Της Γιώτας Δημητρίου
Aρχισυντάκτρια SkalaTimes
Σε μια εποχή όπου οι ιστοσελίδες ξεφυτρώνουν σαν αγριόχορτα σε κάθε γωνιά και ο κάθε ένας μπορεί σε μία νύχτα να γίνει «δημοσιογράφος», Blogger, ή Επιχειρηματίας των ΜΜΕ, οι εταιρείες καλούνται να αποφασίσουν ποιους στηρίζουν με τις διαφημίσεις τους και ο κόσμος (η μεγάλη δύναμη) ποιους διαβάζει και σε ποιους δίνει δύναμη με τα κλικς του.
Όλα αυτά βέβαια δεν είναι ασύνδετα με την κουλτούρα και επίπεδο της κοινωνίας, αφού είναι το επίπεδο της κοινωνίας που θα καθορίσει τα πιο πάνω. Το ακαδημαϊκό επίπεδο, η νοοτροπία, η κουλτούρα, κτλ.
Πριν λίγους μήνες ένας πελάτης του διαδικτυακού μας περιοδικού μου είπε «δεν είσαστε και τόσο commercial όσοι οι άλλοι». Και -βεβαίως- το είχε πει αρνητικά, εννοώντας ότι δεν υπάρχουν κους κους και τίτλοι τύπου «συγκλονιστικό», «αποκλειστικό», «διαβάστε πριν το κατεβάσουν», κ.α.
Αλήθεια, τι εννοούσε commercial και ποια η σχέση του «commercial» με την ποιοτική δημοσιογραφία;
Στο τέλος της ημέρας το τι επιθυμεί να διαβάζει ο κάθε ένας είναι ενδεικτικό της προσωπικότητας του και το τι επιλέγει ο κάθε ένας να γράφει, επίσης.
Πάντα θα υπάρχει ο «πειρασμός των κερδών» και κάποιοι θα θυσιάζουν ιδέες, απόψεις και αξιοπρέπεια σε αυτό το βωμό, ενώ άλλοι θα επιλέγουν τον δρόμο της ποιότητας και της αλήθειας. Της όποιας ποιότητας και της όποιας αλήθειας. Γνωρίζοντας εκ των προτέρων το κόστος. Το όποιο κόστος…
Πριν από ένα περίπου χρόνο, στην εφημερίδα «Καθημερινή» της Ελλάδας, ο επιφανής πανεπιστημιακός και επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Reuters για τη μελέτη της δημοσιογραφίας και επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Αμερικανός καθηγητής και ερευνητής, Ρόμπερτ Πικάρντ δήλωνε πως «η ποιοτική δημοσιογραφία είναι ακριβή».
(Και σπάνια επίσης κύριε Πικάρντ θα συμπληρώσω εγώ).
Από τα χρόνια των σπουδαίων δημοσιογράφων, μέχρι τις μέρες μας, των αυτοαποκαλούμενων δημοσιογράφων, και της «ζητιανιάς των κλικς», είναι γεγονός πως η δημοσιογραφία περνάει και αυτή τις κρίσεις της, σε πολλά επίπεδα.
Ο Πικάρντ πιστεύει ότι: οι ενημερωτικοί οργανισμοί πρέπει να επικεντρωθούν στην παραγωγή “ποιοτικής δημοσιογραφίας”.
«Πρέπει να αφήσουν τις ειδήσεις για την ψυχαγωγία, τη μόδα, τα σπορ, όλες τις μη ειδησεογραφικές πληροφορίες σε άλλους και να επικεντρωθούν οι δημοσιογράφοι τους σε θέματα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμού που ανήκουν στον βασικό κορμό της ποιοτικής δημοσιογραφίας».
Ο Ρόμπερτ Πικάρντ μίλησε και για τα fake news και τόνισε «η διαστρέβλωση των ειδήσεων και η παραπληροφόρηση είναι ζητήματα που πάντα απασχολούσαν τα μέσα ενημέρωσης. Υπάρχει όμως και η ευθύνη του χρήστη, όπως λέγεται στη γλώσσα του Διαδικτύου ο σύγχρονος αναγνώστης ή θεατής μιας (ψευδούς) είδησης. Ίσως πάρει περισσότερο χρόνο για τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις να τα εντοπίζουν (σ.σ. τα fake news) στα ψηφιακά μέσα. Το πιο σημαντικό είναι να αναπτυχθεί το λεγόμενο media literacy, η εκπαίδευση στα μέσα, των χρηστών του Διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, ώστε να γίνουν πιο κριτικοί και να τα ανιχνεύουν οι ίδιοι».
Με θέματα κοινωνικά, ακτιβιστικά (που έχουν συνήθως πολιτική βάση) και πολιτισμού, «που ανήκουν στον βασικό κορμό της ποιοτικής δημοσιογραφίας», ασχολείται εδώ και 8 χρόνια το SkalaTimes και με αυτά θα συνεχίσει να ασχολείται έχοντας δίπλα του μια ομάδα αξιόλογων συνεργατών και αρθρογράφων.
Και αν η ποιοτική δημοσιογραφία είναι ακριβή και κοστίζει, θα είμαστε εδώ να πληρώνουμε το όποιο τίμημα. Πάντα με το κεφάλι ψηλά. Και αν κάποιοι επιδιώξουν να μας το κόψουν το κεφάλι, για χάριν επιθετικού ανταγωνισμού, δεν θα πέσουμε στο ίδιο επίπεδο, θα υπάρχει πάντα και η νομική οδός.
Υ.Γ 1 Ψες ξεκίνησα να βλέπω τη σειρά “The Morning Show” (στο Apple TV) με τις αγαπημένες μου Jennifer Aniston και Reese Witherspoon. Είδα τα πρώτα τρία επεισόδια, τα οποία εμπεριέχουν πολλά “μαθήματα δημοσιογραφίας” και ταυτίστηκα σε μεγάλο βαθμό με την Bradley Jackson (Reese Witherspoon).
Υ.Γ 2 Το κείμενο αυτό μαζί με ένα μεγάλο ευχαριστώ αφιερώνεται σε όσους διαβάζουν SkalaTimes και σε όσους το στηρίζουν με οποιοδήποτε τρόπο, ειδικά στους συνεργάτες και αρθρογράφους του.
Y.Γ Έχω να ενθουσιαστώ με σειρά από τον καιρό του «Newsroom» (επίσης περί δημοσιογραφίας σειρά). Εξαιρούνται βέβαια πάντα, σε όλα τα περί σειρών, τα «Φιλαράκια» (“Friends”) .
