Η μεταδοτική γενναιοδωρία και άλλες κουβέντες…

Της Γιώτας Δημητρίου

Είναι δύσκολες οι εποχές. Ίσως να βρίσκονται τα άστρα σε λάθος γραμμή, ίσως να να φταίνε οι ανάδρομοι πλανήτες (έτσι δεν τα λένε οι αστρολόγοι;) και τα ζαβά τα ριζικά ανθρώπων και χωρών, δεν ξέρω.
Αλλά, είναι αλήθεια πως βλέπω διάφορα γύρω μας που μόνο μαύρο και γκρίζο διαθέτουν.
Δεν είναι όμως αυτό το θέμα του σημερινού editorial.

Το θέμα σήμερα είναι πως μέσα σε αυτό το μαυρογκρίζο,ανάμεσα σε ένα κάμπο με αγριόχορτα και δηλητηριώδες φίδια, υπάρχουν κάποια κυκλάμινα και κάτι αγγελικά φτιαγμένα πλάσματα που κάνουν το ταξίδι από τη μητέρα γη να αξίζει.
Ναι, το ξέρω, οι πολλές παρομοιώσεις κάποτε ζαλίζουν.
Πάμε πάλι από την αρχή. Σε ένα κόσμο λοιπόν που επικρατεί κακία, ιδιοτέλεια, ζήλια, ψέμα και υποκρισία, υπάρχουν και άνθρωποι που λειτουργούν με ανιδιοτέλεια,με αγάπη, με αλληλεγγύη, με ανθρωπιά, με όλα τα όμορφα συναισθήματα που είναι ζυμωμένα με καλοσύνη.
Mη με ρωτήσετε ποιοι είναι οι περισσότεροι, οι μεν ή οι δε. Δεν ξέρω και ούτε νομίζω να επιτευχθεί ποτέ μια τέτοια στατιστική.

Αλλά, υπάρχουν και οι μεν και οι δε και σε στιγμές αποκαρδιωτικές είναι καλό να επικεντρωνόμαστε σε αυτούς που μας ενδιαφέρουν, δηλαδή τους ανθρώπους με καλοσύνη και φως.

Την Marina Abramović την παρακολουθώ εδώ και χρόνια και την θαυμάζω. Θυμάμαι σε μια συνέντευξη της πριν 3-4 χρόνια είχε πει πως “όταν δίνετε στο κοινό, πράγματα για να κάνει κακό, το κοινό μπορεί πραγματικά να κάνει κακό. Αλλά αν τους δώσετε πράγματα για να γίνουν καλύτεροι, θα γίνουν καλύτεροι”.
Η Abramovic είναι η καλλιτέχνης που πριν 42 περίπου χρόνια, σε ηλικία μόλις 23 ετών τόλμησε να κάνει ένα καλλιτεχνικό πείραμα που ομολογουμένως απαιτούσε μπόλικη τόλμη : ξάπλωσε πάνω σε ένα τραπέζι και κάλεσε το κοινό να κάνει ό,τι ήθελε πάνω της. Δίπλα της υπήρχαν διάφορα εργαλεία και αντικείμενα όπως: μαχαίρι, λουλούδια, πιστόλι, ένα φτερό μποά, κ.α
Το κοινό στην αρχή ήταν ντροπαλό, στη συνέχεια όμως άρχισε να κάνει διάφορα πάνω στην καλλιτέχνη, ο ένας έμπηξε το αγκάθι ενός τριαντάφυλλου στη σάρκα της, ο άλλος έκοψε τα ρούχα της, κοκ. Το όπλο είχε στόχο το κεφάλι της.
Το “καλλιτεχνικό πείραμα” διήρκεσε έξι ώρες. Μετά από αυτό η Abramovic σηκώθηκε, κακοποιημένη, ματωμένη, και κουτσαίνοντας.
Δεν θυμάμαι αν αναφέρθηκε κάπου πόσοι εκδήλωσαν αρνητικές πράξεις πάνω της και πόσοι θετικές (πχ την χάιδεψαν με στοργή με το φτερό μπόα). Εγώ πάντως θα την χάιδευα στο μέτωπο με το φτερό και θα της ψιθύριζα “μπράβο”.
Είμαι βέβαιη πως όσοι οι άνθρωποι τόσες και οι διαφορετικές αντιδράσεις απέναντι στο πείραμα αυτό.

Λέγαμε λοιπόν για ανθρώπους φωτεινούς με καλοσύνη και για τους άλλους.

Άραγε έχουμε γεννηθεί καλοί ή κακοί;
Πχ έχουμε γεννηθεί με το συναίσθημα της γενναιοδωρίας ή όχι;
Η επιστήμη πάντως επιμένει πως η γενναιοδωρία είναι μεταδοτική.
Ναι, καλά διαβάσατε, μεταδοτική. Αυτό έχει δείξει ένα πείραμα που έγινε σε αρουραίους.
“Οι αρουραίοι που έχουν επωφεληθεί από την καλοσύνη των ξένων είναι πιο πιθανό να βοηθήσουν και οι ίδιοι κάποιον άγνωστο, διαπιστώνουν Ελβετοί βιολόγοι. Η ανακάλυψη ίσως ανοίγει το δρόμο για την εξελικτική εξήγηση της γενναιοδωρίας και του πνεύματος συνεργασίας”. Σύμφωνα με δημοσιεύματα : “Το φαινόμενο της «μεταδοτικής» γενναιοδωρίας έχει παρατηρηθεί σε ανθρώπους εδώ και καιρό. Σε παλαιότερα πειράματα, οι εθελοντές που επωφελήθηκαν από τη γενναιοδωρία αγνώστων ήταν πιθανότερο να βοηθήσουν κάποιον συνάνθρωπο στην ανάγκη του.
Η συμπεριφορά αυτή στους ανθρώπους μπορεί να εξηγηθεί με βάση κοινωνικούς, ψυχολογικούς αλλά και βιολογικούς παράγοντες. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η ανακάλυψη της ίδιας συμπεριφοράς στα ζώα θα επιτρέψει τη διατύπωση μιας θεωρίας που εξηγεί τον αλτρουισμό ως εξελικτικό πλεονέκτημα”.

Εν κατα κλείδι, σε ένα κόσμο με καλούς και κακούς, εμείς θα ρίχνουμε το βλέμμα μόνο στους καλούς, με την ελπίδα ότι η καλοσύνη είναι μεταδοτική.