Ομιλία Ευανθίας Σάββα, Βουλευτή ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις κατά τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2019 

Έντιμε κύριε Πρόεδρε,

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Η συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού δεν είναι μόνο μια ανάλυση αριθμών και οικονομικών στόχων, αλλά αποτελεί και ένα από τους βασικούς πυλώνες της νομοθετικής εξουσίας αφού η δράση και οι πολιτικές της εκτελεστικής εξουσίας τίθενται υπό κρίση.
Φέτος επέλεξα να εστιάσω την ομιλία μου στο σεβασμό και στην προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και πως επηρεάστηκαν ή επηρεάζονται μέσα από τις κρατικές πολιτικές. 
Η εξέλιξη της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ως έννοια αλλά περισσότερο ως πολιτική πρακτική βρίσκονται στο επίκεντρο των όσων συζητούμε αυτές τις μέρες.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν το θεμέλιο κάθε Δημοκρατίας. Κάθε άνθρωπος ανεξαρτήτως ταυτότητας έχει το δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία, στην παιδεία, στην υγεία , στην ασφάλεια, στην αξιοπρεπή διαβίωση, στην εργασία, στη συμμετοχή στη κοινωνία και την πολιτική και απαγορεύεται η όποια διάκριση, περιορισμός ή δίωξη των δικαιωμάτων αυτών. Η Οικουμενική Διακήρυξη που ενσωματώθηκε σχεδόν από τη γένεση του Συντάγματος μας στο κυπριακό δίκαιο αποτελεί το φάρο στην προστασία τους που πρέπει να διέπει τις πολιτικές του κάθε κράτους. Στα ευνομούμενα κράτη, στις σύγχρονες δημοκρατίες όπως τις αποκαλούμε, που θεωρητικά τα ανθρώπινα δικαιώματα προστατεύονται δεν αρκεί η απλή μη παραβίαση τους αλλά η ουσιαστική προστασία και διασφάλιση τους.

Πώς όμως προστατεύονται και διασφαλίζονται στο δικό μας μικρό τόπο;; Το να μην αφαιρούμε τη ζωή σε κάποιον αλλά να μην του παρέχουμε αξιοπρεπή διαβίωση σημαίνει ότι προστατεύουμε έμπρακτα τη ζωή του και την αξιοπρέπεια του; Το να έχουμε ένα σύστημα υγείας που υπολειτουργεί με ουρές μηνών και χρόνων, με τις ομάδες όσων αδυνατούν να πάνε στον ιδιωτικό τομέα να υποφέρουν πραγματικά, προστατεύουμε το δικαίωμα στην υγεία; Ή μήπως οι μισθοί πείνας και η απορρυθμισμένη εργασία που κυριαρχεί στις μέρες μας διασφαλίζουν το δικαίωμα στην εργασία και στη δίκαιη αμοιβή; Η κυβερνητική πολιτική είναι άρρηκτα δεμένη και απολύτως συνυφασμένη με την προστασία και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.  Η προστασία των οποίων από το 2013 και μετά, με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται περιορίστηκε και δέχθηκε μεγάλα πλήγματα.

Συζητάμε  τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2019,  o οποίος στερείται οράματος και κοινωνικής ευαισθησίας. Πανηγυρίζει η κυβέρνηση για την οικονομία, θεωρεί μεγάλη επιτυχία το ξεπούλημα του συνεργατισμού και τις θετικές αναβαθμίσεις των διεθνών οικονομικών οίκων, αλλά κωφεύει στο γεγονός ότι το 1/3 των συμπολιτών μας βιώνει τη φτώχεια, την κοινωνική ανασφάλεια και την έλλειψη κρατικής και εργασιακής προστασίας.

Ο προϋπολογισμός του κατ΄ εξοχήν «κοινωνικού» υπουργείου,  αυτού της ΕΠΚΑ, που φορτώνεται το μεγαλύτερο βάρος για την διασφάλιση θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, πάσχει. Απουσιάζουν ενέργειες για αντιμετώπιση του κινδύνου φτώχειας, της μείωσης του χάσματος των εισοδημάτων, του προβλήματος της στέγης. Απουσιάζουν ουσιαστικές πολιτικές και δράσεις για στήριξη των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, των χαμηλών εισοδηματικών ομάδων, καθώς και των μικρομεσαίων.

Αλήθεια, πώς διασφαλίζεται το δικαίωμα της αξιοπρεπούς διαβίωσης; Μήπως το διασφαλίζει η «σπουδαία» πολιτική με την οποία διαχειρίζονται τους λήπτες του ΕΕΕ και τους νέους αιτητές; 

Πώς διασφαλίζουμε το δικαίωμα στη στέγη σε αυτούς που μοιραία φέρουν τον τίτλο του άστεγου, ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο, ξένο αλλά και αποκρουστικό στη συνείδηση  των Κυπρίων;

Το 2016 το 2017 άλλα και το 2018, σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας του Κράτους, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί περίπου κατά 13%, και σε πόλεις και περιοχές όπως στη Λεμεσό υπολογίζεται ότι η αύξηση αυτή είναι πέραν του 50%.  Το πρόβλημα έχει οξυνθεί ακόμα περισσότερο γιατί η κυβέρνηση Αναστασιάδη – Συναγερμού έχει ξηλώσει και τα όποια στεγαστικά προγράμματα υπήρχαν. Την λύση την έδωσε τηλεοπτικά, συνάδελφος του ΔΗΣΥ:  κτίστε πολυκατοικίες με πολλά μικρά διαμερίσματα. Ή πηγαίνετε εκτός πόλης.

Προφανώς στο ΔΗΣΥ έτσι μεταφράζουν τη διασφάλιση της αξιοπρέπειας και την προστασία του δικαιώματος στέγης. Με όλα αυτά θεωρούμε ότι το δικαίωμα στην κοινωνική προστασία και στη στέγη το έχουμε διασφαλισμένο στη χώρα μας;

Θέλετε να μιλήσουμε για την υγεία; 

Δυστυχώς, η λογική του λιγότερου κράτους, οι πολιτικές  της λιτότητας και των περικοπών στέρησαν από τη Δημόσια Υγεία αυτά τα χρόνια, δαπάνες που χρειάζονται να επενδυθούν στα Δημόσια Νοσηλευτήρια. Αποτέλεσμα των πολιτικών του νεοφιλελευθερισμού, είναι τα Νοσοκομεία μας να βρίσκονται  σε κρίσιμη κατάσταση με τραγικές τις επιπτώσεις στους ασθενείς και η εφαρμογή του ΓεΣυ να έχει νέες επιπλοκές.

Και επειδή αναφέρομαι στο θέμα της υγείας δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο γεφύρι της Άρτας όπως κατάντησε η ανέγερση της νέας πτέρυγας του Νοσοκομείου της Λάρνακας. Λόγω της αδυναμίας ορθής διαχείρισης του συμβολαίου, το έργο βρίσκεται ήδη ενάμιση χρόνο εκτός χρονοδιαγράμματος. Η υπόσχεση δε του Προέδρου της Δημοκρατίας, που δόθηκε τον Ιούλιο του 2017 ότι η νέα πτέρυγα θα ολοκληρωνόταν εντός του πρώτου τριμήνου του 2018, αποτελεί άλλη μια δέσμευση χωρίς αντίκρισμα. Και τι να πώ για την Γ΄φάση του δρόμου Λάρνακας Δεικέλειας  από την υλοποίηση της  οποίας εξαρτάται και η μετακίνηση των πυλώνων υψηλής τάσης που βρίσκονται σε περιοχή της Αραδίππου με όλους τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την υγεία των κατοίκων;

Η ασφάλεια και το δικαίωμα σε αυτή είναι θεμελιώδες για την ανθρώπινη ύπαρξη και διαβίωση καθώς και το σχετικό με αυτή δικαίωμα της δίκαιης δίκης και νομικής εκπροσώπησης. Και σε αυτό το τομέα όμως η παρούσα κυβέρνηση χαρακτηρίζεται από «χαμηλές πτήσεις» αποτελεσματικότητας.

Σε ό,τι αφορά την Ασφάλεια παρά το γεγονός ότι υπάρχουν στατιστικές και πρέπει να διαβάζονται αντικειμενικά, υπάρχει κάτι ισχυρότερο που μετρά την ποιότητα της παρεχόμενης ασφάλειας και προστασίας από το Κράτος είναι το πως οι πολίτες εκλαμβάνουν αυτή την ασφάλεια. Και η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς οι συμπολίτες μας τα τελευταία χρόνια δε νιώθουν ιδιαίτερα ασφαλείς και αυτό ανεξάρτητα από τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την πλειοψηφία του Αστυνομικού σώματος. Το 2018 σε σύγκριση με το 2017 είχαμε υπερδιπλασιασμό των φόνων και δυστυχώς είχαμε και υπερδιπλασιασμό των βιασμών. Όσον αφορά δε την εμπορία ναρκωτικών, τους πρώτους εννιά μήνες του 2017 καταγράφονται 734 περιστατικά ενώ τους πρώτους εννιά μήνες του 2018 καταγράφονται 911 περιστατικά.

Σε ότι αφορά την απονομή δικαιοσύνης, το Ανώτατο Δικαστήριο  σε έκθεση του από το 2016 αποτύπωσε την τραγική κατάσταση στο σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης στην Κύπρο. Παρά τα όποια βήματα γίνονται – και υπάρχουν τέτοια προς τη σωστή κατεύθυνση – η μεγάλη εικόνα δεν αλλάζει ,μια μέρα πριν την συζήτηση του προϋπολογισμού του αρμόδιου υπουργείου το Ανώτατο Δικαστήριο επανέλαβε τη θέση του για ελλιπή στελέχωση, για μικρότερο αριθμό Δικαστών κατ’ αναλογία πληθυσμού για απηρχαιωμένες δομές, για έλλειψη μηχανογράφησης, για απηρχαιωμένους θεσμούς που πρέπει να αλλάξουν, και μια σειρά άλλες παθογένειες που είναι διαχρονικές πλην όμως παραμένουν ίδιες χωρίς προσπάθεια αντιμετώπισης τους μέχρι σήμερα.

Αλήθεια πόση ισονομία και δικαιοσύνη εκπέμπει η κυβέρνηση Αναστασιάδη-Συναγερμού που ανέχεται και στηρίζει το συμβούλιο αποφυλάκισης το οποίο με περισσή σπουδή αποφυλάκισε τάχιστα επώνυμους αφήνοντας ανώνυμους στο περίμενε. Θέλω να θυμίσω ότι το ΑΚΕΛ, στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, έχει ζητήσει επανειλημμένα το σκεπτικό της απόφασης του Συμβουλίου για αποφυλάκιση του κ. Ρίκκου Ερωτοκρίτου. Το Συμβούλιο επιδεικτικά αγνοεί τη Βουλή και αρνείται τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Το ίδιο και η κυβέρνηση η οποία κατέχει το σχετικό έγγραφο.

Να  μιλήσουμε για την παιδεία!

Η μεγαλειώδης κινητοποίηση των εκπαιδευτικών το καλοκαίρι έδωσε το στίγμα! Η παροχή ειδικής εκπαίδευσης στους μαθητές που την χρειάζονται αντιπροσωπεύει και τον ανάλογο σεβασμό προς στα δικαιώματα αυτών των παιδιών. Ας αναλογιστούμε μόνο τις ατέλειωτες συζητήσεις τόσο στην επιτροπή παιδείας όσο και στην ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τους σχολικούς βοηθούς και όχι μόνο.

Ο ρατσισμός, ο σοβινισμός, η ρητορική μίσους είναι σημάδια μιας κοινωνίας που νοσεί που σταμάτησε να σέβεται τον άνθρωπο και τις ανάγκες του, που σταμάτησε να στηρίζει τις ελευθερίες και τα δικαιώματα που κουβαλά ο καθένας μας με τη γέννηση του. Αλλά ποια παραδείγματα η κρατική εξουσία καλλιεργεί και ποιες πρακτικές υιοθετεί ώστε να αναχαιτίσει όλα αυτά;μήπως η επιδότηση του γνωστού ουροδοχείου που μειώνει  κατάφωρα την γυναικεία αξιοπρέπεια είναι ένα ενδεικτικό δείγμα? Η μήπως τα όσα απαξιωτικά ακούστηκαν από χείλη αξιωματούχων της κυβέρνησης ακόμα και από τον ίδιο τον πρόεδρο για τους εκπαιδευτικούς? Παραδείγματα πολλά!!

 Όλοι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στα δικαιώματα και στην αξιοπρέπεια αναφέρει η ουσιαστικότερη έννοια της Οικ. Διακύρηξης των Ανθ. Δικαιωμάτων.

Ποια αξιοπρέπεια έχουν όσοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας την ίδια ώρα που δίνουμε απλόχερα δισεκατομμύρια να σώσουμε τράπεζες και να ξεπουλήσουμε άλλες, που «κανονίζουμε» φίλους και γνωστούς σε διευθυντικές θέσεις απολαμβάνοντας χλιδή και προνόμια για την ανικανότητα τους να κάνουν απλά τη δουλειά που ανέλαβαν;

Για ποια αξιοπρέπεια πρέπει να μιλήσουμε στους χιλιάδες συμπολίτες μας που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους από τις τράπεζες και για ποιο δικαίωμα στη στέγη θα μιλήσουμε στους άστεγους; Σε όσους δεν θα ενταχθούν στο σχέδιο Εστία; Σε όσους βρέθηκαν από τη μια μέρα στην άλλη χωρίς τη δυνατότητα να κρατήσουν την κατοικία τους;

Ποια η αξιοπρέπεια όσων περιμένουν μήνες ολόκληρους για μια θεραπεία και ταλαιπωρούνται καθημερινά στα νοσοκομεία;

Για ποιο σεβασμό των δικαιωμάτων θα μιλήσουμε σε όσους βιώνουν το ρατσισμό, την ομοφοβία, τις διακρίσεις λόγω φύλου, χρώματος, θρησκείας;

Τι θα πούμε στα παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης που όλο πληθαίνουν, όταν ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας  απονέμει   χάρες  σε παιδεραστές  αποφυλακίζοντας τους  νωρίτερα ; Ποιο δικαίωμα τους διασφαλίζουμε; 

Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, αποτελεί την ουσιαστική διαφορά από ένα καθεστώς με ένα κράτος δικαίου. Το κράτος, η κρατική εξουσία είναι ο πρώτος θεσμός που πρέπει να προάγει, να διασφαλίζει και να εξασφαλίζει ότι καμία παραβίαση, κανένας περιορισμός κανένας επηρεασμός δεν θα γίνεται εις βάρος κανενός. Και δυστυχώς, οι συνεχόμενες πολιτικές λιτότητας, η ανοχή σε ακραία στοιχεία, η αδυναμία – και το θέτω κομψά- του ελέγχου της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, η μη στήριξη των δημόσιων αγαθών- της υγείας της παιδείας- που προσφέρονται στους πολίτες δεν είναι απλά κάποια κοινωνικά φαινόμενα αλλά πολιτικές και δράσεις της παρούσας διακυβέρνησης, οι οποίες περιορίζουν, επηρεάζουν και παραβιάζουν ανθρώπινα δικαιώματα.

Βέβαια δεν περιμέναμε να αλλάξει κάτι στους προϋπολογισμούς της παρούσας κυβέρνησης, οι ιδεοληψίες που τη διακατέχουν, η εξυπηρέτηση των ημετέρων, το λιγότερο κράτος μαζί με τα λιγότερα δικαιώματα είναι η σημαία τους εδώ και χρόνια δυστυχώς. Σε μια χρονιά που σημαδεύτηκε με αλλεπάλληλες «επιτυχίες» στο Κυπριακό, στην παιδεία, στην υγεία, στις φυλακές, στις αποφυλακίσεις, στο ξεπούλημα του συνεργατισμού  δεν αναμέναμε από την Κυβέρνηση να «αποτύχει» στους προϋπολογισμούς!

Σας ευχαριστώ!

Ευανθία Σάββα, Βουλευτή ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις