“Καρπασία Εικόνες και Αναμνήσεις” της Δανιέλλας Δανιήλ στο Δήμο Λιβαδιών

Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου “Καρπασία Εικόνες και Αναμνήσεις” στον Δήμο Λιβαδιών την Παρασκευή 10 Μαΐου στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου η ώρα 19.30, το SkalaTimes κουβεντιάζει με τη συγγραφέα του βιβλίου κ. Δανιέλλα Δανιήλ.

SkalaTimes

Κυρία Δανιήλ, αλήθεια η ενασχόληση σας με το γράψιμο πότε και πως ξεκίνησε;
Από το 2007 μέχρι το 2014 είχα την τύχη να υπηρετήσω στο Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου σαν καθηγήτρια Αγγλικών.  Αν και μεγάλωσα στη Γιαλούσα, τη χερσόνησο την γνώρισα πραγματικά εκείνα τα 7 χρόνια γιατί την γύρισα παντού και την θαύμασα! Τα απογεύματα έβγαζα φωτογραφίες ή επισκεπτόμουν τους εγκλωβισμένους μας, αλλά και Τουρκοκύπριους, και τους ζήτησα να μου πουν παλιές ιστορίες μέσα από τις οποίες διακρίνουμε καθαρά πως ζούσε ο Κύπριος παλιά. Η αγάπη μου για την Καρπασία με ώθησε να εκπονήσω δυο βιβλία, με τη βοήθεια συναδέλφων μου,  για το Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου. Το ένα περιείχε φωτογραφίες όλης της χερσονήσου και το δεύτερο καταγράφει τη ζωή των εγκλωβισμένων σήμερα.
Όταν έφυγα πλέον από το Ριζοκάρπασο και γύρισα στις ελεύθερες περιοχές, συνέχισα να επισκέπτομαι την Καρπασία και να βγάζω φωτογραφίες κάθε γωνιάς της. Επιπλέον επισκεπτόμουν Καρπασίτες στις ελεύθερες περιοχές που μου έλεγαν παλιές ιστορίες του χωρκού. Οι ατέλειωτες ώρες που πέρασα με αυτούς τους ανθρώπους με έκαναν να καταλάβω ότι ήταν αστείρευτες πηγές πληροφοριών και ότι άξιζε να καταγραφούν οι ιστορίες τους σαν μαρτυρία του παρελθόντος και της παράδοσης μας.

Tο βιβλίο σας “Καρπασία Εικόνες και Αναμνήσεις” είναι ένα οδοιπορικό. Πόσο επώδυνο ήταν (αν ήταν) να το ολοκληρώσετε και ποια ανάγκη (εσωτερική ή άλλη) σας ώθησε στη συγγραφή αυτού του βιβλίου;
Ήταν σκληρή δουλειά γιατί το βιβλίο καλύπτει τα 42 χωριά της χερσονήσου τα οποία επισκέφτηκα πάρα πολλές φορές για να τα φωτογραφήσω. Επιπρόσθετα, πήρα 134 συνεντεύξεις από, ως επί το πλείστων, ηλικιωμένους Καρπασίτες οι οποίοι μου διηγήθηκαν παλιές ιστορίες. Μου πήρε δυόμισι χρόνια να συλλέξω όλο το υλικό, αλλά παρόλο που η δουλειά αυτή ήταν κοπιαστική, μου έδωσε τεράστια ικανοποίηση απλά γιατί μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω σπάνιους ανθρώπους και από τα 42 χωριά της Καρπασίας, πραγματικούς  θησαυρούς της κυπριακής παράδοσης. Βέβαια η αγάπη μου, ο θαυμασμός μου και η νοσταλγία για τον τόπο αυτό ήταν το έναυσμα για να γίνει το  βιβλίο αυτό πραγματικότητα.

Το βιβλίο περιλαμβάνει συνεντεύξεις που έχετε πάρει από Ε/Κ και Τ/Κ Καρπασίτες, οι οποίοι αφηγούνται ιστορίες «του χωρκού». Αυτές οι συνεντεύξεις σε τι συμπεράσματα οδηγούν; Ζούσαν μονιασμένοι Ε/Κ και Τ/Κ πριν τα γεγονότα του ’74;
Μίλησα με άτομα και από τις δύο κοινότητες. Μίλησα με εγκλωβισμένους στην Αγία Τριάδα και Ριζοκάρπασο και με πολλούς Καρπασίτες που ζουν στις ελεύθερες περιοχές. Επίσης ζήτησα από φίλους Τουρκοκύπριους να με γυρίσουν σε χωριά της Καρπασίας για να γνωρίσω Τουρκοκύπριους και να μιλήσω μαζί τους. Οι ιστορίες που μου είπαν όλοι ήταν για τα ίδια θέματα. Μου μίλησαν για φτώχεια, για αγώνες για επιβίωση, εκμετάλλευση, τοκογλυφία αλλά και φυσικά χαρές και γλυκιές αναμνήσεις. Όλοι ανάφεραν ότι ζούσαν ειρηνικά, πήγαιναν ο ένας στα σπίτια και στις γιορτές του άλλου, συνεργάζονταν, μέχρι και που βύζαιναν η μια μάνα τα παιδιά της άλλης. Οι δυσκολίες της ζωής τους ένωναν και τους βοηθούσαν να τις ξεπεράσουν μαζί.
Το μήνυμα που έδωσαν όλοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, ήταν ότι η ζωή παλιά ήταν ήρεμη, χωρίς διαχωρισμούς και αντιπαραθέσεις. Μέσα από τις αφηγήσεις τους προέκυψαν ιστορίες για πραγματικές φιλίες, εξιστορήσεις συνεργασίας και συμβίωσης. Ένα μήνυμα που προκύπτει από τις ιστορίες τους είναι ότι ίσως μια μέρα να μπορέσουμε να ξαναζήσουμε μαζί όπως παλιά, αρμονικά και ειρηνικά.

Ποια στιγμή των συνεντεύξεων ήταν για εσάς συγκλονιστική ή συγκινητική; Μια ιστορία που περιληπτικά θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Πάρα πολλές στιγμές, αλλά βρήκα πολύ συγκινητικό το γεγονός ότι οι πλείστοι Καρπασίτες που μου μίλησαν μου περιέγραφαν τις αναμνήσεις τους με απέραντη νοσταλγία και ακόμη με δάκρυα! Αξίζει να αναφερθεί ότι μέσα από τις συνεντεύξεις αναδύθηκαν συγκεκριμένα θέματα όπως, για παράδειγμα, αυτό της φτώχειας, που ήταν αποτέλεσμα βαριών φόρων, ανομβριών και τοκογλυφίας. Άλλα συχνά εμφανιζόμενα ζητήματα αφορούσαν στις ασθένειες και στην έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, στην παιδεία και στη σιδηρά πειθαρχία, στις σχέσεις, στους γάμους και στις γιορτές, στη μετανάστευση και στην επιστράτευση των νέων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει σημασία πως οι ευχάριστες αναμνήσεις, μαζί με τις κακές, περιγράφονται με το χαρακτηριστικό περίβλημα του Καρπασίτη: το άπλετο χιούμορ και την καλή καρδιά.
Μια ενδεικτική, απλή και σύντομη ιστορία του βιβλίου, συνοδευόμενη με την φωτογραφία του χωριού, είναι η ακόλουθη:
Ίντα μπου να κάμουμεν;
Η κάθε οικογένεια έκαμνε το τερατσόμελο (χαρουπόμελο) της. Εθκιαλέαν τα
τεράτσ̌α να είναι πασ̌ά με μπόλικο μέλι μέσα. Επαίρναν τα στο σπίτι,
εκουπανιούσαν τα, εβάλλαν τα μες τες κοφίνες, εβράζαν νερό, εσ̌ωνώναν το
νερό σιγά σιγά μες την κοφίνα τζ̌αι έστασσε που κάτω λλίο λλίο το τερατσόμελο.
Τούτη η διαδικασία έπαιρνεν λλίες μέρες. Ύστερα εβάλλαν το ζουμί μέσα σε
χαρτζ̌ί, ανακατώναν το τζ̌αι εκαταστήναν το. Εμουσκομύριζεν ούλλη η γειτονιά.
Εσυνάουνταν ούλλοι τζ̌αι επίναν το μες το φλυτζ̌ανούιν του καφέ. Μια φορά
επαίζαν μάππα κάτι κοπελλούθκια στη γειτονιά. Με το που κλωτσούν τη
μάππα εφκήκε το παπούτσι του ενός τζ̌αι πετάσσεται μες την αυλή τζ̌αι,
«μπλουμ», μες το χαρτζ̌ίν! Εγίνηκεν του Κουτρούλλη ο γάμος! Εν εξέραν τι να
κάμουν. Αρπάξαν το παπούτσιν, εφκάλαν το έξω. Άτε τωρά. Να το πιουν, να
το πετάξουν; Άλλοι ελαλούσαν να το πετάξουν. Άλλοι ελαλούσαν «Ρε, αφήσττο να χοχλάσει τζ̌αι εν εντάξει. Τόσος κόπος, τόσα έξοδα!» Τελικά εχογλάσαν
το τζ̌’ άλλο καλά καλά τζ̌αι ήπιαν το. Ήταν τζ̌αι πολλά ωραίο!

Τι θα θέλατε να κοινωνήσει αυτό το βιβλίο στους αναγνώστες;
Θα ήθελα ο αναγνώστης μέσα από το βιβλίο αυτό να γνωρίσει την ομορφιά της Καρπασίας αλλά συγχρόνως να πάρει μια γεύση του παλιού καλού καιρού και πως ήταν ο παλιός κύπριος.  Να αγαπήσει την Καρπασία όπως την αγάπησα εγώ. Μήνυμα  και ευχή μου, και σίγουρα όλων, είναι να μπορέσουμε, κάποια μέρα, να ξαναζήσουμε μαζί όπως παλιά, αρμονικά και ειρηνικά στον εκπληκτικό παράδεισο που λέγεται Καρπασία κι από τον οποίο έχουμε την τύχη να προερχόμαστε.
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε όλους τους Κυπρίους. Τους παλιούς Καρπασίτες που τα έζησαν και τα θυμούνται όλα τούτα. Επίσης, στην επόμενη γενιά που πρόλαβε το τέλος αυτής της απλής αλλά και τόσο πλούσιας ζωής. Είναι όμως πολύτιμη κληρονομιά για τους νέους που δεν την έζησαν ποτέ, αλλά που θα πρέπει να γνωρίσουν τις ρίζες τους.

Είναι αλήθεια ότι τα καθαρά έσοδα από τις πωλήσεις θα διατεθούν στον Αντικαρκινικό Σύνδεσμό Κύπρου;
Ναι, είναι αλήθεια. Αυτό το βιβλίο το χρωστούσα στην Καρπασία αλλά επίσης και στα 134 άτομα που με βοήθησαν, με τις ιστορίες τους, να το φέρω εις πέρας. Άρα τα κέρδη αυτού του βιβλίου μόνο για κάποιο ιερό σκοπό μπορούσα να διατεθούν.

Τέλος, κυρία Δανιήλ, αν η Καρπασία μιλούσε τι θα έλεγε στο λαό της Κύπρου;
Θα έλεγε στο λαό της Κύπρου και ιδιαίτερα στους νέους να γνωρίσει την ομορφιά της Καρπασίας έστω και μέσα από αυτό το βιβλίο, να τη θαυμάσει και να την ερωτευτεί όπως ακριβώς νιώθουν όλοι οι Καρπασίτες και όσοι την γνωρίζουν. Επίσης, μέσα από τις ιστορίες του χωρκού να πάρει μια γεύση του παλιού καλού καιρού και πως ήταν ο παλιός Κύπριος.  

*******Η παρουσίαση του βιβλίου “Καρπασία Εικόνες και Αναμνήσεις” θα γίνει στον Δήμο Λιβαδιών την Παρασκευή 10 Μαΐου στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου η ώρα 19.30.
Για το βιβλίο θα μιλήσει η ίδια η συγγραφέας*******

Όσοι θέλουν να προμηθευτούν το βιβλίο μπορούν να τηλεφωνήσουν στο 99552365 ή να το παραγγείλουν από την ιστοσελίδα του βιβλίου: https://karpasia-images.weebly.com.