Η μελαγχολία των Χριστουγέννων…

Γράφει η Ελένη Δανιήλ
Εγγ. Συμβουλευτική ψυχολόγος(Αρ. μητρώου:495)
Τηλ:97736810 – Λάρνακα

Δεκέμβριος, ο μήνας που προμηνύει την έναρξη της Χριστουγεννιάτικης διάθεσης. Για τους περισσότερους, τα Χριστούγεννα προϋποθέτουν χαρά, ξεφάντωμα, οικογενειακά τραπέζια, ρεβεγιόν, φώτα και στολίδια παντού, εκδηλώσεις και δώρα. Ωστόσο, σε κάποιους ανθρώπους, οι εικόνες αυτές δε συνάδουν με τον συναισθηματικό τους κόσμο. Υπάρχουν άτομα που βιώνουν μια περιστασιακή θλίψη πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων.

Τα χαρακτηριστικά αυτής της συναισθηματικής κατάστασης είναι:

• Πεσμένη διάθεση και αδυναμία άντλησης ευχαρίστησης από οικογενειακές, κοινωνικές και εορταστικές δραστηριότητες και υποχρεώσεις

• Αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό τους και τους άλλους

• Τάση για απομόνωση ή φυγή

• Δυσκολίες στον ύπνο(ανάγκη για ύπνο ή αϋπνία)

• Αλλαγές στη διατροφή(αυξημένη/ μειωμένη όρεξη για φαγητό)

• Υψηλά επίπεδα στρες και ευερεθιστότητα

• Συναίσθημα μοναξιάς

• Παραμέληση του εαυτού

Αυτή η μελαγχολία την περίοδο των Χριστουγέννων μπορεί να συμβεί εφόσον, «επιβάλλεται» κοινωνικά και μέσω των ΜΜΕ ότι όλοι οι άνθρωποι «πρέπει» να είναι χαρούμενοι και ευτυχισμένοι, να έχουν τις καλύτερες σχέσεις με τα δικά τους άτομα και να πρέπει να περάσουν αυτές τις γιορτινές μέρες μαζί τους, όσο πιο όμορφα και να συγχωρήσουν αυτούς που τους έχουν πληγώσει. Επίσης, έχει εξιδανικευτεί στο μυαλό μας η πεποίθηση, ότι τα Χριστούγεννα «πρέπει» να περνάμε όλοι καλά, να ξεφαντώνουμε, να πηγαίνουμε σε οικογενειακά τραπέζια και συνάξεις, να ανταλλάζουμε δώρα και να είμαστε συνεχώς με κόσμο. Αυτή η πεποίθηση μπορεί να απέχει πολύ από τις πραγματικές συνθήκες της ζωής ενός ατόμου και όλη αυτή η πίεση να ανταποκριθεί κάποιος στο εορταστικό κλίμα να προκαλεί θλίψη και πόνο. Ακόμη, ένα άτομο μπορεί να νιώθει ότι δεν αξίζει αφού δε βιώνει τη χαρά που «επιβάλλουν» οι μέρες αυτές.

Επιπλέον, άλλοι  παράγοντες που ενισχύουν τη μελαγχολία την περίοδο των Χριστουγέννων, μπορεί να είναι:

• Πρόσφατες απώλειες (χωρισμοί, αποχωρισμοί, αρρώστιες, θάνατοι αγαπημένων προσώπων)

• Οι απώλειες αγαπημένων προσώπων κατά τη διάρκεια της ζωής μας, που μας παραπέμπουν σε εποχές που περνούσαμε μαζί τους τα Χριστούγεννα

• Οικονομικές δυσκολίες που ενδεχομένως να έχουμε, ενώ το γενικότερο κλίμα των εορτών υπαγορεύει την υπερκατανάλωση

• Τραυματικά γεγονότα που είχαμε ως παιδιά από τις ημέρες των Χριστουγέννων, διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στο πώς βιώνουμε αυτές τις μέρες στο παρόν. Αν οι γιορτές ήταν φορτισμένες αρνητικά (π.χ., απώλειας γονέα ή παιδιού ή άλλου αγαπημένου προσώπου, κακοποίησης, εγκατάλειψης, κ.λπ.), πιθανόν να τις αναβιώνουμε κάπως έτσι

• Προηγούμενα επεισόδια κατάθλιψης

Τα άτομα που βιώνουν τη μελαγχολία των Χριστουγέννων μπορούν να έχουν στο μυαλό τους  πως δεν χρειάζεται να συμμετέχουν σε όλο αυτό το εορταστικό κλίμα αν δεν το επιθυμούν. Καλό είναι να αποδεχτούν το συναίσθημα της θλίψης ως φυσιολογικό και ανθρώπινο και να επιτρέψουν στον εαυτό τους να το βιώσει ώσπου να κάνει τον κύκλο του, όπως τα υπόλοιπα συναισθήματα. Το συναίσθημα της θλίψης και της μελαγχολίας κάτι έχει να μας πει, να μας μάθει, οπότε ας μην το καταπιέζουμε επειδή οι μέρες «επιβάλλουν» κάτι διαφορετικό κι ας ακούσουμε τις ανάγκες μας, να φροντίσουμε τον εαυτό μας και να του δώσουμε το χρόνο που χρειάζεται για να χαλαρώσει και να αναγεννηθεί. Οι μέρες των Χριστουγέννων δεν παύουν να αποτελούν τη συνέχεια μιας καθημερινής πραγματικότητας η οποία δεν είναι πάντα τέλεια και δεν χρειάζεται να προσποιηθούμε κάτι που δε νιώθουμε. Όποια και να είναι τα συναισθήματα μας αυτήν τη περίοδο χρειάζεται να θυμόμαστε ότι η αξία μας ως άτομα δε καθορίζεται από αυτά, ούτε υστερούμε από τους υπόλοιπους.

**Σε περίπτωση που τα αρνητικά συναισθήματα επιμένουν ή/και εντείνονται μετά το πέρας των γιορτών, είναι σημαντικό να αναζητήσουμε βοήθεια από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.