Θεραπεία φωνής LSVT

Γράφει ο Χρίστος Πηλακούτας
Λογοθεραπευτής

Η νόσος του Parkinson (PD) είναι μια προοδευτική, νευρολογική νόσος που συνήθως προσβάλλει άτομα άνω των 50 ετών κι οφείλεται στον εκφυλισμό των νευρώνων της μελαινοραβδωτής οδού, η οποία προκαλεί μείωση της συγκέντρωσης της ντοπαμίνης στο ραβδωτό σώμα (Hauser et al., 2003). Τα κύρια συμπτώματα της νόσου είναι ο στατικός τρόμος, η βραδυκινησία (αργή κίνηση) και η δυσκαμψία (Duffy et al., 2012). Τα συμπτώματα αυτά επεκτείνονται και στα όργανα της ομιλίας εκτός από τα άκρα και τον κορμό του σώματος, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί, εκτός από δυσκολίες στη βάδιση και στην ισορροπία, να παρουσιάζουν διαταραχές στη φώνηση, στην άρθρωση και στον ρυθμό της ομιλίας. Συχνό είναι το φαινόμενο κατά το οποίο, λόγω της εκφύλισης και του περιορισμού του αριθμού των νευρώνων, οι ασθενείς με PD παρουσιάζουν μια έκπτωση στις γνωστικές ικανότητες (σκέψη, μνήμη κ.α.) και στη χρήση της γλώσσας.

Τα προβλήματα ομιλίας στην ασθένεια του Πάρκινσον έχουν μελετηθεί από τη δεκαετία του 1960 στις Ηνωμένες Πολιτείες (Darley et al 1969ab, 1975; Logemann et al 1978) και η κύρια μέθοδος των ευρημάτων τους ήταν οι ερωτήσεις που στηρίζονταν σε φυλλάδια που μετρούσαν αν για παράδειγμα η φωνή ήταν βραχνή, αν αρθρώνονταν σωστά οι λέξεις, κλπ. Οι σύγχρονες μέθοδοι περιλαμβάνουν τις προαναφερόμενες, αλλά και τη μαγνητοφώνηση/ανάλυση της φωνής και του λόγου (ακουστικές μέθοδοι).

Το πιο έντονο πρόβλημα στους ασθενείς με Πάρκινσον είναι αυτό της φωνής. Τα προβλήματα στη φωνή

έχουν βρεθεί στο 89% των 200 ασθενών που έλαβαν μέρος στην έρευνα, ενώ αυτά της άρθρωσης στο 45% (Logemann et al 1978). Τα βασικά προβλήματα φωνής/λόγου στην ασθένεια του Πάρκινσον είναι η μείωση της έντασης της φωνής τους (υποφωνία), η αλλαγή στη χρειά της φωνής (βραχνάδα) και τα προβλήματα στην άρθρωση. Αυτά τα συμπτώματα συμβαίνουν σχετικά νωρίς, ίσως και στην πρώτη πενταετία από τητη διάγνωση και σταδιακά χειροτερεύουν.

Γι’ αυτό το σκοπό, το 1987 δημιουργήθηκε ένα εντατικό πρόγραμμα λογοθεραπείας με στόχο τη βελτίωση στην κίνηση των φωνητικών χορδών (φώνηση) κατά τον αυθόρμητο λόγο (Ramig et al 1988). Ονομάζεται θεραπεία φωνής Lee Silverman (Lee Silverman Voice Treatment, LSVT) και είναι απλό (από φωνήεντα, σε λέξεις, προτάσεις και λόγο), σύντομο (4 φορές / εβδομάδα σε ωριαίες συναντήσεις για ένα μήνα) και μετρήσιμο.

Αυτό το πρόγραμμα θεραπείας φωνής (LSVT) είναι μία από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται ευρέως στην Αμερική (Pannbacker, 1998). Είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να αυξήσει την φωνητική προσπάθεια, να μειώσει την υποχώρηση των φωνητικών χορδών και να βελτιώσει την ένταση. Αυτό το εντατικό πρόγραμμα των τεσσάρων συνεδριών ανά βδομάδα για 1 μήνα χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις νευρολογικής γλωττιδικής ανεπάρκειας όπως ο παρκινσονισμός (Τσαγκαλίδου Μ. Χ, 2013). Οι στρατηγικές θεραπείας περιλαμβάνουν

την αύξηση της έντασης, τη μέγιστη φωνητική προσπάθεια και την φωνητική επίγνωση μέσω μιας ιεραρχίας όλο και περισσότερο περίπλοκων φωνητικών ασκήσεων. Ο Smith και οι συνεργάτες του (1995), σε μια έρευνα με θεραπευόμενους με παρκινσονισμό, βρήκαν ότι το LSVT (περιλαμβάνοντας αναπνευστικές και φωνητικές εργασίες) αποδείχθηκε πιο αποτελεσματικό από την αναπνευστική θεραπεία από μόνη της.

Επίσης, μία σειρά μελετών δημοσιευμένων σε έγκριτα περιοδικά αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα της μεθόδου (El Sharkawi et al 2002; Narayama et al 2010; Ramig, Bonitari, Lemke & Horii, 1994; Ramig 1995; Ramig, Coyntryman, Thompson & Horii, 1995; Ramig, Countryman, O’Brien & Thompson, 1996 Ramig et al 2001). Μία μελέτη έδειξε ότι τα θετικά αποτελέσματα επεκάτηθηκαν ακόμα και δύο χρόνια μετά το τέλος της λογοθεραπείας (Ramig et al, 2001).

Η συγκεκριμένη μέθοδος θεραπείας παρέχεται μόνο από εκπαιδευμένους λογοπαθολόγους.