Το SkalaTimes επικοινώνησε τηλεφωνικώς με την γνωστή ηθοποιό Βαλεντίνα Σοφοκλέους για να μας μιλήσει για όλα όσα συμβαίνουν στο χώρο του πολιτισμού στη Κύπρο. Η Βαλεντίνα πραγματικά συγκινημένη, αλλά και αγανακτισμένη, ανάμεσα σε άλλα μας είπε: «Μια Κύπρος του Τεύκρου Ανθία, του Κάσσιαλου, του Βλαδίμηρου Καυκαρίδη, μια Κύπρος που παράγει πολιτισμό, είναι ντροπής πράγματα να καταντούν τους καλλιτέχνες σε κατάσταση τραγική και να έπρεπε να κάνουμε τόσο αγώνα για καταφέρουμε τι; Να κερδίσουμε 300ευρώ το μήνα; Η Πολιτεία και η κυβέρνηση οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν την αξία και σημασία του Πολιτισμού στη Κύπρο».
Της Γιώτας Δημητρίου
Βαλεντίνα έχουμε δει να ξεσηκώνεσαι για το θέματα αμοιβής των καλλιτεχνών. Πριν τον κορωνοϊο ήταν το ζήτημα με τη μη πληρωμή εσένα και άλλων συναδέλφων σου από γνωστή τηλεοπτική σειρά, στην οποία πρωταγωνιστούσες, πριν λίγες μέρες αγανάκτηση για την καταβολή του έκτακτου επιδόματος….
Κοιτάξετε, έχω μεγαλώσει με συγκεκριμένες αρχές και με μία ιδεολογία που δεν μου επιτρέπουν να προσπερνώ το άδικο, είτε αφορά εμένα, είτε τους δίπλα μου. Αυτό είναι το ένα. Το δεύτερο είναι ότι ως άνθρωπος της τέχνης, θεωρώ πως ότι πιο πολύτιμο έχουμε για να πάμε μπροστά ως τόπος, είναι ο πολιτισμός μας. Αν λοιπόν αφήνουμε στο περιθώριο τους ανθρώπους του πολιτισμού, της οποιασδήποτε τέχνης, τότε σιγά σιγά, αλλά σταθερά, σκοτώνουμε τον πολιτισμό του τόπου. Εγώ προσωπικά δεν σκοπεύω να είμαι παρατηρητής σε θέματα που αφορούν τον πολιτισμό. Σε μια κοινωνία που γέμισε με Κυρ Παντελήδες*, χρειαζόμαστε και εμείς οι οποίοι νιώθουμε πως πρέπει να αγωνιστούμε. Ακόμη και αν πρόκειται για τα αυτονόητα, που κάποιοι όμως δεν καταλαβαίνουν!
Σε πρόσφατη συνέντευξη σου είπες πως είναι ντροπή τα 900ευρώ, ντροπή για την πολιτεία….
Δεν είναι; Πραγματικά λυπάμαι πάρα πολύ. Λυπάμαι που σε κανένα
διάγγελμα του ΠτΔ δεν ένιωσα και δεν άκουσα να τον ενδιαφέρει ο κόσμος του πολιτισμού, λυπάμαι που αποφάσισαν να μας πετάξουν 300ευρώ το μήνα για να σιωπήσουμε (έτσι το εκλαμβάνω), λες και είμαστε πολίτες τρίτης κατηγορίας. Όπως έχω ξαναπεί, σε άλλη συνέντευξη μου, οι πολιτείες που θέλουν να είναι ευρωπαϊκές και πολιτισμένες, πρέπει πρώτα απ’ όλα να στηρίζουν τους ανθρώπους της τέχνης και του πολιτισμού. Στη Κύπρο, προφανώς, η πολιτεία θεωρεί τους καλλιτέχνες περιττούς.
Ακούγεσαι πληγωμένη….
Ναι, είμαι. Μια Κύπρος του Τεύκρου Ανθία, του Κάσσιαλου, του Βλαδίμηρου Καυκαρίδη, μια Κύπρος που παράγει πολιτισμό, είναι ντροπής πράγματα να καταντούν τους καλλιτέχνες σε κατάσταση τραγική και να έπρεπε να κάνουμε τόσο αγώνα, για καταφέρουμε τι; Να κερδίσουμε 300ευρώ το μήνα; Η Πολιτεία και η κυβέρνηση οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν την αξία και σημασία του Πολιτισμού στη Κύπρο. Αν δεν στηρίξουμε τις τέχνες και τα γράμματα, λυπάμαι, αλλά σκοτεινιάζει επικίνδυνα ο τόπος…..Ο Καρλ Κράους, Αυστριακός δημοσιογράφος, κριτικός συγγραφέας και ποιητής, ο οποίος άσκησε μεγάλη επιρροή στη γερμανόφωνη λογοτεχνία, είχε πει το εξής καταπληκτικό: «Όταν ο ήλιος του πολιτισμού είναι χαμηλά στον ορίζοντα, ακόμα και οι νάνοι ρίχνουν μεγάλες σκιές»….Να σου πω κάτι; Εμείς στην Κύπρο γεμίσαμε με νάνους που ρίχνουν μεγάλες σκιές.
Η πολιτεία έχει αφήσει ανθρώπους του πολιτισμού, ανθρώπους με οικογένειες και μικρά παιδιά, να ταλαιπωρηθούν, κάποιους τους στηρίξαμε εμείς, μέσω των συντεχνιών με κουπόνια. Στηρίζαμε ο ένας τον άλλο. Δεν είναι ντροπής πράγματα αυτά για την πολιτεία; Θα ήθελα να αναφέρω, για την ιστορική αλήθεια, για να γνωρίζει και ο κόσμος, πως είχαμε αποστείλει ανοικτή επιστολή, (η ομάδα που είχαμε μείνει απλήρωτοι από την Εταιρεία παραγωγής Κουμίδη), στον ΠτΔ και στην Υπουργό Εργασίας. Την ίδια περίπου επιστολή κοινοποιήσαμε σε όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Θέλω να αναφέρω ότι ενδιαφέρον έδειξε μόνο ο Άντρος Κυπριανού και ο Γιώργος Περδίκης. Μετά από συντονισμένες προσπάθειες με τις συντεχνίες των Ηθοποιών και των άλλων καλλιτεχνών, ο Υπουργός Παιδείας αποδέκτηκε μια συνάντηση μεταξύ των συντεχνιών μας και του ιδίου. Καρπός της συνάντησης ήταν αυτά τα απαράδεκτα 900 ευρώ που μας πέταξε το Υπουργείο Παιδείας!
Ποιο το μήνυμα σου στο κόσμο του πολιτισμού που θα διαβάσει τη συνέντευξη;
Το μήνυμα μου είναι προς όλους, ανεξαιρέτως: Aν δεν διεκδικήσεις τα αυτονόητα και τα δίκαια και αν δεν πολεμήσεις, τότε δεν αξίζει να λέγεσαι άνθρωπος. Και ένα τελευταίο: η αδικία κατά των ανθρώπων του πολιτισμού δεν αφορά μόνο καλλιτέχνες, αφορά όλο τον κυπριακό λαό. Κι εσύ που διαβάζεις αυτή τη συνέντευξη και δεν είσαι άνθρωπος του πολιτισμού, άρα νιώθεις πως ίσως να μην σε αφορά το θέμα, σε αφορά! Πρώτον γιατί χωρίς πολιτισμό δεν έχεις τίποτα και δεύτερον :
«Όταν οι ναζιστές ήρθαν για να πάρουν τους κομμουνιστές, σιώπησα επειδή δεν ήμουν κομμουνιστής.
Όταν φυλάκισαν τους σοσιαλδημοκράτες, σιώπησα γιατί δεν ήμουν σοσιαλδημοκράτης.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους συνδικαλιστές, σιώπησα γιατί δεν ήμουν συνδικαλιστής.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους σιώπησα γιατί δεν ήμουν Εβραίος
Όταν ήρθαν να συλλάβουν εμένα, δεν υπήρχε πια κανείς για να διαμαρτυρηθεί». Tάδε έφη Martin Niemoeller, 1892-1984.
——————————
*Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έχεις κατάστημα κάπου στη γη
πουλάς εμπόρευμα,
βγάζεις λεφτά
πολλά λεφτά,
πολλά λεφτά
Τις Κυριακές πρωί στην εκκλησιά
σταυροκοπιέσαι στην Παναγιά
Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έχεις και σύζυγο, κόρη, παιδί
μοντέρνα έπιπλα, έγχρωμη tv,
τρως τροφή πνευματική.
Μακριά από κόμματα μην βρεις μπελά,
“Πατρίς, θρησκεία και φαμελιά”
Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
τι κι αν πεθαίνουνε πάνω στη γη
χιλιάδες άνθρωποι, χωρίς ψωμί,
μαύροι, λευκοί ή κίτρινοι.
Ο γιός σου μοναχά να ‘ναι καλά
ν’ αφήσεις τ’ όνομα και τον παρά.
Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
σκεύρωσες, σάπισες στο μαγαζί
τη νιότη ξόδεψες και την ορμή
για τη δραχμή, για το πετσί
δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
μα εσύ στο κουφάρι σου κλεισμένος εντός.
Ξέρεις πως δώσανε κυρ-Παντελή
άλλοι τα νιάτα τους και τη ζωή
να γίνει τ’ όνειρο φέτα ψωμί
να φας και ‘ συ κυρ-Παντελή;
Κι εσύ τι έδωσες κυρ-Παντελή;
Πες μας τι έκανες σ’ αυτή τη γη;
Πες μας τι άφησες κληρονομιά
που να εμπνέει τη νέα γενιά;
Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έντρομε, άβουλε συ φασουλή
βρώμισες τ’ όνειρο και την ψυχή
άδειο πετσί χωρίς πνοή.
Έντιμοι άνθρωποι, νέα γενιά
θάψτε τους έντιμους μες στα σκατά
κι αυτούς που φτιάξανε τον Παντελή
σκουλήκι άχρηστο σ’ αυτή τη γη.
