Μιλώντας στα Παιδιά για Βίαια Περιστατικά και Αντιμετωπίζοντας το Πένθος: Συμβουλές για Γονείς και Εκπαιδευτικούς

Οι πιο κάτω οδηγίες παρέχονται από την επαγγελματική ομάδα του “Hope For Children” CRC Policy Centre, η οποία είναι διαθέσιμη για περισσότερες πληροφορίες ή στήριξη 24 ώρες το 24ωρο. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί τους στο 22103234 ή μέσα από τη διαδικτυακή πλατφόρμα στο www.uncrcpc.org.cy 

—————————————————-

Το τελευταίο διάστημα η κυπριακή κοινωνία συγκλονίζεται από το χαμό παιδιών και άλλων βίαιων περιστατικών που αφήνουν πίσω τους πόνο και προβληματισμό σε σχέση με τις συνθήκες που οδήγησαν στα περιστατικά αυτά.

Επηρεαζόμενοι από τα δραματικά αυτά συμβάντα είναι μεταξύ άλλων και τα παιδιά που είτε συνδέονται με κάποιο τρόπο με τα παιδιά που έχουν χαθεί, είτε ενημερώνονται για τα συμβάντα από τα ΜΜΕ ή τον περίγυρο τους. Για τον λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και εκπαιδευτικοί να γνωρίζουν κάποιες σημαντικές πληροφορίες για το πως να διαχειριστούν και να στηρίξουν τα παιδιά. 

Παρακάτω, υπάρχουν ορισμένες οδηγίες σχετικά με μια κοινή προσέγγιση που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, προκειμένου να βοηθήσουν τα παιδιά να αισθάνονται ασφαλή και να εκφράζουν τα δυσάρεστα συναισθήματα ή τις ανησυχίες τους.

Επιβεβαιώστε τα ξανά ότι είναι ασφαλή:
Τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται φοβισμένα και ανασφαλή μετά το περιστατικό. Είναι σημαντικό να τα επιβεβαιώσουμε ότι οι ενήλικες γύρω τους κάνουν κάθε ενέργεια για να κρατήσουν το σπίτι και το σχολείο ασφαλή σημεία για αυτά. Ταυτόχρονα σεβαστείτε και επικυρώστε κάθε συναίσθημα που μπορεί να έχουν και υποστηρίξτε τα να το εκφράσουν με έναν εποικοδομητικό τρόπο. Ωστόσο, μην προσπαθήσετε να εγγυηθείτε ότι δεν θα συμβεί ποτέ κάτι κακό.

Να είστε ανοιχτοί στη συζήτηση:
Δείξτε την πρόθεσή σας να συζητήσετε με το παιδί/μαθητή σας σχετικά με το περιστατικό και περιμένετε με υπομονή την ώρα που το παιδί θα νιώσει άνετα για να μιλήσει. Μερικές φορές τα παιδιά δεν ζητούν συζήτηση άμεσα, αλλά προσπαθούν να περάσουν περισσότερο χρόνο μαζί σας. Μπορείτε να δώσετε πληροφορίες σύμφωνα με τις ερωτήσεις του παιδιού, όχι περισσότερο. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνονται πρόσθετοι τρόποι έκφρασης, π.χ. γράφοντας ή δημιουργώντας ένα καλλιτεχνικό έργο.

Παρακολουθήστε τη συναισθηματική κατάσταση των παιδιών:
Οι αλλαγές στη συμπεριφορά και την όρεξη, οι δυσκολίες στον ύπνο, ή η αποφυγή στο να πηγαίνουν στο σχολείο μπορεί να είναι ενδεικτικά στοιχεία ότι το παιδί έχει αυξημένο επίπεδο άγχους ή δυσανασχέτησης. Αυτό είναι αναμενόμενο και θα αρχίσει να μειώνεται με τον καθησυχασμό, τη φροντίδα και την υποστήριξη. Σε περίπτωση που η κατάσταση αυτή εξακολουθεί να συμβαίνει ή το παιδί ανήκει σε μια ευάλωτη ομάδα (π.χ. ειδικές ανάγκες ή έχει βιώσει πρόσφατα άλλες δύσκολες καταστάσεις), αναζητήστε υποστήριξη ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Διατηρήστε μια φυσιολογική ρουτίνα:
Διατηρήστε ένα τακτικό πρόγραμμα για να διασφαλίσετε τη σωματική και ψυχική υγεία. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ακολουθούν το σχολικό και το εξωσχολικό τους πρόγραμμα, αλλά μην τα πιέζετε να το κάνουν αν φαίνονται να είναι συναισθηματικά υπερφορτωμένα.

Περιορίστε την έκθεση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης:
Περιορίστε τη θέαση τηλεόρασης και αποφύγετε να την έχετε σε κοινόχρηστους χώρους. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ασχολούνται με καθημερινές δραστηριότητες αντί να παρακολουθούν τα νέα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ακατάλληλες πληροφορίες/ενημερώσεις μπορούν να προκαλέσουν φόβο, άγχος, και σύγχυση. Επίσης, να είστε προσεκτικοί με τις συζητήσεις μεταξύ ενηλίκων μπροστά στα παιδιά και να αποφεύγετε τα συναισθηματικά-φορτισμένα σχόλια (ειδικά με αρνητισμό ή κριτική).

Αποδεχτείτε τη διαδικασία πένθους:
Να μην είστε επικριτικοί και να αναγνωρίζετε όλα τα έντονα συναισθήματα που μπορεί να έχει το παιδί. Αφήστε περιθώριο για το πένθος και ταυτόχρονα για τις ευχάριστες στιγμές. Οι συνήθεις αντιδράσεις πένθους είναι: λύπη, θυμός, κοινωνική απόσυρση, μειωμένη όρεξη, δυσκολίες στον ύπνο και τη συγκέντρωση, συναισθηματικό «μούδιασμα». Να είστε απλοί και ευθείς, π.χ. μιλάτε για «θάνατο» και αποφεύγετε ανακριβείς φράσεις όπως «αναχώρησε, κοιμάται, έφυγε». Μπορείτε επίσης να εκφράσετε τη δική σας θλίψη ή θρήνο, δείχνοντας ότι πρόκειται για μια φυσιολογική ανθρώπινη αντίδραση. Δείξτε σεβασμό και υποστηρίξτε τους τρόπους με τους οποίους το παιδί επιλέγει να εκφραστεί (π.χ. την απόφασή του να πάει ή όχι σε κηδεία, την επιλογή του να φορέσει συγκεκριμένα ρούχα, την ανάγκη να γράψει ή να πει κάτι για το άτομο που πέθανε κ.λπ.)

Διατηρείτε τις επεξηγήσεις αναπτυξιακά κατάλληλες:
Όταν μιλάτε με εφήβους, μπορείτε να μοιραστείτε περισσότερες λεπτομέρειες και να εξηγήσετε τα μέσα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για υποστήριξη. Προς τα μικρότερα παιδιά, να είστε πιο συγκεκριμένοι και σύντομοι. Σε κάθε περίπτωση, να είστε έτοιμοι να απαντήσετε σε ερωτήσεις και να επαναλάβετε τα ίδια πράγματα πολλές φορές για καλύτερη κατανόηση και καθησυχασμό.

Διατηρείστε τη συνεργασία μεταξύ σχολείου-οικογένειας:
Τα σχολεία θα πρέπει να δημιουργήσουν μια ομάδα παρέμβασης για την αντιμετώπιση κρίσεων για να υποστηρίξουν τους μαθητές και τις οικογένειές τους, καθώς και το προσωπικό του σχολείου αναλόγως του περιστατικού. Να ενημερώνεστε από το σχολείο για ακριβείς εξελίξεις, όταν είναι διαθέσιμες.

Βιβλιογραφία: Χρησιμοποιήθηκαν πηγές από το National Association of School Psychologists (NASP).