Θέμης Θεμιστοκλέους: “Πιστεύω στο έμφυτο ταλέντο και στη συνεχή καλλιέργεια, όταν σου λείπει το έναν εκ των δύο δεν φτάνεις πουθενά”

Με αφορμή την έκθεση «50 Χρόνια Πορεία, Σπουδής και Έργου» του Λεμεσιανού καλλιτέχνη Θέμη Θεμιστοκλέους που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 20 Μαρτίου, στις 8 το βράδυ στην «Αποθήκη 79» στη Λάρνακα, το SkalaTimes κουβεντιάζει με τον καλλιτέχνη. Ο Θέμης Θεμιστοκλέους ο οποίος πέρα από ζωγράφος είναι και ποιητής, λέει ανάμεσα σε άλλα: “Για να ζωγραφίσεις πρέπει να σκέπτεσαι ποιητικά, ζωγραφική και ποίηση είναι αδέλφια δίδυμα, είναι και τα δύο εκφράσεις ψυχικών ευαίσθητων ερεθισμάτων απεικόνισης,  είτε με χρώματα και φόρμες,  είτε με ποιητικό λόγο  που απεικονίζουν καλά ή κακά πράγματα”.

SkalaTimes 

Πενήντα χρόνια πορείας, σπουδής και έργου. Τι είναι αυτό που έχετε αποκομίσει από την πολύχρονη πορεία σας στον χώρο της τέχνης  κ. Θεμιστοκλέους;
Πενήντα χρόνια από τη πρώτη αγορά υλικών ζωγραφικής  με τα πρώτα μεροκάματα που πληρώθηκα το 1967.
Αναπολώ  και μπορώ να πω ότι μέχρι σήμερα απεκόμισα πάρα πολλά.
Αυτή η πορεία ιδίως τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολη, αλλά ευχάριστη δημιουργική σε γνώριμα θέματα από αυτά που βιώναμε στο χωριό, ζωγράφιζα την αγροτική ζωή αποτύπωνα  τα σκληρά καθημερινά των ανθρώπων και ζώων,  αυτά μου έδωσαν τα μαθήματα που έπρεπε,  πάντοτε υπαιθριακά, ανθρωποκεντρικά.
Λάμβανα μέρος σε διάφορες ομαδικές εκθέσεις,  είτε για φιλανθρωπικούς σκοπούς, είτε με την ομάδα των αυτοδίδακτων που ήταν για μένα ένα άλλο σπουδαστήριο, η ανταλλαγή γνώσεων. Mέχρι που με ενέγραψαν μέλος του ΕΚΑΤΕΚ  (Επιμελητήριο Καλών Τεχνών Κύπρου)και από τότε εκθέτω με τα μέλη του ΕΚΑΤΕΚ.
Πρώτος μεγάλος σταθμός στη πορεία μου ήταν η πρώτη ατομική μου έκθεση με έργα από την αγροτική ζωή και τα πρώτα σουρεαλιστικά των πήλινων εραστών, την διοργάνωσε  η  γκαλερί  “ΘΕΜΕΛΙΟ”, το 1984 στη Λεμεσό, με παρουσίαση  από τον ανώτερο μορφωτικό λειτουργό του υπουργείου παιδείας, κον Παναγιώτη Σέργη. Ακολούθησαν άλλες 17 ατομικές  εκθέσεις σε Λεμεσό, Λευκωσία και μια στη Λάρνακα.
Διάφορα τα θέματα  πάντοτε  με επίκεντρο  την ερωτική  γυναίκα με όλα τα γλυκά της που μου έκαναν ευχάριστη την πορεία μου και τις αναζητήσεις μου. 

Πώς ήταν ο κόσμος των εικαστικών στην Κύπρο όταν πρωτοξεκινούσατε και πώς είναι σήμερα; Εσείς έχετε σπουδάσει καλές τέχνες;
Λίγοι οι ζωγράφοι οι περισσότεροι από μεράκι,  το εικαστικό θέμα στο κόσμο της Κύπρου ελάχιστα γνωστό, χωρίς γκαλερί, χωρίς παρουσιάσεις, λίγα πράγματα μόνο στη πρωτεύουσα κάτι κινείται, οι ζωγράφοι που τέλειωναν τις σχολές  έμπαιναν απευθείας στην εκπαίδευση,  μετά το ’60 άρχισε κάτι να κινείται δειλά δειλά και στις άλλες πόλεις με το φιλότεχνο κόσμο να μορφώνεται και να γίνεται και πιο απαιτητικός.
Σήμερα μπορώ να πω ότι υπάρχει κορεσμός  εικαστικών και γκαλερί.
Δεν είχα την ευκαιρία και τα οικονομικά μέσα  να σπουδάσω σε πανεπιστήμιο γιατί τη δεκαετία του ’60 ήταν δύσκολα χρόνια για σπουδές, τα οικονομικά της οικογένειας μόλις μετά βίας αρκούσαν για την βασική μας επιβίωση. ‘Απιαστο όνειρο το πανεπιστήμιο έτσι αρκέστηκα στη μελέτη και στη πρακτική εξάσκηση.

Στην Πέμπτη τάξη του Δημοτικού πήρατε την πρώτη σας διάκριση στην τέχνη. Πιστεύετε πως το ταλέντο ενός καλλιτέχνη είναι έμφυτο ή ότι είναι που καλλιεργείται;
Πιστεύω στο  έμφυτο ταλέντο και στη συνεχή καλλιέργεια, όταν σου λείπει το έναν εκ των δύο δεν φτάνεις πουθενά.

Έχετε εκθέσει έργα σας σε Βουλγαρία, Μεξικό. Τι σημαίνει για εσάς να εκθέτετε τα έργα σας εκτός Κύπρου;
Τώρα με το διαδίκτυο και τα μέσα ενημέρωσης, οι ομαδικές με παρουσίαση ένα δύο έργα από κάθε καλλιτέχνη, ουσιαστικά δεν σημαίνουν τίποτα. Μόνο στις παγκόσμιες μεγάλες Μπιενάλε, με καλλιτέχνες από πολλές χώρες,  μπορείς να επωφεληθείς με νέες ιδέες και νέα ρεύματα.

Παράλληλα με τη ζωγραφική ασχολείστε και με την ποίηση. Πώς συνυπάρχουν αυτά τα δύο;
Για να ζωγραφίσεις πρέπει να σκέπτεσαι ποιητικά, ζωγραφική και ποίηση είναι αδέλφια δίδυμα, είναι και τα δύο εκφράσεις ψυχικών ευαίσθητων ερεθισμάτων απεικόνισης,  είτε με χρώματα και φόρμες,  είτε με ποιητικό λόγο  που απεικονίζουν καλά ή κακά πράγματα.

Στο παρελθόν ήσασταν Δημοτικός Σύμβουλος στον Δήμο Κάτω Πολεμιδιών ενώ ο αδελφός σας ήταν βουλευτής. Ποια η σχέση η δική σας με την πολιτική;
Ναι, για δύο θητείες ήμουν δημοτικός σύμβουλος,  ήθελα και εγώ να δω την καρέκλα της όποιας εξουσίας και τι μπορεί να προσφέρει για το καλό της πόλης. Πάντοτε πίστευα ότι το καλό επιχείρημα και ο βίος του πολιτικού είναι προς  καθοδήγηση του Δήμου για  όφελος  της κοινωνίας.
Όπως λέει και ο αδελφός που είναι  μαθηματικός, σημείωση τώρα δεν είναι βουλευτής ήταν, τα πάντα εκτός από μαθηματικά είναι και πολιτική με διαφορά σε αυτά που λέω εγώ, ότι τα μαθηματικά ουδέποτε συμβιβάζονται με την πολιτική. Η πολιτική γεννήθηκε με τη γέννηση του ανθρώπου, παράδειγμα, φανταστείτε  τι πολιτική άσκησε ο Όφις στην Εύα για να την πείσει να φάει το μήλο και με τη σειράν της, η Εύα  τι πολιτική άσκησε στον Αδάμ και τον παρέσυρε  να φάει και αυτός το απαγορευμένο, ενώ η πολιτική και το θέλημα του ΘΕΟΥ απέτυχε γιατί σκόνταψε στα συμφέροντα που τους έταξε ο διαβολικός Όφις. Aυτή είναι η πολιτική με τις διαφορετικές δυνάμεις.

Ποιο μπορεί να αλλάξει καλύτερα τον κόσμο; Η πολιτική ή η τέχνη;
Σίγουρα συμβάλλουν και τα δύο, η Τέχνη και γενικά ο πολιτισμός  θα προσφέρει το νερό, αλλά  η πολιτική είναι αυτή που θα το βάλει στο αυλάκι για να το οδηγήσει στην εύφορη γη για να καρπίσει να γεννήσει ευημερία με όλα τα αγαθά, ή θα το οδηγήσει στα κατσάβραχα να ποτίζει ασπάλαθους, βάτους και ζιζάνια.

Τι θα δουν οι θεατές στην έκθεση σας στις 20 Μαρτίου στην “Αποθήκη 79” στη Λάρνακα;
Θα δουν μιαν άλλη ομορφιά , στη πινελιά που προσδίδει τη διάθεση του ερωτικού προσώπου, εκείνα τα ίχνη που συλλαμβάνει το αλάθητο ένστικτο γλυκό ή ξινό κεραυνοβόλο. Πάντα η προσπάθεια μου ήταν να αποδώσω τη δική μου ομορφιά, εκτός των ακαδημαϊκών κανόνων. Την δική μου αλήθεια, πράγμα που παραδέχονται πολλοί ακαδημαϊκοί.

Γιατί επιλέξατε τη Λάρνακα για την έκθεση σας (δεδομένου ότι δεν ζείτε στη Λάρνακα)
Έχω ξανακάνει πολύ παλιά έκθεση  στη Λάρνακα επί δημαρχίας του κ. Λυκούργου με πολύ επιτυχία και μου έχουν μείνει αξέχαστες αναμνήσεις , τώρα είναι δύσκολοι καιροί για εικαστικούς όμως δεν με απασχολεί τίσο η εμπορικότητα, όσο η καλή παρουσίαση της δουλειάς μου.

Ποιοι είναι οι δικοί σας αγαπημένοι καλλιτέχνες;
Θαύμασα το έργο του Πικάσο με τις συνεχείς αναζητήσεις του, το έξυπνο δημιουργικό του ταλέντο που δεν θα ένιωσε ποτέ του το βάρος και το πλάκωμα της επανάληψης, ο Μοντιλιάνι για την απόδοση της έκφρασης  και της ψυχικής διάθεσης των προσώπων στις ζωγραφιές του με εντελώς Διαφορετικούς κανόνες, οι Βαν Κογκ και Γκογκέν,για το χρώμα τους.

Ποια είναι τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά σας όνειρα;
Να κάνω τέχνη που να τη θυμάται ευχάριστα, όμορφα, ο κόσμος.

Τέλος, αν η ζωή σας ήταν ένα ποίημα, τι τίτλο θα είχε;
Μα την έδωσα πριν από δέκα χρόνια  σε ένα ποίημά μου «Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ» το παραθέτω:
Η πορεία του νερού
Όταν η άρνηση
σου μονοδρομεί το νου,
η σκέψη σου ποτάμι  που τρέχει
σε βαθύ φαράγγι.
Οι όχθες ψηλές απροσπέλαστες,
με τριγύρω αγκαθωτά,
δε μπορείς να αλλάξεις τη ροή σου,
σε παίρνει η κοίτη στη μοίρα σου,
για να πάρεις αυτά  που θέλει,
μια στιγμή είναι η διαδρομή.
Πριν πέσεις  στη θάλασσα,
πριν σε λιανίσουν τα κύματα,
άλλαξε, ξερίζωσε,
τα αγκαθωτά του μυαλού σου,
καθάρισε τη ψυχή  από τα
βουνά του πόνου των θυμών σου,
κάνε μια ευχάριστη δροσερή
διαδρομή, απόλαυσε τη ροή σου,
ερωτεύσου, αγάπησε έστω κάτι
τη κοίτη τα βράχια τη πρασινάδα
που κυλάς.
Να αγκαλιάζεις να φυλάς,
με πάθος με αγάπη,
τα ζωντανά που δροσίζεις,
πριν να τα δώσεις όλα πριν να
εκσπερματώσεις
στους αφρούς στα κύματα της,
δεν έχεις άλλη διαδρομή,
αυτή είναι  η κοίτη που κυλάς.