Η 2α Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Δουλείας το 1949, κατόπιν σχετικής απόφασης της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Στόχος της ημέρας είναι η εξάλειψη των σύγχρονων μορφών δουλείας, όπως της εμπορίας προσώπων, της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, της παιδικής δουλείας, των καταναγκαστικών γάμων και της καταναγκαστικής στρατολόγησης παιδιών κατά τη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων.
Δυστυχώς, στις μέρες μας, η δουλεία δεν αποτελεί απλώς ένα ιστορικό γεγονός. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), περισσότεροι από 40 εκ. άνθρωποι είναι θύματα σύγχρονης δουλείας. Επιπρόσθετα, σχεδόν ένα στα δέκα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο εξαναγκάζονται σε παιδική δουλεία, που αντιστοιχεί σε πέραν των 150 εκ. παιδιών. Στην ουσία, πρόκειται για εκμετάλλευση, από την οποία ένας άνθρωπος δεν μπορεί να ξεφύγει ή να αρνηθεί, λόγω απειλών, βίας, εξαναγκασμού, εξαπάτησης ή/και κατάχρησης εξουσίας.
Τον Νοέμβριο του 2016, η ΔΟΕ υιοθέτησε το Πρωτόκολλο για την Καταναγκαστική Εργασία, με σκοπό να ενδυναμώσει την παγκόσμια προσπάθεια για περιορισμό αυτής της μορφής δουλείας. Το Πρωτόκολλο έχει νομική υπόσταση και μπορεί να αποκαταστήσει την ελπίδα και την ελευθερία για εκατομμύρια ανθρώπους, που είναι παγιδευμένοι σε σύγχρονη δουλεία. Όμως, πρώτα πρέπει να επικυρωθεί από διάφορες χώρες ανά τον κόσμο.
Η δουλεία υπήρξε αρχαίος θεσμός, που μετέτρεπε τον άνθρωπο σε ιδιοκτησία. Αν και απαγορεύτηκε στις περισσότερες χώρες του κόσμου, τα Σώματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών έχουν διαπιστώσει την ύπαρξη παλαιών μορφών δουλείας, που είναι ακόμη ενσωματωμένες σε παραδοσιακά έθιμα και «πιστεύω». Αυτές οι μορφές δουλείας είναι το αποτέλεσμα μακροχρόνιας διάκρισης απέναντι στις πιο ευάλωτες ομάδες μιας κοινωνίας, όπως είναι οι φυλετικές μειονότητες και οι ιθαγενείς πληθυσμοί.
Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά:
40,3 εκ. άνθρωποι υπόκεινται σε σύγχρονη δουλεία, εκ των οποίων 24,9 εκ. σε καταναγκαστική εργασία και 15,4 εκ. σε καταναγκαστικούς γάμους.
Για κάθε 1.000 άτομα στον κόσμο αναλογούν 5,4 θύματα σύγχρονης δουλείας.
1 στα 4 θύματα σύγχρονης δουλείας είναι παιδιά.
Από τους 24,9 εκ. ανθρώπους, που είναι παγιδευμένοι σε καταναγκαστική εργασία, 16 εκ. τυγχάνουν εκμετάλλευσης στον ιδιωτικό τομέα (οικιακή εργασία, οικοδομές, γεωργία), 4,8 εκ. υφίστανται σεξουαλική εκμετάλλευση και 4 εκ. υποχρεώνονται σε εργασία από κρατικές αρχές.
Οι γυναίκες και τα κορίτσια επηρεάζονται δυσανάλογα από την καταναγκαστική εργασία, καθώς αποτελούν το 99% των θυμάτων που τυγχάνουν εκμετάλλευσης στη ροζ βιομηχανία και 58% σε άλλους τομείς.
Ως εκ τούτου, η Κοινωνία των Πολιτών, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και οι Κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο πρέπει να εντείνουν τη δραστηριοποίησή τους, με στόχο την εξάλειψη της σύγχρονης δουλείας. Ειδικά σε χώρες όπου το πρόβλημα είναι έντονο, είναι καλό να υπάρχει επαγρύπνηση και η κοινωνία να μην μένει απαθής στην αδίστακτη εκμετάλλευση συνανθρώπων μας, στην καταρράκωση της αξιοπρέπειάς τους και στην παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
