*Της Γιάννούλας Κυπρή
Η λέξη δάσκαλος/α προέρχεται από το αρχαίο ρήμα δάω-δῶ που σημαίνει φωτίζω. Φωτίζω καλύτερους δρόμους, για μια καλύτερη, πιο ανθρώπινη κοινωνία. Η ίδια η ετυμολογία λοιπόν καθορίζει και τον ρόλο του δασκάλου στη σημερινή κοινωνία. Πόσο όμως ίσχυσε αυτός ο ρόλος την προηγούμενη σχολική χρονιά; Ποια εμπόδια δυσχέραιναν το έργο που είχε να επιτελέσει ο/η δάσκαλος/α; Πώς μπορεί ο/η κάθε δάσκαλος/α να ξεπεράσει αυτά τα εμπόδια; Ποιος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών οργανώσεων;
Την περίοδο της καραντίνας (από τον Μάρτη 2020 έως και τον Μάιο 2020), οι δάσκαλοι επωμίστηκαν έναν επιπλέον δύσκολο ρόλο. Εντός συνθηκών τεχνολογικού κυκεώνα, κλήθηκαν να αναπτύξουν κατάλληλο διδακτικό υλικό, να διδάξουν εξ αποστάσεως, να κάνουν επαναλήψεις, να πετύχουν νέους μαθησιακούς στόχους. Δυστυχώς, μέρος αυτής της ευθύνης επωμίστηκαν και οι γονείς. Σε πολλές περιπτώσεις, οι γονείς κλήθηκαν να μελετήσουν, να εξηγήσουν και να διορθώσουν, σύμφωνα με τις οδηγίες των δασκάλων (ιδιαίτερα οι γονείς μαθητών/τριών Α’-Δ’ τάξεων). Ωστόσο, μια σημαντική μερίδα γονιών δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί σε αυτά τα πρωτόγνωρα καθήκοντα. Όχι γιατί δεν το ήθελαν. Κάποιοι εργάζονταν 10 ή και 12 ώρες καθημερινά, ενώ άλλοι δε διέθεταν τις απαραίτητες γνώσεις. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να δημιουργηθούν μαθητές/τριες πολλών ταχυτήτων και να αυξηθούν οι ήδη υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες.
Βρισκόμαστε λίγες μέρες πριν από την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς και ακόμα να υπάρξουν ξεκάθαρες οδηγίες για το τι μέλλει γενέσθαι. Μελετάται πάλι το σενάριο της εκ περιτροπής διδασκαλίας. Ένα σενάριο που ευνοεί (όπως έχουμε εξηγήσει) τους γονείς που είναι σε θέση να στηρίξουν στο σπίτι τα παιδιά τους. Η μόρφωση όμως, δεν είναι κονσέρβα να πουλιέται και όποιος μπορεί να την αγοράζει. Είναι δικαίωμα του κάθε παιδιού. Η μόρφωση πρέπει να είναι καθολική, δημόσια και δωρεάν.
Με άλλα λόγια, η πανδημία έχει εντείνει τις ταξικές, κοινωνικές και μορφωτικές ανισότητες μεταξύ των μαθητών/τριών. Το εν λόγω φαινόμενο θα κορυφωθεί περαιτέρω αν δε ληφθούν κατάλληλα μέτρα από την Πολιτεία. Ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν η έστω προσωρινή μείωση του αριθμού των μαθητών/τριών που φοιτούν σε κάθε τμήμα (π.χ., 15 μαθητές/τριες σε κάθε τμήμα).
Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ήταν μια λύση ανάγκης, η οποία δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δια ζώσης διδασκαλία. Είναι πολύ δύσκολο, έως ανέφικτο, να πετύχουμε την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών πίσω από οθόνες και πληκτρολόγια. Ήδη η πανδημία δημιούργησε άνισες αφετηρίες για χιλιάδες παιδιά. Ρόλος του σχολείου εντός αυτών των συνθηκών, είναι να αμβλύνει τις όποιες ανισότητες, δημιουργώντας ένα ασφαλές και ποιοτικό περιβάλλον μάθησης για όλα τα παιδιά.
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο, πως τη νέα σχολική χρονιά ο/η δάσκαλος/α θα έχει να διαδραματίσει έναν καθοριστικό ρόλο. Συναισθανόμαστε την αγωνία των χιλιάδων γονιών αλλά και τις δυσκολίες τους. Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να προσανατολιστεί στην επιστροφή όλων των μαθητών/τριών στα θρανία. Το οικονομικό κόστος, που λογικά θα δημιουργηθεί με την πρόσληψη επιπλέον δασκάλων, φαντάζει ασήμαντο. Φαντάζει ασήμαντο αν κανείς αναλογιστεί τον αντίκτυπο του μοντέλου της εκ περιτροπής διδασκαλίας στην κυπριακή κοινωνία/οικονομία (π.χ., γονικές άδειες, επιδόματα, απολύσεις).
Αυτή είναι λοιπόν η ώρα των δασκάλων! Οφείλουμε να κάνουμε ένα βήμα μπροστά, να συνεισφέρουμε στη λήψη των σωστών αποφάσεων. Των αποφάσεων εκείνων που θα ικανοποιούν τις ανάγκες όλων των παιδιών αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα. Διεκδικούμε, εν μέσω πανδημίας, ένα ασφαλές, ανθρώπινο και δίκαιο σχολείο για όλα τα παιδιά!
*Εκπαιδευτικός Δημοτικής Εκπαίδευσης
Μέλος Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών
