Εκλεκτοί Αντιπρόσωποι, Αγαπητοί Φίλοι,
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα ειλικρινά να ευχαριστήσω τους διοργανωτές της σημερινής εκδήλωσης για τον εορτασμό της 60ης επετείου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Και καθώς εορτάζουμε αυτή την επέτειο, θυμόμαστε και αποτίουμε φόρο τιμής σε όλους εκείνους που αγωνίστηκαν και θυσίασαν τη ζωή τους για τον τερματισμό της αποικιοκρατίας και εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα, τιμούμε επίσης τις δυνάμεις επιβολής του νόμου και τους εθελοντές, οι οποίοι υπερασπίστηκαν την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1963-1964, αλλά και όλους εκείνους που ηρωϊκά θυσίασαν τη ζωή τους ή αγωνίστηκαν, υπερασπιζόμενοι την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της παράνομης στρατιωτικής εισβολής της Τουρκίας στις 20 Ιουλίου, 1974.
Αγαπητοί Φίλοι,
Έκτοτε ο λαός της Κύπρου υποφέρει ακόμα από της τραγικές επιτπώσεις της εισβολής, μεταξύ άλλων:
-Τη στρατιωτική κατοχή του 37 τοις εκατό της χώρας μας,
-Τον βίαιο εκτοπισμό του 40 τοις εκατό του πληθυσμού,
-Την αρπαγή των περιουσιών μας,
-Την κασταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς,
-Την σκόπιμη αλλαγή της μακραίωνης δημογραφικής σύνθεσης του πληθυσμού της νήσου, μέσω της παράνομης μεταφοράς και εγκατάστασης χιλιάδων εποίκων,
-Τον εξισλαμισμό των κατεχομένων περιοχών, και
-Το ανθρωπιστικό θέμα της αναπάντητης τύχής των αγνουμένων προσώπων.
Αγαπητοί Φίλοι,
Δυστυχώς, από το 1974 και παρά τις ειλικρινείς προσπάθειες και την εποικοδομητική εμπλοκή τόσο εμένα όσο και των προκατόχων μου, για την επίτευξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής διευθέτησης, η Λευκωσία – λόγω της αδιάλλακτης στάσης της Τουρκίας μέσω της καλά γνωστής αντίληψης ότι «ο νικητής τα παίρνει όλα» – παραμένει η τελευταία μοιρασμένη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Το τελευταίο παράδειγμα ήταν η διάσκεψη του 2017 για το Κυπριακό στο Κρανς Μοντανά, κατά τη διάρκεια του οποίου οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε αποτυχία, με υπαιτιότητα της Τουρκίας λόγω της επιμονής της για διατήρηση της αναχρονιστικής Συμφωνίας Εγγυήσεως και του δικαιώματος επέμβασης, καθώς και της μόνιμης παραμονής στρατευμάτων.
Επρόκειτο για μια προσέγγιση που αντιτίθεται στη ιδιότητά μας ως Κράτους Μέλους της ΕΕ και στις σαφείς παρατηρήσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ της 4ης Ιουνίου 2017, μετά τη συνάντησή του με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων ότι, και παραθέτω το σχετικό απόσπασμα:
«Πρόοδος στο Κεφάλαιο της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων είναι ουσιώδες στοιχείο για την επίτευξη μιας γενικής συμφωνίας και για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων, σε σχέση με την μελλοντική τους ασφάλεια».
Κυρίες και Κύριοι,
Αυτή η χρονιά βρίσκει τη χώρα μας σε μια ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση, καθώς αντιμετωπίζουμε νέες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και της κυριαρχίας της χώρας μας από την Τουρκία, είτε μέσω παράνομων γεωτρήσεων στην Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη είτε μέσω απειλών για επικείμενο άνοιγμα της περιφραγμένης πόλης των Βαρωσίων, που βρίσκεται κάτω από Τουρκικό στρατιωτικό έλεγχο.
Γι αυτό και εξαντλούμε όλα τα διαθέσιμα μέσα σε ένα διπλωματικό μαραθώνιο διμερών επαφών, πάντοτε σε στενή διαβούλευση με τους εταίρους μας στην ΕΕ, την Ελλάδα, τις ΗΠΑ και άλλες φιλικές χώρες, που συμμερίζονται τη θέση μας κι έχουν επανειλημμένα καταδικάσει τις ενέργειες της Τουρκίας και έχουν καταδικάσει τη συμπεριφορά της Τουρκίας, καθώς αντίκειται σαφώς στο διεθνές δίκαιο, στις σχετικές Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και στη Συμβαση των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Γι αυτό τον σκοπό, το προσεχές Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 1ης και 2ας Οκτωβρίου είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι οι προφορικές διαβεβαιώσεις για υποστήριξη θα συνοδευτούν τελικά από αποφασιστικές ενέργειες απέναντι στην Τουρκία. Είναι σαφής η θέση μας ότι αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να σταματήσει η Τουρκία τη συνέχιση της διπλωματίας της κανονιοφόρου, τις απειλές της και τη συμπεριφορά του εκφοβισμού. Αυτό καταφαίνεται από το παράδειγμα της αποκλιμάκωσης στο Αιγαίο.
Στην περίπτωση της Κύπρου, η πολιτική της επαναπροσέγγισης έχει ως τώρα δυστυχώς αποτύχει πλήρως, λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι μερικές μέρες πριν από το αναβληθέν Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης και 25ης Σεπτεμβρίου, η Τουρκία ανανέωσε τις δύο παράνομες ΝΑVΤΕΧ της εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Δημοκρατίας και συνεχίζει τις γεωτρητικές και σεισμογραφικές της δραστηριότητες. Μόνο η αποφασιστική και ισχυρή αντίδραση μπορεί να εμποδίσει την Τουρκίας από του να συνεχίσει την επεκτατική και αναθεωρητική της πολιτική. Και γινόμαστε όλοι μάρτυρες του τί γίνεται τώρα όσον αφορά το Ναγκόρνο – Καραμπάχ και τις τουρκικές απειλές να επέμβει και πάλι στρατιωτικά, μετά τις επεμβάσεις στη Συρία και στη Λιβύη.
Κυρίες και Κύριοι,
Τούτων λεχθέντων, θέλω να επαναλάβω τη σαφή μας θέση υπέρ της άμεσης επανάληψης της ειρηνευτικής διαδικασίας από το σημείο που έχει μείνει. Και είναι γι αυτόν ακριβώς τον λόγο που έχουμε ένθερμα καλωσορίσει την πρόθεση του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ για άμεση επανάληψη των συνομιλιών μετά την ολοκλήρωση της εσωτερικής πολιτικής διαδικασίας εντός της Τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Ωστόσο, όπως είναι φανερό από τα προαναφερθέντα, και όπως δήλωσα κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ομιλίας μου στη Γενική Συνέλευση των ΗΕ, και παραθέτω το σχετικό απόσπασμα: «… είναι επιτακτική η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που να συμβάλει στις εποικοδομητικές και με καλή πίστη διαπραγματεύσεις, με ίσους όρους, και όχι κάτω από συνθήκες εκφοβισμού και απειλών».
Ταυτόχρονα, οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού των Εξωτερικών, μετά την προαναφερθείσα πρόθεση του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ, αποδεικνύει για μια ακόμα φορά ποιός είναι ο απώτερος σκοπός της Τουρκίας και γιατί όλες οι διαδικασίες διαπραγμάτευσης έχουν αποτύχει. Ένας απώτερος σκοπός που δεν είναι άλλος από την επιβολή μιας λύσης δύο κρατών ή ένα συνομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης.
Αγαπητοί Φίλοι:
Ακόμα και σ’ αυτό το αρνητικό περιβάλλον προκλητικών ενεργειών και επιδιώξεων για επίτευξη λύσης εκτός των καθιερωμένων παραμέτρων των ΗΕ, θέλω να μεταφέρω την σταθερή μου δέσμευση και αποφασιστικότητα να χρησιμοποιήσω όλα τα διαθέσιμα διπλωματικά μέσα και να καταβάλω κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να επιτευχθεί μια λύση, η οποία:
-Θα εκπληρώνει το όραμα του λαού μας να ζήσει σε μια Ευρωπαϊκή χώρα, πραγματικά ανεξάρτητη και κυρίαρχη, απαλλαγμένη από ξένα στρατεύματα και επεμβατικά δικαιώματα, διασφαλίζοντας συνθήκες σταθερότητας για ένα ασφαλές, ευήμερο και ειρηνικό μέλλον.
-Μια λύση, η οποία, για να είναι διαρκής, θα πρέπει να είναι βιώσιμη και λειτουργική, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις ευαισθησίες και τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων.
Αγαπητοί Φίλοι,
Θα ήταν παράλειψη εκ μέρους μου αν δεν εξέφραζα την ειλικρινή μου ευγνωμοσύνη και εκτίμηση προς την ΠΣΕΚΑ και την Κυπριακή διασπορά που ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με την πλούσια και πολυδιάστατη δραστηριότητά σας στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό πεδίο των Ηνωμένων Πολιτειών, προσφέρετε ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την ενίσχυση και ολοένα αναπτυσσόμενη σχέση μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ, αλλά ιδιαίτερα στην προώθηση των θέσεων της Κύπρου και του στόχου μας για τον τερματισμό του απαράδεκτου στάτους κβο.
Είμαστε πραγματικά υπερήφανοι και ευγνώμονες για τον δυναμισμό σας, τον πατριωτισμό σας, την γνήσια αγάπη σας για την πατρίδα μας και την υποστήριξη στις παραδόσεις, τον πολιτισμό και τη γλώσσα μας. Εκ μέρους της Κυβέρνησης, αλλά και του λαού της Κύπρου, σας ευχαριστούμε για μια ακόμα φορά για τις άοκνες προσπάθειές σας στην προώθηση των εθνικών μας συμφερόντων, επιθυμώ δε να σας διαβεβαιώσω ότι η Δημοκρατία θα συνεχίσει να σας στηρίζει με όλους τους δυνατούς τρόπου, ώστε να μπορείτε να προωθείτε περαιτέρω τους κοινούς μας στόχους.
Αγαπητοί Φίλοι,
Πριν κλείσω, θα ήταν επίσης παράλειψη αν δεν απηύθυνα τους χαιρετισμούς μου στους εκλεκτούς ομιλητές και στο ακροατήριο από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά τη διάρκεια αυτών των τελευταίων ετών, η σχέση μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ έχει ενισχυθεί σημαντικά, τόσο στο διμερές όσο και στο πολυμερές επίπεδο. Πρόκειται για μια εξέλιξη για την οποία νοιαζόμαστε πάρα πολύ, αφού εργαστήκαμε σκληρά για να την πετύχουμε.
Απόδειξη τούτου είναι μεταξύ άλλων:
– Η Δήλωση Πρόθεσης για Θέματα Ασφάλειας, με σκοπό να τύχουν χειρισμού κοινές προκλήσεις και προβλήματα, ιδιαίτερα στην άμεση περιοχή μας,
-Η εμπλοκή Αμερικανικών ενεργειακών κολοσσών, συγκεκριμένα της ExxonMobil, της Noble και τώρα της Chevron στην Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη,
-Η υπογραφή, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών ενός Μνημονίου Συναντίληψης για την εγκαθίδρυση ενός Κυπριακού Κέντρου Εκπαίδευσης.
Και έχοντας αναφερθεί στην επίσκεψη του κ. Πομπέο και στις εποικοδομητικές συζητήσεις που είχαμε, πιστεύω ότι έστειλε, ακόμα μια φορά, ένα σαφές πολιτικό μήνυμα αναφορικά με τα νέα επίπεδα της σχέσης μας και των κοινών μας διμερών και περιφερειακών επιδιώξεων.
Κυρίες και Κύριοι,
Μια άλλη χώρα με την οποία οι σχέσεις μας, ή καλύτερα ο συνεταιρισμός μας, αναπτύσσεται με ευξανόμενο ρυθμό αυτά τα τελευταία χρόνια μέσω διμερών ή τριμερών και τετραμερών πλατφόρμων συνεργασίας, με την εμπλοκή των ΗΠΑ, δεν είναι άλλη από το Ισραήλ. Είναι ένας συνεταιρισμός, όλες τις πτυχές συνεργασίας του οποίου παραμένουμε δεσμευμένοι να διευρύνουμε και εμβαθύνουμε, μεταξύ άλλων μέσω διμερών συμφωνιών σε διάφορους τομείς όπου οι χώρες μας διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα και τα μεγαλόπνοα σχέδια του EuroAsia Interconnector και του αγωγού EastMed.
Κι έχοντας αναφερθεί σε πολυμερείς πλατφόρμες συνεργασίας, οι οποίες στοχεύουν στη δημιουργία συνθηκών διαρκούς ειρήνης και σταθερότητας, είναι με μεγάλη ικανοποίηση που καλωσορίζω τις προσπάθειες για σταδιακή αποκατάσταση των σχέσεων του Ισραήλ με τις αραβικές χώρες, όπως καταδεικύνουν οι πρόσφατες συμφωνίες με το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Εκλεκτοί Αντιπρόσωποι, Αγαπητοί Φίλοι,
Ευχαριστώντας σας για μια ακόμα φορά για τη σημερινή εκδήλωση για τον εορτασμό της 60ης Επετείου της Κυπριακής Δημοκρατίας, εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες της Διάσκεψης. Ελπίζω ότι του χρόνου θα μπορέσουμε να γιορτάσουμε την απελευθέρωση της χώρας μας από τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα και την επανένωση της πατρίδας μας, μέσω μιας διευθέτησης που θα διασφαλίζει την ειρηνική συνύπαρξη κι ένα μέλλον ευμερίας για ολόκληρο τον λαο της Κύπρου.
Σας ευχαριστώ.
