Μιχάλης Θεοχάρους: “Προς το παρόν, το Brexit δεν επηρεάζει καθόλου τους φοιτητές που σπουδάζουν ήδη στο Ηνωμένο Βασιλείο”

Ο Σύμβουλος Σπουδών Μιχάλης Θεοχάρους της Bright Futures, (Αραδίππου, Λάρνακα), μιλάει αποκλειστικά στο SkalaTimes για το επίκαιρο θέμα του Brexit και συγκεκριμένα αν και πώς επηρεάζει το Brexit τους Κύπριους φοιτητές που σπουδάζουν ή σκέφτονται να σπουδάσουν στην Βρετανία.
Περισσότερα στην πιο κάτω ενδιαφέρουσα συνέντευξη.

SkalaTimes

Κύριε Θεοχάρους πώς επηρεάζει το Brexit τους Κύπριους φοιτητές που σπουδάζουν ήδη ή θα σπουδάσουν στo Ηνωμενο Βασιλειο;
Προς το παρόν, το Brexit δεν επηρεάζει καθόλου τους φοιτητές που σπουδάζουν ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όσοι φοιτητές έχουν ξεκινήσει τις σπουδές τους αναμένεται να ολοκληρώσουν όλα τα χρόνια των σπουδών τους με το ίδιο καθεστώς. Δηλαδή, τα δίδακτρα θα παραμείνουν τα ίδια για όλα τα έτη των σπουδών τους και όσοι θέλουν θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν και το Ευρωπαικό Φοιτητικό Δάνειο. Αυτό ισχύει φυσικά για όλους τους Ευρωπαίους φοιτητές, όχι μόνο για τους Κύπριους.
Όσοι φοιτητές ξεκινήσουν τις σπουδές τους τον Σεπτέμβριο του 2019 θα επωφεληθούν επίσης όλων των πιο άνω!
Επίσης, πριν απο τρεις μήνες, το Υπουργείο Παιδείας του Ηνωμένου Βασιλείου επιβεβαίωσε ότι θα ισχύει το ίδιο και για το 2020.  Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές θα πληρώνουν τα ίδια δίδακτρα όπως και οι Βρεττανοί φοιτητές για όλα τα χρόνια των σπουδών τους και θα έχουν πρόσβαση στο Ευρωπαικό Φοιτητικό Δάνειο επίσης για όλα τα χρόνια των σπουδών τους.
Αυτή τη στιγμή οι Εωρωπαίοι φοιτητές πληρώνουν μέχρι και 9250 Λίρες στην Αγγλία, 9000 Λίρες στην Ουαλία και τα δίδακτρα στην Σκωτία ειναι 1820 Λίρες τα οποία πληρώνει η Κυβέρνηση της Σκωτίας, άρα τα δίδακτρα στην Σκωτία για Ευρωπαίους φοιτητές είναι δωρεάν.
Να αναφέρω ότι η κανονική διάρκεια προπτυχιακών σπουδών στην Αγγλία και Ουαλία ειναι 3 χρόνια και στην Σκωτία  4 χρόνια! Τα μεταπτυχιακά προγράμματα έχουν διάρκεια 1 με 2 χρόνια. Τα δίδακτρα διαφέρουν άνα πανεπιστήμιο, αλλά το μεταπτυχιακό δάνειο στην Αγγλία φθάνει τις 10906 Λίρες για το 2019, στην Ουαλία τις 17000 Λίρες και στην Σκωτία τις 5500 Λίρες. Στην Σκωτία το δάνειο πληρώνεται απευθείας στα πανεπιστήμια έναντι των διδάκτρων ενώ στην Αγλλία και Ουαλία τα λέφτα του δανείου γίνονται κατάθεση τοις μετρητοίς σε 3 ισόποσες δόσεις στο Βρεττανικό τραπεζικό λογαριασμό των φοιτητών οπου μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν όπως αυτοί θέλουν.

Με δηλώσεις της πριν δύο χρόνια (την Κυριακή 8/10/1017) η πρώην Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Τερέζα Μέι, είχε πει ότι το ανώτατο ύψος των διδάκτρων που θα μπορούν να χρεώνουν τους εγχώριους φοιτητές και όσους προέρχονται από χώρες-μέλη της ΕΕ τα πανεπιστήμια στην Αγγλία θα παραμείνει στις 9.250 λίρες για κάθε έτος σπουδών. Τώρα με τον νέο Πρωθυπουργό θα παραμείνει αυτή η απόφαση;
Ειναι ριψόκινδυνο να αναφερθούμε στις προθέσεις του νέου Πρωθυπουργού αφού εκ της φύσεως του είναι υπέρ της ανεξαρτοποίησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε το συντομότερο και με το όποιον κόστος. Όμως, πιστεύω ότι το θέμα της εκπαίδευσης είναι ένας πύλωνας ο οποίος δεν θέλει να πειράξει με κανένα τρόπο ο νεος ηγέτης του Η.Β και πιθανολογώ ότι θα διατηρήσει τις τοποθετήσεις της τεως πρωθυπουργού! Δηλαδή, θα διατηρηθούν τα δίδακτρα στην Αγγλία στις 9250 Λίρες και στην Ουαλία στις 9000 Λίρες για όλους τους εγχώριους και Ευρωπαίους φοιτητές πριν το Brexit. Όσον αφορά στους Ευρωπαίους φοιτητές, το ύψος των διδάκτρων ΜΕΤΑ το Brexit θα εξαρτηθεί κυρίως από τις συμφωνίες μεταξύ Ε.Ε και Η.Β.
Ευελπιστώ οτι θα συνεχιστεί το ίδιο καθεστώς και δεν θα επηρεαστούν τα δίδακτρα και η πρόσβαση στο Ευρωπαικό Φοιτητικό δανείο ακόμα και μετά το Brexit! Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω ότι ΟΛΑ τα πανεπιστήμια και κολέγια ανεξαιρέτως στο ΗΒ υποστηρίζουν μια αμφίδρομη και συμβιβαστική λύση με την ΕΕ πάνω στο θέμα της εκπαίδευσης, έτσι ώστε το ΗΒ να διατηρήσει το συγκριτικό του πλεονέκτημα στους θεσμούς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ανάμεσα σε Ευρωπαίους φοιτητές! Οι Ευρωπαίοι φοιτητές και οι οικογένειες τους τονώνουν με εκατοντάδες δισεκατομμύρια την οικονομία του ΗΒ κάθε χρόνο και είναι λογικό να περιμένουμε μια συμφωνία η οποία περιγράφεται ως win -win situation.

Εάν υλοποιηθεί τελικά η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα επόμενα χρόνια προβλέπονται σημαντικές αλλαγές όσον αφορά στις σπουδές Ευρωπαίων στην Αγγλία, συμπεριλαμβανομένων και των Κύπριων;
Αναμένουμε κάποια βραχυπρόθεσμη αλλαγή στην τάση αυτή, αλλά επαναλαμβάνω, εξαρτάται πάρα πολύ από τις καινούριες συνθήκες που θα διαμορφωθούν και τις τελικές αποφάσεις συμφωνίας μεταξύ ΗΒ και ΕΕ. Το ΗΒ θεωρείται η πιο δημοφιλής χώρα όσον αφορά τις σπουδές των νέων μας, ειδικά σε επίπεδο μεταπτυχιακού και διδακτορικού επιπέδου. Αυτό ίσχυε μπορώ να πω και πριν απο το 2004 που εντάχθηκε η Κύπρος στην ΕΕ όπου τα δίδακτρα θεωρούνταν πολύ ψηλά και δεν υπήρχε ούτε το δάνειο! Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αναμένω ότι θα εξισοροπηθεί η κατάσταση και ότι θα επανέλθουν οι αριθμοί των αιτήσεων σε σημερινά επίπεδα. ΄Ενας από τους λόγους είναι ότι το Brexit αναμένεται να μειώσει την συναλλαγματική αξία της στέρλινας, που αυτό σημαίνει ότι το κόστος σπουδών στο ΗΒ θα μειωθεί αισθητά! Τρανό παράδειγμα είναι ότι η σημερινή ισοτιμία της Λίρας με το Ευρώ είναι στο 1.08 (12/08/2019) ενώ τον περασμένο μηνά η ισοτιμία ήταν στο 1.15 και μερικά χρόνια πριν ήταν μέχρι και 1.45.

Αφού η Αγγλία κερδίζει ένα μεγάλο ποσό κάθε χρόνο από τους ξένους φοιτητές της, αναμένει κανείς ότι δεν  θα το ρισκάρει αυξάνοντας τα δίδακτρα ή αυξάνοντας τους όρους εισδοχής στα Πανεπιστήμια της…Για αυτούς ακριβώς τους λόγους τα Βρετανικά πανεπιστημία ασκούν μεγάλη πίεση στους κυβερνώντες για να μην διαφοροποιήσουν καθόλου τους όρους που θα επηρεάσουν τους Ευρωπαίους φοιτητές. Τα πανεπιστήμια τάσσονται ανοικτά υπέρ μιας λύσης και συμφωνίας που εαν είναι δυνατόν να αυξήσει το ενδιαφέρον των ξένων φοιτητών προς το ΗΒ. Η χαμηλή ισοτιμία της στέρλινας είναι μια μέθοδος, η συνεχής στήριξη των φοιτητών για αυτά τα θέματα είναι άλλη μια, και με πολλές άλλες δράσεις τα πανεπιστημία δείχνουν την δική τους συμπαράσταση. Όσον αφορά τα κριτήρια εισδοχής, έχουμε παρατηρήσει ότι τα τελευταία 2 χρόνια τα πανεπιστήμια είναι πολύ πιο ελαστικά με αιτητές από Ευρωπαικές χώρες και δηλώνουν ξεκάθαρα ότι όλοι οι Ευρωπαίοι φοιτητές είναι ευπρόσδεκτοι για να σπουδάσουν, να ερευνήσουν αλλά και να εργαστούν σε οργανισμούς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Τι ισχύει σήμερα όσον αφορά τις σπουδές στην Σκωτία και τι ενδέχεται να αλλάξει με το Brexit;
Όπως ανέφερα, οι Ευρωπαίοι φοιτητές καλούνται να πληρώσουν 1820 Λίρες τον χρόνο στην Σκωτία όσον αφορά τα δίδακτρα προπτυχιακών σπουδών. Το ποσό αυτό το καταβάλλει η Κυβέρνηση της Σκωτίας μετά από σχετική αίτηση μέσω του οργανισμού SAAS. Άρα τα δίδακτρα είναι δωρεάν για Ευρωπαίους φοιτητές. Συνήθως η διάρκεια σπουδών στην Σκωτία είναι 4 χρόνια για προπτυχιακές σπουδές αφού η χώρα αυτή ακολουθεί το Αμερικανικό σύστημα εκπαίδευσης – το ίδιο που έχουμε και στην Κύπρο/Ελλάδα. Τα δίδακτρα για μεταπτυχιακά προγράμματα ποικίλουν αλλά όλοι οι Ευρωπαίοι φοιτητές δικαιούνται δάνειο έναντι των διδάκτρων τους με ύψος 5500 Λιρων. Τα μεταπτυχιακά προγράμματα έχουν συνήθως διάρκεια 12 μήνες. Να σημειωθεί ότι τα πανεπιστήμια στην Σκωτία έχουν την ιδιότητα του μη-κερδοσκοπικού οργανισμού, για αυτό το λόγο προβαίνουν σε αυτές τις παροχές.
Μετα το Brexit αναμένονται σημαντικές αλλαγές και στην Σκωτία νοουμένου ότι διαφοροποιηθούν τα δεδομένα και το υφιστάμενο καθεστώς. Δηλαδή, υπάρχει ανησυχία ότι τα δωρεάν διδάκτρα θα σταματήσουν και θα υπάρχει μια εισαγωγή διδάκτρων συμβολικού χαρακτήρα όπως σε πολλές άλλες Ευρωπαικές χώρες. Μια άλλη κατηγορία σκεπτικιστών κάνουν αναφορές για ένα νέο δημοψήφισμα στην Σκωτία για ανεξαρτητοποίηση της χώρας από το ΗΒ – αν κάτι τέτοιο γίνει τότε η Σκωτία δεν είναι υπόχρεα να ακολουθεί τους όρους της συμφωνίας του ΗΒ και θα έχει δικαίωμα σαν ανεξάρτητη χώρα να ορίσει το ύψος των διδάκτρων, δανειοδοτήσεις, όρους εισδοχής, κ,α όπως αυτή επιθυμεί.

Μέχρι σήμερα πολλοί Κύπριοι φοιτητές στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρέμεναν στην Αγγλία για να εργαστούν μετά τις σπουδές τους. Αυτό είναι κάτι που θα αλλάξει με το Brexit; Και αν ναι, αναμένεται να μειώσει και τον αριθμό Κύπριων Φοιτητών στην Αγγλία;
Πολύ καλή η ερώτηση σας αφού όντως ένας βασικός λόγος για την επιλογή του ΗΒ για σπουδές είναι και οι προοπτικές εργοδότησης στη χώρα. Αναμένονται και εδώ κάποιες άμεσες αλλαγές αλλά και πάλι αυτό εξαρτάται από τις συμφωνίες του ΗΒ και της ΕΕ. Ήδη ο καινούριος Πρωθυπουργός έκανε δηλώσεις εφησυχασμού και ότι θα διακυρήξει φιλικές πολιτικές για την εύκολη πρόσβαση επιστημόνων και άρτιου επαγγελματικού προσωπικού για εισδοχή στο ΗΒ μετά το Brexit. Οι φοιτητές από την ΕΕ θα έχουν επίσης το ίδιο δικαίωμα εργοδότησης νοουμένου ότι θα κληθούν πλέον να κάνουν αίτηση για εργασιακή βίζα – κάτι για το οποίο ανέφερε ο πρωθυπουργός ότι θα απλοποιήσει το σύστημα και δεν θα είναι πολύπλοκο καθόλου. 
Μετά τον Ιούνιο του 2016 και μέχρι τώρα, όμως, αρκετοί Ευρωπαίοι φοιτητές δυσκολεύτηκαν στο θέμα εξευρέσεως εργασίας λόγω της αβεβαιότητας που έχει δημιουργήσει το Brexit και πάρα πολλοί έχουν αναφέρει ότι ο χειρότερος εχθρός όλων είναι όντως αυτή η αβεβαιότητα! Με την ανακύρηξη κάποιας ξεκάθαρης συμφωνίας τότε ευελπιστούμε ότι θα ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο και όλοι οι οργανισμοί θα μπορέσουν πλέον ελεύθερα να υλοποιήσουν τους προγραμματισμούς τους.

Η Βρετανική κυβέρνηση επιβεβαίωσε και επίσημα τη δέσμευσή της και εγκρίνει τις χρηματοδοτήσεις διδάκτρων (φοιτητικά δάνεια) και για όσους ξεκινήσουν τις Σπουδές τους το 2020-21 και για όλη τη διάρκεια των σπουδών τους, αποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο τη θετική αντιμετώπιση στην υποστήριξή της προς τους Ευρωπαίους φοιτητές, διατηρώντας ταυτόχρονα και την πρώτη θέση ως προορισμός σπουδών στην Ευρώπη.
Αλήθεια τι ισχύει όσον αφορά τα φοιτητικά δάνεια και τι είναι καλό να έχει στο μυαλό του ένας νέος που θέλει να φοιτήσει στην Αγγλία;
Το Ευρωπαικό Φοιτητικό Δάνειο χορηγείται από την Κυβέρνηση μέσω του οργανισμού Student Laons Company και καλύπτει τα δίδακτρα στην Αγγλία (μεχρι 9250 Λιρες τον χρόνο) και στην Ουαλία (9000 Λιρες τον χρόνο). Αυτό ισχύει για προπτυχιακές σπουδές. Το δάνειο το δικαιούνται όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες και δεν είναι βασισμένο σε κοινωνιοοικονομικά κριτήρια. Το δικαιούνται δηλαδή όλοι οι Ευρωπαίοι φοιτητές ανεξαρτήτως της οικονομικής κατάστασης της οικογένειας τους.
Οι αιτήσεις γίνονται συνήθως την Άνοιξη του προηγουμένου έτους και η αξιολόγηση παίρνει περίπου ένα μήνα. Η έγκριση του δανείου είναι τυπικής διαδικασίας όταν συμπληρωθεί σωστά η αίτηση και σταλούν τα απαραίτητητα δικαιολογητικά. Το ίδιο ισχύει και για το μεταπτυχιακό δάνειο. Για το 2019 το ύψος του δανείου στην Αγγλία είναι 10906 Λιρες και στην Ουαλία μέχρι 17000 Λιρες. Υπάρχουν κάποιες μικρές διαφορές για το δάνειο για Μεταπτυχιακές Σπουδές σε σύγκριση με το δάνειο για προπτυχιακούς φοιτητές. 
Όσον αφορά την εξόφληση του δανείου –  δεν απαιτείται κάποια δόση αποπληρωμής κατά την διάρκεια του δανείου. Η αποπληρωμή ξεκινά ένα έτος μετά την ολοκλήρωση των σπουδών. Υποχρέωση εξόφλησης έχουν οι φοιτητές που εργάζονται και αμοίβονται πέραν ενός ελάχιστου ποσού που δημοσιοποιείται στην ιστοσελίδα του Student Loans Company κάθε χρόνο και είναι διαφορετικό για κάθε χώρα. Εαν το εισόδημα είναι μεγαλύτερο από αυτό το ποσό τότε οι φοιτητές θα πρέπει να ξεκινήσουν την αποπληρωμή του δανείου τους. Κάθε χρόνο θα στέλνει ταχυδρομικώς στο σπίτι το Student Laons Company κάποια έγγραφα τα οποία πρέπει να συμπληρώνονται και να στέλνονται πίσω για αξιολόγηση του ύψους της δόσης.
Παράδειγμα: Εαν το ετήσιο εισόδημα κάποιου εργαζόμενου είναι 25000 Ευρώ και το ελάχιστο εισοδηματικό κριτήριο για την χώρα μας είναι 20000 Ευρώ, τότε πάνω στο πλεόνασμα των 5000 Ευρώ (25000-20000) ο εργαζόμενος καλείται να πληρώσει το 9%, δηλαδή, 5000 *9% = 450 Ευρώ ετησίως ή 37.5 Ευρώ τον μήνα.
Όσον αφορά το επιτόκιο – κατά την διάρκεια των σπουδών το επιτόκιο είναι το άθροισμα του κεντρικού επιτοκίου του ΗΒ συν 3%. Για το 2019 το κεντρικό επιτόκιο ηταν 3.6%, άρα το συνολικό επιτόκιο για το 2019 ήταν 6.6%. Άρα το επιτόκιο είναι μεταβλητό και αλλάζει αναλόγως του κεντρικού επιτοκίου. Κατά την διάρκεια εργοδότησης των υποψηφίων, τότε το επιτόκιο είναι ίσο μόνο με το κεντρικό επιτόκιο για χαμηλόμισθους (3.6% για το 2019) και μεταβάλλεται μέχρι και το ανώτατο επιτόκιο τον 6.6% αναλόγως των εισοδημάτων κάποιου υποψηφίου.
Να σημειωθεί ότι οποιονδήποτε υπόλοιπο δεν αποπληρωθεί μέχρι και 30 χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τότε αυτομάτως διαγράφεται. Οποιονδήποτε και να είναι αυτό το υπόλοιπο!

—————————————————-

Περισσότερα για τις σπουδές στην Αγγλία μπορείτε να αποταθείτε στη Bright Futures :
Ομήρου 12, Γρ. 202, 7102 Αραδίππου – Απέναντι απο το Γυμνάσιο Αραδίππου και τον Ι.Ν. Αγίου Φανουρίου.
Τηλ: 24102504, 99326211
Φαξ: 24102629
Emails:  info@brightfutures.com.cy  &   mmt1778@yahoo.com
Facebook: Bright Futures Educational Services