Τα έκτακτα μέτρα που έχουν ληφθεί, παγκοσμίως, για την αντιμετώπιση της κρίσης που έφερε η πανδημία του κορονοϊού COVID-19 και την προστασία της Δημόσιας Υγείας έχουν δημιουργήσει πρωτόγνωρες συνθήκες και έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή των ανθρώπων και στη δική μας χώρα. Αυτή η καινούρια άγνωστη κατάσταση είναι φυσικό να δημιουργεί τεράστιο άγχος σε όλους.
Αναγνωρίζεται η προσπάθεια όλων μας, ενηλίκων και παιδιών, όπως και οι προσπάθειες που καταβάλλονται από το Κράτος για να διαχειριστεί καταστάσεις ιδιαίτερης πολυπλοκότητας και να ανταποκριθεί στον επείγων χαρακτήρα των συνθηκών που ζούμε σε ένα πλαίσιο όπου ακόμη και οι επιστημονικές γνώμες διίστανται. Ως Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, καλώ όλους να συνεχίσουν να ακολουθούν προσεκτικά τις οδηγίες της Κυβέρνησης και των ειδικών επιστημόνων σχετικά με τη λήψη μέτρων για πρόληψη της εξάπλωσης του κορονοϊού. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται θα πρέπει να αξιολογούν τους κινδύνους, υπαρκτούς, μεγαλύτερους ή μικρότερους, και αναλόγως να ακολουθούν τα όποια μέτρα έχοντας, πάντοτε, ως γνώμονα τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού και ειδικότερα των δικαιωμάτων στη ζωή, στην υγεία, στην προστασία, στην εκπαίδευση, στην αξιοπρέπεια, στην ιδιωτικότητα και στη συμμετοχή. Τα μέτρα που ανακοινώνονται εξετάζονται από το Γραφείο μου με προσοχή και όπου εγείρονται προβληματισμοί ή σοβαρές ενστάσεις για τον τρόπο εφαρμογής τους παρεμβαίνω.
Υπογραμμίζω, ότι οποιεσδήποτε αποφάσεις λαμβάνονται από το Κράτος, είτε είναι πολιτικές, είτε είναι νομοθετικές, είτε είναι διοικητικές, και αφορούν σε παιδιά θα πρέπει να εκπληρώνουν την υποχρέωση που απορρέει από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σύμφωνα με την οποία κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης που αφορά παιδί, λαμβάνεται πρώτιστα υπόψη το Συμφέρον του Παιδιού. Η αξιολόγηση και ο προσδιορισμός του συμφέροντος του παιδιού προϋποθέτει διαδικασία σύνθετη και πολυεπίπεδη η οποία εμπεριέχει εγγυήσεις που να διασφαλίζουν την ολόπλευρη σωματική, ψυχολογική, ηθική και πνευματική ακεραιότητα του παιδιού και τη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς του. Για κάθε διαδικασία λήψης απόφασης που αφορά παιδί θα πρέπει να αξιολογούνται οι πιθανές επιπτώσεις (θετικές και αρνητικές) της απόφασης στο παιδί. Συνεπώς, το άτομο ή το σώμα που λαμβάνει απόφαση που αφορά σε παιδί, θα πρέπει να είναι σε θέση να δικαιολογήσει πώς κατέληξε στον προσδιορισμό του τι είναι το συμφέρον του παιδιού στη συγκεκριμένη περίπτωση, και πώς το συνυπολόγισε έναντι άλλων παραγόντων/παραμέτρων. Επιπλέον, επισημαίνω ότι καμιά διαδικασία αξιολόγησης του συμφέροντος του παιδιού δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη, εάν στα πλαίσια αυτής δεν έχει ληφθεί υπόψη η άποψη του ίδιου του παιδιού.
Ειδικότερα, ως προς το δικαίωμα του παιδιού στην εκπαίδευση, την απαίτηση για παροχή δυνατότητας ίσης πρόσβασης στη μάθηση και στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, την παροχή ίσων ευκαιριών για όλα τα παιδιά, την επαναλειτουργία των σχολείων και τη διεξαγωγή των Παγκύπριων Εξετάσεων, έχω ήδη παρέμβει με σχετικές επιστολές ημερομηνίας 28/04/2020 και 06/05/2020 προς τον Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας και προς τους Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και Υπουργό Υγείας, αντίστοιχα, θέτοντας ερωτήματα που πηγάζουν από ενδείξεις παραβιάσεων δικαιωμάτων του παιδιού. Έχω επίσης παρέμβει και σε άλλες περιπτώσεις, με τοποθέτησή μου ημερομηνίας 13/04/2020 σε σχέση με πρόσφατο περιστατικό βανδαλισμού σε τηλεπικοινωνιακές υποδομές, αλλά και με επιστολές σχετικά με τις προϋποθέσεις για παραχώρηση της Ειδικής Άδειας σε εργαζόμενους γονείς ημερομηνίας 26/03/2020 προς την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και σχετικά με τη διερεύνηση του Σχεδίου Δράσης για την ολιστική αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, ημερομηνίας 14/04/2020 προς τον Υπουργό Εσωτερικών. Όλες οι παρεμβάσεις βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Γραφείου μου, www.childcom.org.cy.
Αναφορικά με τη συνέχιση της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης μετά την επαναλειτουργία των σχολείων, κατά τρόπο που θα τηλε-ενσωματώνονται και οι μαθητές που θα βρίσκονται στο σπίτι ώστε να παρακολουθούν το μάθημα που θα γίνεται στην αίθουσα διδασκαλίας του σχολείου, θεωρώ ότι οι όποιες ανησυχίες και οι προβληματισμοί, κατά πόσον η προσπάθεια πρόσβασης όλων των παιδιών στην εκπαίδευση διασφαλίζει την προστασία της αξιοπρέπειας και της ιδιωτικότητάς τους, θα πρέπει να καθησυχαστούν, νοουμένου βεβαίως ότι, το ΥΠΠΑΝ έχει ακολουθήσει τις συγκεκριμένες οδηγίες και κατευθύνσεις της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, οι οποίες αναμένω ότι θα εξισορροπούν τα αντίστοιχα δικαιώματα. Θα ήταν καλό τη δεδομένη στιγμή να υπάρξει περισσότερη λεπτομερής ενημέρωση και διαφάνεια προς τους γονείς και παιδιά για τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος ώστε να μην εγείρονται συνεχώς ερωτήματα και να δημιουργείται αχρείαστη ανησυχία.
Συνεπώς, τη δεδομένη στιγμή, έχοντας κατά νου τις συνθήκες της πρωτοφανούς κρίσης υγειονομικού χαρακτήρα, αλλά και της ανάγκης σταδιακής επιστροφής στην ομαλότητα υπενθυμίζω καθηκόντως στους αρμοδίους ότι στις όποιες αποφάσεις τους οφείλουν να λάβουν υπόψη τις πιο πάνω παραμέτρους. Η προσπάθεια επαναλειτουργίας της κοινωνίας/οικονομίας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά τρόπο που να μην παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και να μη θέτει σε κίνδυνο τις αρχές μιας ανοικτής δημοκρατικής κοινωνίας και προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσω στενά να παρακολουθώ τις εξελίξεις.
Εκφράζω την πεποίθηση και την αισιοδοξία μου ότι με αλληλεγγύη και αίσθημα ευθύνης αλλά και με γνώση και σωστή πρακτική θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε κάθε εμπόδιο.
