ΑΚΟΥΕΙ κανείς;

Της Μιράντας Ορθοδόξου
(Εκπαιδευτικός-Φιλόλογος)
orth_miranda@hotmail.com

Ένα χρόνο και κάτι μήνες μετά, επανέρχομαι στη στήλη μας, πιο χρωματιστή και (εύχομαι κι ελπίζω) πιο ανάλαφρη. Τελείωσε η σχολική χρονιά και είναι πάντα η στιγμή του απολογισμού: γραπτού, πνευματικού, συναισθηματικού, παντός είδους τελοσπάντων. Μέσα σε αυτό το κλίμα, επαν(ήλθε) το θέμα του εκφοβισμού, να με βασανίζει όσο ποτέ.

Με προτροπή μιας μαθήτριας, είδα λοιπόν μια αμερικάνικη σειρά* έχοντας στο μυαλό μου να τριγυρίζουν προσωπικές εμπειρίες και βιώματα που είχα ως εκπαιδευτικός. Όμως όσο έβλεπα τόσο έρχονταν μνήμες και εμπειρίες από την εφηβική μου ηλικία. Οι εικόνες έρχονταν κι επανέρχονταν πιο έντονες, πιο βίαιες, πιο βαθιές. Το τέλος της σειράς και των αναδρομών στον εφηβικό μικρόκοσμό μου, με βρήκε σοκαρισμένη να παραμιλώ (κυριολεκτικά και μεταφορικά).

Σε μια Αμερική που υποφέρει από τη μεταναστευτική πολιτική του ηγέτη/ ηγεμόνα της, σε μια Αμερική που οι μαθητές «μπουκάρουν» πάνοπλοι στα σχολεία και πυροβολούν με μίσος όποιον βρεθεί στο διάβα τους, που τα σχολεία υπερχειλίζουν από κρούσματα σωματικής, λεκτικής και σεξουαλικής βίας και οι διακρίσεις ανθούν βρέθηκε αυτή σειρά που θίγει το καθένα από αυτά τα θέματα ξεχωριστά.

Προβληματισμένη λοιπόν για μέρες και μιλώντας με μαθητές και ενήλικους φίλους (γονείς και μη) μπόρεσα να θυμηθώ και να αναβιώσω τη σκληρότητα της εφηβείας. Οι εικόνες της σειράς σκληρές, πολύ σκληρές για την -made in America- κοινωνική πραγματικότητα που ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ να ζούμε.

Βλέποντας πλέον ως ενήλικας τη βίαιη λυκειακή ζωή να ξετυλίγεται μπροστά μου μέσω της σειράς αναρωτιέμαι: ΓΙΑΤΙ δε μίλησα σε ένα ενήλικα όταν έβλεπα το μπούλινγκ μπροστά στα μάτια μου; Γιατί δεν έψαξα διεξόδους; Και μετά σκέφτομαι το άλλο: Εμείς οι ενήλικες, οι φύσει και οι θέσει παιδαγωγοί, πότε γυρίσαμε και είδαμε τα παιδιά πέρα από τους βαθμούς, τις εξετάσεις, τα ρούχα, τα παπούτσια; Και κυρίως πότε ακούσαμε τα παιδιά; Ακούσαμε ποτέ τι είναι αυτά που τους απασχολούν; Αυτά που κουβεντιάζουν χαμηλόφωνα στις καφετέριες, αυτά που πασχίζουν να μοιραστούν και τους φοβίζουν; Διότι, φαντάζομαι, ότι αυτό θέλουν. Κάποιον να ακούει. Να ακούει υπομονετικά, ουσιαστικά και να κατανοεί πέρα από βαθμούς, μονάδες, εξετάσεις, διαγωνίσματα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, σκέφτομαι τη χρονιά που πέρασε τώρα που βγήκαν και οι βαθμοί και μου μοιάζουν τόσο μα τόσο ασήμαντοι σε σχέση με όλα τα άλλα. Τι μένει τελικά για μένα ως ενήλικα; Και στα παιδιά τι μένει από αυτή τη χρονιά; Όλοι σχεδόν θα θυμούνται κάποια στιγμή που γελάσαμε με τη ψυχή μας στο μάθημα με ένα κακόγουστο αστείο ή ένα χαζούλικο στοίχημα, όλοι μάλλον θα θυμούνται μια ευάλωτη στιγμή που οι συμμαθητές τους συγκινήθηκαν με το θάρρος της γνώμης τους, με τις ερωτήσεις για το αν θα γίνει πόλεμος, με τους προβληματισμούς για τη σεξουαλικότητα, τον ρατσισμό, τις διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών. Όλες αυτές τις στιγμές τα παιδιά ακούστηκαν, έγιναν υποκείμενο της συζήτησης και όχι «αντικείμενο». Ίσως αυτές να είναι οι μοναδικές στιγμές που δεν αντιμετωπίστηκαν σαν άδεια δοχεία που καθημερινά τα παραγεμίζουμε με αντικείμενα, αριθμούς βαθμολογιών και γκάτζετ τελευταίας τεχνολογίας.

Σκέφτομαι τέλος τι έμεινε σε εμένα εκτός από τις πιο πάνω στιγμές: μια μεγάλη αγκαλιά σε ένα γραφειάκι, εφηβικά κοριτσίστικα μάτια δακρυσμένα, ανησυχίες που δεν είχαν να κάνουν με βαθμούς, αριθμούς κι εξετάσεις. Εφηβικοί προβληματισμοί ενός παιδιού που μεγάλωσε απότομα, που ήθελε έναν ενήλικα να του δροσίζει λίγο τις σκέψεις και να ακούσει την αγωνία του. Κάποιος μόνο να ακούσει. Η λογοτεχνία, η γλώσσα και η έκθεση μπορούσαν να περιμένουν μια στιγμή ακρόασης.

Το άρθρο αφιερώνεται σε κάθε μαθητή που με δίδαξε το μικρό, το απλό, το ανθρώπινο.

*Η σειρά ονομάζεται «13 REASONS WHY»