Ψυχοσωματικά συμπτώματα: Πως εμφανίζονται και πως πλήττουν την υγεία μας

Γράφει η Άντριαν Μενελάου
Κλινική Ψυχολόγος
Τηλέφωνο: 97 701703

Είναι γεγονός πως το σώμα και το μυαλό μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, αφού το ένα επηρεάζει και επηρεάζεται από το άλλο. Σχεδόν όλοι μας σε κάποια στιγμή της ζωής μας ίσως να εμφανίσαμε ένα σωματικό πόνο στα ξαφνικά ή ένας σωματικός πόνος που ήδη προϋπήρχε, άρχισε να εντείνεται με αποτέλεσμα να ανατρέξουμε σε γιατρούς και να προβούμε σε διάφορες ιατρικές εξετάσεις αποκλείοντας όλες τις εκδοχές οργανικών παθήσεων και καταλήγοντας στο «ψυχολογικό».

Το παρατεταμένο και χρόνιο στρες και άγχος μπορεί να μας επηρεάσει σημαντικά αφού πολλές οργανικές παθήσεις μπορούν να επιδεινωθούν εξαιτίας των εν λόγω παραγόντων.
Με τον όρο ψυχοσωματικά, εννοούμε τα σωματικά συμπτώματα τα οποία εκδηλώνονται απρόσμενα και δεν οφείλονται σε κάποια παθολογική ή οργανική αιτία. Τα συμπτώματα αυτά, αποτελούν ένα τρόπο έκφρασης αρνητικών και δυσάρεστων συναισθημάτων,
που δεν βρίσκουν άλλο τρόπο να εξωτερικευτούν.

Η βασική αιτία εμφάνισης ενός ψυχοσωματικού συμπτώματος είναι το άγχος, με την μόνη διαφορά σε κάθε ψυχοσωματικό σύμπτωμα να είναι το επίπεδο του άγχους καθώς και τα αίτια που το προκαλούν. Το εσωτερικευμένο άγχος αποτελεί τη ρίζα των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων. Για παράδειγμα, όταν δυσκολευόμαστε να εξωτερικεύσουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα μας όπως η θλίψη, ο φόβος και το άγχος, το σώμα μας καταφέρνει να βρει μια «έξοδο κινδύνου» και τα συναισθήματα αυτά λαμβάνουν μια σωματική μορφή. Οι πονοκέφαλοι, η ταχυκαρδία, τα δερματικά προβλήματα, οι πόνοι στην κοιλιά, οι ζαλάδες, η χρόνια κόπωση, τα σεξουαλικά προβλήματα, η αυπνία, η εφίδρωση, η ξηροστομία, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τα προβλήματα στη μνήμη, οι πόνοι στο στήθος και την πλάτη, αποτελούν μόνο ορισμένα από τα συνηθέστερα παραδείγματα ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.

Όταν ο ασθενής αποκλείσει κάθε οργανική αιτία εμφάνισης των συμπτωμάτων, με την βοήθεια και την καθοδήγηση ενός ειδικού ψυχικής υγείας χρειάζεται να εξερευνήσει και να εντοπίσει την ρίζα του προβλήματος η οποία μπορεί να βρίσκεται στα παιδικά/εφηβικά χρόνια του ασθενή ή να προέκυψε έπειτα από μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή του όπως είναι ένας θάνατος, ένας χωρισμός κλπ. Βρίσκοντας την ρίζα του προβλήματος και με αρκετή προσωπική δουλειά, τότε γίνεται πιο εύκολο να μειωθεί η ένταση και η συχνότητα του ψυχοσωματικού συμπτώματος. Με τη βοήθεια ενός θεραπευτή μπορούμε να παρατηρήσουμε με προσοχή την καθημερινότητα μας, τα θέματα που μας προβληματίζουν και μας απασχολούν περισσότερο, να εντοπίσουμε τις αιτίες που πυροδοτούν το άγχος μας και να ανακαλύψουμε νέες στρατηγικές αντιμετώπισης κατά του άγχους.

Αντιμετωπίζοντας λοιπόν τις δύσκολες καταστάσεις τη στιγμή που μας συμβαίνουν, χωρίς να τις αποφεύγουμε, δίνουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία να βελτιώσουμε την ψυχική και σωματική μας κατάσταση και να ξεπεράσουμε τον ψυχικό και σωματικό πόνο που μας ταλαιπωρεί.