Δεν ξέρω τι πρόλογος αρμόζει να γράψω για έναν 24χρονο που αγαπά τη μουσική, έχει έμφυτο ταλέντο στη μουσική, διατηρεί ιδιαίτερη σχέση με το Θεό και ενώ θα μπορούσε να παραπονιέται, όπως συνηθίζουμε όλοι μας για χίλια δυο, εντούτοις λέει και τονίζει πως δεν υπάρχει τίποτα για να παραπονεθεί….Δεν ξέρω τι πρόλογο να γράψω για ένα 24χρονο που η γαλήνια φωνή του, το χιούμορ του, η καλοσύνη του, σε κάνουν να ξεχνάς πως παρεπιμπτόντος αυτός ο νέος είναι εκ γενετής τυφλός.
Η αλήθεια είναι πως είμαι πολύ “μικρή” για να ξέρω πως γράφονται οι προλόγοι για Αγγέλους που ζουν ανάμεσα μας…..
Πιο κάτω η συνέντευξη του Κυριάκου Λουκά, ενός νέου ανθρώπου, συνδημότη μας, που έχει πολλά και ενδιαφέροντα να πει.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην καλή φίλη του Κυριάκου, την χορογράφο και δασκάλα χορού Μαρία Ζαχαρίου Καραπίττα, που βοήθησε έτσι ώστε να γίνει αυτή η συνέντευξη.
Της Γιώτας Δημητρίου
Καταρχάς Κυριάκο, το θέμα με την όραση σου πως προέκυψε; Ήταν εκ γενετής;
Ναι, είμαι εκ γενετής τυφλός, δεν είναι κάτι που παρουσιάστηκε μετά, όπως συμβαίνει σε άλλους ανθρώπους. Άρα, δεν έχω δει ποτέ μου, εκτός από όταν ήμουν λίγων ημερών, όπου σύμφωνα με τη μητέρα μου είχα ελάχιστη όραση. Προσωπικά, δεν θυμάμαι να έχω δει ποτέ μου.
Οι γονείς σου έχουν κι άλλα παιδιά;
Ναι, είμαστε τέσσερα αδέλφια και εγώ είμαι ο μικρότερος. Έχω δύο αδελφούς και μια αδελφή.
Πόσο χρονών είσαι σήμερα Κυριάκο;
Είμαι 24 ετών.
Ως μωρό, ως παιδί, πώς βίωνες αυτό το θέμα της όρασης;
Μέχρι τα έξι μου χρόνια δεν μπορούσα να καταλάβω κάτι. Μια μέρα όμως λίγο μετά τα έξι μου, με φώτισε ο Θεός και ρώτησα τη μητέρα μου : “Μάμα δεν μπορώ, ακούω τα άλλα παιδιά που παίζουν μπάλα, κρυφτό, τρέχουν, δεν μπορώ εγώ…..” Και ευτυχώς τη φώτισε ο Θεός τη μητέρα μου και μου απάντησε: “Τι θα πει ο Ραφαήλ και η Ζωή που είναι δυο μικρά παιδιά που είναι τυφλά και παραπληγικά; Τι να πουν άλλα παιδάκια που γεννιούνται χωρίς πόδια ή χωρίς χέρια;” Σαν μου έλεγε λοιπόν αυτά, της είπα “Μάμα σταμάτα! Αγαπώ αυτό που είμαι!”
Άρα ως παιδί είχες μια μάμα που μπορούσε πνευματικά να σε ενδυναμώνει….
Ναι. Και η μητέρα και ο πατέρας μου.
Πήγες σχολείο κανονικά;
Ναι, αλλά προδημοτική, πρώτη, δευτέρα, τρίτη και τετάρτη Δημοτικού φοίτησα στη Σχολή Τυφλών. Από Πέμπτη Δημοτικού και μετά, μέχρι την τρίτη Λυκείου, κανονικά.
Επέλεξες να πας Μουσικό Λύκειο….
Όταν ξεκίνησα την πρώτη Λυκείου έρχονταν ανακοινώσεις που έλεγαν ότι θα λειτουργήσει το Μουσικό Λύκειο και μας έδιναν πληροφορίες γι αυτό. Τότε ξύπνησε μέσα μου ο πόθος να εντρυφήσω (αν μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτή τη λέξη) στο κόσμο της μουσικής. Στον ονειρικό και μαγικό κόσμο της μουσικής και μπορώ να πω ότι το μουσικό σχολείο μου προσέφερε γνώσεις τις οποίες δεν θα μπορούσα να αποκτήσω μέσα από το κανονικό λύκειο.
Πώς ήταν οι καθηγητές σου στο μουσικό λύκειο;
Ήταν υπέροχοι καθηγητές, βοηθητικοί….Δεν είναι εύκολο για ένα καθηγητή να σε διδάξει όταν είσαι τυφλός, να μάθεις ένα μουσικό όργανο, να χορεύεις, να μάθεις μαθηματικά. Όταν όμως έχει θέληση ο καθηγητής και ο μαθητής, τότε μπορεί να πετύχει το πράμα.
Θεωρώ ότι είχα καθηγητές που με βοηθούσαν. Είχα καθηγητές και στο κανονικό και στο μουσικό Λύκειο που δυσκολεύονταν γιατί πρώτη φορά είχαν μπροστά τους ένα μαθητή τυφλό, εντούτοις όμως προσπαθούσαν και το ένιωθα αυτό. Αλλά, δεν ήταν εύκολο…..
Γιατί;
Ας πούμε για παράδειγμα, είχαμε το μάθημα σολφέζ στο οποίο πρέπει να διαβάζεις με τα μάτια τις νότες και να κάνεις σχήματα με τα χέρια για να δείχνεις το ρυθμό. Αυτό ήταν ένα οπτικό μάθημα και όπως ήταν αναμενόμενο δεν μπορούσα να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις του μαθήματος. Ευτυχώς ο Θεός φώτισε τον καθηγητή και στο τέλος μου είπε αντί να του δείχνω με το χέρι, μου έδωσε το φυλλάδιο, το πήρα στη σχολή τυφλών και μου το μεταφράσανε στη γραφή Μπράιγ (Braille) και τραγουδούσα μόνο αυτό που έβλεπα μπροστά μου.
Με τι βαθμό τελείωσες το Λύκειο;
Το κανονικό με 19,5 και το Μουσικό με 19 και πέντε έκτα.
Μετά το Λύκειο τι ήθελες να κάνεις, ποιο ήταν το όνειρο σου για μετά το σχολείο;
Ήθελα να πάω στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (ή παλαιότερα το ΤΕΙ της Άρτας) για να ειδικευτώ στη Βυζαντινή μουσική, στην παραδοσιακή μουσική της Ανατολικής Μεσογείου την οποία υπεραγαπώ και να δώσω επίσης έμφαση και στο αγαπημένο μου όργανο, το Ακορντεόν στο ρεμπέτικο και λαϊκό ρεπερτόριο. Αλλά, δεν κατάφερα να πάω.
Γιατί;
Όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, που αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε πολλούς συνανθρώπους μας, αλλά περισσότερο για πρακτικούς λόγους δεν κατάφερα να πάω….
Δηλαδή;
Διότι θα έπρεπε κάποιος να αφήσει τη δουλειά του για να με συνοδεύσει στην Άρτα, να μένει μαζί μου, να με συνοδεύει στο Πανεπιστήμιο…..
Δεν μπορούσε το κράτος τότε, η κυβέρνηση, να μεριμνούσε έτσι ώστε να σου εξασφαλίσει ένα συνοδό για να μπορέσεις να ακολουθήσεις το όνειρο σου για σπουδές;
Το κράτος….η κυβέρνηση…..Μα που υπάρχει κράτος δικαίου; Πουθενά δεν υπάρχει κράτος δικαίου! Προσπαθήσαμε να κάνουμε αίτημα στην κυβέρνηση τότε να δημιουργηθεί ένα τμήμα παραδοσιακής μουσικής….ακόμα θα δημιουργηθεί….
Θεωρώ πως αν το πρόβλημα ήταν η ανάγκη ενός συνοδού όφειλε να μεριμνούσε γι αυτό η κυβέρνηση τότε….Πότε τελείωσες το σχολείο;
Το 2015.
Δεν μπορούσε η Κυβέρνηση το 2015 να βοηθούσε ένα τυφλό μαθητή να πάει να σπουδάσει;
Θα μπορούσε…. Το αίτημα μας τότε δεν έγινε δεχτό.
Αλλά ευτυχώς μετά από λίγα χρόνια έμαθα ότι το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο βάζει κάποια μαθήματα παραδοσιακής μουσικής, αλλά ακόμη είναι σε πρώϊμο στάδιο….
Είπες προηγουμένως “μα που υπάρχει κράτος δικαίου;”…….Υπάρχουν πράγματα τα οποία θα μπορούσε το κράτος να κάνει έτσι ώστε να διευκολύνει την καθημερινότητα των ανθρώπων που έχουν δυσκολίες με την όραση τους ή άλλους συνανθρώπους μας ΑμεΑ;
Πολλά θα μπορούσε να κάνει! Ένα απλό παράδειγμα, που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αν διαβάσουμε τα δικαιώματα των ΑμεΑ, δικαιούμαστε με βάση ευρωπαϊκό νόμο συνοδεία. Κάθε άτομο ΑμεΑ έχει δικαίωμα για ένα συνοδό . Και πρέπει να πω ότι η Κύπρος παίρνει τα ευρωπαϊκά κονδύλια γι αυτό. Αλλά, εντούτοις, δεν έχουμε συνοδούς!
Καλά, αυτό που λες είναι σκάνδαλο! Δεν υπάρχουν οργανώσεις των ΑμεΑ να διεκδικήσουν αυτό το δικαίωμα;
Δυστυχώς στην Κύπρο οι οργανώσεις είναι κομματοκρατούμενες! Δεν υπάρχει μέριμνα, δεν υπάρχει βοήθεια, τίποτα! Για να έρθω εγώ σήμερα εδώ για τη συνέντευξη, έπρεπε μια φίλη μου να αναλάβει να με φέρει. Γενικά για οποιαδήποτε μετακίνηση μου πρέπει οι γονείς μου ή φίλοι να αναλάβουν να με πάρουν κάπου. Συγνώμη, είμαστε Ευρωπαϊκή χώρα; Συγγνωμη, αλλά νομίζω είμαστε τριτοκοσμική χώρα. Νομίζω μια τριτοκοσμική χώρα μπορεί να έχει περισσότερο πολιτισμό απ’ ότι εμείς.
Είναι πολύ σοβαρά αυτά που μου λες και ντρέπομαι που το λέω αλλά δεν είχα σκεφτεί ποτέ προηγουμένως την ανάγκη να υπάρχει ένας συνοδός σε άτομα χωρίς όραση, ή τετραπληγικά…..
Κάτι άλλο που θα μπορούσε να γίνει για εμάς τους τυφλούς, είναι το να έχουμε λόγο στα κοινά και στην κοινωνικοπολιτική ζωή του τόπου.
Θεωρείς ότι δεν έχετε;
Όχι δεν έχουμε. Επίσης, όταν γίνονται συναυλίες, πχ έρχεται μια γνωστή τραγουδίστρια στη Λάρνακα. Ένας τυφλός που θα πάει στη συναυλία έχει δικαίωμα με βάση ευρωπαϊκά δεδομένα, ως ανάπηρος να μην πληρώσει. Στην Κύπρο, απ’ ότι ξέρω πληρώνουν και ούτε υπάρχει πρόνοια που θα καθίσει με ασφάλεια και πως.
Κάτι άλλο που πρέπει να γίνει, πρέπει να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής όσον αφορά την προσβασιμότητα των ΑμεΑ σε καφετέριες, εστιατόρια, γήπεδα, καταστήματα, τουαλέτες….Αυτά είναι σοβαρά θέματα. Πηγαίνουμε σε ένα εστιατόριο και σπάνια υπάρχουν τουαλέτες για ΑμεΑ…..
Αυτά είναι σοβαρά ζητήματα με τα οποία δυστυχώς κανείς δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά.
Μάλιστα….πάμε πίσω στη μουσική. Σήμερα ποια η σχέση σου με τη μουσική και την εκκλησιαστική μουσική;
Να ξεκινήσω λέγοντας πως ασχολούμαι με ακορτνεόν και με κανονάκι (παραδοσιακό όργανο της ανατολής, χρησιμοποιείται πολύ σε oriental, σε κλασική οθωμανική μουσική, σε λόγιο παίξιμο δηλαδή ελληνικά κομμάτια των λόγιων της Πόλης, είναι ένα όργανο, 4 με 5 χιλιάδων χρόνων).
Επίσης είμαι ψάλτης στην Εκκλησία Τιμίου Προδρόμου στη Λάρνακα και μία φορά τη Βδομάδα στο Περιβόλι του Αγίου Λαζάρου, στη Δρομολαξιά.
Πώς ξεκίνησες να παίζεις ακορντεόν;
Καταρχάς να σου πω ότι από μικρός η μητέρα μου με έβαζε να ακούω εκκλησιαστική μουσική, ο πατέρας μου με έβαζε να ακούω άλλα είδη μουσικής, έτσι μεγάλωσα ακούγοντας διαφορετικά ακούσματα.
Θυμάμαι μια φορά, ήμουν παιδί, έτυχε να ακούσω στη τηλεόραση το τραγούδι του “Τιτανικού” το γνωστό “My heart will go on”….Ανάμεσα στα παιχνίδια μου είχα ένα ψευτο-ακορντεόν, ήταν παιχνίδι. Πήγα λοιπόν στο ακορντεόν μου και άρχισα να παίζω, κατάφερα να παίξω το κομμάτι εκείνο….
Σαν να γεννήθηκες με το χάρισμα της μουσικής Κυριάκο…..Σαν να υπήρχε ο σπόρος μέσα σου….
Ναι, από τον παππού μου τον Πέτρο τον μακαρίτη…..
Ο οποίος;
Ο οποίος από μικρός αγαπούσε τη μουσική και έπαιζε 30-40 χρόνια βιολί και αρμόνιο…Ήταν ο πατέρας της μητέρας μου. Εργαζόταν σε ένα κουρείο στο Λονδίνο, στο Palmers Green και όταν για λόγους δουλειάς άφησε το βιολί, μετά το μετάνιωσε, το αγαπούσε πολύ.
Εσύ πως απόκτησες το ακορντεόν και πως έμαθες να παίζεις;
Καταρχάς άκουγα τον ήχο του ακορντεόν στα τραγούδια και ήθελα να το αποκτήσω αυτό το μουσικό όργανο, αρχικά απόκτησα ένα παιχνίδι ακορντεόν, μετά ένα κανονικό και άρχισα να μαθαίνω μόνος μου, αυτοδίδακτος.
Γιατί δεν σε έστειλαν οι γονείς σου κάπου να μάθεις;
Γιατί τότε με έτρεχαν αλλού, στα νοσοκομεία….Άρα δεν είχαμε χρόνο δυστυχώς. Μετά όμως, μου έστειλαν ένα καθηγητή για ακορντεόν και έκανα μαθήματα μαζί του, τα τελευταία χρόνια κάνω μαθήματα με τον Άγγελο Δούκα από τη Λευκωσία….
Με το κανονάκι;
Περίπου η ίδια σχέση με το ακορντεόν….Εκείνο το διάστημα πήγαινα μουσικό λύκειο και άκουσα αυτό το όργανο σε ένα ραδιοσταθμό και κάπως έτσι ξεκίνησε η αγάπη και η σχέση μου με το όργανο αυτό το οποίο διδάσκομαι και στο μάθημα παραδοσιακής μουσικής (θεωρία της Ανατολικής Τροπικής Μουσικής) που κάνω τα τελευταία χρόνια.
Επίσης ψάλλεις στην εκκλησία και θες να γίνει και επίσημα ψάλτης…..
Ναι, θα με κάνει ο Μητροπολίτης μας, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Νεκτάριος με τον οποίο έχουμε πολύ καλή σχέση. Και μιας και το έφερε η κουβέντα να πω ότι ο Μητροπολίτης μας έκανε κάτι πάρα πολύ καλό, έκανε τη Βυζαντινή Σχολή στη πόλη μας.
Σε αυτή τη Βυζαντινή Σχολή είμαστε αρκετοί νέοι με παραδοσιακά ανατολικά όργανα, έχουμε τον δάσκαλο μας, και κάνουμε τα μαθήματα μας σε χώρο κάτω από την εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου. Μέσω της Βυζαντινής Σχολής και του δασκάλου μας νιώθω ότι κάνω το όνειρο μου πραγματικότητα.
Και αυτό είναι χάρις στον νέο Μητροπολίτη μας, τον Νεκτάριο.
Η δική σου σχέση με το Θεό ποια είναι;
Η σχέση μου με το Θεό είναι άριστη….Γνωρίζω ότι ο Θεός μου έδωσε αυτή την ευλογία να γεννηθώ τυφλός, διότι μέσα από αυτό το πρόβλημα για εσάς και για εμένα δώρο, ξέρω ότι δοξάζεται περισσότερο ο Θεός και το όνομα του, διότι μέσα από μια φαινομενικά δυσκολία βγαίνουν εκατό οφέλιμα πράγματα. Μέσα από μια δυσκολία βγαίνεις πιο δυνατός, βγαίνεις νικητής και βγαίνεις αναστημένος. Όσο πιο μεγάλο σταυρό έχει ένας άνθρωπος να κουβαλήσει, τόσο πιο μεγάλη θα είναι και η Ανάσταση του μετά. Άρα, Τον κρατώ μέσα στην καρδιά μου σαν κόρη οφθαλμού και ουδέποτε παραπονιέμαι διότι δεν υπάρχει λόγος. Ο Θεός μου τα έχει δώσει όλα. Έχουμε την οικογένεια μας, τον πατέρα, την μητέρα, τα αδέλφια, φίλους, εχθρούς δεν έχουμε, έχουμε τα ζωάκια μας που μας κάνουν παρέα, έχουμε τη μουσική μας που για μένα η μουσική είναι η προσευχή μου, άρα αντιλαμβάνεσαι ότι μου έδωσε τόσα πολλά πράγματα που θα ήμουν εντελώς αδικαιολόγητος και εγωϊσταρος να πω “γιατί Θεέ μου”. Θα ήμουν απαράδεκτος! Δηλαδή, έχω ένα δάσκαλο, ο οποίος μου μαθαίνει κάτι και επειδή δεν μου το μαθαίνει όπως εγώ θέλω, κάνω ανυπακοή σε αυτό που μου μαθαίνει; Αφού στην ουσία μόνο αν κάνω υπακοή στο δάσκαλο μου θα μάθω….Πραγματικά μπορώ να πω ότι χωρίς τη βοήθεια του Θεού, της Παναγίας και των Αγίων δεν θα είχα τίποτα και δεν θα γνώριζα κανένα, ούτε τους φίλους μου, δεν θα είχα τίποτα.
Δεν ένιωσες ποτέ να κλονίζεται η πίστη σου στον Θεό;
Ποτέ! Η σχέση μου με το Θεό ξεκίνησε από μικρός. Ποτέ δεν ένιωσα να κλονίζεται, αλλά αντιθέτως να δυναμώνει….μου έτυχαν και κάποια θαύματα….
Όπως;
Όπως πχ με τον Φύλακα Άγγελο μου τον Αρχάγγελο Γαβριήλ. Ήμουν δέκα χρονών και μου εμφανίστηκε….Είχα κι άλλα θαύματα, αλλά αυτό ήταν το πιο όμορφο για μένα….
Κυριάκο ο κόσμος στις μέρες μας είναι πολύ απογοητευμένος από τις επιπτώσεις της πανδημίας, από την διαφθορά των πολιτικών, από χίλια δυο….Εσύ ως ένας άνθρωπος που είναι και πολύ κοντά στο Θεό και βλέπει τα πράγματα από μια άλλη οπτική γωνία, θα ήθελα να στείλεις το δικό σου μήνυμα στο κόσμο. Και θα ήθελα να κλείσουμε με αυτό.
Αυτή η πανδημία έχει δείξει τον πραγματικό μας εαυτό. Για ακόμη μια φορά, η κοινωνία έδειξε το απεχθές πρόσωπο απέναντι στα άτομα με αναπηρίες. Τι εννοώ; Έγινε το lockdown. Πριν και τώρα. Τα άτομα με αναπηρίες ή ψυχικές διαταραχές ή άλλα άτομα που έχουν θέματα κατάθλιψης, μένοντας στο σπίτι έχουν ζημιωθεί πάρα πολύ σοβαρά και δυστυχώς το κράτος δεν έχει μεριμνήσει γι αυτούς τους ανθρώπους. Νομίζουμε ότι το κράτος αποτελείται μόνο από τον Γιαννή, τον Κωστή και τον Νικόλα, τον Υπουργό, τον Πρόεδρο, δηλαδή μόνο από ανθρώπους υγιείς και ανθρώπους που δεν τους επηρέαζε ιδιαίτερα το lockdown.
Θέλω να πω πως δεν υπήρχε μια ψυχολογική στήριξη από το κράτος. Θέλαμε να βγούμε έξω, να πάμε στη θάλασσα, να αναπνεύσουμε αέρα και μας στέρησαν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.
Καλώ το κράτος και την κοινωνία να ευαισθητοποιηθεί και να καταλάβει ότι δεν ζει ο Γιαννής μόνος του, είναι και η Ελένη που χρειάζεται βοήθεια, είναι και ο άλλος δίπλα που επίσης χρειάζεται βοήθεια. Να μην είμαστε εγωϊστές και ατομικιστές. Αν βλέπω μόνο τον εαυτό μου και αν με ενδιαφέρει μόνο ο εαυτός μου, τότε δεν είμαι άνθρωπος, είμαι απάνθρωπος. Παρατηρώ ότι τον τελευταίο καιρό, ειδικά από πέρσι τον Μάρτιο και μετά, έχουν πέσει οι μάσκες και φάνηκε το αληθινό πρόσωπο μιας κοινωνίας απάνθρωπης, της Κυπριακής κοινωνίας.
Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι να προσευχόμαστε, να είμαστε κοντά στο Θεό, όσο μπορούμε και να γνωρίζουμε ότι θα φύγει αυτή η δοκιμασία της πανδημίας μόνο όταν πάψουμε να είμαστε απάνθρωποι.
Να μην αφήνουμε τους ηλικιωμένους μας, του αρρώστους, τους ΑμεΑ, στο περιθώριο. Το κράτος πρέπει να προστατέψει το κόσμο, αλλά και ο κόσμος πρέπει να αρχίσει να βοηθά τον διπλανό του. Αυτό που θα λύσει όλα μας τα προβλήματα είναι η ενότητα και δυστυχώς δεν έχουμε ενότητα σήμερα.
Το μόνο που μας κρατάει είναι η προσευχή, η πίστη, η μετάνοια, η αγάπη, η ενότητα και η συμπαράσταση σε όσους την χρειάζονται.
