Της Κατερίνας Χαμπή Κώστα
Νηπιαγωγός
Μέλος Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών
«Η Προδημοτική Εκπαίδευση και η προδημοτική ηλικία είναι σημαντική, μοναδική και ξεχωριστή περίοδος στη ζωή κάθε παιδιού. Η συγκεκριμένη περίοδος έχει αυτόνομη αξία και ταυτόχρονα θέτει τις βάσεις για τα μετέπειτα χρόνια. Tο κάθε παιδί είναι μοναδικό και ξεχωριστό, με ατομικούς μηχανισμούς μάθησης και ρυθμούς… Το νηπιαγωγείο είναι ο τόπος της χαράς, της δημιουργικής φαντασίας, της απόκτησης εμπειριών, στάσεων και δεξιοτήτων που διαρκούν μια ολόκληρη ζωή».
Τα πιο πάνω, περιλαμβάνονται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΠΑΝ) και συνιστούν πυξίδα δράσης για όλους τους εμπλεκόμενους στην Προδημοτική Εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, δια μέσω πολλών σύγχρονων ερευνών και προσεγγίσεων, αναγνωρίζεται η αυξανόμενη επίδραση της πρώτης ουσιαστικά οργανωμένης εκπαίδευσης πάνω στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, νοητική, συναισθηματική, κοινωνική και ψυχοσωματική.
Για να μπορέσουν όμως να εφαρμοστούν στην πράξη, όσα περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα, απαιτείται όσοι εμπλέκονται στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αποφάσεων να είναι σε θέση να κατανοήσουν πλήρως το μέγεθος των αναγκών, να επιδείξουν συνέπεια και διάθεση συνεργασίας . Πρώτα απ’ όλα, η ηγεσία του ΥΠΠΑΝ, ως η αρμόδια αρχή στην εκπαίδευση, οφείλει να ηγηθεί της προσπάθειας αυτής. Ιδιαίτερα, στις πολύ δύσκολες και αβέβαιες συνθήκες που επικρατούν στις μέρες μας, εξαιτίας των επιπτώσεων της νόσου του Covid 19 , η ηγεσία του ΥΠΠΑΝ έπρεπε να δράσει με αποφασιστικότητα και ευελιξία, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τους άμεσα εμπλεκόμενους στην Προδημοτική Εκπαίδευση: Τις Νηπιαγωγούς και το εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό των Νηπιαγωγείων.
Δυστυχώς, παρόλες τις προσπάθειες των Νηπιαγωγών και των συνδικαλιστικών τους εκπροσώπων, το αρμόδιο Υπουργείο όλα τα προηγούμενα χρόνια επέδειξε ολιγωρία, ατολμία και παλινδρόμηση στη λήψη και υλοποίηση των σωστών και αναγκαίων αποφάσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αναποτελεσματικότητας και ολιγωρίας είναι και η μη επίλυση του προβλήματος που προέκυψε με τις εκδρομές και επισκέψεις των μαθητών στα νηπιαγωγεία.
Οι νέες συνθήκες επιβάρυναν ακόμη περισσότερο το σχολικό περιβάλλον, αφού στα διαχρονικά άλυτα προβλήματα προστέθηκαν και τα προβλήματα ασφάλειας και υγείας εξαιτίας του Covid 19. Τα προβλήματα της καθημερινότητας, οι συνεχείς μειώσεις στον προϋπολογισμό των Σχολικών Εφορειών για τα νηπιαγωγεία , η υποστελέχωση των νηπιαγωγείων, τα ελλιπή μέτρα ασφάλειας και υγείας, το «τσουβάλισμα» 25 παιδιών- 5 διαφορετικών ηλικιών- σε μια τάξη, η έλλειψη συνοδών για παιδιά με δυσκολίες ή αποκλίνουσα συμπεριφορά, είναι μόνο μερικά από τα δεκάδες προβλήματα που προϋπήρχαν και διογκώθηκαν με τις νέες εξελίξεις.
Η μεγάλη αυταπάρνηση και η έγνοια των Νηπιαγωγών, οι πρωτοβουλίες που ανάπτυξαν και η συνεχής επαφή με τους γονείς και τα παιδιά κατάφεραν να αντιμετωπίσουν σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα στα Νηπιαγωγεία. Όμως, η Υπέρβαση εαυτού των Νηπιαγωγών δεν μπορεί να επιλύσει από μόνη της τα προβλήματα. Το ΥΠΠΑΝ είχε όλο το χρόνο να σχεδιάσει την επιστροφή στα Νηπιαγωγεία σε συνθήκες ασφάλειας και Υγείας, αλλά και σε συνθήκες πλήρους εφαρμογής των Αναλυτικών προγραμμάτων. Η νόσος του Covid 19 δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίσει από την κύρια αποστολή της Προδημοτικής Εκπαίδευσης. Τα παιδιά μας δεν μπορούν να χάσουν άλλο πολύτιμο εκπαιδευτικό χρόνο.
Η μέχρι τώρα πρακτική των κυβερνώντων, δεν μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Λίγες μέρες πριν ανοίξουν τα σχολεία, η αβεβαιότητα επικρατεί ξανά. Η εμπειρία από την πρώτη έξαρση της πανδημίας δεν αξιοποιήθηκε έτσι ώστε να υπάρχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο με εναλλακτικές εφαρμογές. Κάθε ολιγωρία έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αγωγή των παιδιών της Προδημοτικής Εκπαίδευσης, αφού είναι αποδεδειγμένο ότι η πλαστικότητα των πρώτων παιδικών χρόνων δεν επιτρέπει πειραματισμούς και ημίμετρα. Αντίθετα, απαιτεί κατάλληλο σχολικό περιβάλλον, οργανωμένο σχολικό πρόγραμμα, επαρκείς υπηρεσίες και ολοκληρωμένη γνώση της ατομικής κατάστασης του κάθε παιδιού.
Τέλος, είναι βέβαιο ότι η νόσος του Covid 19 επιδείνωσε τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους οι οποίες απαιτούν αυξημένη φροντίδα και στήριξη από πλευράς σχολικής μονάδας. Ο ρόλος της Νηπιαγωγού καθίσταται ακόμα πιο σημαντικός και περίπλοκος. Είναι γι’ αυτό που η στήριξη από το ΥΠΠΑΝ πρέπει να είναι συνεχής και ουσιαστική, παρέχοντας σε όλους τους εμπλεκόμενους στη σχολική μονάδα τη δυνατότητα να επιτελέσουν σωστά την αποστολή τους.
Ελπίζουμε ότι το ΥΠΠΑΝ παρά την εξάμηνη καθυστέρηση στην ετοιμασία σχεδίων έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς, να αντιληφθεί την ουσία της παρουσίας όλων των παιδιών στα σχολεία και να ετοιμάσει κατάλληλα σχέδια υλοποίησης τους.
Τα περιθώρια έχουν στενέψει ασφυκτικά. Δράση τώρα!
