Γράφει η Άντριαν Μενελάου
Κλινική Ψυχολόγος
Τηλέφωνο: 97 701703
Οι επαγγελματίες υγείας βρίσκονται αναμφίβολα, στην πρώτη γραμμή για την καταπολέμηση της παγκόσμιας επιδημίας, COVID-19. Περισσότερα από 351,000 περιστατικά έχουν επιβεβαιωθεί σε περίπου 160 χώρες, με αποτέλεσμα νοσοκομεία και ιδιωτικές κλινικές να φτάνουν στα όρια τους και το σύστημα υγείας να δοκιμάζεται. Έρευνες δείχνουν πως κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό αναφέρουν υψηλά ποσοστά άγχους και αύξηση των διαταραχών διάθεσης με την κατάθλιψη να βρίσκεται ψηλά στη λίστα.
Στην Κίνα, όπου ο ιός πρωτοξεκίνησε, χιλιάδες επαγγελματίες υγείας ήρθαν αντιμέτωποι με τον ιό ενώ ταυτόχρονα τα στατιστικά στην Ιταλία, φανερώνουν πως ιατροί και νοσηλευτές αποτελούν περίπου το 8% των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Σε χώρες όπως ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όπου ο αριθμός των κρουσμάτων αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία τις επόμενες εβδομάδες, οι επαγγελματίες υγείας οι οποίοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, αναμένουν την σειρά τους στη δίνη αυτού του ιού, γεγονός το οποίο επηρεάζει αρνητικά τη ψυχική τους υγεία.
Στην περίπτωση που το βρίσκετε δύσκολο να παραμείνετε στο σπίτι σας, τη δεδομένη στιγμή, φανταστείτε πως θα νιώθατε εάν ανήκατε στη θέση ενός ιατρού ή ενός νοσηλευτή. Οι επαγγελματίες υγείας, δεν έχουν την πολυτέλεια να παραμείνουν στα σπίτια τους και να προστατεύσουν τον εαυτό τους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα από την νόσο. Αντιθέτως, είναι υποχρεωμένοι να εκθέσουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο, ενώ μάλιστα μερικοί αναγκάζονται να απομακρυνθούν από την άμεση οικογένεια τους για μέρες έως και βδομάδες, έτσι ώστε να αποφύγουν την μετάδοση και την εξάπλωση του ιού. Μέσα στην πρωτόγνωρη αυτή κρίση που αντιμετωπίζουμε, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά με ποικίλους στρεσσογόνους παράγοντες όπως το αίσθημα του έντονου φόβου μήπως μεταδώσουν τον ιό στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Παράλληλα, οι επαγγελματίες υγείας έρχονται αντιμέτωποι με την αγωνία της θεραπείας των ασθενών που νοσούν ενώ ταυτόχρονα νιώθουν ανασφάλεια όσον αφορά την έλλειψη προστατευτικού εξοπλισμού. Όσο οι επαγγελματίες υγείας εργάζονται ακατάπαυστα για την καταπολέμηση του ιού, σε πολλές χώρες παρατηρείται έλλειψη του βασικού ιατρικού εξοπλισμού όπως οι χειρουργικές μάσκες, τα γάντια και οι προστατευτικές στολές με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για την προστασία του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Πέρα από τα πιο πάνω, ιατροί και νοσηλευτές έρχονται αντιμέτωποι με την συνεχή και απότομη αλλαγή του νοσοκομειακού πρωτόκολλου η οποία εντείνει το αίσθημα της αγωνίας και της αβεβαιότητας για την εξέλιξη της νόσου ενώ βρίσκονται αντιμέτωποι επίσης με την απουσία της συντροφιάς των αγαπημένων τους προσώπων όπως ο/η σύντροφος και τα παιδιά τους. Επιπλέον, δεν παύουν να υπάρχουν έντονες ανησυχίες αναφορικά με την ετοιμότητα τους να ανταποκριθούν στην κατάσταση αυτή. Υπάρχουν αρκετά κρεββάτια, και προμήθειες για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα; Τι συμβαίνει όταν υπάρξει έλλειψη του ιατρικού εξοπλισμού; Πως μπορούν να προχωρήσουν με την θεραπεία των ανθρώπων οι οποίοι νοσούν; Οι επαγγελματίες υγείας λοιπόν, φαίνεται να έρχονται αντιμέτωποι με υψηλά και διαφορετικά επίπεδα μοναχικότητας και κινδύνου από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Για τους πιο πάνω λοιπόν λόγους, η ψυχική υγεία των ανθρώπων αυτών βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο. Πρόσφατη έρευνα η οποία έχει διεξαχθεί από τον Αμερικανικό Ψυχολογικό Σύνδεσμο, επιβεβαιώνει τον κίνδυνο, εφόσον τα αποτελέσματα ήταν οτιδήποτε άλλο παρά καθησυχαστικά. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα η οποία εξετάζει τον αντίκτυπο στην ψυχική υγεία σε 1,257 επαγγελματίες υγείας οι οποίοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για την καταπολέμηση του ιού αναφέρει τα εξής: 634 άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης, 560 άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα άγχους, 427 άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα αυπνίας και 899 άτομα παρουσιάζουν συναισθηματική δυσφορία. Παράλληλα, η έρευνα παρουσιάζει την υπέρμετρη ανησυχία του νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού για την μετάδοση του ιού, στο άμεσο οικογενειακό τους περιβάλλον, και ακόμη την ανησυχία τους για στιγματισμό και περιθωριοποίηση τους, εφόσον βρίσκονται σε στενή επαφή με επιβεβαιωμένα κρούσματα του ιού COVID-19.
Η εμφάνιση μιας πανδημίας μπορεί να επιφέρει σοβαρές ψυχικές επιπτώσεις σε όλους μας ανεξαιρέτως. Αν νιώθετε πιο αγχωμένοι από οποιαδήποτε άλλη φορά, μην ξεχνάτε πως δεν είστε μόνοι. Μπορείτε να εφαρμόσετε ορισμένες πρακτικές οι οποίες θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε όσο το δυνατόν καλύτερα την κατάσταση που επικρατεί όπως οι εξής:
- Εφαρμόστε μια υγιεινή διατροφή με μικρά/τακτικά γεύματα.
- Γυμναστείτε στο σπίτι.
- Περιορίστε την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης.
- Κρατήστε διαδικτυακή/τηλεφωνική επαφή με τα αγαπημένα σας πρόσωπα
- Περιορίστε τη συνεχή έκθεση στις ειδήσεις και στις εξελίξεις.
Είναι γεγονός πως βρισκόμαστε στην μέση μιας νέας και αναδυόμενης πανδημίας, όπου επικρατεί έντονα ο φόβος, η αβεβαιότητα για την νόσο, την εξάπλωσή της και τον αντίκτυπό της. Αυτό, μπορεί να οδηγήσει δικαιολογημένα σε συναισθηματική δυσφορία ακόμη και σε όσους δεν έχουν έρθει σε άμεση επαφή με τον ιό. Τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση μπορούν να οδηγήσουν στην αύξηση του άγχους και ίσως να πυροδοτήσουν πιθανές υποβόσκουσες ψυχικές διαταραχές. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να θωρακίσουμε τον εαυτό μας όσο μπορούμε περισσότερο από τους κινδύνους που ελλοχεύουν και να συμπεριφερθούμε με υπευθυνότητα και σεβασμό τόσο στα μέτρα που έχουν ληφθεί όσο και στους ανθρώπους οι οποίοι τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για την καταπολέμηση της νόσου.
Η προσφορά των επαγγελματιών υγείας, ιατρών και νοσηλευτών αλλά και όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για την καταπολέμηση του ιού είναι αδιαμφισβήτητα, ανεκτίμητη.
