Της Γιώτας Δημητρίου
Παρακολούθησα και εγώ ψες το περιβόητο The Social Dilemma.
Το αγαπημένο μας Netflix κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ The Social Dilemma το οποίο έχει ως βασικό στόχο την αφύπνιση του πληθυσμού, γύρω από κάτι που έχει εισβάλει για τα καλά στη ζωη μας, στην καθημερινότητα μας. Αυτό το κάτι είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα social media.
Ο σκηνοθέτης Jeff Orlowski του ντοκιμαντέρ Social Dilemma καταφέρνει να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή μέχρι το τέλος. Οι στατιστικές, το σκηνοθετημένο σενάριο με την οικογένεια που οι έφηβοι της είναι εθισμένοι στο κινητό, μα προπάντων οι άνθρωποι που επιλέχθηκαν για να μιλήσουν στο ντοκιμαντέρ, το κάνουν να ξεχωρίζει, να προβληματίζει και ίσως ναι, να μας ξυπνά. Να μας ξυπνά όσο γίνεται, όσο μας αφήνει αυτός ο εθισμός που λέγεται μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το ντοκιμαντέρ δεν δαιμονοποιεί τα social media (ok σε ένα βαθμό το κάνει και μάλιστα τεκμηριωμένα), αλλά προσπαθεί να παρουσιάσει γεγονότα που ίσως ποτέ δεν γνωρίζαμε, για το πως λειτουργεί ο μαγικός κόσμος των αλγόριθμων και πως εσύ ο “χρήστης” είσαι ένα χρήσιμο πιόνι στα χέρια πολυεκατομμυριούχων, που με την είσοδο σου στα social media καταφέρνεις να παίξεις το δικό τους παιχνίδι κερδών.
Το ντοκιμαντέρ μέσα από τεκμηριωμένο λόγο οδηγεί σε πολλά συμπεράσματα, ανάμεσα σε αυτά και το ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ως πραγματικό σκοπό να χειριστούν και να επηρεάσουν το κοινό, με στόχο να αυξήσουν τα συμφέροντα επιχειρηματικών κολοσσών, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει σε πολλές περιπτώσεις ότι οδηγούν κόσμο σε αποξένωση, εθισμό, bullying, ακόμη και…. αυτοκτονίες!
Στο ντοκιμαντέρ μιλούν άνθρωποι που έχουν εργαστεί στην Google, facebook, Pinterest, Youtube, ο πρώην πρόεδρος του Pinterest Tim Kendall , o εφευρέτης του LIKE στο facebook, Justin Rosenstein, o πρώην υπεύθυνος σχεδιασμού στην Google, Tristan Harris και πολλοί άλλοι. Στο ντοκιμαντέρ μιλούν άνθρωποι που κάποια στιγμή σκέφτηκαν πως το παρασκήνιο πίσω από το κόσμο των social media δεν είναι και τόσο….ηθικό!
Άνθρωποι που στο σπίτι δεν αφήνουν τα παιδιά τους να χρησιμοποιούν μέσα κοινωνικής δικτύωσης!
Στο ντοκιμαντέρ μιλά επίσης συγγραφέας, σκηνοθέτης, Jaron Lanier, μια καταπληκτική προσωπικότητα που κερδίζει τις εντυπώσεις στο ντοκιμαντέρ και λέει πολλά για να παροτρύνει το κόσμο να δραπετεύσει από τη φυλακή των social media.
(Ναι, ξέρω, δεν είναι και τόσο “αθώος” αφού εργάζεται στην Microsoft Research).
Η αλήθεια είναι πως τα social media άλλαξαν την ανθρωπότητα, άλλαξαν τον τρόπο που φλερτάρουμε, που σκεφτόμαστε, που βλέπουμε τους άλλους, της ψυχαγωγίας μας και φυσικά σε μεγάλο βαθμό της ψυχολογίας μας.
Τα social media δωσαν πολλά λεπτά “διασημότητας” σε ανθρώπους που δεν άξιζε να τους ακούσεις ούτε λεπτό να μιλούν, έδωσε τη δυνατότα σε τέρατα να βγάζουν περίπατο τη γλώσσα τους με στόμφο, “έκαναν δημοσιογράφους” ανθρώπους που η σχέση τους με τη δημοσιογραφία είναι όση και η δική μου με την αστροφυσική και κανείς δεν το έχει θέσει καλύτερα από τον σπουδαίο Ουμπέρτο Έκο: “Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έδωσαν δικαίωμα λόγο σε λόχους ηλιθίων οι οποίοι προηγουμένως δεν μιλούσαν παρά μόνο σε μπαρ, μετά από ένα ποτήρι κρασί. Τότε δεν έκαναν κακό στους υπόλοιπους, εκεί κάποιος τους έκοβε την κουβέντα, ενώ τώρα έχουν το ίδιο δικαίωμα να μιλούν όσο και ένας με βραβείο Νόμπελ”.
Ωστόσο, το θέμα του ντοκιμαντέρ είναι το πως εσύ, εγώ, ο δίπλα, χρησιμοποιούμε τα social media με τη σκέψη πως είναι κάτι “αθώο και δωρεάν” ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι “αθώο”, αλλά ούτε και δωρεάν!
«Υπάρχουν μόνο δύο βιομηχανίες που αποκαλούν τους πελάτες τους “χρήστες”, τα παράνομα ναρκωτικά και το λογισμικό», το συμπέρασμα εμφανίζεται βαρύγδουπα στο ντοκιμαντέρ και όσο και αν μας ξενίζει φαίνεται να είναι αλήθεια.
Όποια κι αν είναι η σχέση σας με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αξίζει να παρακολουθήσετε το ντοκιμαντέρ του Netflix “The Social Dilemma”.
- Mερικές απ΄τις δεκάδες ατάκες του ντοκιμαντερ:
“Everything you are doing online is being trached, watched every single action you take is monitored throughly”.
“We want to psychologically figure out how to manipulate you as fast as possible”.
“Facebook discovered that they were able to defect real world behaviours and emotions without triggering the users awareness”.
“If you are not paying for the product, you are the product”.
“If you want to control the population of the country, there is no better tool as effective as Facebook”.
“Social media is a drug”.
