθεια είναι πως τον τελευταίο χρόνο ξεκίνησα να βγάζω αρκετή δουλειά, να ετοιμάζω σχέδια, να παίρνω θετικά σχόλια από τους γύρω μου, να τους βλέπω να χαμογελούν και κάπως έτσι ήρθε στο μυαλό μου η ιδέα της έκθεσης. Θα έλεγα ότι για πολλά χρόνια δεν είχα αυτή την έντονη διάθεση για δημιουργία. Οπόταν όταν μου ήρθε είπα να το εκμεταλλευτώ.
Άρα έχεις περισσότερη έμπνευση τον τελευταίο χρόνο…
Δεν ξέρω… Ξέρω ότι θέλω να κάνω τον κόσμο να χαμογελά. Ο κόσμος δεν χαμογελά εύκολα πλέον, επικρατεί μιζέρια και λυπημένα πρόσωπα. Αν λοιπόν η τέχνη μου,τα σχέδια μου, τους κάνουν να χαμογελούν, τότε ναι θέλω να δημιουργώ έστω και γι αυτό το λόγο! Ακόμα και ένα αρνητικό σχέδιο, αν κάνει κάποιον να σκεφτεί, ή να ψυχαγωγηθεί, ή να προβληματιστεί, αυτό είναι κάτι το θετικό, χρειάζεται.
Τέλος, πως είναι αλήθεια Μέλανη για σένα να ζεις και να δημιουργείς στη Λάρνακα;
Νομίζω τον τελευταίο καιρό κανένας δεν πρέπει να έχει παράπονο. Όλοι προσπαθούν, όλοι βγάζουν δουλειά ο καθένας με τη τέχνη του, με το δικό του τρόπο, γίνονται πράγματα. Υπάρχουν και νέοι στο χώρο της τέχνης γενικότερα, άνθρωποι που επιδιώκουν να πετύχουν, προσπαθούν κτλ και αυτό είναι υπέροχο.
Γίνονται πράγματα στη Λάρνακα, όσον αφορά τις τέχνες.
