Δρ. Ηλιάνα Στρούθου
Πλάστικός Χειρουργός
Αρτέμιδος 23, Λάρνακα
Τηλέφωνο: 24 367070
info@drstrouthou.com
Η 25η Οκτωβρίου είναι μία ημέρα που αφορά όλους μας, όχι μόνο τις γυναίκες όπως λανθασμένα συχνά αναφέρεται, αλλά και τους άνδρες, μιας και ο καρκίνος του μαστού δεν αποτελεί μόνο γυναικεία υπόθεση. Η μέρα αυτή λοιπόν είναι αφιερωμένη στον αγώνα ενάντια στον καρκίνο του μαστού. Μία ασθένεια συστηματική, αλλά όχι αθεράπευτη, ωστόσο η αντιμετώπισή της είναι άμεσα συνδεδεμένη είτε με τον τακτικό προληπτικό έλεγχο, την σωστή διάγνωση και θεραπεία. Το μήνυμα λοιπόν αυτής της ημέρας, αλλά και ολόκληρου του Οκτώβρη, είναι η σωστή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων μας για τον καρκίνο του μαστού.
Kάθε χρόνο στη χώρα μας αναφέρονται 81,7 νέες περιπτώσεις καρκίνου μαστού ανά 100.000 πληθυσμού ( καταγραφή του world cancer research fund), ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα εκδηλώσει καρκίνο του μαστού σε κάποια στιγμή της ζωής της.
1% των νέων περιστατικών καρκίνου του μαστού, αφορούν άνδρες.
Σημαντικό είναι ότι το 85% των γυναικών που εμφανίζουν καρκίνο του μαστού δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό και, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό οφείλεται σε γενετικές μεταλλάξεις που είναι αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Η ύπαρξη ενός συγγενούς πρώτου βαθμού (μητέρα, αδερφή, κόρη, αδερφός και πατέρας) με καρκίνο του μαστού αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, ειδικά αν ο συγγενής ήταν κάτω από 45 ετών τη στιγμή της διάγνωσης. Όταν πολλά μέλη της οικογένειας έχουν προσβληθεί από καρκίνο του μαστού ή/και ωοθηκών σε νεαρή ηλικία, τίθεται υποψία γενετικής προδιάθεσης. Τα BRCA1 και BRCA2 είναι τα δύο κύρια γονίδια που συμμετέχουν στις οικογενείς μορφές του καρκίνου του μαστού. Σε μεταλλάξεις του BRCA1 ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής είναι 80-85%, με 60% πιθανότητα ανάπτυξης και στους δύο μαστούς. Τόσο ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού όσο και της θνησιμότητας μειώνεται με προφυλακτικό χειρουργείο, η οποία συνήθως ακολουθείται από ανάπλαση-αποκατάσταση των μαστών στον ίδιο χρόνο, δηλαδή στο ίδιο χειρουργείο. Η προσεκτική γενετική εκτίμηση και η ψυχολογική συμβουλευτική είναι απαραίτητα πριν απόφαση πραγματοποίησης τέτοιου χειρουργείου.
Πρόληψη και Διάγνωση
Στα αρχικά της στάδια, η νόσος δεν δίνει σημάδια, γι’ αυτό ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, είναι απαραίτητος. Η αυτοεξέταση αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαδικασία της πρόληψης, ενώ η επίσκεψη στον γιατρό για ψηλάφηση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο.
Πέρα από την κλινική εξέταση, η ψηφιακή μαστογραφία είναι ο πιο ασφαλής και σίγουρος τρόπος να έχει μία γυναίκα πλήρη εικόνα της κατάστασής της. Η μαστογραφία πρέπει να γίνεται πρώτη φορά μεταξύ 35 με 40 ετών, ενώ για τις γυναίκες άνω των 40 επιβάλλεται ο ετήσιος έλεγχος.
Στην περίπτωση που έχει παρουσιαστεί κάποιο εύρημα στην κλινική εξέταση, το υπερηχογράφημα μαστού είναι το επόμενο βήμα εξέτασης για πληρέστερη εικόνα. Στις γυναίκες μάλιστα με πυκνούς μαστούς έχει αποδειχθεί πως ο συνδυασμός μαστογραφίας και υπερηχογραφήματος μεγαλώνει τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης κατά 7.4%.
Σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να χρειαστεί μαγνητική τομογραφία των μαστών, ειδικά σε νεαρές γυναίκες με πυκνό μαστικό ιστό, γυναίκες με μεταλλάξεις του γονιδίου BRCA, και γυναίκες με εμφυτεύματα σιλικόνης. Η MRI συνιστάται, επίσης, όταν καρκινικά κύτταρα ανιχνεύονται σε έναν ύποπτο μασχαλιαίο λεμφαδένα, αλλά στη μαστογραφία δεν εντοπίζεται όγκος, ή όταν υπάρχει υποψία πολλών όγκων. Επιπρόσθετη διερεύνηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με ακτινογραφία θώρακος, υπερηχογράφημα κοιλίας και σπινθηρογράφημα οστών, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο απομακρυσμένης διασποράς της νόσου, γνωστή και ως μετάσταση.
Παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν.
Οι παράγοντες κινδύνου που επηρεάζουν την εμφάνιση του και δεν μπορούμε να αλλάξουμε είναι :
Η ηλικία: Περίπου το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού συμβαίνουν σε γυναίκες > 50 ετών.
Το ατομικό ιστορικό: Το ιστορικό καρκίνου στον ένα μαστό συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο και στον άλλο μαστό.
Οικογενειακό ιστορικό και γενετική προδιάθεση όπως αναφέρθηκε πιο πάνω
Έκθεση σε οιστρογόνα και προγεστερόνη κατά τη διάρκεια της ζωής:
⦁ Γυναίκες με εμμηναρχή πριν τα 12 έτη και εμμηνόπαυση μετά τα 55 έτη έχουν
αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
⦁ Γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει ή τεκνοποίησαν πρώτη φορά μετά την ηλικία
των 30 έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Ιστορικό ορισμένων καλοηθών παθήσεων του μαστού: Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού είναι ιδιαίτερα υψηλός σε γυναίκες με δύο παθήσεις, που ονομάζονται άτυπη
λοβιακή υπερπλασία και άτυπη υπερπλασία των πόρων
Ωστόσο, υπάρχουν στρατηγικές πρόληψης που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και μπορούμε να επηρεάσουμε :
⦁ Σωστή διατροφή με ψηλή περιεκτικότητα φυτικών ινών, όπως είναι τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά.
⦁ Περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ.
⦁ Διατήρηση υγιές βάρους ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση.
⦁ Αποφυγή μακρόχρονης ορμονοθεραπείας, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.
⦁ Σωματική άσκηση τουλάχιστον 30’ τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, μπορεί να συνδέεται πολλές φορές με ένα μακροχρόνιο ταξίδι θεραπείας και αποκατάστασης, ένα ταξίδι δύσκολο μεν, με τον τελικό προορισμό όμως να προβάλει στο ορίζοντα! Γιατί ο καρκίνος του μαστού δεν είναι πλέον ανίκητος. Η νίκη της μάχης όμως κατά του καρκίνου του μαστού μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ιατρική έρευνα, σωστή ενημέρωση και κυρίως την πρόληψη.
Ας αγαπήσουμε λοιπόν τον εαυτό μας, ας βρούμε εκείνα τα δύο λεπτά που χρειαζόμαστε για την αυτοεξέταση μας και ας συμβουλευτούμε έγκαιρα τους ειδικούς σε κάθε περίπτωση έστω και της πιο μικρής υποψίας για την ύπαρξη μιας ύποπτης μάζας. Διότι όντως η πρόληψη μπορεί να σώσει ζωές!
